ศัพทมูล คำว่า คุยฺห ในภาษาบาลี และคำว่า ἐσωτερικός (เอโซเตริกอส) ในภาษากรีก แปลว่า เรื่องภายใน ลี้ลับ เชิงรหัสยะ ส่วนตัว ดังนั้น คุยหลัทธิ หรือ Esotericism จึงหมายถึง การยึดถือความเชื่อลี้ลับ ที่เปิดเผยเฉพาะในกลุ่มของตน
ศาสนาพุทธ ศาสนาพุทธลัทธิคุยหยาน (อังกฤษ: Esoteric Buddhism) หรือวัชรยาน แต่เดิมเป็นแนวการปฏิบัติธรรมอย่างหนึ่งในนิกายมหายาน จนพุทธศตวรรษที่ 10 จึงแยกตัวออกมาเป็นนิกายใหม่ แต่ยังคงพื้นฐานแนวคิดแบบมหายานไว้ การเรียกว่าคุยหยาน ก็ด้วยเหตุผล 4 ประการ คือ
- เป็นความลับที่พระพุทธเจ้าทรงค้นพบ แต่มิได้เปิดเผยแก่สาวกทั่วไป ทรงถ่ายทอดเฉพาะแก่คนที่มีสติปัญญาแก่กล้า
- ถ้อยคำต่าง ๆ ในโลกเป็นวจนะของพระไวโรจนพุทธะ แต่สัตวโลกมีอวิชชาจึงไม่เข้าใจธรรมชาตินั้น จึงกลายเป็นความลับ
- พระพุทธวจนะมีเนื้อความละเอียดลึกซึ้ง ยึดตามตัวอักษรอย่างเดียวไม่ได้ ต้องพิจารณาด้วยปัญญา
- การบรรลุธรรมจะอาศัยกำลังของตนไม่พอ ต้องพึ่งพาอำนาจของพระพุทธเจ้าและพระโพธิสัตว์ด้วย
เชิงอรรถ ก บัญญัติโดยเทียบจากพจนานุกรมภาษาสันสกฤต Esoteric แปลว่า คุยฺห (บาลี: guyha) / คูฑ (สันสกฤต: gūḍa)
อ้างอิง - เสถียร โพธินันทะ, ปรัชญามหายาน, พิมพ์ครั้งที่ 5, กรุงเทพฯ: มหามกุฏราชวิทยาลัย, 172-200
- Monier Monier-Williams, A Dictionary English and Sanskrit, Delhi: Motilal Banarsidass, 237 p.
ดูเพิ่ม ยหล, ทธ, งกฤษ, esotericism, esoterism, หมายถ, แนวค, ดหร, อความร, แบบหน, งท, กสงวนไว, ให, บร, หร, อเป, ดเผยได, บคนเฉพาะกล, โดยเฉพาะผ, เป, นสมาช, กหร, อผ, สนใจเป, นพ, เศษขบวนการทางศาสนาท, แนวค, ดแบบ, เช, ทธ, การเล, นแร, แปรธาต, โหราศาสตร, ไญยน, ยม, ชรยาน, ไสยศาส. khuyhlththi k xngkvs Esotericism Esoterism hmaythung aenwkhidhruxkhwamruaebbhnungthithuksngwniwihrbruhruxepidephyidkbkhnechphaaklum odyechphaaphuthiepnsmachikhruxphusnicepnphiesskhbwnkarthangsasnathimiaenwkhidaebbkhuyhlththi echn lththikarelnaeraeprthatu ohrasastr iyyniym wchryan isysastr lththiesiynethiyneta lththixnuttrthrrm ectniym epntn enuxha 1 sphthmul 2 sasnaphuthth 3 echingxrrth 4 xangxing 5 duephimsphthmul aekikhkhawa khuy h inphasabali aelakhawa ἐswterikos exosetrikxs inphasakrik aeplwa eruxngphayin lilb echingrhsya swntw dngnn khuyhlththi hrux Esotericism cunghmaythung karyudthuxkhwamechuxlilb thiepidephyechphaainklumkhxngtnsasnaphuthth aekikhdubthkhwamhlkthi wchryan sasnaphuththlththikhuyhyan 1 xngkvs Esoteric Buddhism hruxwchryan aetedimepnaenwkarptibtithrrmxyanghnunginnikaymhayan cnphuththstwrrsthi 10 cungaeyktwxxkmaepnnikayihm aetyngkhngphunthanaenwkhidaebbmhayaniw kareriykwakhuyhyan kdwyehtuphl 4 prakar khux epnkhwamlbthiphraphuththecathrngkhnphb aetmiidepidephyaeksawkthwip thrngthaythxdechphaaaekkhnthimistipyyaaekkla thxykhatang inolkepnwcnakhxngphraiworcnphuththa aetstwolkmixwichchacungimekhaicthrrmchatinn cungklayepnkhwamlb phraphuththwcnamienuxkhwamlaexiydluksung yudtamtwxksrxyangediywimid txngphicarnadwypyya karbrrluthrrmcaxasykalngkhxngtnimphx txngphungphaxanackhxngphraphuththecaaelaphraophthistwdwyechingxrrth aekikhk byytiodyethiybcakphcnanukrmphasasnskvt Esoteric aeplwa khuy h bali guyha khuth snskvt guḍa 2 xangxing aekikh esthiyr ophthinntha prchyamhayan phimphkhrngthi 5 krungethph mhamkutrachwithyaly 172 200 Monier Monier Williams A Dictionary English and Sanskrit Delhi Motilal Banarsidass 237 p duephim aekikhrhsylththiekhathungcak https th wikipedia org w index php title khuyhlththi amp oldid 4705580, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,
บทความ
, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม