ทิก เญิ้ต หั่ญ

ทิก เญิ้ต หั่ญ หรือนิยมทับศัพท์ว่า ติช นัท ฮันห์ (เวียดนาม: Thích Nhất Hạnh) (fr: Thich Nhat Hanh) เป็นพระภิกษุนิกายเซนชาวเวียดนาม ชื่อทิก เญิ้ต หั่ญ เป็นฉายาทรงธรรม โดยคำว่า "ทิก" เป็นแปลว่า "ศากยะ" ส่วน "เญิ้ต หั่ญ" มีความหมายว่า "การกระทำเพียงหนึ่ง (One Action)" ท่านเป็นพระมหาเถระนิกายเซน กวี และผู้สนับสนุนในเรื่องสันติภาพ มีงานเขียนเผยแผ่ตีพิมพ์ภาษาต่าง ๆ มากมาย และเป็นที่รู้จักกันดีในหมู่นักปฏิบัติธรรมชาวตะวันตก

พระภิกษุทิก เญิ้ต หั่ญ

ประวัติ

ทิก เญิ้ต หั่ญ เกิดเมื่อวันที่ 11 ตุลาคม พ.ศ. 2469 ที่จังหวัดกว๋างจิ ในภาคกลางของประเทศเวียดนาม ท่านมีชื่อเดิมว่า เหงียน ซวน เบ๋า ท่านได้บรรพชาเป็นสามเณรที่ วัดตื่อฮิ้ว เมื่อ พ.ศ. 2485 ขณะมีอายุได้ 16 ปี และได้อุปสมบทเป็นพระในเวลาต่อมา ช่วงแรกที่อยู่ในเวียดนาม ท่านได้พยายามฟื้นฟูพระพุทธศาสนาด้วยการเขียนบทความ แต่กลับได้รับการต่อต้านจากผู้นำองค์กรชาวพุทธและรัฐบาลเป็นอย่างมาก

ต่อมาในปี พ.ศ. 2505 ท่านได้รับทุนไปศึกษาศาสนาเปรียบเทียบ ณ มหาวิทยาลัยพรินซ์ตัน สหรัฐ ท่านได้ศึกษาที่นั่นเป็นเวลา 1 ปี แม้จะได้รับทุนจากมหาวิทยาลัยโคลัมเบียต่อ แต่ท่านก็ตัดสินใจเดินทางกลับเวียดนาม เพื่อต่อตั้ง รร.ยุวชนรับใช้สังคม และทำงานด้านความร่วมมือระหว่างพระพุทธศาสนานิกายมหายานและเถรวาทในเวียดนาม ท่านพยายามสอนแนวคิดเรื่องพระพุทธศาสนาเพื่อการรับใช้สังคม เพื่อฟื้นฟูความเสียหายจากสงคราม ท่านพยายามพัฒนาวงการสงฆ์ด้วยการสอนและเขียนในสถาบันพระพุทธศาสนาชั้นสูง ภารกิจที่สำคัญของท่านคือ ก่อตั้ง "คณะเทียบหิน" ในปี พ.ศ. 2509

ในปี พ.ศ. 2510 มาร์ติน ลูเธอร์ คิง จูเนียร์ ได้เสนอชื่อของท่านให้เป็นผู้ได้รับรางวัลโนเบลสาขาสันติภาพ โดยกล่าวว่า "ข้าพเจ้าไม่รู้จักใครเป็นการส่วนตัวอีกที่จะมีคุณค่าพอสำหรับรางวัลโนเบลสาขาสันติภาพ นอกเหนือไปจากพระผู้มีเมตตาจากเวียดนามผู้นี้"

หมู่บ้านพลัม

แต่การรณรงค์เพื่อหยุดการสนับสนุนสงครามของท่านทำให้รัฐบาลเวียดนาม ที่ถึงแม้จะรวมประเทศได้แล้วก็ตาม ไม่ยอมรับท่าน และปฏิเสธการเข้าประเทศของท่าน ทำให้ท่านต้องลี้ภัยอย่างเป็นทางการที่ประเทศฝรั่งเศส และก่อตั้ง "หมู่บ้านพลัม" เป็นสถานที่ปฏิบัติธรรมของชุมชนสงฆ์ของท่าน ที่เมืองบอร์โดซ์ ประเทศฝรั่งเศส ในปี พ.ศ. 2525 ในระยะแรกเป็นแหล่งพักพิงของผู้ลี้ภัย ก่อนจะเริ่มมีนักบวชตั้งแต่ปี พ.ศ. 2531

หมู่บ้านพลัมปัจจุบันได้จัดการอบรมภาวนาเกี่ยวกับการเจริญสติทั้งในยุโรปและอเมริกาเหนือให้แก่บุคคลทั่วไป ปัจจุบันมีนักบวชกว่าห้าร้อยคน จากกว่ายี่สิบประเทศทั่วโลก ส่วนใหญ่อยู่ในหมู่บ้านพลัม และที่อื่นๆได้แก่ Green Mountain Dharma Center รัฐเวอร์มอนต์ และ Deer Park Monastery รัฐแคลิฟอร์เนีย ในสหรัฐอเมริกา และที่วัดบัทหงา เมืองบ๋าวหลอบ และ วัดตื่อฮิ้ว เมืองเว้ ประเทศเวียดนาม

ท่านทิก เญิ้ต หั่ญ ได้จัดตั้ง "หมู่บ้านพลัม" (Plum Village) ขึ้น ณ ประเทศฝรั่งเศส อันเป็นชุมชนแบบอย่าง การปฏิบัติธรรมแห่งพุทธบริษัท 4 ที่เน้นการเจริญสติในชีวิตประจำวันอย่างตระหนักรู้ในแต่ละลมหายใจเข้าออก และกลับมาอยู่กับปัจจุบันขณะ ในชุมชนปฏิบัติธรรมแห่งหมู่บ้านพลัม มีทั้งสิ้น 12 แห่ง อยู่ในประเทศฝรั่งเศส อเมริกา เยอรมัน และเวียดนาม นอกจากนี้มีกลุ่มปฏิบัติธรรมตามแนวทางของท่านทิก เญิ้ต หั่ญ (คณะสงฆ์) กระจายอยู่หลายประเทศทั่วโลกเกือบหนึ่งพันกลุ่ม

ภายในคณะสงฆ์หมู่บ้านพลัมประกอบด้วยวัด 8 วัด ได้แก่

• Upper Hamlet, Lower Hamlet, New Hamlet, Lower Mountain Hamlet กระจายตัวอยู่ในหมู่บ้านชนบทใกล้เมือง Bordeaux ทางใต้ของ ประเทศฝรั่งเศส
• Clarity Hamlet, Solidity Hamlet ที่ Deer Park Monastery รัฐแคลิฟอร์เนีย
• Green Mountain Dharma Center, Maple Forest Monastery ที่รัฐเวอร์มอนต์ ประเทศสหรัฐอเมริกา

นอกจากนี้ยังมีสังฆะอื่นๆ อยู่ในหลายประเทศทั่วโลก

ผลงานเขียน

ท่านทิก เญิ้ต หั่ญ เป็นผู้ประพันธ์หนังสือธรรมะชื่อดังระดับโลกหลายเล่ม ดังนี้

1. ปาฏิหาริย์แห่งการตื่นอยู่เสมอ
2. สันติภาพทุกย่างก้าว
3. ปัจจุบันเป็นเวลาประเสริฐสุด
4. ศานติในเรือนใจ
5. เดิน วิถีแห่งสติ [Walking Meditation]
6. ดวงตะวัน ดวงใจฉัน
7. ทางกลับคือการเดินทางต่อ
8. กุญแจเซน
9. สายน้ำแห่งความกรุณา
10. วิถีแห่งบัวบาน
11. คือเมฆสีขาว ทางก้าวเก่าแก่ วรรณกรรมพุทธประวัติในทัศนะใหม่ เล่ม 1-2 / Old Path White Clouds : Walking in the Footsteps of the Buddha
12. ด้วยปัญญาและความรัก
13. เธอคือศานติ : ลำนำแห่งลมหายใจและรอยยิ้ม [Being Peace]
14. ศาสตร์แห่งความเข้าใจ
15. พุทธศาสนาในอนาคต
16. อานาปนอานาสติศาสตร์
17. พระสูตรธรรมแปดประการสำหรับมหาบุรุษ
18. เพชรตัดทำลายมายา [The Diamond That Cuts Through Illusion]
19. กุหลาบประดับดวงใจ
20. ไผ่พระจันทร์
21. ดอกบัวในทะเลเพลิง
22. เสียงร้องของชาวเวียดนาม
23. จุดยืนพระพุทธศาสนาท่ามกลางสงครามและการปฏิวัติ
24. เมตตาภาวนา : คำสอนว่าด้วยรัก [Teaching on Love]
25. เรียกฉันด้วยนามอันแท้จริง
26. ปลูกรัก
27. เริ่มต้นใหม่

อ้างอิง

• ชีวประวัติท่านทิก เญิ้ต หั่ญ^{[ลิงก์เสีย]}
• พุทธศาสนาความสุข และบทสนทนากับ "หลวงปู่ทิก เญิ้ต หั่ญ"^{[ลิงก์เสีย]}
• ทิก เญิ้ต หั่ญ : มุนิกวีผู้สร้างสังฆะและศานติในเรือนใจ

1. ปรากฏในวรรณกรรมแปลภาษาไทย เช่น: หนังสือของฝากจากหลวงปู่ สำนักพิมพ์มูลนิธิหมู่บ้านพลัม หน้าปก พิมพ์ มีนาคม พ.ศ. 2554

แหล่งข้อมูลอื่น

• ตามรอยทิก เญิ้ต หั่ญตามรอยพระบาทพระศาสดาวิสาขบูชาโลก
• เว็บไซต์หมู่บ้านพลัม ประเทศไทย