ต่อมน้ำตาอักเสบ

ต่อมน้ำตาอักเสบ (อังกฤษ: Dacryoadenitis) เป็นการอักเสบของต่อมน้ำตา หรืออาจเรียกว่าท่อน้ำตาอุดตัน

ต่อมน้ำตาอักเสบ (Dacryoadenitis)
บัญชีจำแนกและลิงก์ไปภายนอก
ICD-10	H04.0
ICD-9	375.0
DiseasesDB	3430
eMedicine	oph/594
MeSH	D003607

สาเหตุ อุบัติการณ์ และปัจจัยเสี่ยง

ต่อมน้ำตาอักเสบเฉียบพลัน (Acute dacryoadenitis) มีสาเหตุหลักจากการติดเชื้อไวรัสหรือแบคทีเรีย โดยที่พบบ่อยคือจากไวรัสคางทูม, ไวรัสเอพสไตน์-บารร์ (Epstein-Barr virus) , สแตฟีโลคอคคัส (staphylococcus) , และโกโนคอคคัส (gonococcus)

ต่อมน้ำตาอักเสบเรื้อรัง (Chronic dacryoadenitis) มักมีสาเหตุจากการอักเสบชนิดไม่ติดเชื้อ (noninfectious inflammatory disorders) เช่นโรคซาร์คอยด์ (sarcoidosis) , อาการทางตาจากโรคไทรอยด์ (thyroid eye disease) และเนื้องอกเสมือนของเบ้าตา (orbital pseudotumor)

อาการ

• การบวมของส่วนนอกของหนังตาบน ซึ่งอาจมีอาการแดงและกดเจ็บ
• การเจ็บปวดในบริเวณบวม
• น้ำตาไหลมากและมีขี้ตา
• การบวมของต่อมน้ำเหลืองด้านหน้าดวงตา

อาการแสดงและการทดสอบ

ต่อมน้ำตาอักเสบสามารถวินิจฉัยได้จากการตรวจตาและหนังตา การทดสอบพิเศษเช่น CT scan อาจทำในรายที่ต้องการหาสาเหตุที่แน่ชัด ในบางครั้งอาจต้องตัดเนื้อออกตรวจ (biopsy) เพื่อยืนยันว่าก้อนนูนนั้นไม่ใช่เนื้องอก

การรักษา

หากสาเหตุของต่อมน้ำตาอักเสบเกิดจากไวรัส เช่น คางทูม การรักษาคือพักผ่อนและประคบด้วยความร้อนก็เพียงพอ สำหรับสาเหตุอื่นๆ อาจต้องใช้การรักษาที่เฉพาะต่อโรคนั้นๆ

พยากรณ์โรค

ผู้ป่วยต่อมน้ำตาอักเสบส่วนใหญ่จะหายได้ดี แต่หากมีภาวะร่วมกับโรคที่รุนแรงเช่นโรคซาร์คอยด์ พยากรณ์โรคจะขึ้นกับสาเหตุพื้นฐานนั้นๆ

อาการแทรกซ้อน

การบวมอาจรุนแรงจนเกิดการเบียดดวงตา และทำให้มองเห็นภาพไม่ชัด ในผู้ป่วยบางรายที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นต่อมน้ำตาอักเสบอาจกลายเป็นมะเร็งของต่อมน้ำตา

การป้องกัน

การป้องกันโรคคางทูมคือการฉีดวัคซีน ส่วนแบคทีเรียและโกโนคอคคัสสามารถหลีกเลี่ยงได้จากการใช้ถุงยางอนามัย ส่วนสาเหตุอื่นๆ ส่วนใหญ่ไม่สามารถป้องกันได้

แหล่งข้อมูลอื่น

• NIH/Medlineplus Dacryoadenitis
• eMedicine - Dacryoadenitis
• Dacryoadenitis Photo (at Columbia) 2016-03-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• Diseases Database - Dacryoadenitis