ทะเลสาบมาลาวี

ทะเลสาบมาลาวี หรือ ทะเลสาบนยาซา หรือ ทะเลสาบนิอัสซา (อังกฤษ: Lake Malawi, Lake Nyasa, Lake Nyassa, Lake Niassa; ชื่อหลังเป็นชื่อที่นิยมเรียกกันในโมซัมบิก) เป็นทะเลสาบน้ำจืดขนาดใหญ่แห่งหนึ่งในทวีปแอฟริกา เช่นเดียวกับทะเลสาบวิกตอเรียหรือทะเลสาบแทนกันยีกา นับว่าเป็นทะเลสาบที่มีขนาดเล็กที่สุดในบรรดา 3 ทะเลสาบนี้

ทะเลสาบมาลาวี
ภาพถ่ายของทะเลสาบจากดาวเทียม
ที่ตั้ง	แอฟริกากลาง แอฟริกาตะวันออก
พิกัด	12°11′S 34°22′E / 12.183°S 34.367°E / -12.183; 34.367พิกัดภูมิศาสตร์: 12°11′S 34°22′E / 12.183°S 34.367°E / -12.183; 34.367
ประเทศในลุ่มน้ำ	มาลาวี โมซัมบิก แทนซาเนีย
ช่วงยาวที่สุด	600 กิโลเมตร
ช่วงกว้างที่สุด	50 กิโลเมตร
พื้นที่พื้นน้ำ	31,000 ตารางกิโลเมตร
ความลึกสูงสุด	700 เมตร
ปริมาณน้ำ	8,400 กิโลเมตร
Surface elevation	500 เมตร

ทะเลสาบมาลาวี เกิดจากการที่พื้นผิวโลกในบริเวณหุบเขาเกรตริฟต์แวลลีย์แยกตัวออกจากกันเมื่อ 8 ล้านปีก่อน และกำเนิดเป็นทะเลสาบเมื่อ 4 ล้านปีก่อน จากน้ำที่เอ่อล้นในทะเลสาบแทนกันยีกา ไหลมารวมกันที่นี่ นับเป็นทะเลสาบที่มีความใหญ่เป็นอันดับ 9 ของโลก โดยมีพื้นที่ทั้งหมด 31,000 ตารางกิโลเมตร มีความยาว 600 กิโลเมตร ความกว้างโดยเฉลี่ย 50 กิโลเมตร มีพื้นที่ติดกับประเทศมาลาวี, แทนซาเนีย และโมซัมบิก

ทะเลสาบมาลาวีมีจุดที่ลึกที่สุดวัดได้ประมาณ 700 เมตร มีความสูงจากระดับน้ำทะเลประมาณ 427 เมตร น้ำในทะเลสาบแห่งนี้ได้ชื่อว่ามีความใสมากที่สุดแห่งหนึ่งของโลก สามารถมองลงไปได้ลึกถึง 3 เมตร มีอุณหภูมิของน้ำระหว่างพื้นผิวกับส่วนที่ลึกลงไปแตกต่างกันเพียง 2-3 องศาเซลเซียส

มีสภาพแวดล้อมที่มีความแตกต่างกันมาก ส่วนใหญ่จะเป็นหาดทรายหรือหาดเลนที่มีวัชพืชปกคลุมสลับกับชายฝั่งที่มีโขดหินอยู่มากมาย ในช่วงเดือนมิถุนายน-สิงหาคม จะเป็นช่วงที่อากาศแปรปรวน คือ มักจะมีพายุก่อตัวขึ้นในทะเลสาบ ทำให้เกิดคลื่นสูงประมาณ 3-4 เมตร และจะมีลมพัดมาจากทางทิศตะวันออกเฉียงใต้เรียกว่า "เอ็มเวรา" (Mwera) ก่อนจะเข้าสู่ฤดูหนาว

ทะเลสาบมาลาวี ได้ชื่อว่าเป็นแหล่งกำเนิดของปลาหมอสีแหล่งใหญ่อีกแห่งหนึ่ง เช่นเดียวกับทะเลสาบแทนกันยีกาและทะเลสาบวิกตอเรีย มีปลาหมอสีหลายสกุลหลายชนิด อาทิ สกุล Oreochromis เช่น ปลานิล (O. niloticus) ซึ่งเป็นปลาเศรษฐกิจน้ำจืดที่มีความสำคัญมาก หรือ สกุล Cyrtocara และProtomelas ซึ่งเป็นปลาสวยงามที่เป็นที่นิยมเลี้ยงกันอย่างกว้างขวาง ซึ่งทะเลสาบมาลาวีได้การสำรวจแล้วพบปลาหมอสีมากกว่า 1,000 ชนิด เชื่อกันว่าปลาในทะเลสาบมาลาวีนั้นมาจากปลาหมอสีที่อาศัยอยู่ในทะเลสาบแทนกันยีกาที่ไหลมาพร้อมกับน้ำในทะเลสาบ แรกเริ่มมีเพียงไม่กี่ชนิดเท่านั้น (โดยเชื่อว่ามีแค่ชนิดเดียวเท่านั้นที่มาถึง คือ Haplochromis ที่ฟักลูกในปาก) แต่ภายในระยะเวลาเพียง 1 ล้านปี ก็ได้กลายพันธุ์มาเป็นปลาหมอสีที่หลากหลายชนิดอย่างในปัจจุบัน

ดูเพิ่ม

• ทะเลสาบวิกตอเรีย
• ทะเลสาบแทนกันยีกา

อ้างอิง

1. "Planet Earth Episode 3 Fresh Water". บีบีซี. 24 December 2014. สืบค้นเมื่อ 14 February 2015. Text " BBC Documentary" ignored (help)
2. Mutant Planet: African Rift Valley Lakes, "Mutant Planet". สารคดีทางอนิมอลพนาเน็ต ทางทรูวิชั่นส์: อาทิตย์ที่ 13 มกราคม 2556
3. . United Nations Environment Programme, World Conservation Monitoring Centre, UNESCO. 1995. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 2008-05-11. สืบค้นเมื่อ 2008-06-26. Unknown parameter |month= ignored (help)
4. ปลาโบราณ, ไฟร์เมาท์ (Firemouth) สีสันสดใสแห่งทะเลสาบมาลาวี คอลัมน์ แนะนำปลา นิตยสาร Fish Zone หน้า 89-90 ฉบับที่ 17 ปีที่ 2: 15 ตุลาคม-15 พฤศจิกายน 2544