ยุทธการที่ทุ่งพกบ๋อง

ศึกทุ่งพกบ๋อง หรือ ศึกเนินพกบ๋อง (อังกฤษ: The Battle of Bowang, จีน: 博望之戰) เป็นการศึกใน วรรณกรรมเรื่องสามก๊ก เมื่อ ค.ศ. 202 และเป็นการศึกครั้งแรกของขงเบ้งที่แสดงฝีมือให้เห็นประจักษ์

ทุ่งพกบ๋อง (ปัจจุบันอยู่ในมณฑลเหอหนาน) เป็นช่องเขาหลังเมืองซินเอี๋ย เป็นช่องทางหนึ่งที่จะเข้าเมืองได้ เป็นทางแคบ ทางซ้ายเป็นเขา ชื่อ เขาอีสัน ทางขวาเป็นป่าชื่อ ป่าอันหลิม เมื่อแฮหัวตุ้นยกทัพเรือนแสนมาหมายจะขยี้เมืองซินเอี๋ย และตั้งทัพอยู่ห่างจากเมืองเพียง 40 ลี้ ขงเบ้งได้รับกระบี่อาญาสิทธิ์จากเล่าปี่ ให้บัญชาการทัพได้เต็มที่ ขงเบ้งได้มอบหมายให้เล่าปี่และจูล่งยกทัพไปสู้กับแฮหัวตุ้นซึ่ง ๆ หน้า แต่ต้องแสร้งแพ้เพื่อล่อให้แฮหัวตุ้นยกทัพตามเข้ามาในทุ่งพกบ๋อง เพื่อที่กวนอูและเตียวหุยที่ซ่อนทัพในป่าและเขาด้านข้างใช้ไฟเผาทั้งเป็นตามแผน

โดยแต่แรกนั้น กวนอูและเตียวหุยไม่เชื่อมั่นในตัวขงเบ้ง แต่เมื่อแผนการนี้สำเร็จ ทหารของแฮหัวตุ้นเสียชีวิตในการนี้หลายหมื่นคน กวนอูและเตียวหุยก็ได้ให้ความมั่นใจและศรัทธาในตัวขงเบ้ง และหลังจากนั้นไม่นาน โจโฉก็ยกทัพหลวงมาเองเพื่อที่จะแก้แค้นในการศึกนี้ โดยให้โจหยินเป็นแม่ทัพใหญ่ ยกไปที่เมืองซินเอี๋ย ซึ่งขงเบ้งก็ใช้อุบายทำให้เมืองซินเอี๋ยเป็นเมืองร้าง และใช้ไฟเผาทัพของโจโฉอีกครั้ง เมื่อทหารที่หนีรอดมาได้ก็ถูกน้ำซัดอีกครั้ง จากกวนอูที่ทลายเขื่อนกั้นแม่น้ำแปะโห ศึกนี้เรียกกันว่า ไฟเผาซินเอี๋ย

การศึก 2 ครั้งนี้เป็นสิ่งพิสูจน์ให้ประจักษ์ว่า ขงเบ้ง เป็นแม่ทัพที่เหนือแม่ทัพคนอื่น ๆ เพราะสามารถใช้พลังธรรมชาติ อันได้แก่ ไฟและน้ำ มาเป็นประโยชน์ในการทำลายทัพเรือนแสนได้ โดยไม่ต้องสูญเสียทหารฝ่ายตนมากนัก และอีกครั้งที่ขงเบ้งใช้เงื่อนไขของพลังธรรมชาติ คือ หมอกและลม คราวศึกเซ็กเพ็ก ซึ่งเกิดขึ้นหลังจากนี้ จึงเป็นที่มาของฉายา "ผู้หยั่งรู้ดินฟ้ามหาสมุทร"

บุคคลสำคัญในศึกทุ่งพกบ๋อง

ฝ่ายโจโฉ

• แฮหัวตุ้น
  • ลิเตียน
  • อิกิ๋ม
  • แฮหัวอัน
  • ฮันโฮ

ฝ่ายเล่าปี่

• เล่าปี่
  • ขงเบ้ง
  • กวนอู
  • เตียวหุย
  • จูล่ง
  • บิต๊ก
  • บิฮอง
  • เล่าฮอง
  • กวนเป๋ง

การวางแผนสู้รบ

• ขงเบ้งดำเนินการที่พกบ๋องดังนี้
  • 1. ให้กวนอูนำทหารหนึ่งพันไปซุ่มที่ภูเขาอี้สันด้านซ้ายปล่อยให้ศัตรูเดินทัพผ่านไป รอจนเห็นแสงไฟลุกขึ้นข้างหน้าก็บุกเผากองเสบียงของศัตรูที่อยู่ข้างหลัง
  • 2. ให้เตียวหุยนำทหารหนึ่งพันซุ่มอยู่ในหุบเขาหลังป่าอันหลิม รอจนเห็นทางใต้แสงไฟลุกขึ้นจึงยกทหารออกจากหุบเขามาที่พกบ๋องเผาเสบียงของศัตรู
  • 3. ให้กวนเป๋ง เล่าฮองนำทหารห้าร้อยเตรียมเชื้อเพลิงซุ่มรออยู่ในป่าสองข้างพกบ๋อง รอให้ศัตรูเคลื่อนทัพมาถึงแล้วจุดไฟขึ้น
  • 4. ให้จูล่งเป็นกองหน้าไปล่อศัตรูทำทีแกล้งแพ้ โดยให้เล่าปี่นำทหารหนึ่งพันคอยหนุน
  • 5. ขงเบ้งกับบิต๊กนำทหารห้าร้อยเฝ้าอยู่ที่พกบ๋อง โดยมีซุนเขียน กันหยง จัดโต๊ะสุราอาหารไว้คอยเลี้ยงฉลอง

เหตุการณ์ที่เกิดขึ้น

แฮหัวตุ้น อิกิ๋ม นำทัพมาถึงพกบ๋อง แบ่งกำลังส่วนหนึ่งเป็นทัพหน้า ที่เหลืออยู่คอยคุมเสบียงทัพหน้าเผชิญหน้ากับจูล่งรบกันชั่วครู่ จูล่งแกล้งแพ้ผละหนี แฮหัวตุ้นไล่ตามไปถึงพกบ๋อง มีเสียงระเบิดดังขึ้น เล่าปี่นำทัพออกมาสู้ ถูกทัพโจโฉตีแตกพ่ายหนีไปที่ซินเอี๋ย ทัพแฮหัวตุ้นไล่ตามมาถึงพกบ๋องในยามเย็นพบกับกองเพลิงที่กวนเป๋ง เล่าฮอง จุดล้อมไว้สองข้างทาง ทัพแฮหัวตุ้นเกิดการแตกตื่น จูล่งนำทหารย้อนกลับมาไล่ฆ่า กวนอูนำทหารบุกเผาเสบียงศัตรู เตียวหุยไล่ฆ่าทหารโจโฉที่พยายามกอบกู้เสบียง ทหารแฮหัวตุ้นตายเกลื่อน แตกพ่ายกลับไป

อ้างอิง

• สามก๊กฉบับคนขายชาติ โดย เรืองวิทยาคม
• สามก๊ก เล่ม 9 ตอนปลุกมังกรหลับ โดย บริษัท นานมี จำกัด - สำนักพิมพ์ทองเกษม

ยุทธการพกบ๋อง ศึกแรกของขงเบ้ง