ปูก้ามดาบ

ปูก้ามดาบ
ปูก้ามดาบไม่ทราบชนิด (Uca sp.) ตัวผู้ ที่อุทยานแห่งชาติหมู่เกาะตะรุเตา ประเทศไทย
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Animalia
ไฟลัม:	Arthropoda
ไฟลัมย่อย:	Crustacea
ชั้น:	Malacostraca
อันดับ:	Decapoda
อันดับฐาน:	Brachyura
วงศ์:	Ocypodidae
วงศ์ย่อย:	Ucinae Dana, 1851
สกุล:	Uca Leach, 1814
ชนิด
ประมาณ 100 ชนิด

ปูก้ามดาบ หรือ ปูเปี้ยว (อังกฤษ: Fiddler crabs, Ghost crabs) เป็นปูทะเลขนาดเล็กสกุลหนึ่ง อยู่ในสกุล Uca ในวงศ์ Ocypodidae

ลักษณะ

มีลักษณะโดยรวมคือ กระดองรูปสี่เหลี่ยมคางหมู มีก้านตายาว กระดองมีสัสันสวยงามต่าง ๆ ตัวผู้มีลักษณะเด่นอันเป็นที่มาของชื่อเรียก คือ มีก้ามข้างใดข้างหนึ่ง ขึ้นอยู่กับชนิดใหญ่กว่าอีกข้างอย่างเห็นได้ชัด ซึ่งจะใช้ก้ามข้างนี้ในการโบกไปมาเพื่อขู่ศัตรูและเรียกร้องความสนใจจากตัวเมีย อีกทั้งยังใช้เป็นอาวุธในการต่อสู้กันอีกด้วย ขณะที่ปูตัวเมียก้ามทั้ง 2 ข้างจะเล็กเท่ากัน

ถิ่นที่อยู่

ปูก้ามดาบอาศัยอยู่ในป่าชายเลนหรือหาดทรายริมทะเล พบได้ทั่วไปในเขตแอฟริกาตะวันตก, มหาสมุทรแอตแลนติก, มหาสมุทรแปซิฟิก และอินโด-แปซิฟิก โดยใช้ก้ามข้างเล็กนั้นคีบหาอาหารและป้อนอาหารเข้าปาก อาศัยโดยการขุดรูอยู่ ต่อเมื่อน้ำลงก็จะออกมาหาอาหาร โดยเวลาจะลงรูจะใช้ข้างที่เล็กกว่าลงก่อน ซึ่งก้ามข้างที่ใหญ่ขึ้น เมื่อขาดไป ข้างที่เล็กกว่าจะใหญ่ขึ้นมาแทน และข้างที่เคยใหญ่ขึ้นอาจงอกมาเป็นเล็กกว่าหรือสลับกันไปก็ได้

ปูก้ามดาบ เป็นปูขนาดเล็กที่ไม่ใช้บริโภคกันเหมือนปูทะเลชนิดอื่น แต่ด้วยความที่มีสีสันสวยงาม และรูปลักษณ์ที่แปลก จึงนิยมนำมาเลี้ยงกันเป็นสัตว์เลี้ยง โดยอาจเลี้ยงได้ในน้ำที่มีความเค็มต่ำ แต่มิอาจจะรอดให้รอดได้ในน้ำจืด

ปูก้ามดาบเวลาผสมพันธุ์ ตัวเมียอาจเลือกตัวผู้เป็นร้อยตัว เมื่อจับคู่ได้แล้ว ตัวผู้จะเป็นฝ่ายนำตัวเมียลงไปผสมพันธุ์ในรู และตัวผู้จะเป็นฝ่ายดูแลตัวเมียและไข่ที่บริเวณปากรู รอจนกว่าให้ตัวเมียฟักไข่จนออกมาเป็นตัวสมบูรณ์

การจำแนก

แบ่งออกได้ราว 100 ชนิด ใน 9 สกุลย่อย

Australuca Uca bellator Uca elegans Uca hirsutimanus Uca longidigitum Uca polita Uca seismella Uca signata Austruca Uca albimana Uca annulipes Uca cryptica Uca iranica Uca lactea Uca mjoebergi Uca perplexa Cranuca Uca inversa Gelasimus Uca borealis Uca dampieri Uca hesperiae Uca jocelynae Uca neocultrimana Uca tetragonon Uca vocans Uca vomeris

Leptuca Uca batuenta Uca beebei Uca crenulata Uca coloradensis Uca cumulanta Uca deichmanni Uca dorotheae Uca festae Uca helleri Uca inaequalis Uca latimanus Uca leptodactyla Uca limicola Uca musica Uca oerstedi Uca panacea Uca panamensis Uca pugilator Uca pygmaea Uca saltitanta Uca speciosa Uca spinicarpa Uca stenodactylus Uca subcylindrica Uca tallanica Uca tenuipedis Uca terpsichores Uca tomentosa Uca uruguayensis

Minuca Uca argillicola Uca brevifrons Uca burgersi Uca ecuadorensis Uca galapagensis Uca herradurensis Uca longisignalis Uca marguerita Uca minax Uca mordax Uca osa Uca pugnax Uca rapax Uca thayeri Uca umbratila Uca victoriana Uca virens Uca vocator Uca zacae Paraleptuca Uca bengali Uca chlorophthalmus Uca crassipes Uca sindensis Uca triangularis

Tubuca Uca acuta Uca arcuata Uca capricornis Uca coarctata Uca demani Uca dussumieri Uca flammula Uca forcipata Uca formosensis Uca paradussumieri Uca rhizophoriae Uca rosea Uca typhoni Uca urvillei Uca Uca heteropleura Uca insignis Uca intermedia Uca major Uca maracoani Uca monilifera Uca ornata Uca princeps Uca stylifera Uca tangeri

สำหรับในประเทศไทยพบปูก้ามดาบทั้งได้หมด 11 ชนิด ทั้งด้านอ่าวไทยและทะเลอันดามัน เช่น ปูก้ามดาบก้ามยาว (U. spingata) และปูก้ามดาบก้ามขาว (U. perplexa) เป็นต้น

อ้างอิง

1. M. S. Rosenberg (2001). "The systematics and taxonomy of fiddler crabs: a phylogeny of the genus Uca" (PDF). Journal of Crustacean Biology. 21 (3): 839–869. doi:10.1651/0278-0372(2001)021[0839:TSATOF]2.0.CO;2. ISSN 0278-0372.
2. Fiddler Crabs as Pets (อังกฤษ)
3. Lianne McLeod. "How to Set Up a Tank for Fiddler Crabs". About.com. สืบค้นเมื่อ January 13, 2010.
4. รายการ นักสำรวจ ตอน ปูก้ามดาบ ทางช่อง 3
5. Peter K. L. Ng; Danièle Guinot; Peter J. F. Davie (2008). "Systema Brachyurorum: Part I. An annotated checklist of extant Brachyuran crabs of the world" (PDF). Raffles Bulletin of Zoology. 17: 1–286.
6. Hsi-Te Shih; Tohru Naruse; Peter K. L. Ng (2010). "Uca jocelynae sp. nov., a new species of fiddler crab (Crustacea: Brachyura: Ocypodidae) from the Western Pacific" (PDF). Zootaxa. 2337: 47–62.
7. ""Systema Brachyurorum: Part I. An annotated checklist of extant Brachyuran crabs of the world"" (PDF).
8. ชนิดและลักษณะของปูก้ามดาบ

แหล่งข้อมูลอื่น

•   ข้อมูลเกี่ยวข้องกับ Uca จากวิกิสปีชีส์