พระอุดมญาณโมลี (จันทร์ศรี จนฺททีโป)
พระอุดมญาณโมลี นามเดิม จันทร์ศรี แสนมงคล ฉายา จนฺททีโป หรือ หลวงปู่ใหญ่ (10 ตุลาคม 2454-14 ธันวาคม 2559) เป็นพระราชาคณะเจ้าคณะรองฝ่ายธรรมยุติกนิกาย ชาวจังหวัดอุดรธานี อดีตเจ้าอาวาสวัดโพธิสมภรณ์
| พระอุดมญาณโมลี (จันทร์ศรี จันททีโป) | |
|---|---|
| หลวงปู่จันทร์ศรี, หลวงปู่ใหญ่ | |
| เกิด | 10 ตุลาคม 2454 |
| มรณภาพ | 14 ธันวาคม 2559 |
| อายุ | 105 ปี 65 วัน |
| อุปสมบท | 13 มกราคม 2474 |
| พรรษา | 85 |
| วัด | วัดโพธิสมภรณ์ |
| จังหวัด | อุดรธานี |
| สังกัด | ธรรมยุติกนิกาย |
| วุฒิ | นักธรรมชั้นเอก เปรียญธรรม 4 ประโยค |
| ตำแหน่ง | อดีตเจ้าอาวาสวัดโพธิสมภรณ์ อดีตที่ปรึกษาเจ้าคณะภาค 9 (ธรรมยุต) อดีตที่ปรึกษามหาเถรสมาคม (มส.) |
| ส่วนหนึ่งของสารานุกรมพระพุทธศาสนา | |
.jpg.html){kind=link}
ประวัติ
ชาติกำเนิด
นามเดิม จันทร์ศรี แสนมงคล เกิดเมื่อวันที่ 10 ตุลาคม พ.ศ. 2454 ตรงกับวันอังคาร ตรงกับแรม 3 ค่ำ เดือน 11 ปีกุน ณ บ้านโนนทัน ตำบลโนนทัน อำเภอเมืองขอนแก่น จังหวัดขอนแก่น โยมบิดา-โยมมารดาชื่อนายบุญสาร-นางหลุน แสนมงคล ก่อนที่โยมมารดาจะตั้งครรภ์ ในคืนวันขึ้น 14 ค่ำ เดือน 3 นั้น ฝันเห็นพระ 9 รูป มายืนอยู่ที่ประตูหน้าบ้าน พอรุ่งขึ้นตรงวันขึ้น 15 ค่ำ เพ็ญเดือน 3 ซึ่งเป็นวันมาฆบูชา ได้เห็นพระกัมมัฏฐาน 9 รูปมาบิณฑบาตยืนอยู่หน้าบ้าน จึงเกิดความเลื่อมใสศรัทธา จึงรีบจัดภัตตาหารใส่ภาชนะ ไปนั่งคุกเข่าประนมมือตรงหน้าพระเถระผู้เป็นหัวหน้า ยกมือไหว้ แล้วใส่บาตรจนครบทั้ง 9 รูป แล้วนั่งพับเพียบประนมมือกล่าวขอพรว่า
“ดิฉันปรารถนาอยากได้ลูกชายสัก 1 คน จะให้บวชเหมือนพระคุณเจ้าเจ้าค่ะ”
พระเถระก็กล่าวอนุโมทนา หลังจากนั้นอีก 1 เดือน นางหลุน แสนมงคล ก็ได้ตั้งครรภ์ และต่อมาก็คลอดบุตรชายรูปงามในวันอังคารที่ 10 ตุลาคม พุทธศักราช 2454
อุปสมบท
บรรพชาเป็นสามเณร เมื่อวันที่ 6 พฤษภาคม พ.ศ. 2468 ณ วัดโพธิ์ศรี บ้านศิลา ตำบลศิลา อำเภอเมืองขอนแก่น จังหวัดขอนแก่น โดย เจ้าอธิการเป๊ะ ธัมมเมตติโก เจ้าอาวาสวัดโพธิ์ศรี, เจ้าคณะตำบลโนนทัน อายุครบ 20 ปีบริบูรณ์ ได้เข้าพิธีอุปสมบทเป็นพระภิกษุในพระพุทธศาสนา ณ พัทธสีมาวัดศรีจันทร์ (วัดศรีจันทราวาส) ตำบลในเมือง อ.เมือง จ.ขอนแก่น เมื่อวันที่ 13 มกราคม พ.ศ. 2474 โดยมี พระครูพิศาลอรัญญเขต (จันทร์ เขมิโย ป.ธ. ๓) เจ้าคณะธรรมยุตจังหวัดขอนแก่น และเจ้าอาวาสวัดศรีจันทร์ (วัดศรีจันทราวาส) เป็นพระอุปัชฌาย์, พระอาจารย์สิงห์ ขนฺตยาคโม เป็นพระกรรมวาจาจารย์ และพระมหาปิ่น ปญฺญาพโล เป็นพระอนุสาวนาจารย์ มีพระอาจารย์กรรมฐานจำนวน 25 รูปนั่งเป็นพระอันดับ ท่านได้รับนามฉายาว่า จนฺททีโป อันมีความหมายเป็นมงคลว่า ผู้มีแสงสว่างเจิดจ้าดั่งจันทร์เพ็ญ
การศึกษาพระปริยัติธรรมและงานด้านการศึกษา
- พ.ศ. 2474 สอบได้นักธรรมชั้นตรีได้ในสนามหลวง คณะจังหวัดขอนแก่น
- พ.ศ. 2475 สอบนักธรรมชั้นโทได้ในสนามหลวง คณะจังหวัดขอนแก่น
- พ.ศ. 2477 สอบนักธรรมชั้นเอกได้ในสนามหลวง สำนักเรียนวัดบวรนิเวศวิหาร กรุงเทพฯ
- พ.ศ. 2480 สอบเปรียญธรรม 3 ประโยค สำนักเรียนวัดบวรนิเวศวิหาร กรุงเทพฯ
- พ.ศ. 2485 สอบเปรียญธรรม 4 ประโยค สำนักเรียนวัดบวรนิเวศวิหาร กรุงเทพฯ
- พ.ศ. 2484 สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณวงศ์ วัดบวรนิเวศราชวรวิหาร กรุงเทพฯ ทรงมีบัญชาให้ไปเป็นครูสอนพระปริยัติธรรม แผนกธรรมและบาลี ณ สำนักเรียนวัดป่าสุทธาวาส ต.พระธาตุเชิงชุม อ.เมือง จ.สกลนคร
ในช่วงต้นเดือนพฤศจิกายน ปี พ.ศ. 2484 ท่านพระอาจารย์มั่น ภูริทัตฺตมหาเถระ ได้ไปพำนักจำพรรษาอยู่ที่วัดป่าสุทธาวาส จังหวัดสกลนคร เป็นเวลา 15 วัน ทำให้หลวงปู่จันทร์ศรีได้มีโอกาสใกล้ชิดกับท่านพระอาจารย์มั่นชั่วระยะเวลาหนึ่ง ถือเป็นกำไรแห่งชีวิตอันล้ำค่า
- พ.ศ. 2485 ท่านได้กลับมาอยู่จำพรรษาที่วัดบวรนิเวศวิหาร เพื่อศึกษาเปรียญธรรม 5 ประโยค
- พ.ศ. 2486 สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณวงศ์ มีพระบัญชาให้ไปเป็นครูสอนพระปริยัติธรรม แผนกธรรมและบาลี เปรียญธรรม 3-4 ประโยค ณ สำนักเรียนวัดธรรมนิมิตร ต.บางแก้ว อ.เมือง จ.สมุทรสงคราม เป็นเวลานานถึง 10 ปี
ตำแหน่งงานปกครองคณะสงฆ์
- 1 พฤษภาคม พ.ศ. 2497 สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณวงศ์ ก็มีพระบัญชาให้มาอยู่ที่วัดโพธิสมภรณ์ ต.หมากแข้ง อ.เมือง จ.อุดรธานี เพื่อทำศาสนกิจคณะสงฆ์ เนื่องจาก พระธรรมเจดีย์ (จูม พนฺธุโล) มีอายุเข้าปูนชรา โดยแต่งตั้งให้เป็นรองเจ้าอาวาสวัดโพธิสมภรณ์ และในปีเดียวกันก็ได้รับแต่งตั้งให้เป็นผู้ช่วยเจ้าคณะจังหวัดอุดรธานี (ธรรมยุต) อีกตำแหน่งหนึ่ง
- พ.ศ. 2498 ได้รับแต่งตั้งให้เป็นพระอุปัชฌาย์ ประเภทวิสามัญ และในปีเดียวกันก็ได้รับแต่งตั้งให้เป็นเจ้าคณะจังหวัดอุดรธานี (ธรรมยุต) อีกตำแหน่งหนึ่ง
- พ.ศ. 2505 ได้รับแต่งตั้งให้เป็นผู้รักษาการเจ้าอาวาสวัดโพธิสมภรณ์ วัดราษฎร์
- พ.ศ. 2507 โปรดเกล้าฯ พระราชทานพระบรมราชานุญาตให้วัดโพธิสมภรณ์ เป็นพระอารามหลวงชั้นตรี ชนิดสามัญ และในปีเดียวกันท่านก็ได้รับแต่งตั้งให้เป็นเจ้าอาวาสวัดโพธิสมภรณ์ พระอารามหลวงชั้นตรี
- พ.ศ. 2519 ได้รับแต่งตั้งให้เป็นรองเจ้าคณะภาค (ธรรมยุต) และรักษาการเจ้าคณะจังหวัดอุดรธานี
- พ.ศ. 2522 ได้รับแต่งตั้งให้เป็นผู้รักษาการเจ้าคณะจังหวัดหนองคายและจังหวัดสกลนคร
- พ.ศ. 2531 ได้รับแต่งตั้งให้เป็นผู้รักษาการเจ้าคณะภาค 9 (ธรรมยุต) และเจ้าคณะภาค 9 (ธรรมยุต) รวมทั้ง ได้รับแต่งตั้งให้เป็นที่ปรึกษามหาเถรสมาคม (มส.)
รวมทั้ง ได้รับแต่งตั้งเป็นที่ปรึกษาเจ้าคณะภาค 9 (ธรรมยุต)
ลำดับสมณศักดิ์
- พ.ศ. 2495 เป็นพระครูสัญญาบัตรชั้นเอกที่ พระครูสิริสารสุธี
- พ.ศ. 2498 เป็นพระราชาคณะชั้นสามัญที่ พระสิริสารสุธี อุดรธานี ธรรมิกคณิสสร
- พ.ศ. 2505 เป็นพระราชาคณะชั้นราชที่ พระราชเมธาจารย์ ปริยัติญาณโสภณ วิมลศีลาจารวัตร ธรรมิกคณิสสร บวรสังฆาราม คามวาสี
- พ.ศ. 2517 เป็นพระราชาคณะชั้นเทพที่ พระเทพเมธาจารย์ อริยญาณนายก ตรีปิฎกธรรมวิภูษิต ยติคณิสสร บวรสังฆาราม คามวาสี
- พ.ศ. 2533 เป็นพระราชาคณะชั้นธรรมที่ พระธรรมบัณฑิต ปริยัติกิจโกศล สกลศาสนกิจจาทร สุนทรศีลโสภิต ยติคณิสสร บวรสังฆาราม คามวาสี
- พ.ศ. 2544 เป็นพระราชาคณะเจ้าคณะรองที่ พระอุดมญาณโมลี ศีลาจารวราภรณ์ สาทรหิตานุหิตวิมล โสภณธรรโมวาทานุสาสนี ตรีปิฏกธรรมาลงกรณ์ ธรรมยุตติกคณิสสร บวรสังฆาราม คามวาสี
รางวัลที่ได้รับ
- พ.ศ. 2553 รางวัลพุทธคุณูปการ จากสภาผู้แทนราษฎร
งานด้านสาธารณสงเคราะห์
ท่านได้ให้ทุนการศึกษาแก่เด็กนักเรียนที่มีฐานะยากจน เรียนดี และมีความประพฤติดี ปีละ 40 ทุน ทุนละ 1,000 บาท ให้รางวัลแก่พระภิกษุ-สามเณรที่สามารถสอบไล่ได้บาลีชั้นประโยค 1-2-เปรียญธรรม 3 ประโยค เป็นประจำทุกปี รูปละ 500 บาท ส่วนครูรูปละ 1,000 บาท
นอกจากนี้ยังรับภาระหน้าที่สำคัญๆ ในคณะสงฆ์อีกมากมาย อาทิ เป็นกรรมการชำระพระไตรปิฎก (พระสูตร), เป็นพระอนุกรรมการคณะธรรมยุต, เป็นกรรมการตรวจธรรมสนามหลวง, เป็นพระธรรมทูตประจำจังหวัดอุดรธานี, เป็นประธานมูลนิธิวัดโพธิสมภรณ์, เป็นรองประธานกรรมการบริหารศูนย์บาลีศึกษาอีสาน (ธรรมยุต), เป็นผู้อำนวยการศูนย์ศึกษาพุทธศาสนาวันอาทิตย์ วัดโพธิสมภรณ์
ละสังขาร
พระอุดมญาณโมลี (หลวงปู่จันทร์ศรี จันททีโป)ได้ละสังขารอย่างสงบ ที่ อาคารภูมิสิริมังคลานุสรณ์ชั้น 28 รพ.จุฬาลงกรณ์ หลังเข้ารักษาอาการอาพาธ เมื่อวันที่ 14 ธันวาคม 2559 เวลา 20.00 น. สิริอายุรวม 105 ปี พรรษาที่ 85 หลวงปู่จันทร์ศรี” เจ้าอาวาสวัดโพธิสมภรณ์ เมืองอุดรฯ เกจิดังสายกรรมฐาน ละสังขาร 2 ทุ่มวันนี้ที่ รพ.จุฬาลงกรณ์ สิริอายุ 105 ปี
สัทธิวิหาริก
หลวงปู่จันทร์ศรี เป็นพระมหาเถรผู้ทรงคุณ แก่วงพระกรรมฐานมากอีกองค์หนึ่งนอกจากจะเป็นผู้ปกครองคณะสงฆ์แล้ว ยังเป็นพระอุปัชฌาจารย์ เป็นบิดาแห่งกุลบุตรให้เข้าสู่ร่มกาวสาวพัสตร์จำนวนมากอีกด้วย ซึ่งในสมัยก่อนหากมีการอุปสมบทในวัดสำคัญมักจะนิมนต์หลวงปู่จันทร์ศรี ไปเป็นพระอุปัชฌาย์ให้เสมอ ยกตัวอย่าง วัดป่านิโครธาราม ของหลวงปู่อ่อน ญาณสิริ เป็นต้น ซึ่งมีสัทธิวิหาริกองค์สำคัญๆ เช่น
พระอาจารย์จันทร์เรียน คุณวโร วัดถ้สหายจันทร์นิมิตร จ.อุดรธานี
พระอาจารย์สมศรี อตฺตสิริ วัดป่าเวฬุวนารักษ์ จ.เลย
พระอาจารย์บุญรอด อธิปุญฺโญ วัดถ้ำไทรทอง จ.กาฬสินธุ์
อ้างอิง
- ราชกิจจานุเบกษา,แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานสัญญาบัตรตั้งสมณศักดิ์, เล่ม ๙๖, ตอนที่ ๗๒ ง, ๙ ธันวาคม พ.ศ. ๒๔๙๕, หน้า ๔๖๓๑
- ราชกิจจานุเบกษา,แจ้งความสำนักคณะรัฐมนตรี เรื่องพระราชทานสัญญาบัตรตั้งสมณศักดิ์, เล่ม ๗๒, ตอนที่ ๙๕, ๑๓ ธันวาคม พ.ศ. ๒๔๙๘, หน้า ๓๐๐๘
- ราชกิจจานุเบกษา,แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานสัญญาบัตรตั้งสมณศักดิ์, เล่ม ๘๐, ตอน ๓ ง ฉบับพิเศษ, ๔ มกราคม พ.ศ. ๒๕๐๖, หน้า ๗
- ราชกิจจานุเบกษา,แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานสัญญาบัตรตั้งสมณศักดิ์, เล่ม ๙๑, ตอน ๒๒๙ ง ฉบับพิเศษ, ๓๑ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๑๗, หน้า ๔
- ราชกิจจานุเบกษา,ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานสัญญาบัตรตั้งสมณศักดิ์, เล่ม ๑๐๗, ตอน ๒๔๒ ง ฉบับพิเศษ, ๕ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๓๓, หน้า ๑
- ราชกิจจานุเบกษา,พระบรมราชโองการ ประกาศสถาปนาสมณศักดิ์, เล่ม ๑๑๘, ตอน ๒๔ ข ฉบับพิเศษ, ๗ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๔๔, หน้า ๑
- ประกาศ คณะกรรมาธิการการศาสนา ศิลปะและวัฒนธรรม สภาผู้แทนราษฎร ที่ ๔ / ๒๕๕๓ เรื่อง รายนามพระมหาเถรานุเถระซึ่งได้รับการถวายประกาศเกียรติคุณ “พุทธคุณูปการ” ครั้งที่ ๒ พ.ศ. ๒๕๕๓
ข้อมูลเพิ่มเติม
ลานธรรมจักร
| ก่อนหน้า | พระอุดมญาณโมลี (จันทร์ศรี จนฺททีโป) | ถัดไป | ||
|---|---|---|---|---|
| พระธรรมเจดีย์ (จูม พนฺธุโล) | เจ้าอาวาสวัดโพธิสมภรณ์ (พ.ศ. 2505 - 2559) | พระสุทธิสารเมธี (รักษาการ) |