พิมเสน (อังกฤษ : borneol ) เป็นสารประกอบอินทรีย์ ชนิดไบไซคิก (มีสองวงแหวนในโครงสร้าง) และเป็นสารกลุ่มเทอร์พีน มีสูตรเคมี คือ C10 H18 O มีลักษณะเป็นเกล็ดสีขาวถึงไม่มีสี มีกลิ่นหอมฉุนคล้ายการบูร ติดไฟให้แสงจ้าและมีควันมาก ไม่มีเถ้า มีความถ่วงจำเพาะ เท่ากับ 1.011
พิมเสน ชื่อตาม IUPAC endo -1,7,7-Trimethyl- bicyclo[2.2.1]heptan-2-ol เลขทะเบียน เลขทะเบียน CAS [507-70-0] [CAS] PubChem 6552009 KEGG C01411 ChEBI 15393 SMILES
O[C@H]1C[C@H]2CC[C@]1(C)C2(C)C
InChI
1/C10H18O/c1-9(2)7-4-5-10(9,3)8(11)6-7/h7-8,11H,4-6H2,1-3H3/t7-,8+,10+/m1/s1 ChemSpider ID 5026296 คุณสมบัติ สูตรโมเลกุล C10 H18 O มวลโมเลกุล 154.25 g mol−1 ลักษณะทางกายภาพ เกล็ดสีขาวถึงไม่มีสี กลิ่น ฉุนคล้ายการบูร ความหนาแน่น 1.011 g/cm3 (20 °C) จุดหลอมเหลว 208 °C, 481 K, 406 °F
จุดเดือด 213 °C, 486 K, 415 °F
ความสามารถละลายได้ ใน น้ำ ละลายได้บ้าง (D-form) ความสามารถละลายได้ ใน ตัวทำละลายอื่น ละลายในคลอโรฟอร์ม เอทานอล แอซีโทน อีเทอร์ เบนซีน โทลูอีน เดคาลิน เททราลิน ความอันตราย NFPA 704 สารประกอบอื่นที่เกี่ยวข้องกัน สารประกอบที่เกี่ยวข้อง Bornane (hydrocarbon) หากมิได้ระบุเป็นอื่น ข้อมูลข้างต้นนี้คือข้อมูลสาร ณ ภาวะมาตรฐานที่ 25 °C, 100 kPa สถานีย่อย:เคมี
การสังเคราะห์พิมเสนจากปฏิกิริยารีดักชันของการบูร
พิมเสนพบในพืชหลายชนิดเช่น หนาด (Blumea balsamifera ), เปราะหอม (Kaempferia galanga ), พืชวงศ์ยางนา (Dipterocarpaceae) และพืชสกุล Artemisia พิมเสนเป็นสารที่ถูกออกซิไดซ์กลายเป็นสารกลุ่มคีโตน (การบูร) ได้ง่ายมาก จึงมีชื่อเรียกในอดีตว่า Borneo camphor พิมเสนสามารถสังเคราะห์ได้จากปฏิกิริยารีดักชันระหว่างการบูรกับโซเดียมบอโรไฮไดรด์ (NaBH4 ) ซึ่งจะได้พิมเสนในรูปไอโซบอร์เนออล (isoborneol)
พิมเสนมีสรรพคุณขับเหงื่อ ขับลม บำรุงหัวใจ แก้ลมวิงเวียนหน้ามืด ใช้ผสมในน้ำมันหอมระเหย และเป็นสารไล่แมลง อย่างไรก็ตามพิมเสนทำให้ระคายเคืองต่อดวงตา ผิวหนัง ระบบทางเดินหายใจและระบบทางเดินอาหาร
อ้างอิง Lide, D. R., บ.ก. (2005). CRC Handbook of Chemistry and Physics (86th ed.). Boca Raton (FL): CRC Press. p. 3.56. ISBN 0-8493-0486-5 คำอธิบาย ตำราพระโอสถพระนารายณ์, ชยันต์ พิเชียรสุนทร และคณะ, หน้า 499, พ.ศ. 2544, สำนักพิมพ์อมรินทร์ กรุงเทพฯ Wong, K. C.; Ong, K. S.; Lim, C. L. (2006). "Composition of the essential oil of rhizomes of Kaempferia Galanga L.". Flavour and Fragrance Journal . 7 (5): 263–266. doi :10.1002/ffj.2730070506. พิมเสน - ฐานข้อมูลเครื่องยา คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี Plants containing borneol (Dr. Duke's Phytochemical and Ethnobotanical Databases)] "Chemical Information". sun.ars-grin.gov. สืบค้นเมื่อ 2008-03-02 . Material Safety Data Sheet, Fisher Scientific
แหล่งข้อมูลอื่น วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ พิมเสน"Borneol - MSDS" (PDF) . USC Upstate .
มเสน, สำหร, บพ, งกฤษ, borneol, เป, นสารประกอบอ, นทร, ชน, ดไบไซค, สองวงแหวนในโครงสร, าง, และเป, นสารกล, มเทอร, ตรเคม, c10h18o, กษณะเป, นเกล, ดส, ขาวถ, งไม, กล, นหอมฉ, นคล, ายการบ, ดไฟให, แสงจ, าและม, คว, นมาก, ไม, เถ, ความถ, วงจำเพาะเท, าก, อตาม, iupac, endo, t. sahrbphuch duthi phimesn phuch phimesn xngkvs borneol epnsarprakxbxinthriychnidibiskhik misxngwngaehwninokhrngsrang aelaepnsarklumethxrphin misutrekhmikhux C10H18O milksnaepnekldsikhawthungimmisi miklinhxmchunkhlaykarbur tidifihaesngcaaelamikhwnmak immietha mikhwamthwngcaephaaethakb 1 011 2 phimesnchuxtam IUPAC endo 1 7 7 Trimethyl bicyclo 2 2 1 heptan 2 olelkhthaebiynelkhthaebiyn CAS 507 70 0 CAS PubChem 6552009KEGG C01411ChEBI 15393SMILES O C H 1C C H 2CC C 1 C C2 C CInChI 1 C10H18O c1 9 2 7 4 5 10 9 3 8 11 6 7 h7 8 11H 4 6H2 1 3H3 t7 8 10 m1 s1ChemSpider ID 5026296khunsmbtisutromelkul C10H18Omwlomelkul 154 25 g mol 1lksnathangkayphaph ekldsikhawthungimmisiklin chunkhlaykarburkhwamhnaaenn 1 011 g cm3 20 C 1 cudhlxmehlw 208 C 481 K 406 Fcudeduxd 213 C 486 K 415 Fkhwamsamarthlalayid in na lalayidbang D form khwamsamarthlalayid in twthalalayxun lalayinkhlxorfxrm exthanxl aexsiothn xiethxr ebnsin othluxin edkhalin eththralinkhwamxntrayNFPA 704 2 2 0 sarprakxbxunthiekiywkhxngknsarprakxbthiekiywkhxng Bornane hydrocarbon hakmiidrabuepnxun khxmulkhangtnnikhuxkhxmulsar n phawamatrthanthi 25 C 100 kPasthaniyxy ekhmikarsngekhraahphimesncakptikiriyaridkchnkhxngkarbur phimesnphbinphuchhlaychnidechn hnad Blumea balsamifera epraahxm Kaempferia galanga phuchwngsyangna Dipterocarpaceae aelaphuchskul Artemisia 3 phimesnepnsarthithukxxksiidsklayepnsarklumkhiotn karbur idngaymak cungmichuxeriykinxditwa Borneo camphor phimesnsamarthsngekhraahidcakptikiriyaridkchnrahwangkarburkbosediymbxorihidrd NaBH4 sungcaidphimesninrupixosbxrenxxl isoborneol phimesnmisrrphkhunkhbehngux khblm barunghwic aeklmwingewiynhnamud 4 ichphsminnamnhxmraehy 5 aelaepnsarilaemlng 6 xyangirktamphimesnthaihrakhayekhuxngtxdwngta phiwhnng rabbthangedinhayicaelarabbthangedinxahar 7 xangxing aekikh Lide D R b k 2005 CRC Handbook of Chemistry and Physics 86th ed Boca Raton FL CRC Press p 3 56 ISBN 0 8493 0486 5 khaxthibay taraphraoxsthphranarayn chynt phiechiyrsunthr aelakhna hna 499 ph s 2544 sankphimphxmrinthr krungethph Wong K C Ong K S Lim C L 2006 Composition of the essential oil of rhizomes of Kaempferia Galanga L Flavour and Fragrance Journal 7 5 263 266 doi 10 1002 ffj 2730070506 phimesn thankhxmulekhruxngya khnaephschsastr mhawithyalyxublrachthani Plants containing borneol Dr Duke s Phytochemical and Ethnobotanical Databases Chemical Information sun ars grin gov subkhnemux 2008 03 02 Material Safety Data Sheet Fisher Scientificaehlngkhxmulxun aekikh wikimiediykhxmmxnsmisuxekiywkb phimesn Borneol MSDS PDF USC Upstate bthkhwamekiywkbekhminiyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodyephimkhxmul duephimthi sthaniyxy ekhmiekhathungcak https th wikipedia org w index php title phimesn amp oldid 6683669, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,
บทความ , อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม
