พืชไม่มีท่อลำเลียง

พืชไม่มีท่อลำเลียง (อังกฤษ: Non-vascular plant) เป็นพืชที่ไม่มีระบบท่อลำเลียงซึ่งประกอบด้วยไซเลมและโฟลเอ็ม แม้ว่าพืชไม่มีท่อลำเลียงจะขาดเนื้อเยื่อเหล่านี้ แต่หลายพืชก็มีเนื้อเยื่อที่เรียบง่ายกว่าสำหรับขนส่งน้ำภายใน

สาหร่ายเป็นพืชไม่มีท่อลำเลียงชนิดหนึ่ง

พืชไม่มีท่อลำเลียงประกอบด้วยกลุ่มที่เกี่ยวข้องกันอย่างห่าง ๆ สองกลุ่ม:

• ไบรโอไฟต์ - กลุ่มที่ไม่เป็นทางการที่นักอนุกรมวิธานปัจจุบันแยกจากพืชบนดินสามกลุ่ม Bryophyta (มอสส์), Marchantiophyta (ลิเวอร์เวิร์ต), และ Anthocerotophyta (ฮอร์นเวิร์ต) เนื่องจากพืชเหล่านี้ไม่มีเนื้อเยื่อนำน้ำที่ใช้ลิกนินจึงไม่มีความซับซ้อนของโครงสร้างและขนาดเหมือนกับพืชมีท่อลำเลียงส่วนใหญ่
• สาหร่าย - โดยเฉพาะสาหร่ายสีเขียว สาหร่ายประกอบด้วยกลุ่มที่ไม่เกี่ยวข้องกันหลายกลุ่ม เฉพาะกลุ่มของสาหร่ายที่อยู่ใน Viridiplantae เท่านั้นที่ยังถือว่าเป็นญาติของพืชบก^:6

ในอดีตคำว่าพืชไม่มีท่อลำเลียงไม่ใช่แค่รวมถึงสาหร่ายทั้งหมด แต่ยังรวมถึงเชื้อราด้วยเช่นกัน ปัจจุบันเป็นที่ทราบกันดีว่ากลุ่มเหล่านี้ไม่ได้มีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับพืช และมีชีววิทยาที่แตกต่างกันมาก

พืชไม่มีท่อลำเลียงไม่มีเนื้อเยื่อเฉพาะหลากหลายประเภท มอสและลิเวอร์เวิร์ตมีโครงสร้างที่เรียกว่า phyllid ที่มีลักษณะคล้ายใบไม้แต่ไม่ใช่ใบไม้ที่แท้ (ยกเว้นใน Polytrichaceae) เนื่องจากเป็นเซลล์แผ่นเดียวที่ไม่มีช่องอากาศภายใน ไม่มีเปลือกนอกหรือปากใบ และไม่มี ไซเลมหรือโฟลเอ็ม ดังนั้น phyllids จึงไม่สามารถควบคุมอัตราการสูญเสียน้ำจากเนื้อเยื่อได้ ลิเวอร์เวิร์ตบางชนิดเช่น Marchantia มีเปลือกนอก และสปอโรไฟต์ของมอสมีทั้งเปลือกนอกและปากใบ ซึ่งมีความสำคัญในการวิวัฒนาการของพืชบก

อ้างอิง

1. Copeland, H.F. (1956). The classification of lower organisms. Palo Alto: Pacific Books.
2. Adl, S.M.; และคณะ (2005). "The new higher level classification of eukaryotes with emphasis on the taxonomy of protists". Journal of Eukaryotic Microbiology. 52 (5): 399–451. doi:10.1111/j.1550-7408.2005.00053.x. PMID 16248873. S2CID 8060916.
3. Glime (April 19, 2015). "WATER RELATIONS: PLANT STRATEGIES" (PDF). Bryophyte Ecology. (PDF) จากแหล่งเดิมเมื่อ March 28, 2016. สืบค้นเมื่อ December 8, 2016.