ฟีลีปึ ดึ บรีตู อี นีโกตึ

ฟีลีปึ ดึ บรีตู อี นีโกตึ (โปรตุเกส: Filipe de Brito e Nicote) หรือ งะซีนกา (พม่า: ငဇင်ကာ, ออกเสียง: [ŋə zɪ̀ɰ̃kà]; ประมาณ ค.ศ. 1566 – เมษายน ค.ศ. 1613) เป็นนักเดินทางและทหารรับจ้างชาวโปรตุเกสภายใต้การบังคับบัญชาจากอาณาจักรยะไข่ของมเยาะอู้ และต่อมาคืออาณาจักรอยุธยาของสยาม^:185–187 มีการบันทึกชื่อของเขาที่สะกดแบบภาษาฝรั่งเศสว่า ฟิลิปเดอบริโต (ฝรั่งเศส: Philippe de Brito)^:36

ฟีลีปึ ดึ บรีตู อี นีโกตึ
ฟีลีปึ ดึ บรีตู ทหารรับจ้างชาวโปรตุเกสและผู้ว่าสิเรียม ประเทศพม่า ประมาณ ค.ศ. 1600
เกิด	ประมาณ ค.ศ. 1566 ลิสบอน ราชอาณาจักรโปรตุเกส
เสียชีวิต	ค.ศ. 1613 สิเรียม ประเทศพม่า
สัญชาติ	โปรตุเกส
อาชีพ	นักสำรวจ, ทหารรับจ้าง, ผู้ว่าการ

ชีวประวัติ

ฟีลีปึ ดึ บรีตู อี นีโกตึเกิดที่ลิสบอน ประเทศโปรตุเกส พ่อเป็นชาวฝรั่งเศส ดึบรีตูออกเดินทางมายังเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ครั้งแรกในฐานะเด็กเรือ

ต่อมาเขารับใช้มี่นยาซาจี้ กษัตริย์แห่งอะระกันและได้รับแต่งตั้งให้เป็นเจ้าเมืองสิเรียม (ปัจจุบันคือตาน-ลยีน) ใน ค.ศ. 1599 พร้อมกับบังคับบัญชาเรือรบโบราณ 3 ลำและทหาร 3,000 นาย เขาสนับสนุนให้ชาวโปรตุเกสตั้งรกรากอยู่ในสิเรียมและสร้างป้อมปราการ ต่อมาเขาได้ประกาศอิสรภาพจากอาระกันพร้อมกับจับมิน ขะเมาง์ (Min Khamaung) มกุฎราชกุมารแห่งอะระกันระหว่างที่ตองอูและอาระกันกำลังต่อสู้กันอยู่ เพื่อเป็นหลักประกันในการประกาศอิสรภาพจากพม่าใน ค.ศ. 1603 ต่อมาฟีลีปึ ดึ บรีตูสมรสกับบุตรสาวของ พญาทะละแห่งเมาะตะมะ ซึ่งเวลานั้นอยู่ภายใต้การปกครองของอาณาจักรอยุธยา (สยาม ปัจจุบันคือประเทศไทย)^:185–187

ก่อนหน้านั้นในปี ค.ศ. 1602 ฟีลีปึ ดึ บรีตูกลับไปรัฐกัวเพื่อรับการรับรองอย่างเป็นทางการและได้รับการแต่งตั้งเป็น "ผู้บัญชาการแห่งสิเรียม", "นายพลผู้มีชัยแห่งหงสา " และ "ราชาแห่งหงสา" โดยรัฐบาลหลวงของโปรตุเกส

สมเด็จพระเอกาทศรถแห่งอยุธยาระดม พญาทะละ และฟีลีปึ ดึ บรีตูเพื่อมาช่วยตองอูจากการโจมตีโดยอังวะ และหลังจากนะฉิ่นเหน่าง์แห่งตองอูได้ขอสวามิภักดิ์ต่ออยุธยา อย่างไรก็ตามตองอูได้ยอมแพ้แก่อังวะ จากนั้นนะฉิ่นเหน่าง์กับฟีลีปึ ดึ บรีตูก็เผาตองอูนำทรัพย์สินและประชาชนที่เหลือกลับไปยังสิเรียม ฟีลีปึ ดึ บรีตูฉวยใช้โอกาสนี้ในการ"ยึดครองสิ่งของมีค่าตามวัดวา"และยังมีการ"ทำลายพระพุทธรูปศาลเจ้าและเจดีย์ศักดิ์สิทธิ์"^:188–189

ใน ค.ศ. 1613 สิเรียมถูกปิดล้อมโดยกองทัพพม่าของพระเจ้าอะเน่าก์แพตหลุ่น หลังจากการล่มสลายของเมืองในเดือนเมษายน ค.ศ. 1613 ฟีลีปึ ดึ บรีตูถูกประหารชีวิตพร้อมกับนะฉิ่นเหน่าง์ ฟีลีปึ ดึ บรีตูถูกประหารชีวิตด้วยการเสียบประจาน ซึ่งใช้เวลาสามวันจึงเสียชีวิต ชาวโปรตุเกสมากกว่า 400 คนเป็นเชลยและถูกนำตัวกลับไปอังวะ^:190

อ้างอิง

1. Rajanubhab, D., 2001, Our Wars With the Burmese, Bangkok: White Lotus Co. Ltd., ISBN 9747534584
2. Beveridge, Henry (1876). The district of Bákarganj; its history and statistics. London: Trübner & Co.
3. R. Findlay & K.H. O'Rourk, "Power and Plenty: Trade, War, and the World Economy in the Second Millennium", (2007), Princeton University Press, p.196

แหล่งข้อมูลอื่น

• Danvers, Frederick Charles, The Portuguese in India. London, 1966.
• Harvey, G. E., A History of Burma. n.p., 1967.