มีฮาอิล กอร์บาชอฟ
มีฮาอิล เซียร์เกเยวิช กอร์บาชอฟ (รัสเซีย: Михаи́л Серге́евич Горбачёв, อักษรโรมัน: Mikhail Sergeyevich Gorbachyov) เป็นนักการเมืองชาวโซเวียตรัสเซีย เป็นผู้นำคนที่แปดและคนสุดท้ายแห่งสหภาพโซเวียต ดำรงแหน่งเลขาธิการพรรคคอมมิวนิสต์สหภาพโซเวียตระหว่างค.ศ. 1985 ถึง 1991 ดำรงตำแหน่งประมุขแห่งรัฐระหว่างค.ศ. 1988 ถึง 1991 ดำรงตำแหน่งประธานเปรซิเดียมสูงสุดระหว่างค.ศ. 1988 ถึง 1989 และดำรงตำแหน่งประธานาธิบดีโซเวียตระหว่างค.ศ. 1990 ถึง 1991 กอร์บาชอฟเคยมีอุดมการณ์แบบลัทธิมาคส์-เลนิน แต่เปลี่ยนมาเป็นประชาธิปไตยแบบสังคมนิยมในทศวรรษที่ 1990
มีฮาอิล กอร์บาชอฟ Михаи́л Горбачёв | |
---|---|
กอร์บาชอฟ ในค.ศ. 1987 | |
ประธานาธิบดีสหภาพโซเวียต | |
ดำรงตำแหน่ง 15 มีนาคม 1989 – 25 ธันวาคม 1990 | |
ก่อนหน้า | ไม่มี (เป็นคนแรก) |
ถัดไป | บอริส เยลต์ซิน (โซเวียตสิ้นสภาพ) |
เลขาธิการพรรคคอมมิวนิสต์แห่งสหภาพโซเวียต | |
ดำรงตำแหน่ง 11 มีนาคม 1985 – 24 สิงหาคม 1991 | |
ก่อนหน้า | คอนสตันติน เชียร์เนนโค |
ถัดไป | วลาดีมีร์ อีวัชโก |
ประธานสูงสุดสหภาพโซเวียต | |
ดำรงตำแหน่ง 25 พฤษภาคม 1989 – 15 มีนาคม 1990 | |
ก่อนหน้า | ตัวเอง (ในตำแหน่งประธานเปรซิเดียมฯ) |
ถัดไป | อะนาโตลี ลูคยานอฟ |
ประธานเปรซิเดียมสูงสุดสหภาพโซเวียต | |
ดำรงตำแหน่ง 1 ตุลาคม 1988 – 25 พฤษภาคม 1989 | |
ก่อนหน้า | อันเดรย์ โกรมืยโค |
ถัดไป | ตัวเอง (ในตำแหน่งประธานสูงสุดฯ) |
ข้อมูลส่วนบุคคล | |
เกิด | 2 มีนาคม ค.ศ. 1931 (90 ปี) ปรีวอลโนเย, ดินแดนสตัฟโรปอล, สาธารณรัฐรัสเซีย สหภาพโซเวียต |
พรรคการเมือง | พรรคคอมมิวนิสต์ (2494 - 2534) พรรคสังคมประชาธิปไตย (พ.ศ. 2544 – 2547) |
คู่สมรส | ไรซา กอร์บาโชวา (สมรส พ.ศ. 2496–พ.ศ. 2542) |
ศาสนา | ไม่มี |
ลายมือชื่อ |
กอร์บาชอฟมีเชื้อสายยูเครนและรัสเซีย เขาเกิดที่เมืองรีวอลโนเยทางตะตกวันตกของสหภาพโซเวียต ครอบครัวเป็นชาวไร่ยากจน กอร์บาชอฟเติบโตขึ้นมาภายใต้การปกครองของโจเซฟ สตาลิน ในตอนเด็กเขาเคยเป็นคนควบคุมรถเกี่ยวผลผลิตในนารวม และต่อมาได้เข้าร่วมกับพรรคคอมมิวนิสต์ซึ่งเวลานั้นเป็นพรรคการเมืองเดียวที่ปกครองสหภาพโซเวียตตามแนวคิดของมาคส์-เลนิน ระหว่างที่กอร์บาชอฟศึกษาวิชากฎหมายที่มหาวิทยาลัยมอสโก เขาแต่งงานกับเพื่อนร่วมชั้นเรียนในปี 1953 และจบการศึกษาในปี 1955 หลังจากนั้นจึงย้ายไปยังเมืองสตัฟโรโปล ไม่ไกลจากบ้านเกิด และทำงานเป็นพนักงานเดินเครื่องจักรกลของสันนิบาตยุวชนคอมมิวนิสต์ ภายหลังการอสัญกรรมของสตาลิน เขาเป็นแกนนำสนับสนุนนโยบายล้างระบอบสตาลินของนีกีตา ครุชชอฟ ผู้นำโซเวียตคนใหม่ กอร์บาชอฟได้รับแต่งตั้งเป็นเลขานุการคณะกรรมการพรรคคอมมิวนิสต์ประจำสตัฟโรโปลในปี 1970
ในปี 1978 กอร์บาชอฟเดินทางไปกรุงมอสโกเพื่อรับตำแหน่งเลขานุการคณะกรรมการกลางของพรรค และในปี 1979 ก็ได้เป็นสมาชิกกรมการเมืองของพรรค และในสามปีให้หลังการอสัญกรรมของเลโอนิด เบรจเนฟ กรมการเมืองก็เลือกเขาเป็นเลขาธิการพรรคคอมมิวนิสต์ และเป็นประมุขแห่งรัฐโดยพฤตินัยในปี 1985
นโยบายการปฏิรูป
ในระหว่างการดำรงตำแหน่งเลขาธิการพรรค กอร์บาชอฟได้ริเริ่มโครงการปฏิรูปและปรับโครงสร้างระบบเศรษฐกิจและการเมืองจากหน้ามือเป็นหลังมือ ด้วยนโยบายที่รู้จักกันในชื่อ "เปเรสตรอยคา" (Perestroika) เป็นการให้เสรีภาพแก่ประชาชนมากขึ้น ยอมให้มีการวิพากษ์วิจารณ์แสดงความคิดเห็นในที่สาธารณะ เพิ่มเสรีภาพแก่สื่อและสิ่งพิมพ์ ยอมให้มีเสรีภาพทางวัฒนธรรม และนโยบาย "กลัสนอสต์" (Glasnost) ที่ยอมให้มีการตรวจแก้ประวัติศาสตร์ของประเทศ
จากที่เขาปรับปรุงระบบเศรษฐกิจและการเมืองให้เสรีภาพแก่ประชาชนมากขึ้นทำให้เขาได้รับรางวัลโนเบลสาขาสันติภาพในปี 1990
การล่มสลายของสหภาพโซเวียต
ด้านนโยบายการต่างประเทศและกลาโหม กอร์บาชอฟได้ตัดทอนลดงบประมาณด้านการทหาร นำนโยบาย "เดต็องต์" (Détente) กลับมาใช้ใหม่ ลดอาวุธนิวเคลียร์กับฝ่ายตะวันตก พร้อมทั้งถอนทหารออกจากประเทศอัฟกานิสถานในปี 1989 ในที่สุดฝ่ายอนุรักษนิยมในกองทัพยอมไม่ได้จึงรัฐประหารเดือนสิงหาคม ค.ศ. 1991 ซึ่งกอร์บาชอฟรอดมาได้ในช่วงเวลาสั้น ๆ จากการประท้วงของประชาชนนำโดยบอริส เยลต์ซิน แต่ในที่สุดก็ถูกบังคับให้ลาออก หลังพรรคคอมมิวนิสต์ถูกยุบและสหภาพล่มสลายในเดือนธันวาคมของปีเดียวกัน
นับตั้งแต่ปี 1993 เป็นมา กอร์บาชอฟได้ดำรงตำแหน่งประธานมูลนิธินานาชาติเพื่อการศึกษาด้านเศรษฐกิจ-สังคมและการเมืองชื่อว่ามูลนิธิกอร์บาชอฟ
อ้างอิง
- สัญชัย สุวังบุตร (2547). ณัฐวุฒิ สุทธิสงคราม และคณะ (บ.ก.). สารานุกรมประวัติศาสตร์สากลสมัยใหม่: ยุโรป ฉบับราชบัณฑิตยสถาน (pdf). 1 (อักษร A-B) (3 ed.). กรุงเทพฯ: ราชบัณฑิตยสถาน. p. 85. ISBN 974-9588-25-8. Check date values in:
|year=
(help) สืบค้นเมื่อ 2 กรกฎาคม 2555.
ก่อนหน้า | มีฮาอิล กอร์บาชอฟ | ถัดไป | ||
---|---|---|---|---|
สถาปนาตำแหน่ง | ประธานาธิบดีสหภาพโซเวียต (พ.ศ. 2528 - 2534) | ยุบตำแหน่ง | ||
คอนสตันติน เชียร์เนนโค | เลขาธิการพรรคคอมมิวนิสต์แห่งสหภาพโซเวียต (พ.ศ. 2528 - 2534) | วลาดิมีร์ อิวัชโก | ||
คอราซอน อากีโน | บุคคลแห่งปีของนิตยสารไทม์ (พ.ศ. 2530) | โลก | ||
โลก | บุคคลแห่งปีของนิตยสารไทม์ บุคคลแห่งทศวรรษ (2532) | จอร์จ เอช. ดับเบิลยู. บุช |