ยุครณรัฐ

สำหรับยุครณรัฐในญี่ปุ่น ดู ยุคเซ็งโงะกุ

ประวัติศาสตร์จีน
ยุคโบราณ
สามราชาห้าจักรพรรดิ
ราชวงศ์เซี่ย 2100–1600 BCE
ราชวงศ์ชาง 1600–1046 BCE
ราชวงศ์โจว 1045–256 BCE
ราชวงศ์โจวตะวันตก 1046–771 BCE
ราชวงศ์โจวตะวันออก 771–256 BCE    ยุควสันตสารท    ยุครณรัฐ
ยุคจักรวรรดิ
ราชวงศ์ฉิน 221 BCE–206 BCE
ราชวงศ์ฮั่น 206 BCE–220 CE
ราชวงศ์ฮั่นตะวันตก
ราชวงศ์ซิน
ราชวงศ์ฮั่นตะวันออก
ยุคสามก๊ก 220–280
เว่ย์ ฉู่ และ อู๋
ราชวงศ์จิ้น 265–420
จิ้นตะวันตก	ยุคห้าชนเผ่าสิบหกรัฐ 304–439
จิ้นตะวันออก
ราชวงศ์เหนือ-ใต้ 420–589
ราชวงศ์สุย 581–618
ราชวงศ์ถัง 618–690, 705–907
ราชวงศ์อู่โจว 690–705
ยุคห้าวงศ์สิบรัฐ 907–960	ราชวงศ์เหลียว 907–1125
ราชวงศ์ซ่ง 960–1279
ราชวงศ์ซ่งเหนือ		เซี่ยตะวันตก
ราชวงศ์ซ่งใต้	จิน
ราชวงศ์หยวน 1271–1368
ราชวงศ์หมิง 1368–1644
ราชวงศ์จินยุคหลัง 1616–1636
ราชวงศ์ชิง 1636–1912
ยุคใหม่
สาธารณรัฐจีน (บนแผ่นดินใหญ่) 1912–1949
สาธารณรัฐประชาชนจีน (จีนแผ่นดินใหญ่) 1949–ปัจจุบัน	สาธารณรัฐจีน (ไต้หวัน) 1949–ปัจจุบัน
บทความที่เกี่ยวข้อง  Chinese historiography Timeline of Chinese history Dynasties in Chinese history Linguistic history Art history Economic history Education history Science and technology history Legal history Media history Military history Naval history
กล่องนี้: ดู คุย แก้

จั้นกั๋ว (จีนตัวย่อ: 战国; จีนตัวเต็ม: 戰國; พินอิน: Zhànguó) ซึ่งมีการแปลว่า รณรัฐ นั้น เป็นยุคหนึ่งในประวัติศาสตร์จีนซึ่งมีการรบรากันระหว่างรัฐต่าง ๆ รวมถึงการปฏิรูประบบราชการและทหาร ยุคนี้เกิดขึ้นหลังจากยุคชุนชิว (春秋) และสิ้นสุดลงเมื่อฉินฉื่อหฺวังตี้ (秦始皇帝) รวมรัฐต่าง ๆ เข้าเป็นจักรวรรดิจีนอันหนึ่งอันเดียวภายใต้การปกครองของราชวงศ์ฉิน (秦朝)

ถึงแม้นักวิชาการจะกำหนดการเริ่มยุคนี้ไว้ในช่วงเวลาต่าง ๆ กันในระหว่าง 481–403 ปีก่อนคริสตกาล แต่ซือหม่า เชียน (司馬遷) นักวิชาการสมัยราชวงศ์ฮั่น กำหนดว่า ยุคนี้เริ่มเมื่อ 475 ปีก่อนคริสตกาล และความเห็นของซือหม่า เชียน นั้นได้รับการอ้างอิงมากที่สุด ส่วนการผนวกจักรวรรดิจีนที่ทำให้ยุคนี้สิ้นสุดลงนั้น เกิดเมื่อ 221 ปีก่อนคริสตกาล

ชื่อยุคว่า "จั้นกั๋ว" นั้น มีที่มาจากชื่อเอกสารสมัยราชวงศ์ฮั่นฉบับหนึ่ง คือ จั้นกั๋วเช่อ (戰國策)

ภูมิศาสตร์

ในยุคนั้น มีรัฐ 7 รัฐซึ่งรบรากันเพื่อชิงความเป็นใหญ่ เรียกกันว่า "จั้นกั๋วชี-สฺยง" (戰國七雄; "เจ็ดผู้ทรงอำนาจ[ยุค]จั้นกั๋ว") ประกอบด้วย

• รัฐฉิน (秦) อยู่สุดฟากตะวันตก มีศูนย์กลางอยู่ ณ หุบผาแม่น้ำเว่ย์ (渭河) ภูมิภาคกวันจง (關中) ซึ่งเป็นจุดภูมิศาสตร์ที่กันรัฐอื่นเข้ามาย่ำยี แต่ก็มีผลให้รัฐฉินเองขยายอิทธิพลของตัวได้อย่างจำกัดในช่วงแรก
• รัฐจิ้นทั้งสาม เป็นรัฐที่สืบทอดมาจากรัฐจิ้น (晉) ในสมัยโบราณ ได้แก่
  • รัฐหาน (韓) อยู่ทางใต้ทอดไปตามแม่น้ำหวง (黃河) ควบคุมเส้นทางเข้าถึงรัฐฉิน
  • รัฐเว่ย์ (魏) อยู่ใจกลาง ราว ๆ พื้นที่ซึ่งปัจจุบันเป็นภาคตะวันออกของมณฑลเหอหนาน (河南)
  • รัฐจ้าว (趙) อยู่เหนือสุด ราว ๆ พื้นที่ซึ่งปัจจุบันเป็นภาคใต้ของมณฑลเหอเป่ย์ (河北) และภาคเหนือของมณฑลชานซี (山西)
• รัฐฉี (齊) อยู่ภาคตะวันออก ใจกลางคาบสมุทรชานตง (山東半島)
• รัฐฉู่ (楚) อยู่ภาคใต้ ดินแดนหลักอยู่รอบหุบผาแม่น้ำฮั่น (漢江) ภายหลังเลื่อนไปแม่น้ำฉาง (長江)
• รัฐยาน (燕) อยู่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ใจกลางพื้นที่ซึ่งปัจจุบันคือเป่ย์จิง (北京) ในปลายยุคจั้นกั๋ว รัฐยานได้รุกขึ้นภาคตะวันออกเฉียงใต้เพื่อเริ่มยึดครองคาบสมุทรเหลียวตง (遼東半島)

อ้างอิง

1. "จีนพบ 'บ่อน้ำ 9 เหลี่ยม' เก่ากว่า 2,000 ปี คาดใช้งานตั้งแต่ 'ยุครณรัฐ'". สำนักข่าวซินหัว. สำนักข่าวซินหัว. 2564-03-30. สืบค้นเมื่อ 2564-08-19. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
2. กฤดิกร วงศ์สว่างพานิช (2561-08-28). "Kingdom กับแนวคิดเรื่องความเป็นอื่น และการสลายความเป็นอื่นจนเหลือ 'รัฐ'". The Momentum. กรุงเทพฯ: The Momentum. สืบค้นเมื่อ 2564-08-19. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)