วิกิพีเดีย
รายพระนามเจ้านายที่ได้รับการเฉลิมพระยศในสมัยกรุงศรีอยุธยา
รายพระนามเจ้านายที่ได้รับการเฉลิมพระยศในสมัยกรุงศรีอยุธยา
แผ่นดินสมเด็จพระศรีสุธรรมราชา
- สมเด็จพระนารายณ์ เป็น กรมพระราชวังบวรสถานมงคล
แผ่นดินสมเด็จพระนารายณ์มหาราช
- สมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้าศรีสุพรรณ เป็น กรมหลวงโยธาทิพ
- สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าสุดาวดี เป็น กรมหลวงโยธาเทพ
แผ่นดินสมเด็จพระเพทราชา
- หลวงสรศักดิ์ พระราชโอรสเป็น กรมพระราชวังบวรสถานมงคล ที่พระมหาอุปราช ภายหลัง คือ สมเด็จพระเจ้าเสือ
- นายจบคชประสิทธิ์ ทรงบาศขวา กรมช้าง (เป็นคู่คิดเอาราชสมบัติ) เป็น กรมพระราชวังบวรสถานพิมุข
- พระอัครมเหสีเดิม (กัน) เป็น พระอัครมเหสีกลาง
- กรมหลวงโยธาทิพ ซึ่งเป็นสมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอในสมเด็จพระนารายณ์มหาราช เป็น พระอัครมเหสีฝ่ายขวา
- กรมหลวงโยธาเทพ ซึ่งเป็นสมเด็จพระเจ้าลูกเธอในสมเด็จพระนารายณ์มหาราช เป็น พระอัครมเหสีฝ่ายซ้าย
- พระองค์เจ้าชายแก้ว พระโอรสสมเด็จเจ้าฟ้าน้อยเป็น กรมขุนเสนาบริรักษ์
แผ่นดินสมเด็จพระเจ้าเสือ
- เจ้าฟ้าเพชร พระราชโอรสพระองค์ใหญ่ (พระเจ้าท้ายสระ) เป็น กรมพระราชวังบวรสถานมงคล ที่พระมหาอุปราช
- เจ้าฟ้าพร พระราชโอรสพระองค์น้อย เป็น พระบัณทูรน้อย
- เจ้าแม่วัดดุสิต พระอัครมเหสีกลางในสมเด็จพระเพทราชาที่เป็นพระราชมารดาเลี้ยง เป็น กรมพระเทพามาตย์
แผ่นดินสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวท้ายสระ
- เจ้าฟ้าพร พระอนุชาธิราชในพระองค์ เป็น กรมพระราชวังบวรสถานมงคล ที่พระมหาอุปราช (ภายหลัง คือ พระเจ้าบรมโกศ)
- เจ้าท้าวทองสุก พระราชชายาเดิม ยกเป็นพระอัครมเหสีที่ กรมหลวงราชานุรักษ์
แผ่นดินสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ
- พระองค์ขาว พระราชชายาเดิม ยกเป็นพระอัครมเหสีขวา ทรงกรมเป็น กรมหลวงอภัยนุชิต
- พระองค์พลับ พระราชชายาเดิม ยกเป็นพระอัครมเหสีซ้าย ทรงกรมเป็น กรมหลวงพิพิธมนตรี
- เจ้าฟ้าธรรมาธิเบศร์ (เจ้าฟ้ากุ้ง) พระราชโอรสที่ประสูติแต่กรมหลวงอภัยนุชิต เป็น กรมขุนเสนาพิทักษ์ ภายหลังเป็น กรมพระราชวังบวรสถานมงคล ที่พระมหาอุปราช
- เจ้าฟ้าเอกทัศ พระราชโอรสที่ประสูติแต่กรมหลวงพิพิธมนตรี เป็น กรมขุนอนุรักษ์มนตรี (ภายหลัง คือ สมเด็จพระที่นั่งสุริยาศน์อัมรินทร์)
- เจ้าฟ้าอุทุมพร พระราชโอรสที่ประสูติแต่กรมหลวงพิพิธมนตรี เป็น กรมขุนพรพินิต และ กรมพระราชวังบวรสถานมงคล ตามลำดับ (ภายหลัง คือ สมเด็จพระเจ้าอุทุมพร)
- เจ้าฟ้าพระนเรนทร พระราชโอรสในสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวท้ายสระ เป็น กรมขุนสุเรนทรพิทักษ์
- พระองค์เจ้าแขก พระเจ้าลูกยาเธอ เป็น กรมหมื่นเทพพิพิธ
- พระองค์เจ้ามังคุด พระเจ้าลูกยาเธอ เป็น กรมหมื่นจิตรสุนทร
- พระองค์เจ้ารถ พระเจ้าลูกยาเธอ เป็น กรมหมื่นสุนทรเทพ
- พระองค์เจ้าปาน พระเจ้าลูกยาเธอ เป็น กรมหมื่นเสพภักดี
- เจ้าฟ้าบรม พระราชธิดา เป็น กรมขุนเสนีย์นุรักษ์
- เจ้าฟ้าอินทสุดาวดี พระราชธิดา ภายหลังพระราชทานให้เป็นพระอัครมเหสีในกรมพระราชวังบวรเสนาพิทักษ์ เป็น กรมขุนยิสารเสนี บ้างว่าเป็น เจ้าฟ้านุ่ม ภายหลังพระราชทานให้เป็น กรมขุนพิศาลเสนี
- เจ้าฟ้าจีด พระองค์เจ้าดำพระเจ้าลูกยาเธอสมเด็จพระเพทราชาเป็นพระบิดา เจ้าฟ้าเทพพระธิดาพระเจ้าท้ายสระ เป็นพระมารดา เป็น กรมขุนสุรินทรสงคราม
- เจ้าพระพิไชยสุรินทร์ ราชนิกูล ที่มีความชอบครั้งถวายราชสมบัติแก่พระเจ้าเสือ เป็น กรมหมื่นอินทรภักดี
รัชสมัยสมเด็จพระที่นั่งสุริยาศน์อมรินทร์
| ปี | พระนามเดิม | เฉลิมพระยศ | หมายเหตุ | อ้างอิง |
|---|---|---|---|---|
| ปีใดไม่ปรากฏ | กรมหลวงพิพิธมนตรี พระราชชนนี | สมเด็จพระพันปีหลวง กรมพระเทพามาตุ | ||
| เจ้าอาทิตย์ | กรมหมื่นพิทักษ์ภูเบศร์ | พระโอรสในกรมพระราชวังบวรมหาเสนาพิทักษ์ | ||
| พระองค์เจ้าแมงเม่า พระอัครมเหสี | กรมขุนวิมลพัตร |
อ้างอิง
- พระราชพงศาวดาร ฉบับพระราชหัตถเลขา, หน้า 19
- ↑ พระราชพงศาวดาร ฉบับพระราชหัตถเลขา, หน้า 103
- พระราชพงศาวดาร ฉบับพระราชหัตถเลขา, หน้า 121
- ↑ พระราชพงศาวดาร ฉบับพระราชหัตถเลขา, หน้า 126
- ↑ พระราชพงศาวดาร ฉบับพระราชหัตถเลขา, หน้า 172
- พระราชพงศาวดาร ฉบับพระราชหัตถเลขา, หน้า 175
- พระราชพงศาวดาร ฉบับพระราชหัตถเลขา, หน้า 196
- พระราชพงศาวดาร ฉบับพระราชหัตถเลขา, หน้า 203
- ↑ พระราชพงศาวดาร ฉบับพระราชหัตถเลขา, หน้า 218
- ↑ พระราชพงศาวดาร ฉบับพระราชหัตถเลขา, หน้า 226
- พระราชพงศาวดาร ฉบับพระราชหัตถเลขา, หน้า 245
- นิธิ เอียวศรีวงศ์. กรุงเแตก, พระเจ้าตากฯ และประวัติศาสตร์ไทย. พิมพ์ครั้งที่ 10. กรุงเทพฯ : มติชน, 2553, หน้า 104
- พระราชพงศาวดาร ฉบับพระราชหัตถเลขา, หน้า 251
- พระราชพงศาวดาร ฉบับพระราชหัตถเลขา, หน้า 252
บรรณานุกรม
- พระราชพงศาวดาร ฉบับพระราชหัตถเลขา เล่ม 2. สมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช พิมพ์ขึ้นเป็นส่วนพระราชกุศลทานมัยในงานพระศพ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงวรเสฐสุดา, พระอรรคชายาเธอ กรมขุนอรรควรราชกัญญา, สมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมขุนพิจิตรเจษฎจันทร์ และสมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมขุนสวรรคโลกลักษณวดี. พ.ศ. 2455.