รูปปั้นโคมเตศวร

รูปปั้นโคมเตศวร (กันนาดา: ಗೊಮ್ಮಟೇಶ್ವರ) เป็นรูปปั้นโมโนลิธความสูง 17.37 เมตร ตั้งอยู่บนเขาวินทยคีรี ในศรวันเพลโคละ ในรัฐกรณาฏกะ เขาวินทยคีรีเป็นหนึ่งในสองเขาในเมืองศรวันเพลโคละ อีกแห่งคือเขาจันทรคีรี ซึ่งก็เป็นสถานที่ตั้งของศาสนสถานในศาสนาเชนที่เก่าแก่กว่ารูปปั้นโคมเตศวรแห่งนี้ รูปปั้นโคมเตศวรนั้นสร้างขึ้นเพื่อระลึกถึงเทพเจ้าเชนพระนามว่า พระพาหุพลี สร้างขึ้นราว ค.ศ. 983 และเป็นหนึ่งในรูปปั้นตั้งเดี่ยวที่สูงที่สุดในโลก การก่อสร้างนั้นริเริ่มโดยจักรวรรดิคงคาตะวันตก นำโดยขุนนางนามว่า จวุนทรยะ (Chavundaraya) บริเวณโดยรอบนั้นรายล้อมด้วยเชนสถานที่เรียกว่า “พสาธิ” และรูปเคารพของตีรถังกรองค์ต่าง ๆ ส่วนจันทรคีรีซึ่งเป็นเขาอีกแห่งนั้นสร้างขึ้นเพื่อระลึกถึงเทพเจ้าเชนอีกองค์หนึ่ง คือ พระเจ้าภรตจักรพรรดิ พี่น้องของพระพาหุพลี และเป็นบุตรของพระอาทินาถ ตีรถังกรองค์แรกเช่นกัน

โคมเตศวร
รูปปั้นโมโนลิธสูง 57 ฟุต ของพระพาหุพลี
ศาสนา
ศาสนา	ศาสนาเชน
เทพ	พระพาหุพลี
ที่ตั้ง
ที่ตั้ง	ศรวันเพลโคละ (Shravanbelagola), เขตฮัสซาน, กรณาฏกะ, ประเทศอินเดีย
ที่ตั้งในอินเดีย แสดงแผนที่อินเดีย รูปปั้นโคมเตศวร (รัฐกรณาฏกะ) แสดงแผนที่รัฐกรณาฏกะ
พิกัดภูมิศาสตร์	12°51′14″N 76°29′05″E / 12.854026°N 76.484677°E / 12.854026; 76.484677พิกัดภูมิศาสตร์: 12°51′14″N 76°29′05″E / 12.854026°N 76.484677°E / 12.854026; 76.484677

เทศกาลมหามัสตักภิเษก (Mahamastakabhisheka) เป็นเทศกาลสำคัญที่จัดขึ้นบนเขาวินทยคีรีนี้ จัดขึ้นทุก 12 ปี ในเทศกาลจะมีพิธีกรรมเจิมน้ำต่าง ๆ เช่นน้ำนม, หญ้าฝรั่น, ฆี (เนยใสอินเดีย), น้ำอ้อย (อิศุกรสะ) เป็นต้น โดยการรินน้ำต่าง ๆ ลงมาจากยอดบนสุดของรูปปั้นโคมเตศวร ไฮน์ริค ซิมเมอร์ (Heinrich Zimmer) ระบุว่า พิธีนี้จัดขึ้นเพื่อให้รูปปั้นนี้คงความ “สด” พิธีอภิเษกครั้งต่อไปจะจัดขึ้นในปี ค.ศ. 2030

เมื่อปี ค.ศ. 2007 ไทมส์ออฟอินเดียได้ตั้งการลงคะแนนเสียงเพื่อคัดเลือกเจ็ดสิ่งมหัศจรรย์ของอินเดีย รูปปั้นโคมเตศวรได้รับลงคะแนนเสียงให้เป็นเจ็ดสิ่งมหัศจรรย์ของอินเดียแห่งแรกในเจ็ดแห่ง ผลลงคะแนนมากถึงร้อยละ 49

ประติมานวิทยา

 

พิธีมหามัสตักภิเษก

รูปปั้นนี้สร้างขึ้นโดยแสดงการทำสมาธิที่ยาวนานของพระพาหุพลี ท่ายืนทำสมาธิที่เรียกว่า “กโยสารคา” (ยืนนื่ง) ทำให้มีเถาวัลย์เจริญเติบโตและเกี่ยวพันรอบขาของพระองค์ ดวงตาของพระองค์นั้นเปิดขึ้นในลักษณะแสดงถึงการละทิ้งชีวิตทางโลก ริมฝีปากยิ้มขึ้นเล็กน้อยแสดงให้เห็นถึงความสงบจากภายใน

รอบ ๆ เถาวัลย์ที่พันเกี่ยวนั้นมีงูและสัตว์เลื้อยไปตามดอกไม้ที่บานประปราย เถาวัลย์นั้นพันขึ้นไปถึงแขนท่อนบนของรูปปั้น ฐานของรูปปั้นเป็นทรงดอกบัวบาน

มหามัสตกาภิเษก

 

ละครนิ่งอิงประวัติศาสตร์ของรัฐกรณาฏกะในขบวนของขบวนวันสาธารณรัฐเมื่อ ค.ศ. 2005 จำลองรูปปั้นโคมเตศวร

ในครั้งที่ผ่าน ๆ มา เทศกาลนี้มีผู้เข้าร่วมเป็นบุคคลสำคัญทางการเมือง เช่น กฤษณะ-ราเชนทรา โวเทยาร์ (Krishna-Rajendra Wodeyar) ในปี ค.ศ. 1910 และคร้งล่าสุดเมื่อปี ค.ศ. 2018 มีนเรนทระ โมที และ รามนาถ โกวินท์เข้าร่วม

ตำนาน

ตำนานกล่าวว่า หลังการก่อสร้างรูปปั้นโคมเตศวรเสร็จสิ้นแล้ว จวุนทรยะได้ประกอบพิธีมหามัสตกาภิเษกโดยใช้น้ำ 5 ชนิด คือ น้ำนม, น้ำมะพร้าว, น้ำอ้อย, น้ำดอกไม้ และน้ำเปล่า เก็บอยู่ในหม้อจำนวนหลายร้อยหม้อ แต่เมื่อเทลงมาแล้วน้ำไม่สามารถไหลลงต่ำกว่าสะดือของรูปปั้นได้ แต่แล้วเทวีอัมพิกา แปลงกายเป็นสตรีชรายากไร้เดินผ่านมา เทนมในเปลือกของผลคุลลิกายี (Gullikayi) สีขาวครึ่งซีก และการอภิเษกก็สำเร็จ น้ำนมไหลจากยอดถึงปลายของรูปปั้น

ดูเพิ่ม

• โคมตาคีรี
• จันทรคุปตะ พสาธิ
• ภวันคชา

อ้างอิง

1. Zimmer 1953, p. 212.
2. Official website Hassan District
3. "Mahamastakabhisheka to be held in February 2018". The Hindu. สืบค้นเมื่อ 2017-06-14.
4. "And India's 7 wonders are..." The Times of India. August 5, 2007.
5. Jain, Champat Rai (1929). Risabha Deva - The Founder of Jainism. อัลลอฮบาด: K. Mitra, Indian Press. p. 145.
6. "Bahubali Mahamastakabhisheka Mahotsav: Here is the history of the Jain festival PM Modi attended today", The Indian Express, 19 February 2018
7. Deccan Chronicle 2018 Mahamastakabhisheka.

บรรณานุกรม

• Jaini, Jagmandar-lāl (1927). Gommatsara Jiva-kanda. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 2006.
• Rice, B. Lewis (1889). Inscriptions at Sravana Belgola: a chief seat of the Jains, (Archaeological Survey of Mysore). Bangalore : Mysore Govt. Central Press.
• Zimmer, Heinrich (1953) [April 1952]. Campbell, Joseph (บ.ก.). Philosophies Of India. London, E.C. 4: Routledge & Kegan Paul Ltd. ISBN 978-81-208-0739-6.CS1 maint: location (link)
• "2018 Mahamastakabhisheka: Bahubali – 1,000 year legend towers on". Deccan Chronicle. 16 February 2018.

แหล่งข้อมูลอื่น