fbpx
วิกิพีเดีย

ลูกโลกประดับกางเขน

สิงหาคม 04, 2021

บทความนี้ใช้ระบบคริสต์ศักราช เพราะอ้างอิงคริสต์ศักราชและคริสต์ศตวรรษ หรืออย่างใดอย่างหนึ่ง

ลูกโลกประดับกางเขน (อังกฤษ: globus cruciger) หมายถึงลูกกลมที่ด้านบนประดับด้วยกางเขน แปลมาจากภาษาละติน globus (ลูกกลม), gerere (สวมใส่), crux (กางเขน) ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ทางศาสนาคริสต์ของความมีอำนาจที่ใช้กันโดยทั่วไปในสมัยกลางและแม้ในปัจจุบันบนเหรียญ, เป็นรูปเคารพ หรือเป็นเครื่องราชกกุธภัณฑ์ การใช้ลูกโลกประดับกางเขนเป็นสัญลักษณ์ความมีอำนาจของพระเยซู (กางเขน) บนโลกมนุษย์ (ลูกกลม) ที่ใช้ถือโดยประมุขของอาณาจักรบนโลก หรือในทางสัญลักษณ์โดยเทวดา เมื่อถือโดยพระเยซูเองในรูปเคารพในศิลปะตะวันตกก็จะเรียกว่า “Salvator Mundi” (พระมหาไถ่แห่งโลก)

“ลูกโลกประดับกางเขน” ของเดนมาร์กที่เป็นส่วนหนึ่งของเครื่องราชกกุธภัณฑ์แห่งเดนมาร์ก
พระเยซูในรูป “Salvator Mundi” (พระมหาไถ่แห่งโลก)

ประวัติ

 
ลูกโลกประดับกางเขนใช้ในจักรวรรดิไบแซนไทน์ดังที่เห็นบนเหรียญของจักรพรรดิเลออนเทียส (Leontius) ราว ค.ศ. 705

การใช้ลูกโลกประดับกางเขนที่มีหลักฐานให้เห็นเป็นครั้งแรกใช้กันในคริสต์ศตวรรษที่ 5 หรืออาจจะตั้งแต่ระหว่างปี ค.ศ. 395 ถึงปี ค.ศ. 408 บนด้านหลังของเหรียญของจักรพรรดิอาร์เคดิอัส แต่ที่ทราบแน่นอนคือเมื่อมาถึงปี ค.ศ. 423 พบบนด้านหลังของเหรียญของจักรพรรดิธีโอโดเซียสที่ 2 (Theodosius II)

สัญลักษณ์ทางจักษุของการมีโลกอยู่ในอุ้งมือ (ละติน “orbis terrarum” = กลุ่มประเทศล้อมโลก หรือที่มาของคำว่า “orb”) หรือบางครั้งที่แสดงอำนาจมากกว่านั้นโดยการเหยียบไว้ใต้ฝ่าเท้า เป็นการสื่ออย่างชัดแจ้งถึงความมีอำนาจที่ใช้กันมาตั้งแต่ในประวัติศาสตร์โบราณก่อนหน้าที่จะคริสต์ศาสนาจะเป็นที่แพร่หลายแล้ว ประชาชนชาวโรมันมีความคุ้นเคยกับลูกโลกเกลี้ยง ๆ ที่ไม่ประดับด้วยกางเขนที่ใช้เป็นสัญลักษณ์แทนโลกหรือจักรวาลอยู่แล้ว และเป็นสิ่งที่จักรพรรดิใช้เพื่อแสดงความมีอำนาจเหนือสิ่งทั้งสอง เช่น บนเหรียญจากรัชสมัยของจักรพรรดิคอนสแตนตินที่ 1 ที่พบในคริสต์ศตวรรษที่ 4 เป็นพระฉายาลักษณ์ของพระองค์ที่มีลูกโลกอยู่ในอุ้งพระหัตถ์ และจากรัชสมัยของจักรพรรดิเฮเดรียน ที่พบในคริสต์ศตวรรษที่ 2 เป็นรูปเทพเซลัสยืนเหยียบโลกด้วยเท้าข้างหนึ่ง

เมื่อคริสต์ศาสนาเริ่มเป็นที่แพร่หลายอย่างกว้างขวางขึ้นในคริสต์ศตวรรษที่ 5 ก็มีการเติมกางเขนขึ้นบนลูกโลกที่กลายมาเป็น “ลูกโลกประดับกางเขน” ที่เป็นสัญลักษณ์ของพระเจ้าของคริสต์ศาสนาที่มีอำนาจเหนือทุกอย่างในโลก ตามการใช้ทางสัญลักษณ์ทางคริสต์ศาสนาพระจักรพรรดิหรือพระมหากษัตริย์จะเป็นผู้ถือโลกในอุ้งพระหัตถ์แทนพระเป็นเจ้า แต่สำหรับผู้ที่มิได้นับถือศาสนาคริสต์ผู้ที่คุ้นเคยกับลูกโลกของผู้นอกศาสนา (pagan orb) การใช้ “ลูกโลกประดับกางเขน” ก็เป็นการประกาศถึงชัยชนะของสถาบันคริสต์ศาสนา

ในการสร้างรูปสัญลักษณ์ในยุคกลางขนาดของสิ่งที่แสดงบ่งถึงความสัมพันธ์ของความสำคัญต่อกันของสิ่งที่ปรากฏในสัญลักษณ์รอบข้าง ลูกโลกจะมีขนาดเล็กและประมุขหรือเทพจะมีขนาดใหญ่กว่าเพื่อที่จะเน้นความสำคัญขององค์ประกอบแต่ละอย่าง แม้ว่าจะเป็นสัญลักษณ์ของอำนาจเหนืออาณาจักรโลกแต่การใช้ก็จำกัดอยู่ในหมู่ประมุขของเพียงไม่กี่ราชอาณาจักรเท่านั้น

อ้างอิง

  • Leslie Brubaker, Dictionary of the Middle Ages, vol 5, pg. 564, ISBN 0684181614

ดูเพิ่ม

แหล่งข้อมูลอื่น

  วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ ลูกโลกประดับกางเขน

  • รูปจากคริสต์ศตวรรษที่ 10 ของลูกโลก, คทา และมงกุฎของจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์
  • จักรพรรดิจัสติเนียนถือลูกโลกประดับกางเขน

ระเบียงภาพ

สิงหาคม 04, 2021
กโลกประด, บกางเขน, บทความน, ใช, ระบบคร, สต, กราช, เพราะอ, างอ, งคร, สต, กราชและคร, สต, ศตวรรษ, หร, ออย, างใดอย, างหน, งกฤษ, globus, cruciger, หมายถ, งล, กกลมท, านบนประด, บด, วยกางเขน, แปลมาจากภาษาละต, globus, กกลม, gerere, สวมใส, crux, กางเขน, งเป, นส, ญล, กษณ. bthkhwamniichrabbkhristskrach ephraaxangxingkhristskrachaelakhriststwrrs hruxxyangidxyanghnung lukolkpradbkangekhn xngkvs globus cruciger hmaythunglukklmthidanbnpradbdwykangekhn aeplmacakphasalatin globus lukklm gerere swmis crux kangekhn sungepnsylksnthangsasnakhristkhxngkhwammixanacthiichknodythwipinsmyklangaelaaeminpccubnbnehriyy epnrupekharph hruxepnekhruxngrachkkuthphnth karichlukolkpradbkangekhnepnsylksnkhwammixanackhxngphraeysu kangekhn bnolkmnusy lukklm thiichthuxodypramukhkhxngxanackrbnolk hruxinthangsylksnodyethwda emuxthuxodyphraeysuexnginrupekharphinsilpatawntkkcaeriykwa Salvator Mundi phramhaithaehngolk lukolkpradbkangekhn khxngednmarkthiepnswnhnungkhxngekhruxngrachkkuthphnthaehngednmark phraeysuinrup Salvator Mundi phramhaithaehngolk enuxha 1 prawti 2 xangxing 3 duephim 4 aehlngkhxmulxun 5 raebiyngphaphprawti aekikh lukolkpradbkangekhnichinckrwrrdiibaesnithndngthiehnbnehriyykhxngckrphrrdielxxnethiys Leontius raw kh s 705 karichlukolkpradbkangekhnthimihlkthanihehnepnkhrngaerkichkninkhriststwrrsthi 5 hruxxaccatngaetrahwangpi kh s 395 thungpi kh s 408 bndanhlngkhxngehriyykhxngckrphrrdixarekhdixs aetthithrabaennxnkhuxemuxmathungpi kh s 423 phbbndanhlngkhxngehriyykhxngckrphrrdithioxodesiysthi 2 Theodosius II sylksnthangcksukhxngkarmiolkxyuinxungmux latin orbis terrarum klumpraethslxmolk hruxthimakhxngkhawa orb hruxbangkhrngthiaesdngxanacmakkwannodykarehyiybiwitfaetha epnkarsuxxyangchdaecngthungkhwammixanacthiichknmatngaetinprawtisastrobrankxnhnathicakhristsasnacaepnthiaephrhlayaelw prachachnchawormnmikhwamkhunekhykblukolkekliyng thiimpradbdwykangekhnthiichepnsylksnaethnolkhruxckrwalxyuaelw aelaepnsingthickrphrrdiichephuxaesdngkhwammixanacehnuxsingthngsxng echn bnehriyycakrchsmykhxngckrphrrdikhxnsaetntinthi 1 thiphbinkhriststwrrsthi 4 epnphrachayalksnkhxngphraxngkhthimilukolkxyuinxungphrahtth aelacakrchsmykhxngckrphrrdiehedriyn thiphbinkhriststwrrsthi 2 epnrupethpheslsyunehyiybolkdwyethakhanghnungemuxkhristsasnaerimepnthiaephrhlayxyangkwangkhwangkhuninkhriststwrrsthi 5 kmikaretimkangekhnkhunbnlukolkthiklaymaepn lukolkpradbkangekhn thiepnsylksnkhxngphraecakhxngkhristsasnathimixanacehnuxthukxyanginolk tamkarichthangsylksnthangkhristsasnaphrackrphrrdihruxphramhakstriycaepnphuthuxolkinxungphrahtthaethnphraepneca aetsahrbphuthimiidnbthuxsasnakhristphuthikhunekhykblukolkkhxngphunxksasna pagan orb karich lukolkpradbkangekhn kepnkarprakasthungchychnakhxngsthabnkhristsasnainkarsrangrupsylksninyukhklangkhnadkhxngsingthiaesdngbngthungkhwamsmphnthkhxngkhwamsakhytxknkhxngsingthipraktinsylksnrxbkhang lukolkcamikhnadelkaelapramukhhruxethphcamikhnadihykwaephuxthicaennkhwamsakhykhxngxngkhprakxbaetlaxyang aemwacaepnsylksnkhxngxanacehnuxxanackrolkaetkarichkcakdxyuinhmupramukhkhxngephiyngimkirachxanackrethannxangxing aekikhLeslie Brubaker Dictionary of the Middle Ages vol 5 pg 564 ISBN 0684181614duephim aekikhekhruxngrachkkuthphnthaehlngkhxmulxun aekikh wikimiediykhxmmxnsmisuxekiywkb lukolkpradbkangekhn rupcakkhriststwrrsthi 10 khxnglukolk khtha aelamngkudkhxngckrwrrdiormnxnskdisiththi ckrphrrdicstieniynthuxlukolkpradbkangekhnraebiyngphaph aekikh ehriyyckrphrrdixnotnieniynsepnphaphkharinsthuxaehlnaelalukolk charelxmaythrngkhthaaelalukolk ckrphrrdifridrichbarbarxssa trathxngkhxngpi kh s 1356odyckrphrrdikharlthi 4 aehngormnxnskdisiththi ckrphrrdisikismunthaehngckrwrrdiormnxnskdisiththixlebrchth duxerxr fridrichthi 5 phukhdeluxkaehngphalathient phraecakarolthi 3 aehngenepils phrarachiniaemriaehnghngkari phraecaewneslasthi 3aehngobhiemiy lukolksungepnswnhnungkhxngekhruxngrachkkuthphnthaehngxxsetriy ekhruxngrachkkuthphnthaehngrsesiy citrkrrmfaphnngnkbuysicismundaehngebxrkndi traxarmkhxngekhantistxkohlmepnrupsingotprakhxnglukolk traxarmkhxngemuxngaekhphephlnineyxrmniepnrupnkbuykhrisotefxraebkphraeysuthuxlukolkekhathungcak https th wikipedia org w index php title lukolkpradbkangekhn amp oldid 9337749, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,

บทความ

, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม