สงครามคองโกครั้งที่หนึ่ง

สงครามคองโกครั้งที่หนึ่ง หรือ สงครามโลกครั้งที่หนึ่งของแอฟริกา เป็นสงครามกลางเมืองและความขัดแย้งนานาชาติที่เกิดขึ้นในประเทศซาอีร์ (สาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโกปัจจุบัน) ระหว่างค.ศ. 1996–1997 และยังลุกลามในประเทศซูดานและยูกันดา สงครามถึงจุดสูงสุดเมื่อกองกำลังต่างชาติบุกครองซาอีร์และแทนที่ประธานาธิบดีโมบูตู เซเซ เซโกด้วยโลร็อง-เดซีเร กาบีลา ผู้นำพันธมิตรกองทัพประชาธิปไตยเพื่อปลดปล่อยคองโก (AFDL) ต่อมาความขัดแย้งระหว่างรัฐบาลกาบีลากับพันธมิตรนำไปสู่สงครามคองโกครั้งที่สอง (ค.ศ. 1998–2003)

สงครามคองโกครั้งที่หนึ่ง
ส่วนหนึ่งของ หลังการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์รวันดา ผลกระทบจากสงครามกลางเมืองบุรุนดีและสงครามกลางเมืองซูดานครั้งที่สอง
แผนที่แสดงการรุก AFDL
วันที่ 24 ตุลาคม ค.ศ. 1996 – 16 พฤษภาคม ค.ศ. 1997 (6 เดือน 3 สัปดาห์ 1 วัน) สถานที่ ซาอีร์ และกระจายไปยังประเทศยูกันดาและซูดาน ผล AFDL ชนะ ล้มล้างรัฐบาลโมบูตู ซาอีร์เปลี่ยนชื่อกลับมาเป็นสาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโก โลร็อง-เดซีเร กาบีลาเป็นประธานาธิบดีคองโก เริ่มสงครามคองโกครั้งที่สอง
คู่สงคราม
ซาอีร์ FAZ ไวต์ลีเจียน  ซูดาน  ชาด กองกำลังอาสาสมัคร: อดีตกำลังป้องกันรวันดา/กองทัพเพื่อการปลดปล่อยรวันดา อินเตราฮัมเว CNDD-FDD UNITA ADF FLNC สนับสนุน:  ฝรั่งเศส  สาธารณรัฐแอฟริกากลาง  จีน  อิสราเอล  คูเวต (ปฏิเสธ) มาอี-มาอี	AFDL  รวันดา  ยูกันดา  บุรุนดี  แองโกลา SPLA  เอริเทรีย สนับสนุน:  แอฟริกาใต้  แซมเบีย  ซิมบับเว  เอธิโอเปีย  แทนซาเนีย  สหรัฐ (ในทางลับ) มาอี-มาอี
ผู้บังคับบัญชาและผู้นำ
โมบูตู เซเซ เซโก ดอนาเซียง มาเฮเล ลีเอโก โบคุนกู  คริสตีย็อง ตาแวร์นีเย อุมัร อัลบะชีร โฌนัส ซาวิมบี พอล รวาราคาบีเย รอแบร์ คาจูกา ทาซีส เรนซาโฮ	โลร็อง-เดซีเร กาบีลา อ็องเดร คิซาเซ อึงกันดู † พอล คากาเม เจมส์ คาบาเรเบ โยเวรี มูเซเวนี ปีแยร์ บูโยยา ฌูแซ เอดัวร์ดู ดุช ซังตุช
กำลัง
ซาอีร์: ป. 50,000 อินเตราฮัมเว: 40,000 – 100,000 รวมทั้งหมด UNITA: ป.1,000 – 2,000	AFDL: 57,000 รวันดา: 3,500–4,000 แองโกลา: 3,000+ เอริเทรีย: 1 กองพัน
ความสูญเสีย
10,000–15,000 ถูกฆ่า 10,000 แปรพักตร์ ยอมจำนนหลายพันคน	3,000–5,000 ถูกฆ่า
250,000–800,000 เสียชีวิต 222,000 ผู้ลี้ภัยสูญหาย

คริสต์ทศวรรษ 1990 ซาอีร์ที่ประสบความขัดแย้งภายใน ระบอบเผด็จการและเศรษฐกิจเสื่อมถอยยาวนานกำลังจะล่มสลาย ภาคตะวันออกของประเทศสั่นคลอนเนื่องจากการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์รวันดารุกล้ำชายแดน รวมถึงความขัดแย้งระดับภูมิภาคที่ไม่ได้รับการแก้ไขมาตั้งแต่วิกฤตการณ์คองโก หน่วยงานรัฐหลายพื้นที่ไร้ประสิทธิภาพ เกิดการต่อสู้ในหมู่กองกำลังอาสาสมัคร ขุนศึกและกลุ่มกบฏ ประชาชนซาอีร์กระสับกระส่ายและคับแค้นใจการปกครองที่ฉ้อฉล ในขณะที่กองทัพอยู่ในสภาพย่ำแย่ ด้านประธานาธิบดีโมบูตูซึ่งป่วยระยะสุดท้ายไม่สามารถรักษากลุ่มแยกต่าง ๆ ในรัฐบาลไว้ได้อีกต่อไป ยิ่งไปกว่านั้นสงครามเย็นที่สิ้นสุดยังทำให้จุดยืนในการต่อต้านคอมมิวนิสต์ของโมบูตูซึ่งเคยทำให้เขาได้รับความช่วยเหลือจากต่างชาติหมดความหมาย

สถานการณ์ย่ำแย่ลงเมื่อรวันดารุกรานซาอีร์ในค.ศ. 1996 เพื่อปราบกลุ่มกบฏที่ลี้ภัยเข้ามา การบุกครองถูกยกระดับเมื่อยูกันดา บุรุนดี แองโกลาและเอริเทรียเข้าร่วมด้วย รวมถึงมีการรวมกลุ่มกบฏต่อต้านโมบูตู ซาอีร์พยายามตอบโต้โดยได้รับการสนับสนุนจากซูดาน แต่รัฐบาลโมบูตูกลับล่มสลายภายในเวลาไม่กี่เดือน แม้สงครามคองโกครั้งที่หนึ่งจะสู้รบไม่นาน แต่สร้างความเสียหายในวงกว้าง มีผู้เสียชีวิตในสงครามนี้หลายแสนคน

หลังโมบูตูถูกโค่นอำนาจในค.ศ. 1997 มีการตั้งรัฐบาลใหม่และซาอีร์ถูกเปลี่ยนชื่อกลับมาเป็น "สาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโก" อย่างไรก็ตามเกิดความตึงเครียดระหว่างกาบีลากับชาติที่เคยช่วยทำสงคราม เขาสั่งขับไล่ทหารรวันดา ยูกันดาและบุรุนดีออกจากคองโก ก่อนจะหันไปผูกมิตรกับแองโกลา นามิเบีย ซิมบับเวและแซมเบีย พันธมิตรสามฝ่ายร่วมกับการบุกครองภาคตะวันออกของคองโกครั้งที่สองของรวันดาเปิดฉากสงครามคองโกครั้งที่สองในปีต่อมา

หมายเหตุ

1. เดิมกองกำลังอาสาสมัครมาอี-มาอีในซาอีร์ตะวันออกหลายกลุ่มร่วมมือกับรวันดาและ AFDL เพื่อต่อต้านนักรบและผู้ลี้ภัยฮูตู แต่ทันทีที่ฮูตูส่วนใหญ่ถูกขับไล่ มาอี-มาอีหลายกลุ่มหันมาสู้รบกับรวันดาและ AFDL อย่างไรก็ตามยังมีมาอี-มาอีบางส่วนที่ต่อต้านฮูตูร่วมมือกับรวันดาและ AFDL ต่อไป
2. Officially, the FAZ had ป. 80,000 soldiers by the war's start, though the actual number was closer to about 50,000. Of these, just 25,000 were in a condition to fight, whereas the rest was likely to flee or desert upon the first signs of combat.

อ้างอิง

คอมมอนส์ มีภาพและสื่อเกี่ยวกับ: สงครามคองโกครั้งที่หนึ่ง

1. Prunier (2004), pp. 376–377.
2. Toïngar, Ésaïe (2014). Idriss Deby and the Darfur Conflict. p. 119. In 1996, President Mobutu of Zaire requested that mercenaries be sent from Chad to help defend his government from rebel forces led by Lauren Desiré Kabila. ... When a number of the troops were ambushed by Kabila and killed in defense of Mobutu's government, Mobutu paid Déby a fee in honor of their service.
3. Prunier (2009), pp. 116–118.
4. Duke, Lynne (20 พฤษภาคม 1997). "Congo Begins Process of Rebuilding Nation". The Washington Post. p. A10. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 24 กุมภาพันธ์ 2011. Guerrillas of Angola's former rebel movement UNITA, long supported by Mobutu in an unsuccessful war against Angola's government, also fought for Mobutu against Kabila's forces.
5. Prunier (2004), pp. 375–377.
6. Reyntjens, Filip (2009). The Great African War. Cambridge University Press. pp. 112–113.
7. "Strategic Review for Southern Africa". University of Pretoria. 20–21. 1998. As the conflict developed, France provided financial support to Mobutu and pushed hard for foreign intervention. However, under US pressure, France eventually terminated its call for intervention.
8. Carayannis, Tatiana (2015). Making Sense of the Central African Republic. Zed Books. In the waning days of Mobutu's rule, while Kabila's Rwandan- and Ugandan-backed putsch was rapidly making its way across Congo, France sought to prop up Mobutu's dying regime through covert military aid to the ailing dictator ... This covert aid was facilitated by Patassé
9. Reyntjens, Filip (2009). The Great African War. Cambridge University Press. p. 112.
10. Prunier (2009), pp. 117, 130, 143.
11. Prunier (2009), p. 130.
12. Prunier (2009), p. 143.
13. Prunier (2004), pp. 375–376.
14. Duke, Lynne (15 เมษายน 1997). "Passive Protest Stops Zaire's Capital Cold". The Washington Post. p. A14. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 24 กุมภาพันธ์ 2011. Kabila's forces – which are indeed backed by Rwanda, Angola, Uganda and Burundi, diplomats say – are slowly advancing toward the capital from the eastern half of the country, where they have captured all the regions that produce Zaire's diamonds, gold, copper and cobalt.
15. Plaut (2016), pp. 54–55.
16. "Consensual Democracy" in Post-genocide Rwanda. International Crisis Group. 2001. p. 8. In that first struggle in the Congo, Rwanda, allied with Uganda, Angola, Zimbabwe, South Africa and Burundi, had brought Laurent Désiré Kabila to power in Kinshasa
17. Reyntjens, Filip. The Great African War: Congo and Regional Geopolitics, 1996–2006. Cambridge: Cambridge UP, 2009. p. 65-66
18. Usanov, Artur (2013). Coltan, Congo and Conflict. Hague Centre for Strategic Studies. p. 36.
19. Makikagile, Godfrey (2006). Nyerere and Africa. New Africa Press. p. 173.
20. Prunier (2009), pp. 118, 126–127.
21. Prunier (2009), p. 128.
22. Thom, William G. (1999). . XIX (2). Journal of Conflict Studies. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 21 สิงหาคม 2006. {{cite journal}}: Cite journal ต้องการ |journal= (help)
23. This number was self-declared and was not independently verified. Johnson, Dominic: Kongo — Kriege, Korruption und die Kunst des Überlebens, Brandes & Apsel, Frankfurt am Main, 2. Auflage 2009 ISBN 978-3-86099-743-7
24. Abbott (2014), p. 35.
25. Plaut (2016), p. 55.
26. https://www.amnesty.org/ailib/aipub/1998/AFR/16203698.html^{[ลิงก์เสีย]}
27. CDI: The Center for Defense Information, The Defense Monitor, "The World At War: January 1, 1998".
28. Prunier (2009), p. 72.
29. Abbott (2014), pp. 23–24, 33.
30. Abbott (2014), pp. 23–24, 33–35.
31. Abbott (2014), pp. 33–35.
32. Abbott (2014), pp. 34–35.
33. Prunier (2009), pp. 143–148.
34. "History of the Conflict". www.easterncongo.org. สืบค้นเมื่อ 2020-03-11.
35. "The Second Congo War". ThoughtCo. January 26, 2019. สืบค้นเมื่อ January 21, 2022.

อ่านเพิ่ม

• Abbott, Peter (2014). Modern African Wars (4): The Congo 1960–2002. Oxford; New York City: Osprey Publishing. ISBN 978-1-78200-076-1.
• Reyntjens, Filip. The Great African War: Congo and Regional Geopolitics, 1996–2006. Cambridge: Cambridge UP, 2009.
• Gribbin, Robert E. In the Aftermath of Genocide: the US Role in Rwanda. New York: IUniverse, 2005.
• Clark, John F. (2002) The African Stakes in the Congo War. New York: Palgrave Macmillan. ISBN 1-4039-6723-7.
• Edgerton, Robert G. (2002) The Troubled Heart of Africa: A History of the Congo St. Martin's Press. ISBN 0-312-30486-2.
• Gondola, Ch. Didier. (2002) The History of Congo, Greenwood Press, ISBN 0-313-31696-1. Covers events up to January 2002.
• Kennes, Erik. "The Democratic Republic of the Congo: Structures of Greed, Networks of Need." Rethinking the Economics of War. Ed. Cynthia J. Arnson and I. William Zartman. Washington, D.C.: Woodrow Wilson Center, 2005
• Michael Nest with François Grignon and Emizet F. Kisangani: The Democratic Republic of Congo: Economic Dimensions of War and Peace, Lynne Rienner, 2006 ISBN 1-58826-233-2
• Prunier, Gérard (2009). Africa's World War : Congo, the Rwandan Genocide, and the Making of a Continental Catastrophe: Congo, the Rwandan Genocide, and the Making of a Continental Catastrophe. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-970583-2.
• Plaut, Martin (2016). Understanding Eritrea: Inside Africa's Most Repressive State (ภาษาอังกฤษ). Oxford: Oxford University Press. ISBN 9780190669591.
• Prunier, Gérard (July 2004). "Rebel Movements and Proxy Warfare: Uganda, Sudan and the Congo (1986-99)". African Affairs. 103 (412): 359–383. doi:10.1093/afraf/adh050. JSTOR 3518562.
• Vlassenroot, Koen. "Citizenship, Identity Formation & Conflict in South Kivu: The Case of the Banyamulenge." Review of African Political Economy. 2002. 499–515.
• Vlassenroot, Koen. "Conflict & Malitia Formation in Eastern Congo." Ed. Preben Kaarsholm. Violence, Political Culture & Development in Africa. Athens: Ohio UP, 2006. 49–65.
• Lemarchand, René. The Dynamics of Violence in Central Africa. Philadelphia: University of Pennsylvania, 2009.
• Jackson, Stephen. ‘Making a Killing: Criminality & Coping in the Kivu War Economy.’ Review of African Political Economy. 2002.
• Samset, Ingrid. ‘Conflict of Interests or Interests in Conflict? Diamonds & War in the DRC.’ Review of African Political Economy. 2002. 463–480
• Stearns, Jason (2011). Dancing in the Glory of Monsters: The Collapse of the Congo and the Great War of Africa. New York: PublicAffairs. ISBN 978-1-58648-929-8.
• Auterresse, Séverine (2009). "Hobbes and the Congo: Frames, Local Violence, and International Intervention". International Organization. 63 (2): 249–280. doi:10.1017/S0020818309090080. S2CID 143365639.
• Reyntjens, Filip (2005). "The Privatisation and Criminalisation of Public Space in the Geopolitics of the Great Lakes Region". Journal of Modern African Studies. 43 (4): 587–607. doi:10.1017/S0022278X05001230.
• Autesserre, Séverine (2008). "The Trouble With Congo: How Local Disputes Fuel Regional Conflict". Foreign Affairs. 87 (3): 94–110.
• Thom, William G. (1999). "Congo-Zaire's 1996–97 Civil War in the Context of Evolving Patterns of Military Conflict in Africa in the Era of Independence". Journal of Conflict Studies. 19 (2).