สงครามพม่า–อังกฤษครั้งที่หนึ่ง (อังกฤษ : First Anglo-Burmese War ) เป็นสงคราม ระหว่างจักรวรรดิอังกฤษ กับราชวงศ์โก้นบอง ของพม่า เป็นระยะเวลา 2 ปี ในระหว่าง ค.ศ. 1824–1826 ถือเป็นสงครามครั้งแรกของสงครามพม่า–อังกฤษ ซึ่งเกิดขึ้นทั้งหมด 3 ครั้ง รวมทั้งครั้งนี้
สงครามพม่า–อังกฤษ ครั้งที่ 1 เป็นส่วนหนึ่งของ สงครามพม่า–อังกฤษ ภาพวาด กองทัพจักรวรรดิอังกฤษโจมตีกองทัพพม่า ในวันที่ 8 กรกฎาคม ค.ศ. 1824 วันที่ 5 มีนาคม ค.ศ. 1824 – 24 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1826 สถานที่ พม่า , เบงกอลตะวันออก, อัสสัม , มณีปุระ , กะจาร์ และซินเตีย ผลลัพธ์ อังกฤษได้รับชัยชนะ, พม่าต้องทำสนธิสัญญารานตะโบ และสูญเสียหลายดินแดนให้อังกฤษ
คู่ขัดแย้ง จักรวรรดิอังกฤษ ราชอาณาจักรรัตนโกสินทร์ (สยาม )
ราชวงศ์โก้นบอง ผู้บัญชาการหรือผู้นำ เซอร์อาร์ซิบาล์ด แคมป์เบลล์ † มหาพันธุละ มหาเนเมียว กำลัง • 50,000 นาย • 40,000 นาย กำลังพลสูญเสีย • 15,000 นาย • มากกว่า 10,000 นาย
สงครามครั้งนี้เกิดจาก พม่าได้ครอบครองแคว้นอัสสัม ของอินเดีย ได้สำเร็จ ในรัชสมัยพระเจ้าจักกายแมง ก็ต้องเผชิญหน้ากับจักรวรรดิอังกฤษที่กำลังอยู่ในระหว่างล่าอาณานิคมอยู่ในรัชสมัยสมเด็จพระราชินีนาถวิกตอเรียแห่งสหราชอาณาจักร ซึ่งในช่วงเวลานั้นอังกฤษก็กำลังคุกคามอินเดียอยู่
ในระยะแรก กองทัพอังกฤษยังไม่จัดเจนในการสงครามครั้งนี้ เนื่องจากไม่คุ้นกับสภาพภูมิอากาศและภูมิประเทศ และยุทธวิธีการรบ แต่ทว่า ผลของการสู้รบมาถึงจุดพลิกผันที่ให้ถึงที่สิ้นสุดเอาเมื่อถึงวันที่ 1 ธันวาคม – 14 ธันวาคม ค.ศ. 1824 ซึ่งเป็นสมรภูมิในปริมณฑลย่างกุ้ง มหาพันธุละ แม่ทัพใหญ่ของฝ่ายพม่า ซึ่งนำกองกำลังประมาณ 60,000 นาย จากกรุงรัตนปุระอังวะ ซึ่งเป็นเมืองหลวง ปะทะกับกองทัพอังกฤษ ซึ่งประกอบด้วย ทหารสัญชาติอังกฤษไม่เกิน 1,300 นาย และทหารแขก (ซีปอย) 2,500 นาย ในเวลาเพียง 15 วัน กองทัพพม่าสูญเสียเป็นอย่างยิ่ง จนมหาพันธุละเหลือกำลังทหารเพียง 7,000 นายเท่านั้น ต้องถอยร่นไปตั้งรับที่เมืองดนูพยู หรือทุนพยู จนลำน้ำปันฮะลาย ซึ่งเป็นลำน้ำสำคัญที่ตัดออกสู่แม่น้ำอิระวดี ซึ่งเป็นแม่น้ำสายใหญ่ มหาพันธุละใช้ยุทธวิธีการรบแบบสมัยโบราณ ที่เคยกระทำใช้ได้ผลสำเร็จมาแล้วในการรบแต่ละครั้งในประวัติศาสตร์ภูมิภาคเอเชียอาคเนย์ คือ การตั้งค่ายและป้อมปืนขึ้นริมน้ำทั้งสองฟากเพื่อดักยิงเรือของข้าศึกที่ผ่านมา แต่ด้วยเทคโนโลยีทางอาวุธที่ทันสมัยกว่าและระเบียบวิธีการรบของกองทัพอังกฤษ มหาพันธุละเป็นฝ่ายแพ้อย่างยับเยิน และหลังจากนั้นในวันที่ 1 เมษายน ปีถัดมา มหาพันธุละก็เสียชีวิตลงด้วยสะเก็ดปืนใหญ่ระเบิดที่เมืองดนูพยูนั่นเอง เมื่อถูกฝ่ายอังกฤษใช้ปืนใหญ่ที่ทันสมัยกว่ารวมทั้งปืนครก ขึ้นตั้งเป็นหอรบระดมยิงกระหน่ำค่ายของพม่า
สงครามสิ้นสุดลงที่การทำสนธิสัญญารานตะโบ เมื่อวันที่ 24 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1826 ซึ่งมีเนื้อหาสำคัญ คือ อังกฤษจะผนวกเอาอะระกัน และตะนาวศรี ซึ่งเป็นเมืองท่าสำคัญด้านทะเลอันดามัน ไปเป็นสิทธิ์ขาดอย่างที่จะเรียกเอาคืนไม่ได้ พร้อมทั้งพม่าต้องสัญญาว่าจะไม่เข้าไปยุ่งเกี่ยวกับกิจการของดินแดนทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือ คือ แคว้นอัสสัม, กะจาร์, ซินเตีย และมณีปุระ ซึ่งภายหลัง อังกฤษผนวกรวมเป็นส่วนหนึ่งของบริติชราช ซึ่งปกครองโดย ข้าหลวงใหญ่ของอังกฤษที่กัลกัตตา นอกจากนี้แล้ว พม่ายังต้องชดใช้ค่าปฏิกรรมสงคราม ให้อังกฤษเป็นจำนวนเงิน 2,000,000 ปอนด์สเตอร์ลิง และต้องยอมให้อังกฤษตั้งสถานกงสุลขึ้นในกรุงรัตนปุระอังวะ ซึ่งมี จอห์น ครอว์ฟอร์ด เป็นกงสุลคนแรก
ซึ่งสงครามครั้งนี้ ได้ส่งผลกระทบอย่างมากต่ออาณาจักรโก้นบอง ที่ถือได้ว่ามีอำนาจสูงสุดในภูมิภาคเอเชียอาคเนย์ขณะนั้น ซึ่งนับจากนี้ต่อไป พม่าไม่อาจจะแสดงอิทธิพลหรือแผ่แสนยานุภาพใด ๆ อีกต่อไป และนำไปสู่การสิ้นสุดลงของราชวงศ์โก้นบอง ซึ่งเป็นราชวงศ์ สุดท้ายในประวัติศาสตร์พม่า และถือเป็นสิ้นสุดของระบอบราชาธิปไตย ของพม่าในปี ค.ศ. 1885 หลังสิ้นสุดสงครามพม่า-อังกฤษ ครั้งที่ 3
สิ่งที่ส่งผลตามมา นอกจากนี้แล้ว สงครามครั้งนี้ ยังได้ส่งอิทธิพลถึงระบอบจารีตการปกครองของชนชั้นปกครองต่าง ๆ ในภูมิภาคแถบนี้ เช่น กรุงรัตนโกสินทร์ เนื่องจากนับได้ว่าเป็นการล่าอาณานิคมครั้งแรกของชาติตะวันตกในภูมิภาคแถบนี้อย่างชัดเจนที่สุด เพราะได้มีความปรากฏในพระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ ซึ่งตรงกับรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว ความว่า พม่าสู้อังกฤษไม่ได้เลย ต้องยอมทำสัญญาและไถ่เมืองคืนคิดเป็นเงินตราได้แสนชั่ง และเสียเมืองต่าง ๆ ให้แก่อังกฤษ ซึ่งครั้งนั้น เงินในท้องพระคลังหลวงของพม่ามีไม่พอใช้ ต้องเรี่ยไรจากราษฎรใช้หนี้อยู่นานถึง 30 ปี ซึ่งนำไปสู่การผ่อนปรนท่าทีจากเคยแข็งกร้าวเป็นประนีประนอมต่อชาติตะวันตกในเวลาต่อมา ยุทธวิธีการรบของอังกฤษ ที่ใช้ปืนเรือและหอรบริมฝั่งน้ำทั้งยิงจริงและข่มขู่ ถือเป็นต้นแบบให้ชาติตะวันตกชาติอื่นได้ใช้ในเวลาต่อมา อาทิ ฝรั่งเศส ในวิกฤตการณ์ปากน้ำ หรือ วิกฤตการณ์ ร.ศ. 112
ดูเพิ่ม
อ้างอิง B.R. Pearn, 'The War of 1824' in A History of Rangoon (Rangoon, 1939), pp. 111-129 D.G.E. Hall, Burma, p. 105: see Article Two of the Treaty of Yandabo, note 128, สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ, ไทยรบพม่า (พระนคร: แพร่พิทยา, 2514) หน้า 754-756 Snodgrass, op. cit., pp. 314-319: John Crawfurd, Journal of an Embassy from the Governor-General of India to the Court of Ava in the year 1827 (London, 1829) pp. 35-43: The Treaty of Yandabo (1826) เจ้าพระยาทิพากรวงศ์ , พระราชพงศาสดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ ๓ พ.ศ. ๒๓๖๗-๒๓๙๔, พิมพ์แจกเป็นที่ระลึกในงานพระราชทานเพลองศพ ท่านผู้หญิงวงษานุประพันธ์ (ตาด สนิทวงศ์ ณ อยุธยา) (พระนคร: โรงพิมพ์โสภณพิพรรฒธนากร, 2481) หน้า 25 The Crawfurd Papers (Bangkok, 1915) p. 20; Burney Papers Vol.1, pp. 1-7, 17-18, 28-37 The Burney Papers, Vol.1, pp. 1-6, 23-26, D.G.E. Hall, Burma, pp. 97-105.
สงครามอ, งกฤษ, พม, าคร, งท, หน, สงครามพม, งกฤษคร, งท, หน, งกฤษ, first, anglo, burmese, เป, นสงครามระหว, างจ, กรวรรด, งกฤษก, บราชวงศ, โก, นบองของพม, เป, นระยะเวลา, ในระหว, าง, 1824, 1826, อเป, นสงครามคร, งแรกของสงครามพม, งกฤษ, งเก, ดข, นท, งหมด, คร, รวมท, งคร, . sngkhramphma xngkvskhrngthihnung xngkvs First Anglo Burmese War epnsngkhramrahwangckrwrrdixngkvskbrachwngsoknbxngkhxngphma epnrayaewla 2 pi inrahwang kh s 1824 1826 thuxepnsngkhramkhrngaerkkhxngsngkhramphma xngkvs sungekidkhunthnghmd 3 khrng rwmthngkhrngnisngkhramphma xngkvs khrngthi 1epnswnhnungkhxng sngkhramphma xngkvsphaphwadkxngthphckrwrrdixngkvsocmtikxngthphphma inwnthi 8 krkdakhm kh s 1824wnthi 5 minakhm kh s 1824 24 kumphaphnth kh s 1826sthanthi phma ebngkxltawnxxk xssm mnipura kacar aelasinetiyphllphth xngkvsidrbchychna phmatxngthasnthisyyarantaobaelasuyesiyhlaydinaednihxngkvskhukhdaeyngckrwrrdixngkvs bristhxinediytawnxxkrachxanackrrtnoksinthr syam rachwngsoknbxngphubychakarhruxphunaesxrxarsibald aekhmpebllocesf wantn mxrrisn mhaphnthula mhaenemiywkalng 50 000 nay 40 000 naykalngphlsuyesiy 15 000 nay makkwa 10 000 naysngkhramkhrngniekidcak phmaidkhrxbkhrxngaekhwnxssmkhxngxinediyidsaerc inrchsmyphraecackkayaemng ktxngephchiyhnakbckrwrrdixngkvsthikalngxyuinrahwanglaxananikhmxyuinrchsmysmedcphrarachininathwiktxeriyaehngshrachxanackr sunginchwngewlannxngkvskkalngkhukkhamxinediyxyuinrayaaerk kxngthphxngkvsyngimcdecninkarsngkhramkhrngni enuxngcakimkhunkbsphaphphumixakasaelaphumipraeths aelayuththwithikarrb aetthwa phlkhxngkarsurbmathungcudphlikphnthiihthungthisinsudexaemuxthungwnthi 1 thnwakhm 14 thnwakhm kh s 1824 sungepnsmrphumiinprimnthlyangkung mhaphnthula aemthphihykhxngfayphma sungnakxngkalngpraman 60 000 nay cakkrungrtnpuraxngwa sungepnemuxnghlwng pathakbkxngthphxngkvs sungprakxbdwy thharsychatixngkvsimekin 1 300 nay aelathharaekhk sipxy 2 500 nay inewlaephiyng 15 wn kxngthphphmasuyesiyepnxyangying cnmhaphnthulaehluxkalngthharephiyng 7 000 nayethann txngthxyrniptngrbthiemuxngdnuphyu hruxthunphyu cnlanapnhalay sungepnlanasakhythitdxxksuaemnaxirawdi sungepnaemnasayihy mhaphnthulaichyuththwithikarrbaebbsmyobran thiekhykrathaichidphlsaercmaaelwinkarrbaetlakhrnginprawtisastrphumiphakhexechiyxakheny khux kartngkhayaelapxmpunkhunrimnathngsxngfakephuxdkyingeruxkhxngkhasukthiphanma aetdwyethkhonolyithangxawuththithnsmykwaaelaraebiybwithikarrbkhxngkxngthphxngkvs mhaphnthulaepnfayaephxyangybeyin aelahlngcaknninwnthi 1 emsayn pithdma mhaphnthulakesiychiwitlngdwysaekdpunihyraebidthiemuxngdnuphyunnexng emuxthukfayxngkvsichpunihythithnsmykwarwmthngpunkhrk khuntngepnhxrbradmyingkrahnakhaykhxngphma 1 sngkhramsinsudlngthikarthasnthisyyarantaob emuxwnthi 24 kumphaphnth kh s 1826 sungmienuxhasakhy khux xngkvscaphnwkexaxaraknaelatanawsri sungepnemuxngthasakhydanthaelxndamnipepnsiththikhadxyangthicaeriykexakhunimid phrxmthngphmatxngsyyawacaimekhaipyungekiywkbkickarkhxngdinaednthangthistawntkechiyngehnux khux aekhwnxssm kacar sinetiy aelamnipura sungphayhlng xngkvsphnwkrwmepnswnhnungkhxngbritichrach sungpkkhrxngody khahlwngihykhxngxngkvsthiklktta nxkcakniaelw phmayngtxngchdichkhaptikrrmsngkhramihxngkvsepncanwnengin 2 000 000 pxndsetxrling aelatxngyxmihxngkvstngsthankngsulkhuninkrungrtnpuraxngwa sungmi cxhn khrxwfxrd epnkngsulkhnaerksungsngkhramkhrngni idsngphlkrathbxyangmaktxxanackroknbxng thithuxidwamixanacsungsudinphumiphakhexechiyxakhenykhnann sungnbcaknitxip phmaimxaccaaesdngxiththiphlhruxaephaesnyanuphaphid xiktxip aelanaipsukarsinsudlngkhxngrachwngsoknbxng sungepnrachwngssudthayinprawtisastrphma aelathuxepnsinsudkhxngrabxbrachathipitykhxngphmainpi kh s 1885 hlngsinsudsngkhramphma xngkvs khrngthi 3 2 3 4 singthisngphltamma aekikhnxkcakniaelw sngkhramkhrngni yngidsngxiththiphlthungrabxbcaritkarpkkhrxngkhxngchnchnpkkhrxngtang inphumiphakhaethbni echn krungrtnoksinthr enuxngcaknbidwaepnkarlaxananikhmkhrngaerkkhxngchatitawntkinphumiphakhaethbnixyangchdecnthisud ephraaidmikhwampraktinphrarachphngsawdarkrungrtnoksinthr sungtrngkbrchsmyphrabathsmedcphranngeklaecaxyuhw khwamwa phmasuxngkvsimidely txngyxmthasyyaaelaithemuxngkhunkhidepnengintraidaesnchng aelaesiyemuxngtang ihaekxngkvs sungkhrngnn engininthxngphrakhlnghlwngkhxngphmamiimphxich txngeriyircakrasdrichhnixyunanthung 30 pi sungnaipsukarphxnprnthathicakekhyaekhngkrawepnpranipranxmtxchatitawntkinewlatxma 5 6 yuththwithikarrbkhxngxngkvs thiichpuneruxaelahxrbrimfngnathngyingcringaelakhmkhu thuxepntnaebbihchatitawntkchatixunidichinewlatxma xathi frngess inwikvtkarnpakna hrux wikvtkarn r s 112 7 duephim aekikhsngkhramphma xngkvskhrngthisxng sngkhramphma xngkvskhrngthisam snthisyyarantaobxangxing aekikh B R Pearn The War of 1824 in A History of Rangoon Rangoon 1939 pp 111 129 D G E Hall Burma p 105 see Article Two of the Treaty of Yandabo note 128 smedc krmphrayadarngrachanuphaph ithyrbphma phrankhr aephrphithya 2514 hna 754 756 Snodgrass op cit pp 314 319 John Crawfurd Journal of an Embassy from the Governor General of India to the Court of Ava in the year 1827 London 1829 pp 35 43 The Treaty of Yandabo 1826 ecaphrayathiphakrwngs phrarachphngsasdarkrungrtnoksinthr rchkalthi 3 ph s 2367 2394 phimphaeckepnthiralukinnganphrarachthanephlxngsph thanphuhyingwngsanupraphnth tad snithwngs n xyuthya phrankhr orngphimphosphnphiphrrththnakr 2481 hna 25 The Crawfurd Papers Bangkok 1915 p 20 Burney Papers Vol 1 pp 1 7 17 18 28 37 The Burney Papers Vol 1 pp 1 6 23 26 D G E Hall Burma pp 97 105 ekhathungcak https th wikipedia org w index php title sngkhramxngkvs phmakhrngthihnung amp oldid 9399111, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,
บทความ , อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม
.svg.html){kind=link}
