พรรณเพ็ญแข กฤดากร

พรรณเพ็ญแข กฤดากร (เดิม: หม่อมเจ้าพรรณเพ็ญแข เพ็ญพัฒน์; 11 กันยายน พ.ศ. 2448 – 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2517) เป็นพระธิดาในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นพิไชยมหินทโรดม ประสูติแต่หม่อมเจ้าวรรณวิไลย เพ็ญพัฒน์

พรรณเพ็ญแข กฤดากร
พรรณเพ็ญแข (ด้านหน้าคือเริงจิตรแจรง อาภากร)
เกิด	หม่อมเจ้าพรรณเพ็ญแข 11 กันยายน พ.ศ. 2448
เสียชีวิต	1 กรกฎาคม พ.ศ. 2517 (68 ปี)
ชื่ออื่น	หม่อมเจ้าพรรณเพ็ญแข เพ็ญพัฒน์
คู่สมรส	หม่อมราชวงศ์บรรลือศักดิ์ กฤดากร
บิดามารดา	พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นพิไชยมหินทโรดม หม่อมเจ้าวรรณวิไลย เพ็ญพัฒน์

หม่อมเจ้าพรรณเพ็ญแข (อยู่แถวหลัง คนที่ 4 จากซ้าย)

ประวัติ

หม่อมเจ้าพรรณเพ็ญแข เป็นพระธิดาองค์เดียวในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นพิไชยมหินทโรดม กับหม่อมเจ้าวรรณวิไลย เพ็ญพัฒน์ (ราชสกุลเดิม กฤดากร) ประสูติเมื่อวันที่ 11 กันยายน พ.ศ. 2448

ในพระราชพิธีบรมราชาภิเษกของพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อ พ.ศ. 2469 หม่อมเจ้าพรรณเพ็ญแขเป็นพนักงานเชิญเครื่องเฉลิมพระราชมณเฑียร โดยมีหน้าที่เชิญพานฟัก

หม่อมเจ้าพรรณเพ็ญแขทรงลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับหม่อมราชวงศ์บรรลือศักดิ์ กฤดากร เมื่อวันที่ 23 สิงหาคม พ.ศ. 2475 นับเป็นเจ้านายฝ่ายในองค์แรกในราชวงศ์จักรี ที่ทรงลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรส มีบุตรธิดา 3 คน ดังนี้

• หม่อมหลวงเพ็ญศักดิ์ กฤดากร (เกิด 12 ตุลาคม พ.ศ. 2476) สมรสกับมยุรี สุขุม และจุฑามาศ สุคนธา มีบุตรหนึ่งคน
• หม่อมหลวงพรรณศิริ กฤดากร (เกิด 15 กันยายน พ.ศ. 2478) สมรสกับวัฒนา อัศวรักษ์ มีบุตรหนึ่งคน
• หม่อมหลวงธิดาเพ็ญ กฤดากร (เกิด 30 ธันวาคม พ.ศ. 2480) สมรสกับวัฒนา อัศวรักษ์ และศุภโยกต์ มาลิก มีบุตรสี่คน

พรรณเพ็ญแข กฤดากร สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2517 สิริชันษา 68 ปี นับเป็นหม่อมเจ้าองค์สุดท้ายของราชสกุลเพ็ญพัฒน์

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2469 –   เหรียญบรมราชาภิเษกทอง รัชกาลที่ 7 (ร.ร.ศ.7)
• พ.ศ. 2484 –   เหรียญช่วยราชการเขตภายใน การรบสงครามอินโดจีน (ช.ร.)

ลำดับสาแหรก

ลำดับสาแหรกของพรรณเพ็ญแข กฤดากร

16. (=24) พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย               8. (=12) พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว                       17. (=25) สมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี               4. พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว                             18. สมเด็จพระบรมราชมาตามหัยกาเธอ กรมหมื่นมาตยาพิทักษ์               9. สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี                       19. หม่อมน้อย ศิริวงศ์ ณ อยุธยา               2. พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นพิไชยมหินทโรดม                                   20. หลวงจินดาพิจิตร (ด้วง)               10. เจ้าพระยามหินทรศักดิ์ธำรง (เพ็ง เพ็ญกุล)                       5. เจ้าจอมมารดามรกฎ ในรัชกาลที่ 5                             22. พระยานครอินทร์รามัญ               11. ท่านผู้หญิงมหินทรศักดิ์ธำรง (หุ่น)                       1. พรรณเพ็ญแข กฤดากร                                         24. (=16) พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย               12. (=8) พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว                       25. (=17) สมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี               6. พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนเรศรวรฤทธิ์                             26. พระยาดำรงราชพลขันธ์ (จุ้ย คชเสนี)               13. เจ้าจอมมารดากลิ่น ในรัชกาลที่ 4                       3. หม่อมเจ้าวรรณวิไลย เพ็ญพัฒน์                                   7. หม่อมแช่ม กฤดากร ณ อยุธยา

อ้างอิง

1. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศศาลาว่าการพระราชวัง พระราชวงศ์กราบถวายบังคมลาออกจากฐานันดรศักดิ์แห่งพระราชวงศ์, เล่ม 49, ตอน 0 ง, 28 สิงหาคม พ.ศ. 2475, หน้า 1807
2. ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญช่วยราชการเขตต์ภายใน ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 57 วันที่ 23 มิถุนายน 2484