หริมันทิรสาหิบ, ฮรมันดิรซาฮิบ หรือ หริมนเทียรสาหิบ (คุรมุขี: ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ; เทวนาครี: हरिमन्दिर साहिब; อักษรโรมัน: Harmandir Sahib) หรือ วิหารทอง (Golden Temple) เป็นคุรุทวาราที่สำคัญที่สุดในศาสนาซิกข์ ตั้งอยู่ที่เมืองอมฤตสระ รัฐปัญจาบ ทางภาคเหนือของประเทศอินเดีย ชื่อของวิหารนั้นแปลว่า ที่สถิตของพระผู้เป็นเจ้า สถานที่อันเป็นที่ยกย่องว่าศักดิ์สิทธิ์สูงสุด (abode of God, exalted holy court) ในภาษาไทยได้มีผู้เรียกวิหารนี้อีกหลายชื่อ เช่น วิหารทองคำ, สุวรรณวิหาร เป็นต้น
วิหารนั้นสร้างขึ้นท่ามกลางสระน้ำ (สระน้ำอมฤต) ซึ่งสร้างโดยคุรุรามดาส (Guru Ram Das) ในปี ค.ศ. 1577 ต่อมา คุรุอาร์จัน (Guru Arjan) ซึ่งทรงเป็นคุรุศาสดาองค์ที่ 5 ตามความเชื่อของซิกข์ได้ทรงรับสั่งให้ไสเมียนมีระ (Sai Mian Mir) ผู้เป็นเปียร์ (pir) ชาวมุสลิมแห่ง ละฮอร์ วางศิลาฤกษ์ในปี ค.ศ. 1589 ต่อมาในปี ค.ศ. 1604 คุรุอาร์จันได้ประดิษฐานพระมหาคัมภีร์ อดิ กรันตะ (Adi Granth) (ซึ่งต่อมาเรียกว่า พระมหาคัมถีร์ คุรุกรันตสาหิบ) และประทานชื่อให้กับวิหารนี้ว่า อัตสัตทิราถ (Ath Sath Tirath) ซึ่งแปลโดยตรงว่าสถานที่แห่ง 68 การแสงบุญอันศักดิ์สิทธิ์ ("shrine of 68 pilgrimages") วิหารนั้นได้รับการสร้างใหม่อย่างต่อเนื่อง เนื่องด้วยความศักดิ์สิทธิ์และความเป็นศูนย์รวมจิตใจของชาวซิกข์ จึงถูกทำลายอย่างต่อเนื่องทั้งจากกองทัพมุสลิมของอาณาจักรในอัฟกานิสถานและจากจักรวรรดิโมกุล เช่น การบุกทำลายของพระเจ้าอาห์เม็ด ชาห์ ทุรณี (Ahmad Shah Durrani) ในปี ค.ศ. 1757 และอีกครั้งในปี ค.ศ. 1762 มหาราชา พระนามว่า รันจิต สิงห์ (Maharaja Ranjit Singh) ผู้ก่อตั้งจักรวรรดิซิกข์ ได้ทรงบูรณะวิหารใหม่ครั้งใหญ่โดยประดับด้วยหินอ่อนและทองแดงในปี ค.ศ. 1809 และประดับภายนอกด้วยทองคำเปลวในปี ค.ศ. 1830 ทำให้วิหารแห่งนี้ได้รับชื่อว่าเป็น "วิหารทองคำ" นับแต่นั้นมา
หริมันทรสาหิบจริง ๆ แล้วประกอบด้วยหมู่อาคารและคุรุทาวราอีกหลายแห่ง เช่น อกาลทัคต์ และภายในมีที่พักสำหรับผู้แสวงบุญและนักท่องเที่ยวที่ให้บริการโดยไม่เสียค่าใช้จ่าย รวมทั้งโรงครัวพระศาสดา
จากความขัดแย้งในราวปี ค.ศ. 1883 - 1920 วิหารแห่งนี้ถูกใช้เป็นแหล่งของขบวนการสิงห์สภา (Singh Sabha Movement) ซึ่งเป็นกลุ่มชาวซิกข์ที่ประท้วงต่อการกระทำบางอย่างในอินเดีย ต่อมาในราวปี ค.ศ. 1980 เหตุการณ์รุนแรงขึ้นเมื่อหลังทราบข่าวการเคลื่อนไหวของกองกำลังติดอาวุธที่ต้องการแบ่งแยกดินแดนจากอินเดีย เพื่อตั้งดอนแดนใหม่ชื่อว่า "ขาลิสถาน" (Khalistan) นำโดย จาร์เนล สิงห์ พินทรานเวลี (Jarnail Singh Bhindranwale) ได้ซ่องสุมกำลังผลและอาวุธในวิหารนี้ ในปี ค.ศ. 1984 ประธานาธิบดีอินทิรา คานธี ได้เริ่มปฏิบัติการดาวน้ำเงิน (Operation Blue Star) โดยส่งกองกำลังติดอาวุธเข้าทำลายล้างวิหาร ส่งผลให้จาร์เนล ผู้นำขบวนการและกองกำลังทหารแบ่งแยกดินแดนเสียชีวิตรวมกว่า 100 นาย และมีประชาชนผู้บริสุทธิ์ที่มาแสวงบุญตามปกติเสียชีวิตราว 1,000 คน และทำให้วิหารได้รับความเสียหายและพังทลายลงมาอย่างรุนแรง ซึ่งเหตุการณ์ครั้งนี้ก่อให้เกิดบาดแผลใหญ่ระหว่างชาวซิกข์และชาวฮินดูในอินเดีย อันส่งผลให้เกิดการลอบสังหารนางอินทิรา คานธีในเวลาต่อมา
ระเบียงภาพอ้างอิง - ↑ Arvind-Pal Singh Mandair 2013, pp. 41-42.
- ↑ Kerr, Ian J. "Harimandar". Encyclopaedia of Sikhism. Punjabi University Patiala. สืบค้นเมื่อ 1 July 2018.
- Eleanor Nesbitt (2005). Sikhism: A Very Short Introduction. Oxford University Press. pp. 67–69, 150. ISBN 978-0-19-280601-7.
- W. Owen Cole 2004, p. 7
- อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ
<ref> ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อ runion70 - Eleanor Nesbitt (2016). Sikhism: A Very Short Introduction. Oxford University Press. pp. 64–65. ISBN 978-0-19-874557-0.
- Jean Marie Lafont (2002). Maharaja Ranjit Singh: Lord of the Five Rivers. Oxford University Press. pp. 95–96. ISBN 978-0-19-566111-8.
แหล่งข้อมูลอื่น หร, นท, รสาห, ฮรม, นด, รซาฮ, หร, หร, มนเท, ยรสาห, รม, ਹਰ, ਦਰ, เทวนาคร, हर, मन, กษรโรม, harmandir, sahib, หร, หารทอง, golden, temple, เป, นค, ทวาราท, สำค, ญท, ดในศาสนาซ, กข, งอย, เม, องอมฤตสระ, ฐป, ญจาบ, ทางภาคเหน, อของประเทศอ, นเด, อของว, หารน, นแปลว, สถ, ตของ. hrimnthirsahib hrmndirsahib hrux hrimnethiyrsahib khurmukhi ਹਰ ਮ ਦਰ ਸ ਹ ਬ ethwnakhri हर मन द र स ह ब xksrormn Harmandir Sahib hrux wiharthxng Golden Temple epnkhuruthwarathisakhythisudinsasnasikkh 2 3 tngxyuthiemuxngxmvtsra rthpycab thangphakhehnuxkhxngpraethsxinediy chuxkhxngwiharnnaeplwa thisthitkhxngphraphuepneca sthanthixnepnthiykyxngwaskdisiththisungsud abode of God exalted holy court 2 4 inphasaithyidmiphueriykwiharnixikhlaychux echn wiharthxngkha suwrrnwihar epntnhrimnthirsahibहर मन द र स ह बphaphwiharphaynxksasnasasnasasnasikkhthitngthitngemuxngxmvtsra rthpycab praethsxinediythitnginpycabaesdngaephnthirthpycabhrimnthirsahib xinediy aesdngaephnthixinediyphikdphumisastr31 37 12 N 74 52 37 E 31 62000 N 74 87694 E 31 62000 74 87694sthaptykrrmphukxtngkhuruxrchun Guru Arjan erimkxtngkh s 1589 xakhar kh s 1604 nakhmphir xdi krnta mapradisthan 1 ewbistewbistthangkarkhxngkhnakrrmkarwiharwiharnnsrangkhunthamklangsrana sranaxmvt sungsrangodykhururamdas Guru Ram Das inpi kh s 1577 5 6 txma khuruxarcn Guru Arjan sungthrngepnkhurusasdaxngkhthi 5 tamkhwamechuxkhxngsikkhidthrngrbsngihisemiynmira Sai Mian Mir phuepnepiyr pir chawmuslimaehng lahxr wangsilavksinpi kh s 1589 1 txmainpi kh s 1604 khuruxarcnidpradisthanphramhakhmphir xdi krnta Adi Granth sungtxmaeriykwa phramhakhmthir khurukrntsahib aelaprathanchuxihkbwiharniwa xtstthirath Ath Sath Tirath sungaeplodytrngwasthanthiaehng 68 karaesngbuyxnskdisiththi shrine of 68 pilgrimages 2 7 wiharnnidrbkarsrangihmxyangtxenuxng enuxngdwykhwamskdisiththiaelakhwamepnsunyrwmcitickhxngchawsikkh cungthukthalayxyangtxenuxngthngcakkxngthphmuslimkhxngxanackrinxfkanisthanaelacakckrwrrdiomkul 2 3 8 echn karbukthalaykhxngphraecaxahemd chah thurni Ahmad Shah Durrani inpi kh s 1757 aelaxikkhrnginpi kh s 1762 2 9 mharacha phranamwa rncit singh Maharaja Ranjit Singh phukxtngckrwrrdisikkh idthrngburnawiharihmkhrngihyodypradbdwyhinxxnaelathxngaednginpi kh s 1809 aelapradbphaynxkdwythxngkhaeplwinpi kh s 1830 thaihwiharaehngniidrbchuxwaepn wiharthxngkha nbaetnnma 10 11 12 hrimnthrsahibcring aelwprakxbdwyhmuxakharaelakhuruthawraxikhlayaehng echn xkalthkht aelaphayinmithiphksahrbphuaeswngbuyaelankthxngethiywthiihbrikarodyimesiykhaichcay rwmthngorngkhrwphrasasda enuxha 1 karsngharhmuinptibtikardawnaengin 2 raebiyngphaph 3 xangxing 4 aehlngkhxmulxunkarsngharhmuinptibtikardawnaengin aekikhdubthkhwamhlkthi ptibtikardawnaengin cakkhwamkhdaeynginrawpi kh s 1883 1920 wiharaehngnithukichepnaehlngkhxngkhbwnkarsinghspha Singh Sabha Movement sungepnklumchawsikkhthiprathwngtxkarkrathabangxyanginxinediy txmainrawpi kh s 1980 ehtukarnrunaerngkhunemuxhlngthrabkhawkarekhluxnihwkhxngkxngkalngtidxawuththitxngkaraebngaeykdinaedncakxinediy ephuxtngdxnaednihmchuxwa khalisthan Khalistan naody carenl singh phinthranewli Jarnail Singh Bhindranwale idsxngsumkalngphlaelaxawuthinwiharni inpi kh s 1984 prathanathibdixinthira khanthi iderimptibtikardawnaengin Operation Blue Star odysngkxngkalngtidxawuthekhathalaylangwihar sngphlihcarenl phunakhbwnkaraelakxngkalngthharaebngaeykdinaednesiychiwitrwmkwa 100 nay aelamiprachachnphubrisuththithimaaeswngbuytampktiesiychiwitraw 1 000 khn aelathaihwiharidrbkhwamesiyhayaelaphngthlaylngmaxyangrunaerng 3 13 sungehtukarnkhrngnikxihekidbadaephlihyrahwangchawsikkhaelachawhinduinxinediy xnsngphlihekidkarlxbsngharnangxinthira khanthiinewlatxmaraebiyngphaph aekikh hrimnthirsahib thangekhahlkkhxngwihar phaphprithsnkhxngxakharhlk thangehnuxkhxngpratuthangekha thangekhawd phaphengasathxninsrana thngkhalsa pratuthistawnxxkxangxing aekikh 1 0 1 1 Arvind Pal Singh Mandair 2013 pp 41 42 2 0 2 1 2 2 2 3 2 4 Kerr Ian J Harimandar Encyclopaedia of Sikhism Punjabi University Patiala subkhnemux 1 July 2018 3 0 3 1 3 2 The Editors of Encyclopaedia Britannica 2014 Eleanor Nesbitt 2005 Sikhism A Very Short Introduction Oxford University Press pp 67 69 150 ISBN 978 0 19 280601 7 Louis E Fenech amp W H McLeod 2014 p 33 Pardeep Singh Arshi 1989 pp 5 7 W Owen Cole 2004 p 7 xangxingphidphlad payrabu lt ref gt imthuktxng immikarkahndkhxkhwamsahrbxangxingchux runion70 Pashaura Singh amp Louis E Fenech 2014 pp 431 432 Trudy Ring Noelle Watson amp Paul Schellinger 2012 pp 28 29 Eleanor Nesbitt 2016 Sikhism A Very Short Introduction Oxford University Press pp 64 65 ISBN 978 0 19 874557 0 Jean Marie Lafont 2002 Maharaja Ranjit Singh Lord of the Five Rivers Oxford University Press pp 95 96 ISBN 978 0 19 566111 8 Pashaura Singh amp Louis E Fenech 2014 pp 30 31 aehlngkhxmulxun aekikhkhxmmxns miphaphaelasuxekiywkb hrimnthirsahibhrimnthirsahib bnewbistchawsikkhaehngpraethsithyphikdphumisastr 31 37 12 N 74 52 37 E 31 62000 N 74 87694 E 31 62000 74 87694 bthkhwamekiywkbsasnaniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodyephimkhxmul duephimthi sthaniyxy sasnaekhathungcak https th wikipedia org w index php title hrimnthirsahib amp oldid 9441822, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,
บทความ
, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม
.jpg.html){kind=link}
