องค์การบริหารช่วงเปลี่ยนผ่านแห่งสหประชาชาติในติมอร์ตะวันออก

องค์กรบริหารช่วงเปลี่ยนผ่านแห่งสหประชาชาติในติมอร์ตะวันออก (อังกฤษ: United Nations Transitional Administration in East Timor, UNTEAT) เป็นองค์กรที่ตั้งขึ้นเมื่อ 25 ตุลาคม พ.ศ. 2542 เพื่อรับผิดชอบการบริหารงานก่อนจะมอบเอกราชให้ติมอร์ตะวันออก ปัญหาในติมอร์ตะวันออกเริ่มขึ้นเมื่ออินโดนีเซียเข้ายึดครองอาณานิคมของโปรตุเกสในติมอร์เมื่อเดือนธันวาคม พ.ศ. 2518 สหประชาชาติไม่รับรองอำนาจของอินโดนีเซียเหนือดินแดนแห่งนี้ แต่ไม่มีผลต่อรัฐบาลซูฮาร์โต จนมาถึงรัฐบาลของฮาบิบีจึงได้ยอมให้ดินแดนนี้ปกครองตนเองแบบพิเศษและให้มีการลงประชามติว่าต้องการเป็นเอกราชหรือรวมเข้ากับอินโดนีเซียในเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2542 การลงประชามติเกิดขึ้นเมื่อ 30 สิงหาคม พ.ศ. 2542 โดยเกิดความรุนแรงจากกลุ่มที่ต้องการรวมเข้ากับอินโดนีเซียตลอดเวลา จนเมื่อมีการประกาศผลการลงประชามมติเมื่อ 4 กันยายน โดย 4 ใน 5 ต้องการเป็นเอกราช กลุ่มกองกำลังที่ต้องการรวมกับอินโดนีเซียได้ก่อการจลาจลจนสหประชาชาติต้องถอนคณะทำงานออกมา และได้มีมติในวันที่ 15 กันยายน ที่จะฟื้นฟูสันติภาพในติมอร์ตะวันออก โดยส่งกองกำลังนานาชาติเข้าสู่ติมอร์ตะวันออกเมื่อ 20 กันยายน จากนั้นจึงก่อตั้งองค์กรบริหารช่วงเปลี่ยนผ่านแห่งสหประชาชาติในติมอร์ตะวันออก และให้องค์กรบริหารช่วงเปลี่ยนผ่านแห่งสหประชาชาติในติมอร์ตะวันออกเข้าสู่ติมอร์ตะวันออกเมื่อเดือนมกราคม พ.ศ. 2543 กองกำลังนานาชาติยุติบทบาทลงเมื่อ 23 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2543

ติมอร์ตะวันออก Timór Lorosa'e Timor-Leste
2542–2545
ธงชาติ
ตำแหน่งของติมอร์ตะวันออกทางปลายสุดของหมู่เกาะอินโดนีเซีย
สถานะ	ดินแดนในอารักขาของสหประชาชาติ
เมืองหลวง	ดิลี
ภาษาทั่วไป	ภาษาเตตุม ภาษาโปรตุเกส ภาษาอินโดนีเซีย ภาษาอังกฤษ
การบริหาร
นายกรัฐมนตรีแห่งติมอร์ตะวันออก
• 2001-2002	มารี อัลกาตีรี
ประวัติศาสตร์
• ข้อมติที่ 1272 สภาความมั่นคงแห่งสหประชาชาติ	25 ตุลาคม 2542
• เอกราช	20 พฤษภาคม 2545
ประชากร
•	947,000
สกุลเงิน	ดอลลาร์สหรัฐ
ก่อนหน้า ถัดไป จังหวัดติมอร์ตะวันออก ติมอร์ตะวันออก องค์การบริหารช่วงเปลี่ยนผ่านแห่งสหประชาชาติในติมอร์ตะวันออก

ประเทศที่เข้าร่วมในการรักษาสันติภาพ กองกำลังนำโดยออสเตรเลีย ประเทศที่สนับสนุนได้แก่ นิวซีแลนด์ ฝรั่งเศส อาร์เจนตินา บราซิล ชิลี เดนมาร์ก ฟิจิ ไอร์แลนด์ ญี่ปุ่น มาเลเซีย รัสเซีย สิงคโปร์ เกาหลีใต้ ไทย ฟิลิปปินส์ โปรตุเกส สวีเดน และสหราชอาณาจักร ส่วนสหรัฐอเมริกาสนับสนุนการเปลี่ยนผ่านไปสู่เอกราช

องค์กรบริหารช่วงเปลี่ยนผ่านแห่งสหประชาชาติในติมอร์ตะวันออกได้จัดให้มีการเลือกตั้งสภาร่างรัฐธรรมนูญเมื่อ 30 สิงหาคม พ.ศ. 2544 โดยพรรคเฟรติลินได้คะแนนมากที่สุด จากนั้นได้ร่างรัฐธรรมนูญซึ่งประกาศใช้เมื่อ 22 มีนาคม พ.ศ. 2545 สภาดังกล่าวได้กลายเป็นสภานิติบัญญัติชุดแรก การเลือกตั้งประธานาธิบดีเกิดขึ้นเมื่อ 14 เมษายน พ.ศ. 2545 โดยชานานา กุฌเมา ได้รับเลือก จากนั้น ติมอร์ตะวันออกได้เอกราชโดยสมบูรณ์เมื่อ 20 พฤษภาคม พ.ศ. 2545

อ้างอิง

• ไมเคิล ลีเฟอร์. พจนานุกรมการเมืองสมัยใหม่ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, 2548, หน้า 564-566.

แหล่งข้อมูลอื่น

• Archived official website
• The United Nations and East Timor - A Chronology
• UNTAET Mission Summary
• A Brief History of Australian Army Operations in East Timor, 1999-2005
• Archived web-site of first Transitional Administration
• Archived web-site of second Transitional Administration
• Goldstone, Anthony (2004). "UNTAET with Hindsight: The Peculiarities of Politics in an Incomplete State". Global Governance: 83–98.
• Martin, Ian (2005). "The United Nations and East Timor: From Self-Determination to State-Building". International Peacekeeping. 12 (1): 125–145. doi:10.1080/1353331042000286595. Unknown parameter |month= ignored (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)