ไอโซเมอร์เรขาคณิต (อังกฤษ: geometric isomerism), ไอโซเมอริซึมซิส–ทรานส์ (อังกฤษ: cis-trans isomerism) หรือ configurational isomerism เป็นคำที่ใช้ในเคมีอินทรีย์ คำนำหน้า "ซิส" และ "ทรานส์" มาจากภาษาละติน แปลว่า "ด้านนี้ของ" และ "อีกด้านหนึ่งของ" ตามลำดับ ในทางเคมี ซิส ระบุว่าหมู่ฟังก์ชันอยู่ในด้านเดียวกันของห่วงโซ่คาร์บอน ในขณะที่ ทรานส์ บอกว่าหมู่ฟังก์ชันอยู่ในด้านตรงข้ามของห่วงโซ่คาร์บอน ไอโซเมอร์ซิส-ทรานส์ เป็นสเตอริโอไอโซเมอร์ (stereoisomers) ซึ่งเป็นคู่ของโมเลกุลที่มีสูตรโมเลกุลเดียวกัน แต่มีกลุ่มฟังก์ชันที่ถูกหมุนไปในทิศทางที่ต่างกันบนพื้นที่สามมิติ ในทางกลับกัน E–Z isomerism คือคำอธิบายแบบคอนฟิกุเรชันแบบสมบูรณ์ (absolute configuration) ของสเตอริโอเคมี ที่ใช้เฉพาะกับแอลคีนเท่านั้น โดยทั่วไป สเตอริโอไอโซเมอร์ มีพันธะคู่ที่ไม่หมุนหรืออาจมีโครงสร้างวงแหวนซึ่งการหมุนของพันธะถูกจำกัด หรือป้องกันไม่ให้หมุน ไอโซเมอร์ ซิส และ ทรานส์ เกิดขึ้นทั้งในโมเลกุลอินทรีย์และในสารเชิงซ้อนโคออร์ดิเนชั่นแบบอนินทรีย์ อย่างไรก็ตาม ซิส และ ทรานส์ descriptors ไม่ได้ถูกใช้สำหรับกรณีของคอนฟอร์เมชันนัลไอโซเมอริซึม (conformational isomerism) ซึ่งมีรูปแบบทางเรขาคณิตสองรูปที่สามารถเปลี่ยนรูปร่างได้ง่ายเช่น โครงสร้างแบบพันธะเดี่ยวที่ต่อกันเป็นโซ่เปิด จะใช้คำว่า "syn" และ "anti" แทน
สหภาพเคมีบริสุทธิ์และเคมีประยุกต์ระหว่างประเทศ (IUPAC) จัดให้คำว่า "ไอโซเมอร์เรขาคณิต" เป็นคำพ้องความหมายของ "ไอโซเมอริซึมซิส–ทรานส์"
เคมีอินทรีย์ เมื่อหมู่แทนที่ (substituent groups) ถูกจัดเรียงไปในทิศทางเดียวกัน ไดอะสเตอริโอเมอร์ (diastereomer) จะถูกเรียกว่า ซิส ในขณะที่เมื่อ หมู่แทนที่ ถูกจัดเรียงไปในทิศทางตรงกันข้าม ไดอะสเตอริโอเมอร์ จะถูกเรียกว่า ทรานส์ ตัวอย่างของไฮโดรคาร์บอนขนาดเล็กที่แสดง ไอโซเมอริซึมซิส-ทรานส์ คือ but-2-ene
สารประกอบอลิไซคลิก ก็สามารถแสดงลักษณะของไอโซเมอริซึมซิส-ทรานส์ได้ ตัวอย่างของไอโซเมอร์เรขาคณิตที่มีโครงสร้างวงแหวน ได้แก่ 1,2-dichlorocyclohexane:
| | |
| trans-1,2-dichlorocyclohexane | cis-1,2-dichlorocyclohexane |
- Charlton T. Lewis, Charles Short, A Latin Dictionary (Clarendon Press, 1879) Entry for cis
- Reusch, William (2010). "Stereoisomers Part I". Virtual Textbook of Organic Chemistry. Michigan State University. สืบค้นเมื่อ 7 April 2015.
- IUPAC, Compendium of Chemical Terminology, 2nd ed. (the "Gold Book") (1997). Online corrected version: (2006-) "geometric isomerism".
ไอโซเมอร, เรขาคณ, งกฤษ, geometric, isomerism, ไอโซเมอร, มซ, ทรานส, งกฤษ, trans, isomerism, หร, configurational, isomerism, เป, นคำท, ใช, ในเคม, นทร, คำนำหน, และ, ทรานส, มาจากภาษาละต, แปลว, านน, ของ, และ, กด, านหน, งของ, ตามลำด, ในทางเคม, ระบ, าหม, งก, นอย, ในด. ixosemxrerkhakhnit xngkvs geometric isomerism ixosemxrisumsis thrans xngkvs cis trans isomerism hrux configurational isomerism epnkhathiichinekhmixinthriy khanahna sis aela thrans macakphasalatin aeplwa dannikhxng aela xikdanhnungkhxng tamladb inthangekhmi sis rabuwahmufngkchnxyuindanediywknkhxnghwngoskharbxn 1 inkhnathi thrans bxkwahmufngkchnxyuindantrngkhamkhxnghwngoskharbxn ixosemxrsis thrans epnsetxrioxixosemxr stereoisomers sungepnkhukhxngomelkulthimisutromelkulediywkn aetmiklumfngkchnthithukhmunipinthisthangthitangknbnphunthisammiti inthangklbkn E Z isomerism khuxkhaxthibayaebbkhxnfikuerchnaebbsmburn absolute configuration khxngsetxrioxekhmi thiichechphaakbaexlkhinethann odythwip setxrioxixosemxr miphnthakhuthiimhmunhruxxacmiokhrngsrangwngaehwnsungkarhmunkhxngphnthathukcakd hruxpxngknimihhmun 2 ixosemxr sis aela thrans ekidkhunthnginomelkulxinthriyaelainsarechingsxnokhxxrdienchnaebbxninthriy xyangirktam sis aela thrans descriptors imidthukichsahrbkrnikhxngkhxnfxremchnnlixosemxrisum conformational isomerism sungmirupaebbthangerkhakhnitsxngrupthisamarthepliynruprangidngayechn okhrngsrangaebbphnthaediywthitxknepnosepid caichkhawa syn aela anti aethncis but 2 ene trans but 2 ene shphaphekhmibrisuththiaelaekhmiprayuktrahwangpraeths IUPAC cdihkhawa ixosemxrerkhakhnit epnkhaphxngkhwamhmaykhxng ixosemxrisumsis thrans 3 ekhmixinthriy aekikhemuxhmuaethnthi substituent groups thukcderiyngipinthisthangediywkn idxasetxrioxemxr diastereomer cathukeriykwa sis inkhnathiemux hmuaethnthi thukcderiyngipinthisthangtrngknkham idxasetxrioxemxr cathukeriykwa thrans twxyangkhxngihodrkharbxnkhnadelkthiaesdng ixosemxrisumsis thrans khux but 2 enesarprakxbxliiskhlik ksamarthaesdnglksnakhxngixosemxrisumsis thransid twxyangkhxngixosemxrerkhakhnitthimiokhrngsrangwngaehwn idaek 1 2 dichlorocyclohexane trans 1 2 dichlorocyclohexane cis 1 2 dichlorocyclohexanexangxing aekikh Charlton T Lewis Charles Short A Latin Dictionary Clarendon Press 1879 Entry for cis Reusch William 2010 Stereoisomers Part I Virtual Textbook of Organic Chemistry Michigan State University subkhnemux 7 April 2015 IUPAC Compendium of Chemical Terminology 2nd ed the Gold Book 1997 Online corrected version 2006 geometric isomerism ekhathungcak https th wikipedia org w index php title ixosemxrerkhakhnit amp oldid 7948874, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,
บทความ
, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม
