ชิ (ち)

ชิ เป็นคะนะของภาษาญี่ปุ่นตัวหนึ่ง ฮิระงะนะเขียนว่า ち มีที่มาจากตัวเขียนหวัดของมันโยงะนะ 知 และคะตะกะนะเขียนว่า チ มีที่มาจากตัวเขียนหวัดของมันโยงะนะ 千 ออกเสียงว่า  [t͡ɕi] แต่ในการพูดจริงอาจแปรเป็น [t͡ʃi] เมื่อเติมดะกุเต็งจะออกเสียงว่า  [d͡ʑi] หรือ [ʑi] แต่ในการพูดจริงอาจแปรเป็น [d͡ʒi] หรือ [ʒi] (ぢ ออกเสียงเหมือน じ แต่มีที่ใช้น้อยกว่า) เสียงอ่านที่เปลี่ยนไปจากปกติเนื่องจากเหตุผลทางสัทศาสตร์

ฮิรางานะ	คาตากานะ
การถอดอักษร	chi, ti
+ดากูเต็ง	ji, zi, di
มังโยงานะ ของฮิรางานะ	知
มังโยงานะ ของคาตากานะ	千
รหัสเรียกขาน	千鳥のチ (ชิโดะริ โนะ ชิ)
รหัสมอร์ส	・・－・
อักษรเบรลล์
ยูนิโคด	U+3061, U+30C1
คะนะ อึง วะ ระ ยะ มะ ฮะ นะ ทะ ซะ คะ อะ วิ ริ – มิ ฮิ นิ ชิ ชิ คิ อิ – รุ ยุ มุ ฟุ นุ สึ ซุ คุ อุ เวะ เระ – เมะ เฮะ เนะ เทะ เซะ เคะ เอะ โวะ โระ โยะ โมะ โฮะ โนะ โทะ โซะ โคะ โอะ เคะตัวเล็ก · สึตัวเล็ก · โยะริ · โคะโตะ ดะกุเต็ง · ฮันดะกุเต็ง · โชอมปุ

チ, ヂ ในบางโอกาสก็ใช้ทับศัพท์ ti, di ตามลำดับ และ ヂ บางครั้งก็ใช้แทนเสียง [d͡ʒ], [ʒ] ที่มาจากภาษาต่างประเทศโดยการแปรเสียงสระ

ち เป็นอักษรลำดับที่ 17 อยู่ระหว่าง た (ทะ) กับ つ (สึ) ในการจัดลำดับอักษรปัจจุบัน ส่วนการจัดลำดับแบบอิโระฮะ ち เป็นอักษรลำดับที่ 8 อยู่ระหว่าง と (โทะ) กับ り (ริ)

รูปแบบ	โรมะจิ	ฮิระงะนะ	คะตะกะนะ	เสียงอ่าน	รูปแบบ	โรมะจิ	ฮิระงะนะ	คะตะกะนะ	เสียงอ่าน
ธรรมดา	chi, ti	ち	チ	ชิ-จิ	ธรรมดา +ดะกุเต็ง	ji, zi, di	ぢ	ヂ	จิ-ญิ
	chī	ちい, ちぃ ちー, ち～	チイ, チィ チー, チ～	ชี-จี		jī, dī	ぢい, ぢぃ ぢー, ぢ～	ヂイ, ヂィ ヂー, ヂ～	จี-ญี
ทวิอักษร	cha	ちゃ	チャ	ชะ-จะ	ทวิอักษร +ดะกุเต็ง	ja, dya	ぢゃ	ヂャ	จะ-ญะ
	chu	ちゅ	チュ	ชุ-จุ		ju, dyu	ぢゅ	ヂュ	จุ-ญุ
	che	ちぇ	チェ	เชะ-เจะ		je	ぢぇ	ヂェ	เจะ-เญะ
	cho	ちょ	チョ	โชะ-โจะ		jo, dyo	ぢょ	ヂョ	โจะ-โญะ

อักษรแบบอื่น

ภาษาไอนุออกเสียง チ เป็น [t͡ʃi] นอกจากนี้ก็ใช้ チェ แทนเสียง [t͡se] ซึ่งสามารถเขียนด้วย セ゚ แทนก็ได้

อักขระ	ยูนิโคด	จิส เอกซ์ 0213	ความหมาย
ち	U+3061	1-4-33	ฮิระงะนะ ชิ (ti)
ぢ	U+3062	1-4-34	ฮิระงะนะ จิ (di)
チ	U+30C1	1-5-33	คะตะกะนะ ชิ (ti)
ヂ	U+30C2	1-5-34	คะตะกะนะ จิ (di)
㋠	U+32E0	1-12-75	คะตะกะนะ ชิ (ti) ในวงกลม
ﾁ	U+FF81	ไม่มี	คะตะกะนะ ชิ (ti) ครึ่งความกว้าง

ลำดับขีด

ลำดับขีดในการเขียน ち

ลำดับขีดในการเขียน チ

ฮิระงะนะ ち มีลำดับขีด 2 ขีดดังนี้

1. ขีดเส้นนอนเฉียงขึ้นเล็กน้อยจากซ้ายไปขวา ในตำแหน่งกึ่งบน
2. ขีดเส้นเฉียงลงด้านซ้ายตัดกับเส้นแรก หักโค้งเวียนขวาที่ตำแหน่งกลางคล้ายเลข 5

คะตะกะนะ チ มีลำดับขีด 3 ขีดดังนี้

1. ขีดเส้นโค้งลงทางซ้าย ในตำแหน่งบน
2. ขีดเส้นนอนจากซ้ายไปขวาในตำแหน่งกลาง
3. ขีดเส้นโค้งลงทางซ้าย เริ่มจากกึ่งกลางของเส้นแรก ตัดกับเส้นที่สอง

คันจิ

ตัวอย่างคันจิที่อ่านว่าชิ และขึ้นต้นด้วยชิ มีดังนี้

値 知 地 弛 恥 智 池 痴 稚 置 致 蜘 遅 馳 築 畜 竹 筑 蓄 逐

秩 窒 茶 嫡 着 中 仲 宙 忠 抽 昼 柱 注 虫 衷 註 酎 鋳 駐 樗

瀦 猪 苧 著 貯 丁 兆 凋 喋 寵 帖 帳 庁 弔 張 彫 徴 懲 挑 暢

朝 潮 牒 町 眺 聴 脹 腸 蝶 調 諜 超 跳 銚 長 頂 鳥 勅 捗 直

朕 沈 珍 賃 鎮 陳

อ้างอิง

1. JIS拡張漢字（JIS X 0213:2004）（全コード表） (ญี่ปุ่น)