กระเทียมต้น
ลิงก์ข้ามภาษาในบทความนี้ มีไว้ให้ผู้อ่านและผู้ร่วมแก้ไขบทความศึกษาเพิ่มเติมโดยสะดวก เนื่องจากวิกิพีเดียภาษาไทยยังไม่มีบทความดังกล่าว กระนั้น ควรรีบสร้างเป็นบทความโดยเร็วที่สุด |
| กระเทียมต้น | |
|---|---|
| การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
| อาณาจักร: | Plantae |
| หมวด: | Magnoliophyta |
| ชั้น: | Liliopsida |
| อันดับ: | Asparagales |
| วงศ์: | Amaryllidaceae |
| วงศ์ย่อย: | Allioideae |
| สกุล: | Allium |
| สปีชีส์: | A. ampeloprasum |
| สปีชีส์ย่อย: | A. ampeloprasum var. porrum |
| Trinomial name | |
| Allium ampeloprasum var. porrum (L.) J.Gay | |
| คุณค่าทางโภชนาการต่อ 100 กรัม (3.5 ออนซ์) | |
|---|---|
| พลังงาน | 255 kJ (61 kcal) |
14.15 g | |
| น้ำตาล | 3.9 g |
| ใยอาหาร | 1.8 g |
0.3 g | |
1.5 g | |
| วิตามิน | |
| วิตามินเอ | (10%) 83 μg(9%) 1000 μg1900 μg |
| ไทอามีน (บี1) | (5%) 0.06 มก. |
| ไรโบเฟลวิน (บี2) | (3%) 0.03 มก. |
| ไนอาซิน (บี3) | (3%) 0.4 มก. |
(3%) 0.14 มก. | |
| วิตามินบี6 | (18%) 0.233 มก. |
| โฟเลต (บี9) | (16%) 64 μg |
| วิตามินซี | (14%) 12 มก. |
| วิตามินอี | (6%) 0.92 มก. |
| วิตามินเค | (45%) 47 μg |
| แร่ธาตุ | |
| แคลเซียม | (6%) 59 มก. |
| เหล็ก | (16%) 2.1 มก. |
| แมกนีเซียม | (8%) 28 มก. |
| แมงกานีส | (23%) 0.481 มก. |
| ฟอสฟอรัส | (5%) 35 มก. |
| โพแทสเซียม | (4%) 180 มก. |
| องค์ประกอบอื่น | |
| น้ำ | 83 g |
Link to USDA Database entry | |
| ประมาณร้อยละคร่าว ๆ โดยใช้การแนะนำของสหรัฐสำหรับผู้ใหญ่ แหล่งที่มา: USDA Nutrient Database | |
กระเทียมต้น (en:leek) ชื่อวิทยาศาสตร์: Allium ampeloprasum var. porrum (L.), บางครั้งใช้ว่า Allium porrum เป็นพืชผักชนิดหนึ่งอยู่ในกลุ่มเดียวกับหอมและกระเทียม ในวงศ์ Amaryllidaceae วงศ์ย่อย Allioideae ผักที่ใกล้เคียงคือกระเทียมโทน (elephant garlic) และ kurrat ซึ่งเป็นสปีชีส์ย่อยของ Allium ampeloprasum และใช้เป็นอาหารได้ต่างกัน ส่วนที่กินได้ของกระเทียมต้นคือส่วนของกาบใบซึ่งบางครั้งเรียกว่าต้นหรือก้าน
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
ไม้ล้มลุกสองปี สูง 0.4 - 1 ม. มีกลิ่นอ่อนกว่ากระเทียม มีเหง้าขนาดเล็ก รูปไข่ สีขาว ไม่แบ่งเป็นหลายกลีบเช่นกระเทียม
ใบ
ใบเดี่ยว ขึ้นมาจากดิน เรียงซ้อนสลับ แบนเป็นแถบแคบ กว้าง 1.2 - 5 ซม. ยาว 30 - 90 ซม. ปลายแหลม ขอบเรียบและพับทบเป็นสันตลอดความยาวของใบ โคนใบแผ่เป็นแผ่นและเชื่อมติดกันเป็นวงรอบใบที่อ่อนกว่าและก้านช่อดอกทำให้เกิดเป็นลำต้นเทียม ปลายใบสีเขียวและสีจะค่อย ๆ จางลงจนกระทั่งถึงโคนใบ ส่วนที่หุ้มหัวอยู่จะมีสีขาวหรือขาวอมเขียว.
ดอก
ช่อดอกเป็นแบบช่อซี่ร่มแน่น ขนาดใหญ่ กลม มีดอกเล็ก ๆ จำนวนมากประมาณ 50 ดอก ก้านดอกย่อยยาว 1.2 - 2.5 ซม. ไม่มีตะเกียง มีใบประดับ 1 ใบ เป็นจะงอยยาวแหลมหุ้มช่อดอกขณะที่ยังตูมอยู่ แต่พอช่อดอกบานใบประดับจะเปิดอ้าออกและห้อยลง ก้านช่อดอกเป็นก้านโดด เรียบ รูปทรงกระบอกตัน ยาว 0.6 - 1 ม. ดอกสมบูรณ์เพศ กลีบรวม 6 กลีบ สีชมพู รูปไข่ ยาว 5 - 6 มม. แยกจากกันหรือติดกันที่โคน เกสรเพศผู้ 6 อัน ติดที่โคนของกลีบรวม อับเรณูมักยื่นขึ้นมาสูงกว่าส่วนอื่น ๆ ของดอก รังไข่ 3 ช่อง มีออวุล 1 - 2 เม็ด ผลเล็กเป็นกระเปาะสั้น ๆ มี 3 พู เมล็ดเล็ก สีดำ
ราก
กระเทียมต้นประกอบด้วยราก (root) สองระบบคือระบบรากฝอย (fibrous root system) และขนราก (root hair)
ลำต้น
มีลักษณะเป็นแผ่นอยู่ระหว่างลำต้นเทียม และราก
ถิ่นกำเนิด
ทวีปยุโรปและทางตะวันตกของทวีปเอเชีย
การใช้ประโยชน์
ใช้เป็นอาหาร โดยใช้ส่วนของลำต้นเทียมปรุงเป็นอาหารได้หลายอย่าง ใช้ปรุงรสและแต่งกลิ่นอาหาร ในประเทศแถบอากาศหนาวใช้เป็นเครื่องเทศ เป็นยาฆ่าเชื้อในลำไส้ ขับเสมหะ ขับปัสสาวะ บำบัดโรคไขข้ออักเสบ โรคตับ และใช้เป็นยาพอก
อ้างอิง
- Stevens, P.F. (2001 onwards), Angiosperm Phylogeny Website: Asparagales: Allioideae Check date values in:
|year=(help) - ↑ โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริฯ, กระเทียมต้น
- ฐานข้อมูลพืชผัก บทความเกษตร, กระเทียมต้น (Leek)
- โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริ, ประโยชน์ของกระเทียมต้น
