การขนส่งระบบรางในประเทศกัมพูชา

กัมพูชา มีเครือข่ายรถไฟเป็นระยะทาง 612 km (380 mi) จำนวน 2 เส้นทาง ซึ่งก่อสร้างในยุคอาณานิคมฝรั่งเศส เนื่องจากความยากลำบากของประชาชนในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 20 ทำให้การรถไฟอยู่ในสภาพทรุดโทรมค่อนข้างมาก

สถานีรถไฟพนมเปญ ค.ศ. 2009

รถไฟกัมพูชา

การพัฒนาที่ผ่านมา

การรถไฟในกัมพูชาได้รับการฟื้นฟูโดยรัฐบาลกัมพูชา ซึ่งใช้เงินทุนจากธนาคารพัฒนาอาเซียน บริษัทใหญ่ของออสเตรเลีย 2 แห่ง ได้มีส่วนร่วมในการฟื้นฟูทางรถไฟ เพื่อทำให้เส้นทางรถไฟสายทรานส์อาเซียนนั้นเสร็จสมบูรณ์ให้เร็วที่สุด เส้นทางแรกที่ได้รับการเปิดใหม่ ซึ่งมีระยะทาง 117 km (73 mi) ระหว่างกรุงพนมเปญและจังหวัดกำปอตในเดือนตุลาคม ค.ศ. 2010 ซึ่งเสร็จสมบูรณ์ไปถึงเมืองเมืองพระสีหนุ และเปิดให้บริการเมื่อพฤษภาคม ค.ศ. 2011

สายตะวันตกเชื่อมต่อกับชายแดนไทยที่เมืองปอยเปตซึ่งกำลังฟื้นฟู และมีทางรถไฟสายใหม่เชื่อมระหว่างกรุงพนมเปญกับนครโฮจิมินห์ ซึ่งกำลังวางแผน และเมื่อแล้วเสร็จ ทางรถไฟจะเชื่อมต่อจากสิงคโปร์ไปยังเมืองคุนหมิงได้สะดวก

บริษัทรถไฟจีนแห่งหนึ่ง วางแผนที่จะสร้างทางรถไฟตัดผ่านกัมพูชา

ประวัติ

ยุคล่าอาณานิคม

ในช่วงที่กัมพูชาถูกล่าอาณานิคมโดยฝรั่งเศส ได้มีการสร้างทางรถไฟสายแรกขึ้นมาโดยวิ่งจากพนมเปญ–ปอยเปต ซึ่งเริ่มเปิดเดินรถในปี 2475 แต่ในช่วงปี 2484–2489 ไทยได้ดินแดนจากกัมพูชาส่วนในจากสนธิสัญญาโตเกียวเมื่อวันที่ 9 พฤษภาคม พ.ศ. 2484 ส่งผลทำให้ไทยได้เมืองพระตะบอง, ศรีโสภณ, มงคลบุรี และเสียมราฐ (ยกเว้นนครวัดและนครธม) กรมรถไฟหลวงของประเทศไทยจึงเปิดให้บริการจากกรุงเทพ–พระตะบอง แต่หลังจากญี่ปุ่นประกาศยอมแพ้สงครามในปี พ.ศ. 2489 รัฐบาลไทยจึงต้องคืนดินแดน รวมทั้งเส้นทางรถไฟให้แก่กัมพูชา ส่งผลให้ทางรถไฟสายกรุงเทพ - พระตะบอง ถูกระงับลง

ปลายศตวรรษที่ 20

ภายหลังจากสิ้นสุดสงครามโลกครั้งที่ 2 กัมพูชามีความพยายามที่จะสร้างทางรถไฟสายพนมเปญ–เมืองพระสีหนุ เพื่อลดการพึ่งพาจากท่าเรือไซง่อนในประเทศเวียดนาม และท่าเรือคลองเตยในประเทศไทย โดยในปี 2498 ออสเตรเลียได้บริจาคล้อเลื่อนรถไฟให้แก่กัมพูชา อีกทั้งได้จัดหาตู้รถไฟชั้น 3 ให้แก่กัมพูชาในปี 2503 ภายใต้แผนการโคลัมโบ และยังได้รับความช่วยเหลือจากประเทศฝรั่งเศส, เยอรมนีตะวันตก และจีน ในช่วงระหว่างปี 2503–2512 ต่อมาในช่วงคริสต์ทศวรรษที่ 1970 ได้เกิดเหตุการณ์สงครามกลางเมืองกัมพูชา ส่งผลให้ต้องหยุดการพัฒนา การเดินรถไปและปล่อยทิ้งร้าง โดยทางรถไฟบางส่วนได้ถูกชาวบ้านรื้อถอนนำไปขาย

ศตวรรษที่ 21

ต่อมาเมื่อประเทศกัมพูชาได้สงบลง รัฐบาลกัมพูชาจึงมีแผนบูรณะเส้นทางรถไฟในประเทศ โดยได้รับการความช่วยเหลือจากมาเลเซียที่บริจาครางรถไฟให้แก่กัมพูชา และธนาคารพัฒนาแห่งเอเชียได้ให้กัมพูชากู้ยืมเงินสำหรับบูรณะเส้นทางรถไฟด้วยระยะทาง 641 กิโลเมตร โดยมี 2 สายหลักคือสายเหนือ พนมเปญ–ปอยเปต และ สายใต้ พนมเปญ–เมืองพระสีหนุ

ต่อมาในเดือนตุลาคม 2553 จึงสามารถเปิดเดินรถจากพนมเปญ–กำปอต ในปี 2559 กัมพูชาได้เปิดเดินรถจากพนมเปญ–เมืองพระสีหนุ และเมื่อปี 2561 จึงได้เปิดบริการเดินรถจากปอยเปต–ศรีโสภณ พร้อมกับเชื่อมต่อทางรถไฟระหว่างประเทศไทยกับประเทศกัมพูชา จากสถานีรถไฟด่านพรมแดนบ้านคลองลึก–ปอยเปต

สถิติ

ในประวัติศาสตร์

การรถไฟหลวงกัมพูชา

• วันที่: ค.ศ. 1956
• เส้นทาง: เชื่อมต่อกับไทย-เวียดนาม
• ขนาดความกว้างรางรถไฟ: 1,000 mm (3 ft 3 ³⁄₈ in)
• ระยะทาง: 242 ไมล์
• หัวรถจักร: 23 คัน แต่ใช้งานได้ 19 คัน

หัวรถจักร

บริษัท CSR Qishuyan ของประเทศจีน ได้นำเข้ารถจักรดีเซลไฟฟ้ารุ่น CKD6D มาให้กับการรถไฟหลวงกัมพูชา เป็นหัวรถจักร 880 kW Bo-Bo พร้อมเครื่องยนต์ Caterpillar CAT3508B

การเชื่อมต่อกับประเทศเพื่อนบ้าน

•   ไทย - มี - เปิดใช้บริการ - ขนาดความกว้างราง 1,000 mm (3 ft 3 ³⁄₈ in)
•   ลาว - ไม่มี - ขนาดความกว้างราง 1,000 mm (3 ft 3 ³⁄₈ in) - ผ่านทางประเทศไทย
•   เวียดนาม - ไม่มี - กำลังก่อสร้าง - ขนาดความกว้างราง 1,000 mm (3 ft 3 ³⁄₈ in)

ดูเพิ่ม

• รายชื่อสถานีรถไฟในประเทศกัมพูชา
• ทางรถไฟสายพนมกรอม

แหล่งข้อมูลอื่น

• Railway map - Vietnam, Laos, Cambodia
• Photos of Battambang railway station
• Photos of Kampot railway station
• Photo of Pursat railway station 2012-11-05 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• Photos of Sihanoukville railway station
• Photo of Sisophon railway station 2015-10-12 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• Photo of Takéo railway station
• การระแทะเพลิงในกรุงกัมพูชาธิบดีเริ่มการบูรณะทางรถไฟเสียที
• ภาพรถไฟหลวงกรุงกัมพูชาธิบดี โดยบีบีซี

อ้างอิง

1. Toll Royal Railway opens Phase One of the Cambodian Railway
2. "Cambodia Takes First Step in Connecting Regional Railways". Voice of America.
3. "Railway planned to link steel plant and port". Railway Gazette International. สืบค้นเมื่อ 7 January 2013.
4. https://www.matichon.co.th/region/news_1563421
5. Sampson, H. (General Editor), The Dumpy Book of Railways of the World, Sampson Low, London, c. 1956, page 171
6. http://www.steamlocomotive.info/country.cfm?which=cambodia
7. http://www.qscn.cn/english/about.asp
8. http://biz.everychina.com/qscn-r/z25ac062-ckd6d_meter_gauge_diesel_locomotive.html

  วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ Rail transport in Cambodia