คลองสำโรง
คลองสำโรง เป็นคลองที่สำคัญของจังหวัดสมุทรปราการ และจังหวัดฉะเชิงเทรา เริ่มจากแม่น้ำเจ้าพระยา ตำบลสำโรง และตำบลสำโรงกลาง (เทศบาลเมืองปู่เจ้าสมิงพราย) อำเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ ผ่านพื้นที่อำเภอเมืองสมุทรปราการ อำเภอบางพลี อำเภอบางเสาธง อำเภอบางบ่อ จังหวัดสมุทรปราการ และบรรจบแม่น้ำบางปะกง ตำบลท่าสะอ้าน อำเภอบางปะกง จังหวัดฉะเชิงเทรา สันนิษฐานว่าเป็นคลองที่ขุดขึ้นในสมัยขอมเรืองอำนาจ ระหว่าง พ.ศ. 978–1700
| คลองสำโรง | |
|---|---|
| ระบบอุทกวิทยา | |
| แอ่งสมุทร | มหาสมุทรแปซิฟิก |
| ระบบแม่น้ำ | เชื่อมระบบแม่น้ำเจ้าพระยา กับระบบแม่น้ำภาคตะวันออก |
| ลุ่มน้ำประธาน | เชื่อมลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยา กับลุ่มแม่น้ำบางปะกง |
| ลุ่มน้ำ | เชื่อมลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยาสายหลัก กับลุ่มที่ราบแม่น้ำบางปะกง |
| ชื่อแหล่งน้ำ | คลองสำโรง |
| ข้อมูลทั่วไป | |
| ประเภท | คลองขุด |
| ต้นน้ำ | ปากคลองสำโรง |
| ที่ตั้งของต้นน้ำ | แม่น้ำเจ้าพระยา ตำบลสำโรง และตำบลสำโรงกลาง อำเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ |
| ท้ายน้ำ | บรรจบแม่น้ำบางปะกง |
| ที่ตั้งของท้ายน้ำ | ตำบลท่าสะอ้าน อำเภอบางปะกง จังหวัดฉะเชิงเทรา |
| แผนที่ | |
ในรัชกาล สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2 ได้ขุดซ่อมคลองนี้ เมื่อ พ.ศ. 2041 เนื่องจากคลองที่ขุดไว้แต่เดิมนั้นตื้นเขิน และมีการขุดพบรูปเทพารักษ์ 2 องค์ในครั้งนี้ ได้แก่ พระยาแสนตาและบาทสังขกร ความว่า
... ขณะนั้นคลองสำโรงที่จะไปคลองศีรษะจระเข้ คลองทับนางจะไปปากน้ำ เจ้าพญาตื้น เรือใหญ่จะเดินไปมาขัดสน จึงให้ชำระขุดได้รูปเทพารักษ์ 2 องค์หล่อด้วยสัมฤทธิ จารึกองค์หนึ่งชื่อพญาแสนตา องค์หนึ่งชื่อบาทสังฆกรในที่ร่วมคลองสำรงกับคลองทับนางต่อกัน จึงให้พลีกรรมแล้วออกมาปลูกศาลเชิญขึ้นประดิษฐานไว้ ณ เมืองพระประแดง ...
คลองสำโรงมีระยะทางยาวประมาณ 55 กิโลเมตรเศษ สำหรับความกว้างของคลองสำโรง ช่วงที่กว้างที่สุดอาจกว้างได้ถึง 50 เมตร และมีความลึกโดยประมาณ 4–5 เมตร
เนื่องจากคลองสำโรงเป็นคลองที่สำคัญ จึงทำให้มีสะพานข้ามคลองสำโรงบริเวณถนนสายสำคัญต่อไปนี้ (เรียงลำดับจากต้นน้ำถึงท้ายน้ำ)
- ถนนทางรถไฟสายเก่า
- ถนนสุขุมวิท
- ถนนศรีนครินทร์
- ถนนกาญจนาภิเษก
- ถนนกิ่งแก้ว
- ถนนเลียบคลองส่งน้ำสุวรรณภูมิ
- ถนนเคหะบางพลี
- ถนนเลี่ยงเมืองบางบ่อ
- ถนนรัตนราช
- ถนนเทพรัตน
- ถนนสิริโสธร
คลองสาขาที่สำคัญ
- คลองมหาวงษ์ (เชื่อมแม่น้ำเจ้าพระยา)
- คลองบางปิ้ง (เชื่อมแม่น้ำเจ้าพระยา)
- คลองปลัดเปรียง
- คลองทับนาง
- คลองบางแก้วใหญ่
- คลองขุด (เลียบถนนตำหรุ-บางพลี)
- คลองบางพลี (คลองลาดกระบัง เชื่อมคลองประเวศบุรีรมย์)
- คลองบัวคลี่
- คลองบางโฉลง
- คลองบางน้ำจืด
- คลองบางปลา (เชื่อมอ่าวไทย)
- คลองส่งน้ำสุวรรณภูมิ (เชื่อมอ่าวไทย)
- คลองเจริญราษฎร์
- คลองจระเข้ใหญ่ (เชื่อมคลองประเวศบุรีรมย์)
- คลองด่าน (เชื่อมอ่าวไทย)
- คลองพระองค์เจ้าไชยานุชิต (เชื่อมคลองแสนแสบ)
อ้างอิง
- คลองสำโรง สายน้ำแห่งชีวิตของชาวบางพลี, "บางพลี...นามนี้มีที่มา", หน้า 8–9. เล่าเรื่อง..บางพลี..วิถีมรดกไทย.. (เอกสารแจกฟรี) โดย สำนักงานเทศบาลตำบลบางพลี
- สารานุกรมไทยสำหรับเยาวชนฯ / เล่มที่ ๓๓ / เรื่องที่ ๓ คลอง / คลองขุดในประเทศไทย
- สุจิตต์ วงษ์เทศ. "แม่น้ำเจ้าพระยา ได้ชื่อ "เจ้าพระยา" จากเทวรูป พบที่คลองสำโรง สมุทรปราการ". มติชน.
- พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพระจักรพรรดิพงษ์ (จาด) (กรุงเทพฯ: กรมศิลปากร, 2533), 18. พระราชพงศาวดารฉบับนี้ ศ.ดร.นิธิ เอียวศรีวงศ์ สันนิษฐานว่าเป็นพระราชพงศาวดารที่ชำระในสมัยราชวงศ์บ้านพลูหลวง
| คอมมอนส์ มีภาพและสื่อเกี่ยวกับ: คลองสำโรง |