ประวัติ ชีวิตช่วงต้น
นักนางโอด มีมารดาชื่อท่านยายมก และท่านยายมกน่าจะมีพื้นเพเดิมเป็นชาวเมืองกระแจะ เพราะมีการทำบุญและบรรจุกระดูกนางที่นั่น เบื้องต้นนักนางโอดเข้ารับราชการเป็นบาทบริจาริกาตำแหน่งพระสนมชั้นพระแม่นางในสมเด็จพระนารายณ์รามาธิบดีศรีสุริโยพรรณ เมื่อครั้งยังประทับอยู่ในวังเจ้าเขมร ตั้งแต่ยังอยู่ที่ตำบลคอกกระบือ ก่อนย้ายไปทางทิศใต้ของวัดสระเกศราชวรมหาวิหาร กรุงเทพมหานคร นักนางโอดประสูติกาลพระโอรสพระองค์แรกชื่อ นักองค์จันทร์ (ต่อมาเป็นสมเด็จพระอุไทยราชาธิราชรามาธิบดี) เมื่อ พ.ศ. 2334 ต่อมาสมเด็จพระนารายณ์รามาธิบดีศรีสุริโยพรรณทรงสร้างพระราชวังขึ้นใหม่ในกรุงอุดงฦๅไชย แล้วตรัสให้ออกญาวัง (สัวะซ์) และออกญาวิบุลราช (เอก) เข้าไปยังกรุงเทพมหานคร กราบบังคมทูลพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช และสมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาสุรสิงหนาท ขอรับสมเด็จพระเอกกระษัตรี สมเด็จพระท้าว ท้าวมหากระษัตรี (พระมารดาเลี้ยง) นักนางโอด นักนางแก นักนางรศ รวมทั้งขุนนางและข้าของพระองค์กลับเมืองเขมร ซึ่งกษัตริย์สยามก็พระราชทานให้ครอบครัวออกจากกรุงเทพฯ ในปลาย พ.ศ. 2338 แต่ปลาย พ.ศ. 2339 สมเด็จพระนารายณ์รามาธิบดีศรีสุริโยพรรณก็สวรรคต
พระราชชนนี
หลังสมเด็จพระนารายณ์รามาธิบดีศรีสุริโยพรรณสวรรคต นักนางโอดสร้างพระวิหารของวัดพระธรรมเกรติ์ หรือวัดพระพุทธโจลนิพเปียน เมื่อปีฉลู 1167 ตรงกับ พ.ศ. 2348 ดังปรากฏใน ราชพงษาวดารกรุงกัมพูชา ความว่า "...นักนางโอด พระมารดานักองค์จันทร์ ซึ่งเป็นพระราชบุตรองค์ใหญ่ สร้างพระวิหารหลัง ๑ ที่วัดธรรมเกร์ (วัดธรรมมรฎก) อยู่ข้างตวันออกพระวิหารพระพุทธรูปองค์ใหญ่ของเจ้าฟ้าทะละหะสร้างนั้น ๚" นักองค์จันทร์ซึ่งเป็นพระราชโอรสที่ประสูติแต่นักนางโอดเสวยราชสมบัติเป็นสมเด็จพระอุไทยราชาธิราชรามาธิบดีสืบมา ช่วงเวลานั้นทางราชสำนักญวนพยายามมีไมตรีต่อกษัตริย์เขมรพระองค์ใหม่ เบื้องต้นมีการเสนอให้กษัตริย์เขมรพร้อมครอบครัวเสด็จไปประทับที่เมืองบัญแงใน พ.ศ. 2355 เมื่อเสด็จถึงเมืองบัญแง ทางการญวนนำทอง เงิน ผ้าแพร และเงินอีแปะ 5,000 พวง มาถวายสมเด็จพระอุไทยราชาธิราชรามาธิบดี สมเด็จพระอัยยิกา (นักองค์เม็ญ) และสมเด็จพระมารดา (โอด) รวมถึงขุนนาง ไพร่พลที่ตามเสด็จด้วยทุกคน จักรพรรดิซา ล็อง หรือองเชียงสือ พระเจ้าเวียดนามตรัสให้ขุนนางญวนนำเงินอีแปะ 1,000 พวง มาพระราชทานขุนนางที่ตามเสด็จสมเด็จพระอุไทยราชาธิราชรามาธิบดี และถวายเงินนักองค์เม็ญ พระอัยยิกา 20 แน่น และถวายเงินนักนางโอด พระราชมารดา 20 แน่น (แน่น มีน้ำหนักราว 25 บาท) ต่อมาสมเด็จพระอุไทยราชาธิราชรามาธิบดีพร้อมด้วยพระราชวงศ์และขุนนาง เดินทางกลับกรุงบันทายเพชรใน พ.ศ. 2356 โดยมีเล วัน เสวียต หรือองต๋ากุน จัดกระบวนแห่ให้ แม้จะมีสัมพันธไมตรีแนบแน่นกับญวน แต่สมเด็จพระอุไทยราชาธิราชรามาธิบดียังส่งขุนนางพร้อมเครื่องราชบรรณาการถวายพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยที่กรุงเทพมหานคร ซึ่งพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยตรัสให้ขุนนางนำเหรียญ 1,000 เหรียญ ข้าวเปลือก 100 เกวียน และผ้าแพรผ้าลายประทานสมเด็จพระอุไทยราชา สมเด็จพระปิตุจฉา (เภา) และสมเด็จพระมารดา (โอด) ด้วย
ปัจฉิมวัย
นักนางโอดมีบทบาทในการเจริญสัมพันธไมตรีกับญวน ดังในวันแรม 5 ค่ำ เดือน 3 ปีจอ ฉศก 1176 ตรงกับ พ.ศ. 2357 สมเด็จพระท้าว (นักองค์เม็ญ) สมเด็จพระปิตุจฉา (พระองค์เภา) และสมเด็จพระมารดา (โอด) ได้เสด็จไปทรงเยี่ยมเล วัน เสวียต หรือองต๋ากุน ที่เมืองไซ่ง่อน เป็นเวลา 25 วัน แล้วจึงเสด็จกลับบันทายแก้ว และใน วันขึ้น 1 ค่ำ เดือน 12 ปีกุน สัปตศก ตรงกับ พ.ศ. 2358 สมเด็จพระท้าว สมเด็จพระมารดา (โอด) และสมเด็จพระปิตุจฉาจะเสด็จไปเมืองเว้ แต่เมื่อถึงน่านน้ำเมืองไซ่ง่อน สมเด็จพระมารดาและสมเด็จพระปิตุจฉาทรงพระประชวร จึงเสด็จกลับกรุงเขมร
นักนางโอดถึงแก่อนิจกรรมด้วยโรคชราใน พ.ศ. 2365 สิริอายุ 63 ปี สมเด็จพระอุไทยราชาธิราชรามาธิบดีปลูกพระเมรุถวายพระเพลิงศพพระมารดา และสมเด็จพระปิตุจฉา (พระองค์เภา) แล้วแห่พระอัฐิไปบรรจุบนเขาพระราชทรัพย์ใน พ.ศ. 2372
อ้างอิง - เชิงอรรถ
- ทิพากรวงศมหาโกษาธิบดี (ขำ บุนนาค), เจ้าพระยา. "พระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ 1 (83. สมเด็จพระนารายณ์รามาธิบดีพระเจ้ากรุงกัมพูชาพิราลัย)". วชิรญาณ. สืบค้นเมื่อ 17 เมษายน 2564.
- พระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ 3, หน้า 113
- ราชพงษาวดารกรุงกัมพูชา, หน้า 206
- ราชพงษาวดารกรุงกัมพูชา, หน้า 217
- ราชพงษาวดารกรุงกัมพูชา, หน้า 166
- ราชพงษาวดารกรุงกัมพูชา, หน้า 171
- ราชพงษาวดารกรุงกัมพูชา, หน้า 172
- ราชพงษาวดารกรุงกัมพูชา, หน้า 177
- เขมรสมัยหลังพระนคร, หน้า 53-55
- ราชพงษาวดารกรุงกัมพูชา, หน้า 200
- ราชพงษาวดารกรุงกัมพูชา, หน้า 201
- ราชพงษาวดารกรุงกัมพูชา, หน้า 202
- ราชพงษาวดารกรุงกัมพูชา, หน้า 204
- ราชพงษาวดารกรุงกัมพูชา, หน้า 208
- ราชพงษาวดารกรุงกัมพูชา, หน้า 211-212
- ↑ ราชพงษาวดารกรุงกัมพูชา, หน้า 222
- บรรณานุกรม
กนางโอด, หร, โอง, 2302, 2365, เป, นบาทบร, จาร, กาในสมเด, จพระนารายณ, รามาธ, บด, ศร, โยพรรณ, หร, อน, กองค, เอง, และเป, นพระราชชนน, ในสมเด, จพระอ, ไทยราชาธ, ราชรามาธ, บด, หร, อน, กองค, นทร, กนาง, โอดเก, ดราว, 2302เส, ยช, ตพ, 2365, นทายแก, อาณาจ, กรก, มพ, ชาธ, บด. nknangoxd 1 hrux oxng 2 ph s 2302 2365 epnbathbricarikainsmedcphranaraynramathibdisrisurioyphrrn hruxnkxngkhexng aelaepnphrarachchnniinsmedcphraxuithyrachathirachramathibdi hruxnkxngkhcnthrnknang oxdekidraw ph s 2302esiychiwitph s 2365 63 pi bnthayaekw xanackrkmphuchathibdikhusmrssmedcphranaraynramathibdisrisurioyphrrnbutrsmedcphraxuithyrachathirachramathibdibidamardamk marda enuxha 1 prawti 1 1 chiwitchwngtn 1 2 phrarachchnni 1 3 pcchimwy 2 xangxingprawti aekikhchiwitchwngtn aekikh nknangoxd mimardachuxthanyaymk 3 aelathanyaymknacamiphunephedimepnchawemuxngkraaeca ephraamikarthabuyaelabrrcukraduknangthinn 4 ebuxngtnnknangoxdekharbrachkarepnbathbricarikataaehnngphrasnmchnphraaemnanginsmedcphranaraynramathibdisrisurioyphrrn emuxkhrngyngprathbxyuinwngecaekhmr tngaetyngxyuthitablkhxkkrabux kxnyayipthangthisitkhxngwdsraeksrachwrmhawihar krungethphmhankhr nknangoxdprasutikalphraoxrsphraxngkhaerkchux nkxngkhcnthr txmaepnsmedcphraxuithyrachathirachramathibdi emux ph s 2334 5 txmasmedcphranaraynramathibdisrisurioyphrrnthrngsrangphrarachwngkhunihminkrungxudngliichy aelwtrsihxxkyawng swas aelaxxkyawibulrach exk ekhaipyngkrungethphmhankhr krabbngkhmthulphrabathsmedcphraphuththyxdfaculaolkmharach aelasmedcphrabwrrachecamhasursinghnath khxrbsmedcphraexkkrastri smedcphrathaw thawmhakrastri phramardaeliyng nknangoxd nknangaek nknangrs rwmthngkhunnangaelakhakhxngphraxngkhklbemuxngekhmr sungkstriysyamkphrarachthanihkhrxbkhrwxxkcakkrungethph inplay ph s 2338 6 aetplay ph s 2339 smedcphranaraynramathibdisrisurioyphrrnkswrrkht 7 phrarachchnni aekikh hlngsmedcphranaraynramathibdisrisurioyphrrnswrrkht nknangoxdsrangphrawiharkhxngwdphrathrrmekrti hruxwdphraphuththoclniphepiyn emuxpichlu 1167 trngkb ph s 2348 dngpraktin rachphngsawdarkrungkmphucha khwamwa nknangoxd phramardankxngkhcnthr sungepnphrarachbutrxngkhihy srangphrawiharhlng 1 thiwdthrrmekr wdthrrmmrdk xyukhangtwnxxkphrawiharphraphuththrupxngkhihykhxngecafathalahasrangnn 8 9 nkxngkhcnthrsungepnphrarachoxrsthiprasutiaetnknangoxdeswyrachsmbtiepnsmedcphraxuithyrachathirachramathibdisubma chwngewlannthangrachsankywnphyayammiimtritxkstriyekhmrphraxngkhihm ebuxngtnmikaresnxihkstriyekhmrphrxmkhrxbkhrwesdcipprathbthiemuxngbyaengin ph s 2355 emuxesdcthungemuxngbyaeng thangkarywnnathxng engin phaaephr aelaenginxiaepa 5 000 phwng mathwaysmedcphraxuithyrachathirachramathibdi smedcphraxyyika nkxngkhemy aelasmedcphramarda oxd rwmthungkhunnang iphrphlthitamesdcdwythukkhn 10 ckrphrrdisa lxng hruxxngechiyngsux phraecaewiydnamtrsihkhunnangywnnaenginxiaepa 1 000 phwng maphrarachthankhunnangthitamesdcsmedcphraxuithyrachathirachramathibdi aelathwayenginnkxngkhemy phraxyyika 20 aenn aelathwayenginnknangoxd phrarachmarda 20 aenn aenn minahnkraw 25 bath 11 txmasmedcphraxuithyrachathirachramathibdiphrxmdwyphrarachwngsaelakhunnang edinthangklbkrungbnthayephchrin ph s 2356 odymiel wn eswiyt hruxxngtakun cdkrabwnaehih 12 aemcamismphnthimtriaenbaennkbywn aetsmedcphraxuithyrachathirachramathibdiyngsngkhunnangphrxmekhruxngrachbrrnakarthwayphrabathsmedcphraphuththelishlanphalythikrungethphmhankhr sungphrabathsmedcphraphuththelishlanphalytrsihkhunnangnaehriyy 1 000 ehriyy khawepluxk 100 ekwiyn aelaphaaephrphalayprathansmedcphraxuithyracha smedcphrapituccha epha aelasmedcphramarda oxd dwy 13 pcchimwy aekikh nknangoxdmibthbathinkarecriysmphnthimtrikbywn dnginwnaerm 5 kha eduxn 3 picx chsk 1176 trngkb ph s 2357 smedcphrathaw nkxngkhemy smedcphrapituccha phraxngkhepha aelasmedcphramarda oxd idesdcipthrngeyiymel wn eswiyt hruxxngtakun thiemuxngisngxn epnewla 25 wn aelwcungesdcklbbnthayaekw 14 aelain wnkhun 1 kha eduxn 12 pikun sptsk trngkb ph s 2358 smedcphrathaw smedcphramarda oxd aelasmedcphrapitucchacaesdcipemuxngew aetemuxthungnannaemuxngisngxn smedcphramardaaelasmedcphrapitucchathrngphraprachwr cungesdcklbkrungekhmr 15 nknangoxdthungaekxnickrrmdwyorkhchrain ph s 2365 sirixayu 63 pi 16 smedcphraxuithyrachathirachramathibdiplukphraemruthwayphraephlingsphphramarda aelasmedcphrapituccha phraxngkhepha aelwaehphraxthiipbrrcubnekhaphrarachthrphyin ph s 2372 16 xangxing aekikhechingxrrth thiphakrwngsmhaoksathibdi kha bunnakh ecaphraya phrarachphngsawdarkrungrtnoksinthr rchkalthi 1 83 smedcphranaraynramathibdiphraecakrungkmphuchaphiraly wchiryan subkhnemux 17 emsayn 2564 Check date values in accessdate help phrarachphngsawdarkrungrtnoksinthr rchkalthi 3 hna 113 rachphngsawdarkrungkmphucha hna 206 rachphngsawdarkrungkmphucha hna 217 rachphngsawdarkrungkmphucha hna 166 rachphngsawdarkrungkmphucha hna 171 rachphngsawdarkrungkmphucha hna 172 rachphngsawdarkrungkmphucha hna 177 ekhmrsmyhlngphrankhr hna 53 55 rachphngsawdarkrungkmphucha hna 200 rachphngsawdarkrungkmphucha hna 201 rachphngsawdarkrungkmphucha hna 202 rachphngsawdarkrungkmphucha hna 204 rachphngsawdarkrungkmphucha hna 208 rachphngsawdarkrungkmphucha hna 211 212 16 0 16 1 rachphngsawdarkrungkmphucha hna 222 brrnanukrmthiphakrwngsmhaoksathibdi kha bunnakh ecaphraya phrarachphngsawdarkrungrtnoksinthr rchkalthi 3 krungethph ithykhwxlitibukhs 2006 2560 360 hna ISBN 978 616 514 575 6 eruxngedchxnnt thxngdi thnrcht phntri hlwng rachphngsawdarkrungkmphucha krungethph ithykhwxlitibukhs 2006 2563 336 hna ISBN 978 616 514 668 5 santi phkdikha ekhmrsmyhlngphrankhr krungethph mtichn 2556 224 hna ISBN 978 974 02 1147 1ekhathungcak https th wikipedia org w index php title nknangoxd amp oldid 9482778, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,
บทความ
, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม