ยุคมืดของกัมพูชา
ยุคมืดของกัมพูชา เริ่มขึ้นหลังจากอาณาจักรเขมรเริ่มอ่อนแอลง ประเทศราชประกาศตัวเป็นอิสระ เกิดความวุ่นวายในราชอาณาจักร จนในที่สุดเกิดการล่มสลายของอาณาจักรเขมร โดยการยึดครองของสยาม
ราชอาณาจักรกัมพูชา ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| พ.ศ. 1974–พ.ศ. 2406 | |||||
แผนที่อาณาจักรต่างๆในปี พ.ศ. 2083 (กัมพูชาแสดงเป็นสีเขียวอ่อน) | |||||
| สถานะ | สมบูรณาญาสิทธิราชย์ | ||||
| เมืองหลวง | ศรีสุนทร (1974–1977) จตุมุข (1977–2068) ละแวก (2068–2146) ลวาเอม (2146–2163) อุดงค์ลือไชย (2163–2406) | ||||
| ภาษาทั่วไป | ภาษาเขมรยุคกลาง ภาษาเขมร | ||||
| ศาสนา | พระพุทธศาสนา ศาสนาพราหมณ์-ฮินดู | ||||
| การปกครอง | สมบูรณาญาสิทธิราชย์ | ||||
| พระมหากษัตริย์ | |||||
• 1974–2006 | พระบรมราชา (เจ้าพระยาญาติ) (อาณาจักรเขมรจตุรมุข) | ||||
• 2403-2447 | สมเด็จพระนโรดมพรหมบริรักษ์ (อาณาจักรเขมรอุดงค์) | ||||
| ยุคประวัติศาสตร์ | สมัยกลางตอนต้น | ||||
• การเสียพระนคร | พ.ศ. 1974 | ||||
| พ.ศ. 2476 - พ.ศ. 2490 | |||||
• กลายมาเป็นประเทศราชทั้งของไทยและเวียดนาม | พ.ศ. 2490 | ||||
• กลายมาเป็นอาณานิคมของฝรั่งเศส | 11 สิงหาคม พ.ศ. 2406 | ||||
| |||||
| ปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของ | กัมพูชา ไทย เวียดนาม | ||||
.svg.html){kind=link}
| ประวัติศาสตร์กัมพูชา | |
|---|---|
| ประวัติศาสตร์ยุคแรก | |
| อาณาจักรฟูนาน (611–1093) | |
| อาณาจักรเจนละ (1093–1345) | |
| จักรวรรดิเขมร (1345–1974) | |
| ยุคมืด | |
| สมัยจตุมุข (1974–2068) | |
| สมัยละแวก (2068–2136) | |
| สมัยศรีสันธร (2136–2162) | |
| สมัยอุดง (2162–2406) | |
| ยุครัฐในอารักขา | |
| ไทยและเวียดนาม | |
| อาณานิคมฝรั่งเศส (2406–2496) ส่วนหนึ่งของอินโดจีนฝรั่งเศส | |
| ยุคญี่ปุ่นยึดครอง (2484–2489) | |
| หลังได้รับเอกราช | |
| สงครามกลางเมืองกัมพูชา (2510–2518) | |
| รัฐประหาร พ.ศ. 2513 | |
| สาธารณรัฐเขมร | |
| สงครามเวียดนาม พ.ศ. 2513 | |
| ยุคเขมรแดง (2518–2519) | |
| สงครามกัมพูชา–เวียดนาม (2518–2532) | |
| สาธารณรัฐประชาชนกัมพูชา (2522–2536) | |
| การจัดการเลือกตั้งโดยสหประชาชาติ | |
| ราชอาณาจักรกัมพูชา (2536–ปัจจุบัน) | |
| หลังการเลือกตั้ง พ.ศ. 2536 | |
| |
ยุคเสื่อมของอาณาจักรเขมร
อาณาจักรเขมร ในสมัยพระเจ้าชัยวรมันที่ 8 (พ.ศ. 1786-1838) ความไม่มั่นคงภายในอาณาจักรเริ่มเกิดขึ้น ประเทศราชเกิดการแข็งข้อ พ่อขุนผาเมืองเจ้าเมืองราดร่วมมือกับพ่อขุนบางกลางหาว แข็งเมืองไม่ขึ้นกับพระนคร และต่อมาได้ก่อตั้งอาณาจักรสุโขทัยขึ้น ในช่วงนี้มีการเปลี่ยนศาสนาจากศาสนาพุทธนิกายมหายานมานับถือพระศิวะเหมือนเดิม และได้ทำลายภาพจำหลักหินที่เป็นรูปพระพุทธเจ้า ทำลายภาพสลักหินที่เกี่ยวกับพุทธประวัติออกไปจากปราสาทหลายแห่ง อาทิ ปราสาทตาพรหม หลังจากสิ้นรัชสมัยของพระเจ้าชัยวรมันที่ 8 อาณาจักรเขมรเสื่อมอำนาจลงอย่างมาก ราชวงศ์ต่างๆเริ่มเกิดการแย่งชิงราชสมบัติกัน ในช่วงนี้ไม่มีสิ่งปลูกสร้างใดๆเกิดขึ้น หัวเมืองต่างๆเริ่มกบฏแข็งข้อและแยกตัวออก รวมไปถึงการขึ้นเป็นใหญ่ของ"อาณาจักรสุโขทัย"
การล่มสลายของอาณาจักรเขมร
พ.ศ. 1896 ในสมัยพระเจ้าอู่ทองแห่งกรุงศรีอยุธยา อาณาจักรเขมรก็ถูกกองทัพกรุงศรีอยุธยานำโดยขุนหลวงพระงั่วซึ่งเป็นพี่เมียของพระเจ้าอู่ทองยกทัพโจมตียึดเป็นเมืองขึ้น กองทัพไทยจากพระนครศรีอยุธยาไปรวมกำลังที่นครโคราปุระหรือโคราชหรือนครราชสีมา แล้วแยกกองทัพลงไปโจมตีกัมพูชาเป็น 3 ทางมีทหารไทย มอญ ลาวรวมกันประมาณ 50,000 คนและสามารถทำให้อาณาจักรขอมแตกได้ อาณาจักรเขมรจึงกลายเป็นเมืองขึ้นของอยุธยา เป็นผลให้อาณาจักรเขมรล่มสลายอย่างสิ้นเชิง จนไม่สามารถฟื้นฟูอาณาจักรให้กลับมายิ่งใหญ่ตามเดิมได้
ยุคมืดของกัมพูชา
หลังจากนั้นมาเขมรก็กลายเป็นประเทศราชของสยาม ต่อมาในปี พ.ศ. 1936 อาณาจักรเขมรแข็งเมืองจนสมเด็จพระราเมศวร กษัตริย์แห่งกรุงศรีอยุธยาส่งกองทัพไปยึดเมืองพระนครเมืองหลวงของเขมรได้อีกครั้ง ประมาณว่ากองทัพไทยยกทัพไป 2 ทางมีทหารรวมกันระหว่าง 40,000 – 50,000 คน ในขณะที่กองทัพเขมรมีทหารระดมมาจากทั่วแคว้นประมาณ 100,000 คน ต่อมาในปีพ.ศ. 1974 อาณาจักรเขมรเกิดแข็งเมืองไม่ยอมส่งเครื่องบรรณาธิการมายังกรุงศรีอยุธยา สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 2 โอรสของเจ้านครอินทร์หรือสมเด็จพระอินทราชายกทัพหลวงจากกรุงศรีอยุธยา คาดกันว่ามีกำลังพลประมาณ 60,000 คนไปตีเมืองพระนครของเขมร ยุทธวิธีรบของทหารไทยจากพระนครศรีอยุธยาจัดกำลังออกเป็น 2 กองทัพแรกคือกองทัพบกมีกำลัง 50,000 คนเข้าตีเขมรตรงด้านหน้ามีทั้งทหารช้าง ทหารม้า ทหารราบเครื่องทำลายกำแพงและทหารธนู กองทัพเรือมีกำลัง 10,000 คนล่องเรือไปทางแม่น้ำโขงเป็นเรือพายขนาดใหญ่จู่โจมทางด้านหลัง ฝ่ายอาณาจักรเขมรนั้นได้เกณฑ์ทหารตั้งรับจากทั่วอาณาจักรมีกำลังมากกว่าทหารไทย ประมาณกันว่ามีจำนวนระหว่าง 70,000 – 75,000 คน ประกอบด้วยพลเดินเท้าใช้ดาบยาว 2 มือและดาบยาวกับโล่หรือดั้งป้องกันตัว ทหารธนูมีกำลังพล 1 ใน 5 ของทหารทั้งหมด กองทหารม้ามีหอกยาว ทวนและโตมรพร้อมกับดาบยาวที่เอว เมืองพระนครของเขมรถูกทำลายจนต้องย้ายเมืองหลวงจากเมืองพระนครไปที่เมืองจตุรพักตร์ที่ตั้งของกรุงพนมเปญในปัจจุบัน และต่อมาย้ายไปเมืองละแวกใกล้ริมทะเลสาบเขมร และย้ายไปเมืองศรีสุนทร และเมืองอุดงมีชัย ตามลำดับ
การที่กองทัพไทยตีเมืองพระนครแตกทำให้ขอมหรือเขมรสิ้นอาณาจักร เขมรอยู่ในการปกครองของไทยเรื่อยมาตั้งแต่สมัย อยุธยา กรุงธนบุรี ถึงกรุงรัตนโกสินทร์ ต่อมาเกิดสงครามอานามสยามยุทธในสมัยรัชกาลที่3 ทำให้กัมพูชากลายเป็นรัฐอารักขาระหว่างสยามและญวณก่อนที่จะตกเป็นอาณานิคมของฝรั่งเศสในเวลาต่อมา