พระพุทธวรญาณ (ทอง สุวณฺณสาโร)

พระพุทธวรญาณ (ทอง สุวณฺณสาโร) (2 มกราคม พ.ศ. 2462 - 29 มกราคม พ.ศ. 2557) พระราชาคณะเจ้าคณะรอง ชั้นหิรัญบัฏ อดีตเจ้าอาวาสวัดเบญจมบพิตรดุสิตวนารามราชวรวิหาร

พระพุทธวรญาณ (ทอง สุวณฺณสาโร)
เกิด	2 มกราคม พ.ศ. 2462
มรณภาพ	29 มกราคม พ.ศ. 2557
อายุ	95 ปี 27 วัน
อุปสมบท	27 พฤษภาคม พ.ศ. 2483
พรรษา	73
วัด	วัดเบญจมบพิตรดุสิตวนาราม
จังหวัด	แขวงดุสิต เขตดุสิต กรุงเทพมหานคร
สังกัด	มหานิกาย
วุฒิ	เปรียญธรรม 6 ประโยค นักธรรมชั้นเอก
ตำแหน่ง	อดีตเจ้าอาวาสวัดเบญจบพิตรดุสิตวนาราม ที่ปรึกษาเจ้าคณะเขตดุสิต
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมพระพุทธศาสนา

ชาติภูมิ

พระพุทธวรญาณ (ทอง สุวณฺณสาโร) นามเดิมว่า ทอง นาคประเสริฐ เกิดเมื่อวันศุกร์ ขึ้น 12 ค่ำ เดือน 2 (เดือนยี่) ปีมะแม ตรงกับวันศุกร์ที่ 2 มกราคม พ.ศ. 2462 ที่บ้านหมู่ที่ 9 ตำบลบางพระ อำเภอเมืองฉะเชิงเทรา จังหวัดฉะเชิงเทรา เป็นบุตรของนายห้อย นาคประเสริฐ และนางเสงี่ยม นาคประเสริฐ

บรรพชาและอุปสมบท

พระพุทธวรญาณ (ทอง สุวณฺณสาโร) บรรพชาเป็นสามเณร ณ พระอุโบสถ วัดเบญจมบพิตรดุสิตวนาราม เมื่อวันที่ 3 มิถุนายน พ.ศ. 2479 โดยมีพระธรรมโกศาจารย์ (ปลด กิตฺติโสภโณ) อดีตเจ้าอาวาสวัดเบญจมบพิตรดุสิตวนาราม เป็นพระอุปัชฌาย์ และอุปสมบทเป็นพระภิกษุ ณ พระอุโบสถ วัดเบญจมบพิตรดุสิตวนาราม เมื่อวันจันทร์ที่ 27 พฤษภาคม พ.ศ. 2483 โดยมีพระพรหมมุนี (ปลด กิตฺติโสภโณ) อดีตเจ้าอาวาสวัดเบญจมบพิตรดุสิตวนาราม เป็นพระอุปัชฌาย์ พระมงคลวัตรกวี (ครั้งยังดำรงสมณศักดิ์ที่ พระสรภาณกวี) เป็นพระกรรมวาจาจารย์ และพระราชเวที เป็นพระอนุสาวนาจารย์

วิทยฐานะ

การศึกษาฝ่ายสามัญ

• พ.ศ. 2474 - จบชั้นประโยคประถม 3 ที่โรงเรียนวัดโสมนัสวิหาร

การศึกษาฝ่ายพระปริยัติธรรม

• พ.ศ. 2489 สอบได้เปรียญธรรม 6 ประโยค (ป.ธ.6) สำนักเรียนวัดเบญจมบพิตร
• พ.ศ. 2490 สอบได้นักธรรมชั้นเอก (น.ธ.เอก) สำนักเรียนวัดเบญจมบพิตร
• พ.ศ. 2555 ได้รับดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ จากมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

งานด้านปกครอง

• พ.ศ. 2494 - เป็นเลขานุการสังฆนายก
• พ.ศ. 2509 - เป็นเจ้าคณะอำเภอบางเขน
• พ.ศ. 2510 - เป็นพระอุปัชฌาย์
• พ.ศ. 2516 - เป็นผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดเบญจมบพิตรดุสิตวนาราม
• พ.ศ. 2530 - ได้รับมอบหมายจากเจ้าอาวาส ให้เป็นประธานกรรมการฝ่ายปกครองวัดเบญจมบพิตรดุสิตวนาราม
• พ.ศ. 2534 - เป็นเจ้าคณะเขตจตุจักร กรุงเทพมหานคร
• พ.ศ. 2535 - เป็นหัวหน้าคณะผู้พิจารณาวินิจฉัยชั้นต้น เขตจตุจักร
• พ.ศ. 2541 - เป็นเจ้าคณะเขตดุสิต กรุงเทพมหานคร
• พ.ศ. 2543 - เป็นผู้ปฏิบัติหน้าที่แทนเจ้าอาวาสวัดเบญจมบพิตรดุสิตวนาราม, เป็นที่ปรึกษาเจ้าคณะเขตดุสิต กรุงเทพมหานคร
• พ.ศ. 2550 - ได้รับพระบัญชาแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งเจ้าอาวาสวัดเบญจมบพิตรดุสิตวนาราม รูปที่ 5

กล่าวได้ว่า พระพุทธวรญาณเป็นผู้ใกล้ชิดพระพรหมจริยาจารย์ (สมุท รชตวณฺโณ) อดีตเจ้าอาวาสวัดเบญจมบพิตรดุสิตวนาราม กรรมการมหาเถรสมาคม เจ้าคณะใหญ่หนใต้ เป็นผู้รับสนองธุระและปฏิบัติงานคณะสงฆ์อย่างมิขาดตกบกพร่อง ขอรับแบ่งเบาภาระ ช่วยผ่อนงานพระเดชพระคุณให้เบาลง ตราบกระทั่งพระพรหมจริยาจารย์ละสังขารลงอย่างสงบ เมื่อช่วงปลาย พ.ศ. 2549 และผ่านเวลาไปเพียง 1 เดือนเศษ พระธรรมวโรดม (บุญมา คุณสมฺปนฺโน) รักษาการแทนเจ้าอาวาสวัดเบญจมบพิตรดุสิตวนาราม ได้มรณภาพอย่างกะทันหันอีกรูปหนึ่ง เปรียบประดุจร่มโพธิ์ใหญ่ 2 ต้น ของวัดเบญจมบพิตรดุสิตวนาราม ได้พังครืนลงมา ท่ามกลางความเศร้าสลดของคณะสงฆ์วัดเบญจมบพิตรดุสิตวนารามและบรรดาคณะศิษยานุศิษย์ทั่วไป แต่ด้วยวิริยอุตสาหะเอาภารธุระในการงานพระพุทธศาสนาอย่างต่อเนื่อง สร้างความเลื่อมใสศรัทธาให้แก่ศิษยานุศิษย์ชาวเบญจมบพิตรทั้งฝ่ายบรรพชิตและคฤหัสถ์ ทำให้พระพุทธวรญาณได้รับการแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งเจ้าอาวาสวัดเบญจมบพิตรดุสิตวนาราม ซึ่งถือว่าเป็นภารกิจอันยิ่งใหญ่

ท่านได้ยังคุณูปการแก่พระพุทธศาสนาและแก่การคณะสงฆ์ไทยมากมายเป็นอเนกประการ เคร่งครัดในพระธรรมวินัยและกฎ ระเบียบคณะสงฆ์ อีกทั้งได้ช่วยกวดขันพระภิกษุ-สามเณร ให้รักษาพระธรรมวินัยและกฎกติกาของวัดด้วยความเรียบร้อย ทำหน้าที่ในฐานะแห่งนักปกครองที่เอาใจใส่ดูแลความเป็นไปของวัดและคนในวัดอย่างดียิ่ง

ศาสนกิจ

งานด้านการศึกษา

• พ.ศ. 2486 - พ.ศ. 2557 - เป็นกรรมการสนามหลวงแผนกธรรม
• พ.ศ. 2490 - พ.ศ. 2557 - เป็นกรรมการสนามหลวงแผนกบาลี
• พ.ศ. 2509 - พ.ศ 2534 - เป็นเจ้าสำนักเรียนคณะเขตจตุจักร
• พ.ศ. 2550 - พ.ศ. 2557 - เป็นเจ้าสำนักเรียนวัดเบญจมบพิตร
• พ.ศ. 2553 - อนุมัติให้คณะกรรมการบริหารการศึกษาจัดทำโครงการต่าง ๆ ดังนี้
  • โครงการรังสรรค์ศาสนธรรมทายาท
  • โครงการฉลอง 110 ปี และฉลองเปรียญสำนักเรียนวัดเบญจมบพิตร
  • โครงการอาหารกลางวันสำหรับนักเรียนพระปริยัติธรรม
  • โครงการจัดกิจกรรมวันสำคัญต่าง ๆ
  • โครงการอบรมนักธรรมก่อนสอบ
  • โครงการอบรมบาลีก่อนสอบ

งานด้านการเผยแผ่

• เป็นองค์แสดงพระธรรมเทศนาเนื่องในพระราชพิธีบำเพ็ญกุศล 107 ครั้ง
• เป็นองค์แสดงพระธรรมเทศนาทางสถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย กรมประชาสัมพันธ์ ตั้งแต่ พ.ศ. 2493 – พ.ศ. 2557
• แสดงพระธรรมเทศนาทางสถานีวิทยุและโทรทัศน์ช่องต่าง ๆ
• แสดงพระธรรมเทศนาแก่อุบาสกอุบาสิกา ในพระอุโบสถวัดเบญจมบพิตรดุสิตวนาราม
• แสดงพระธรรมเทศนาแก่อุบาสกอุบาสิกา ในพระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม
• เป็นผู้อำนวยการอบรมพระนวกะ ในเขตปกครองตลอดการดำรงตำแหน่ง
• ได้รับอาราธนาไปเผยแพร่พระพุทธศาสนา ในประเทศสวิตเซอร์แลนด์ ณ วัดศรีนครินทรวราราม ประเทศสวิตเซอร์แลนด์

งานด้านสาธารณูปการ

• บูรณะปฏิสังขรณ์ กุฏิสรรพศาสตร อาคาร 2 ชั้น วัดเบญจมบพิตรดุสิตวนาราม
• สร้างอุโบสถ กุฏิเจ้าอาวาส ศาลาการเปรียญ ศาลาท่าน้ำ เขื่อนดินกั้นริมคลอง ถนนเข้าวัดกลางราษฏร์บำรุง จังหวัดฉะเชิงเทรา
• บูรณปฏิสังขรณ์อุโบสถ ฌาปนสถาน กุฏิแถวกำแพงด้านทางเข้าวัดพรพระร่วงประสิทธิ์ เขตบางเขน กรุงเทพมหานคร
• บูรณปฏิสังขรณ์อุโบสถ สร้างกุฏิหลังใหม่ สร้างห้องสุขา วัดบางปรง จังหวัดฉะเชิงเทรา
• สมทบทุนในการก่อสร้างอุโบสถวัดศรีนครินทรวราราม ประเทศสวิตเซอร์แลนด์
• สมทบทุนในการก่อสร้างอุโบสถ ศาลาวัดพุทธรังษี เมืองไมอามี สหรัฐอเมริกา

งานด้านการศึกษาสงเคราะห์

• สนับสนุนศูนย์ศึกษาพระพุทธศาสนาวันอาทิตย์
• บริจาคเงินให้มูลนิธิสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ฟื้น ชุตินฺธรมหาเถร) วัดสามพระยา เพื่ออุดหนุนการศึกษาเด็กขาดแคลน
• จัดตั้งทุนพระเทพกิตติมุนี ในมูลนิธิวัดอัมพวัน เขตดุสิต กรุงเทพมหานคร เพื่อเป็นทุนการศึกษา
• สมทบทุนนิธิ ส.ป.ช. สงเคราะห์การศึกษา สงเคราะห์ปริยัติธรรมวัดเทวราชกุญชรวรวิหาร เขตดุสิต กรุงเทพมหานคร
• จัดตั้งทุนเพื่อการศึกษาของพระภิกษุสามเณรวัดพระธรรมกาย จังหวัดปทุมธานี

สมณศักดิ์

• พ.ศ. 2496 - เป็นพระครูปลัดฐานานุกรมของสมเด็จพระวันรัต (ปลด กิตฺติโสภโณ) ที่ พระครูปลัดสัมพิพัฒนสุตาจารย์ ญาณโกศล วิมลศีลาจาร มหาคณาธิการ สังฆนายก ปิฎกธรรมรักขิต
• 5 ธันวาคม พ.ศ. 2499 - เป็นพระราชาคณะชั้นสามัญที่ พระกิตติสารโศภน
• 5 ธันวาคม พ.ศ. 2503 - เป็นพระราชาคณะปลัดขวา ในสมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (ปลด กิตฺติโสภโณ) ที่ พระทักษิณคณาธิกร สุนทรธรรมนายก พุทธปาพจนดิลกมหาเถรกิจการี คณาธิบดีศรีรัตนคมกาจารย์
• 5 ธันวาคม พ.ศ. 2507 - เป็นพระราชาคณะชั้นราชที่ พระราชกิตติเมธี ศีลาจารวัตรวิมล กิตติโสภณวราทร ยติคณิสสร บวรสังฆาราม คามวาสี
• 5 ธันวาคม พ.ศ. 2539 - เป็นพระราชาคณะชั้นเทพที่ พระเทพกิตติมุนี ศรีวิสุทธิวราลังการ ไพศาลกิจจานุกิจ มหาคณิสสร บวรสังฆาราม คามวาสี
• 5 ธันวาคม พ.ศ. 2544 - เป็นพระราชาคณะชั้นธรรมที่ พระธรรมกิตติเวที ศีลาจารโสภณ วิมลกิจจาทร บวรธรรมานุสิฐ มหาคณิสสร บวรสังฆาราม คามวาสี
• 5 ธันวาคม พ.ศ. 2550 - เป็นพระราชาคณะเจ้าคณะรอง ชั้นหิรัญบัฎที่ พระพุทธวรญาณ ศาสนภารธุราทร ปสาทกรธรรมโสภณ วิมลศีลาจารนิวิฐ วิสิฐธรรมาลงกรณ์ มหาคณิสสร บวรสังฆาราม คามวาสี

มรณภาพ

พระพุทธวรญาณ (ทอง สุวณฺณสาโร) เข้ารับการักษาอาการอาพาธที่โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ ตั้งแต่วันที่ 27 ตุลาคม พ.ศ. 2556 และถึงแก่มรณภาพอย่างสงบด้วยอาการปอดติดเชื้อ ณ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ เมื่อวันที่ 29 มกราคม พ.ศ. 2557 เวลา 20.57 น. สิริรวมอายุ 95 ปี 73 พรรษา

วันที่ 31 มกราคม พ.ศ. 2557 เวลา 17.00 น. พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้พลเอก สุรยุทธ์ จุลานนท์ เป็นผู้แทนพระองค์ไปในการพระราชทานน้ำหลวงสรงศพ พระพุทธวรญาณ (ทอง สุวณฺณสาโร) ณ ศาลาร้อยปีปิยมหาราชอนุสรณ์ วัดเบญจมพิตรดุสิตวนาราม ในการนี้โปรดพระราชทานโกศแปดเหลี่ยม และฉัตรเบญจาตั้งประกอบศพ และทรงพระกรุณาโปรดรับศพไว้ในพระบรมราชานุเคราะห์ และโปรดพระราชทานพระพิธีธรรมสวดพระอภิธรรมศพ มีกำหนด 7 วัน ตั้งแต่วันที่ 31 มกราคม พ.ศ. 2557 ถึงวันที่ 6 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2557 พร้อมนี้โปรดพระราชทานพวงมาลาของพระบรมวงศานุวงศ์วางหน้าโกศศพด้วย

วันที่ 3 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2557 สมเด็จพระมหารัชมังคลาจารย์ (ช่วง วรปุญฺโญ) เจ้าอาวาสวัดปากน้ำ ภาษีเจริญ ผู้ปฏิบัติหน้าที่สมเด็จพระสังฆราช ได้มอบคำสั่งเจ้าคณะกรุงเทพมหานคร ให้แต่งตั้งรักษาการเจ้าอาวาสวัดเบญจมบพิตรดุสิตวนาราม ให้แก่พระเทพกิตติเวที (ฉ่ำ ปุญฺญชโย) รองเจ้าอาวาสวัดเบญจมบพิตรดุสิตวนาราม ให้เป็นรักษาการเจ้าอาวาสวัดเบญจมบพิตรดุสิตวนาราม

วันที่ 6 กรกฎาคม พ.ศ. 2557 เวลา 17.00 น. สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินไปในการพระราชทานเพลิงศพ พระพุทธวรญาณ (ทอง สุวณฺณสาโร) ณ เมรุหน้าพลับพลาพิเศษ วัดมกุฏกษัตริยารามราชวรวิหาร แขวงบางขุนพรหม เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร

อ้างอิง

• สนติ์ แสวงบุญ และ สมบูรณ์ บุญครอบ. ทำเนียบสมณศักดิ์. นครปฐม : โรงพิมพ์มหามกุฏราชวิทยาลัย, 2556. หน้า 122.
• พระธรรมคุณาภรณ์ (พิมพ์ ญาณวีโร). ทำเนียบพระราชาคณะ ฉบับสมบูรณ์ พุทธศักราช 2556. กาญจนบุรี : ธรรมเมธี - สหายพัฒนาการพิมพ์, 2556. หน้า 340. ISBN 978-616-348-356-0

1. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานสัญญาบัตรตั้งสมณศักดิ์ เล่ม 74, ตอนที่ 6, 12 มกราคม 2500, ฉบับพิเศษ หน้า 10.
2. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานสัญญาบัตรตั้งสมณศักดิ์ เล่ม 77, ตอนที่ 102, 14 ธันวาคม 2503, ฉบับพิเศษ หน้า 7.
3. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานสัญญาบัตรตั้งสมณศักดิ์ เล่ม 81, ตอนที่ 118, 17 ธันวาคม 2507, ฉบับพิเศษ หน้า 3.
4. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานสัญญาบัตรตั้งสมณศักดิ์ เล่ม 113, ตอนที่ 23 ข, 5 ธันวาคม 2539, หน้า 15.
5. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานสัญญาบัตรตั้งสมณศักดิ์ เล่ม 118, ตอนที่ 24 ข, 7 ธันวาคม 2544, หน้า 24.
6. ราชกิจจานุเบกษา, พระบรมราชโองการ ประกาศสถาปนาสมณศักดิ์ เล่ม 125, ตอนที่ 5 ข, 11 มีนาคม 2551, หน้า 3 - 5.
7. สปริงนิวส์,พระพุทธวรญาณ เจ้าอาวาสวัดเบญจมบพิตร มรณภาพแล้ว, 30 มกราคม พ.ศ. 2557 สืบค้นเมื่อ 15 มีนาคม 2557
8. คมชัดลึก,สิ้นเจ้าอาวาสวัดเบญจมบพิตรวัย 95 ปี, 30 มกราคม พ.ศ. 2557 สืบค้นเมื่อ 15 มีนาคม 2557
9. เดลินิวส์,สิ้นเจ้าอาวาสวัดเบญจมบพิตร, 30 มกราคม พ.ศ. 2557 สืบค้นเมื่อ 15 มีนาคม 2557
10. ไทยรัฐ,'ในหลวง' พระราชทานน้ำหลวงสรงศพ 'หลวงปู่ทอง', 1 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2557 สืบค้นเมื่อ 15 มีนาคม 2557
11. มติชน,ตั้งพระเทพกิตติเวทีเป็นรักษาการเจ้าอาวาสวัดเบญจมบพิตรฯ, 3 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2557 สืบค้นเมื่อ 15 มีนาคม 2557
12. ช่อง 7,ข่าวสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินไปในการพระราชทานเพลิงศพ พระพุทธวรญาณ (ทอง สุวณฺณสาโร), 6 กรกฎาคม 2557 สืบค้นเมื่อ 7 กรกฎาคม 2557

แหล่งข้อมูลอื่น

• เว็บไซต์ทางการ วัดเบญจมบพิตรดุสิตวนาราม
• แฟนเพจ วัดเบญจมบพิตรดุสิตวนามราม
• แฟนเพจ พระพุทธวรญาณ

ก่อนหน้า		พระพุทธวรญาณ (ทอง สุวณฺณสาโร)		ถัดไป
พระพุทธวรญาณ (มงคล วิโรจโน) วัดประยุรวงศาวาสวรวิหาร		ผู้ได้รับสมณศักดิ์ที่ พระพุทธวรญาณ (5 ธันวาคม พ.ศ. 2550 - 29 มกราคม พ.ศ. 2557)		ยังไม่ได้รับการสถาปนา