สาธารณรัฐของสหภาพโซเวียต

สาธารณรัฐแห่งสหภาพโซเวียต หรือ สาธารณรัฐสหภาพ (รัสเซีย: союзные республики, soyuznye respubliki, อังกฤษ: Republics of the Soviet Union) ของสหภาพโซเวียตชึ่งแบ่งตามเชื้อชาติ การบริหารจะขึ้นตรงไปยังรัฐบาลของสหภาพโซเวียตในประวัติศาสตร์ สหภาพโซเวียตเป็นประเทศที่มีรัฐรวมมากเป็นจำนวนมาก; การปฏิรูปการกระจายอำนาจในยุคของเปเรสตรอยคา ("การปรับโครงสร้าง") และกลัสนอสต์ ("การเปิดกว้าง") ดำเนินการของมีฮาอิล กอร์บาชอฟ จนนำไปสู่การล่มสลายของสหภาพโซเวียตในปี พ.ศ. 2534

สาธารณรัฐของสหภาพโซเวียต
1. อาร์มีเนีย 2. อาเซอร์ไบจาน 3. เบียโลรัสเซีย 4. เอสโตเนีย (ไม่ได้รับการยอมรับในระดับสากล) 5. จอร์เจีย 6. คาซัคสถาน 7. เคอร์กิเซีย 8. ลัตเวีย (ไม่ได้รับการยอมรับในระดับสากล) 9. ลิทัวเนีย (ไม่ได้รับการยอมรับในระดับสากล) 10. มอลเดเวีย 11. รัสเซีย 12. ทาจิกิสถาน 13. เติร์กเมนิสถาน 14. ยูเครน 15. อุซเบกิสถาน
หมวดหมู่	สหพันธรัฐ
ที่ตั้ง	สหภาพโซเวียต
ก่อตั้งโดย	สนธิสัญญาการก่อตั้งสหภาพโซเวียต
ก่อตั้ง	30 ธันวาคม พ.ศ. 2465
ยกเลิกโดย	การยอมรับความเป็นอิสระของรัฐบอลติก การล่มสลายของสหภาพโซเวียต
ยกเลิก	6 กันยายน พ.ศ. 2534 26 ธันวาคม พ.ศ. 2534
จำนวน	15 (ณ พ.ศ. 2532)
สถานะที่เป็นไปได้	รัฐบอลติกทางนิตินัยไม่ได้รับการยอมรับจากหลายประเทศ
ประชากร	1,565,662 (เอสโตเนีย) – 147,386,000 (สหพันธรัฐรัสเซีย)
พื้นที่	29,800 km²(อาร์มีเนีย) – 17,075,400 km²(สหพันธรัฐรัสเซีย)
การปกครอง	รัฐเดี่ยว ลัทธิมาร์กซ์-เลนิน รัฐพรรคเดียว สาธารณรัฐสังคมนิยม
หน่วยการปกครอง	สาธารณรัฐปกครองตนเอง, มณฑล, มณฑลปกครองตนเอง

ภาพรวม

 

ธงของสาธารณรัฐโซเวียตในพิพิธภัณฑ์ยุคโซเวียตเลนินใน บิชเคก คีร์กีซสถาน

ตามมาตรา 76 ของรัฐธรรมนูญแห่งสหภาพโซเวียตสาธารณรัฐสหภาพเป็นอธิปไตยรัฐสังคมนิยมโซเวียตที่สหรัฐกับสาธารณรัฐโซเวียตอื่น ๆ ในสหภาพสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียต มาตรา 81 ของรัฐธรรมนูญที่ระบุว่า "สิทธิอธิปไตยของสหภาพโซเวียตจะได้รับการปกป้องโดยสหภาพโซเวียต"

ในช่วงการรวมตัวครั้งสุดท้าย สหภาพโซเวียตประกอบด้วย 15 สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตที่เป็นทางการซึ่งทั้งหมด (ยกเว้นสาธารณรัฐรัสเซีย) ได้มีบทในการจัดตั้งและบริหารพรรคคอมมิวนิสต์ภายในสหพันธ์สาธารณรัฐและพรรคคอมมิวนิสต์สหภาพโซเวียต

สหพันธ์สาธารณรัฐนอกอาณาเขตสหพันธรัฐรัสเซีย ส่วนใหญ่ถูกประกอบด้วยอยู่ในดินแดนที่เดิมเป็นของจักรวรรดิรัสเซียและได้ถูกซื้อในระหว่างปี พ.ศ. 2243 จากมหาสงครามเหนือและอนุสัญญาแองโกลรัสเซีย พ.ศ. 2450 ถึงแม้สหภาพโซเวียตประกอบด้วย 15 รัฐแต่มีเพียง 11 รัฐที่มีอิสระในการบริหารยกเว้นจอร์เจียกับกลุ่มรัฐบอลติกซึ่งกลุ่มรัฐบอลติกได้รวมเข้ามาในช่วงการยึดครองรัฐบอลติกซึ่งทำให้ในระดับสากลมองว่าเป็นการยึดครองอย่างผิดกฎหมายตลอดระยะเวลาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2483 - พ.ศ. 2534

แต่ละสาธารณรัฐมีที่เป็นเอกลักษณ์เป็นของตัวเองของตราประจำชาติของรัฐ ธง เครื่องอิสริยาภรณ์ แต่มีข้อยกเว้นเพลงชาติสหภาพโซเวียตเป็นเพลงประจำชาติทุกรัฐจนถึงปี พ.ศ. 2533 ทุกรัฐในสหภาพโซเวียตมีสิทธิที่จะได้รับเครื่องอิสริยาภรณ์เลนิน

ช่วงกลางคริสต์ทศวรรษ 1980 การเข้ามาควบคุมของมอสโกต่อสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตได้มีน้อยลงจากเปเรสตรอยคาและกลัสนอสต์ของมีฮาอิล กอร์บาชอฟนำไปการเป็นอิสระมากขึ้นของสาธารณรัฐจนทำให้สหภาพโซเวียตล่มสลาย

สหภาพสาธารณรัฐในสหภาพโซเวียต

จำนวนสาธารณรัฐสหภาพของสหภาพโซเวียตในแต่ยุคมีจำนวนที่แตกต่างกันตั้งแต่ 4 ถึง 16 แต่ส่วนใหญ่ประกอบด้วย 15 สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียต

แผนที่สหภาพสาธารณรัฐในปี ค.ศ. 1989
สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียต	เมืองหลวง	เข้าร่วม ค.ศ.	ประชากร (1989)	ประชากร/USSR pop. (%)	พื้นที่ (km²) (1991)	พื้นที่/USSR area (%)	รัฐเอกราชหลังรัฐเอกราชหลังการล่มสลายของสหภาพโซเวียต	ลำดับที่
สหพันธ์สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตรัสเซีย	มอสโก	1922	147,386,000	51.40	17,075,400	76.62	รัสเซีย	1
สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตยูเครน	เคียฟ (ฮาร์คอฟ ก่อนปี 1934)	1922	51,706,746	18.03	603,700	2.71	ยูเครน	2
สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตอุซเบก	ทาชเคนต์ (ซามาร์กันต์ ก่อนปี 1930)	1924	19,906,000	6.94	447,400	2.01	อุซเบกิสถาน	4
สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตคาซัค	อัลมา-อะตา	1936	16,711,900	5.83	2,717,300	12.24	คาซัคสถาน	5
สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตเบียโลรัสเซีย	มินสค์	1922	10,151,806	3.54	207,600	0.93	เบลารุส	3
สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตอาเซอร์ไบจาน	บากู	1922	7,037,900	2.45	86,600	0.39	อาเซอร์ไบจาน	7
สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตจอร์เจีย	ทบิลีซี	1922	5,400,841	1.88	69,700	0.31	จอร์เจีย	6
สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตทาจิก	ดูชานเบ	1929	5,112,000	1.78	143,100	0.64	ทาจิกิสถาน	12
สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตมอลเดเวีย	คิชิเนฟ (ชื่อเดิม คีชีเนา)	1940	4,337,600	1.51	33,843	0.15	มอลโดวา	9
สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตคีร์กีซ	บิชเคก (ชื่อเดิม ฟรุนเซ / ปิชเปค)	1936	4,257,800	1.48	198,500	0.89	คีร์กีซสถาน	11
สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตลิทัวเนีย^a	วิลนีอุส	1940	3,689,779	1.29	65,200	0.29	ลิทัวเนีย	8
สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตเติร์กเมน	อาชกาบัต	1924	3,522,700	1.23	488,100	2.19	เติร์กเมนิสถาน	14
สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตอาร์มีเนีย	เยเรวาน	1922	3,287,700	1.15	29,800	0.13	อาร์มีเนีย	13
สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตลัตเวีย^a	ริกา	1940	2,666,567	0.93	64,589	0.29	ลัตเวีย	10
สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตเอสโตเนีย^a	ทาลลินน์	1940	1,565,662	0.55	45,226	0.20	เอสโตเนีย	15

อดีตสหภาพสาธารณรัฐในสหภาพโซเวียต

แผนที่	สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียต	เมืองหลวง	เข้าร่วม	พื้นที่ (km²)	รวมเข้า/แยกออก
	สหพันธ์สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตทรานส์คอเคซัส	ทบิลิซี	1922–1936	186,100	ได้แยกเป็น สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตอาร์มีเนีย สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตอาเซอร์ไบจาน และสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตจอร์เจีย
	สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตคารีโล-ฟินนิช	เปโตรซาวอดสค์	1940–1956	172,400	รวมตัวกับ สหพันธ์สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตรัสเซีย

สหภาพอื่น ๆ ในสหภาพโซเวียต

แผนที่/ธงประจำรัฐ	สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียต	เข้าร่วม	หมายเหตุ
	สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตเบลารุส (พ.ศ. 2462)	พ.ศ. 2462	รวมตัวกับ สหพันธ์สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตรัสเซียในช่วงสงครามโปแลนด์–โซเวียต ก่อนแยกในปีพ.ศ. 2463
	สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตลิทัวเนีย-เบลารุส	พ.ศ. 2462	ผนวกกับ สหพันธ์สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตรัสเซีย โปแลนด์และลิทัวเนีย (ส่วนที่เป็นเอกร่าชในช่วงหลังสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง)
	สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตกาลิเซีย	พ.ศ. 2463	ผนวกเข้ากับโปแลนด์ ก่อนที่ได้คืนมารวมตัวกับสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตยูเครน
	Donetsk-Krivoy Rog Soviet Republic	พ.ศ. 2461	รวมตัวกับสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตยูเครน
	สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตคูบาน	พ.ศ. 2461	รวมตัวกับสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตแบล็กซี เป็นสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตคูบาน-แบล็กซี
	สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตแบล็กซี	พ.ศ. 2461	รวมตัวกับสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตคูบาน เป็นสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตคูบาน-แบล็กซี
	สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตคูบาน-แบล็กซี	พ.ศ. 2461	รวมตัวกับสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตสตัฟโรปอล และสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตกรอซนืย เป็นสาธารณรัฐของสหภาพโซเวียตนอร์ทคอเคเซีย
	สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตสตัฟโรปอล	พ.ศ. 2461	รวมตัวกับสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตคูบาน-แบล็กซี และสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตกรอซนืย เป็นสาธารณรัฐของสหภาพโซเวียตนอร์ทคอเคเซีย
	สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตกรอซนืย	พ.ศ. 2461	รวมตัวกับสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตสตัฟโรปอล และสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตคูบาน-แบล็กซี เป็นสาธารณรัฐของสหภาพโซเวียตนอร์ทคอเคเซียน
	สาธารณรัฐของสหภาพโซเวียตนอร์ทคอเคเซียน	พ.ศ. 2461	ยกเลิกหลังถูกฝ่ายขาวยึดครองในช่วงสงครามกลางเมืองรัสเซีย
	สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตลัตเวีย (พ.ศ. 2461–2463)	พ.ศ. 2461–2463	ได้รับการปลดจากโปแลนด์ ในช่วงสงครามโปแลนด์–โซเวียต
	สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตลิทัวเนีย (พ.ศ. 2461-พ.ศ. 2462)	พ.ศ. 2461	รวมตัวกับทางตอนเหนือของสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตเบลารุส เป็นสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตลิทัวเนีย-เบลารุส
	Soviet Republic of Naissaar	พ.ศ. 2460–2461	ถูกยึดครองโดยจักรวรรดิเยอรมัน ก่อนที่จะกลายเป็นส่วนหนึ่งของเอสโตเนีย
	สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตโมกุน	พ.ศ. 2462	แยกออกจากสหภาพโซเวียตไปรวมกับสาธารณรัฐประชาธิปไตยอาเซอร์ไบจาน
	สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตโอเดสซา	พ.ศ. 2461	ผนวกเข้ากับสาธารณรัฐประชาชนยูเครน
	Taurida Soviet Socialist Republic	พ.ศ. 2461	แยกออกจากสหภาพโซเวียต ไปเป็นรัฐเอกราชไครเมีย
	สาธารณรัฐประชาชนยูเครนแห่งโซเวียต	พ.ศ. 2460–2461	รวมเข้ากับสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตยูเครน
	สาธารณรัฐตะวันออกไกล	พ.ศ. 2463–2465	รวมเข้ากับสหพันธ์สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตรัสเซีย
	สาธารณรัฐประชาชนโคราซม์แห่งโซเวียต	พ.ศ. 2463–2468	สลายตัวก่อนจะไปรวมกับสหพันธ์สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตรัสเซีย สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตอุซเบกและสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตเติร์กเมน
	สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตอับคาเซีย	พ.ศ. 2464–2474	กลายเป็น สาธารณรัฐสังคมนิยมปกครองตนเองโซเวียตอับคาเซีย ภายใต้สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตจอร์เจีย
	สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตบูคารา	พ.ศ. 2463–2468	สลายตัวก่อนจะไปรวมกับสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตอุซเบกและสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตเติร์กเมน
	สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตเปอร์เซีย	พ.ศ. 2460–2461	คืนให้กับจักรวรรดิเปอร์เซีย

รัฐโซเวียตที่ยังไม่ก่อตั้งขึ้น

• สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตเบสซาราเบีย ถูกแทนที่โดยสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตมอลเดเวีย
• คณะกรรมการชั่วคราวโปแลนด์

อ้างอิง

1. Hough, Jerry F (1997). Democratization and revolution in the USSR, 1985-1991. Brookings Institution Press. ISBN 0-8157-3749-1.
2. Federalism and the Dictatorship of Power in Russia By Mikhail Stoliarov. Taylor & Francis. 2014. p. 56. ISBN 0-415-30153-X. สืบค้นเมื่อ 2014-02-18.
3. David James Smith, Estonia: independence and European integration, Routledge, 2001, ISBN 0-415-26728-5, pXIX
4. Parrott, Bruce (1995). "Reversing Soviet Military Occupation". State building and military power in Russia and the new states of Eurasia. M.E. Sharpe. pp. 112–115. ISBN 1-56324-360-1.
5. Van Elsuwege, Peter (April 2004). (PDF). Flensburg Germany: European Centre for Minority Issues. p. 2. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม (PDF) เมื่อ 2015-09-23. สืบค้นเมื่อ 2016-11-17. The forcible incorporation of the Baltic states into the Soviet Union in 1940, on the basis of secret protocols to the Molotov-Ribbentrop Pact, is considered to be null and void. Even though the Soviet Union occupied these countries for a period of fifty years, Estonia, Latvia and Lithuania continued to exist as subjects of international law.