เขตจตุจักร

จตุจักร เป็นหนึ่งในห้าสิบเขตของกรุงเทพมหานคร เป็นแหล่งการค้า การบริการ และแหล่งที่อยู่อาศัยหนาแน่นมาก

เขตจตุจักร
เขต
คำขวัญ:  แหล่งรวมพันธุ์ไม้ หลากหลายการคมนาคม เกษตรกรคนนิยม ชมสินค้าตลาดนัด
พิกัดภูมิศาสตร์: 13°49′43″N 100°33′35″E / 13.82861°N 100.55972°E / 13.82861; 100.55972
อักษรไทย	เขตจตุจักร
อักษรโรมัน	Khet Chatuchak
พื้นที่
• ทั้งหมด	32.908 ตร.กม. (12.706 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2563)
• ทั้งหมด	155,297 คน
• ความหนาแน่น	4,719.13 คน/ตร.กม. (12,222.5 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	10900
รหัสภูมิศาสตร์	1030
ที่อยู่ สำนักงาน	เลขที่ 5 ซอยวิภาวดีรังสิต 34 ถนนวิภาวดีรังสิต แขวงจตุจักร เขตจตุจักร กรุงเทพมหานคร 10900
เว็บไซต์	www.bangkok.go.th/chatuchak
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ที่ตั้งและอาณาเขต

เขตจตุจักรตั้งอยู่บริเวณฝั่งตะวันออกของแม่น้ำเจ้าพระยาหรือฝั่งพระนคร มีอาณาเขตติดต่อกับพื้นที่การปกครองต่าง ๆ เรียงตามเข็มนาฬิกา ดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับเขตหลักสี่ มีคลองบางเขนเป็นเส้นแบ่งเขต
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับเขตบางเขนและเขตลาดพร้าว มีคลองบางบัวและคลองลาดพร้าวเป็นเส้นแบ่งเขต
• ทิศใต้ ติดต่อกับเขตห้วยขวาง เขตดินแดง เขตพญาไท และเขตดุสิต มีคลองน้ำแก้ว คลองพระยาเวิก และคลองบางซื่อเป็นเส้นแบ่งเขต
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับเขตบางซื่อและอำเภอเมืองนนทบุรี (จังหวัดนนทบุรี) มีทางรถไฟสายเหนือและคลองประปาเป็นเส้นแบ่งเขต

ประวัติศาสตร์

แต่เดิม ตำบลลาดยาว เป็นท้องที่ปกครองของอำเภอบางเขน จังหวัดพระนคร สภาพทั่วไปเป็นทุ่งนา มีประชากรตั้งถิ่นฐานกระจายอยู่เป็นกลุ่ม ๆ ตามริมคลองสายหลัก เช่น คลองเปรมประชากร คลองบางซื่อ คลองบางเขน คลองลาดยาว เป็นต้น ต่อมาจึงได้มีชุมชนและบ้านจัดสรรต่าง ๆ เพิ่มขึ้นจากการขยายตัวของตัวเมืองในช่วงหลังจาก พ.ศ. 2507 อันเป็นปีที่ขยายเขตเทศบาลนครกรุงเทพซึ่งครอบคลุมตำบลลาดยาวด้วย

ใน พ.ศ. 2514 มีประกาศรวมจังหวัดพระนครกับจังหวัดธนบุรีเข้าด้วยกันเป็นนครหลวงกรุงเทพธนบุรีและเปลี่ยนเป็นกรุงเทพมหานครในเวลาต่อมา ซึ่งเปลี่ยนการเรียกคำว่าตำบลและอำเภอใหม่ ตำบลลาดยาวจึงมีฐานะเป็น แขวงลาดยาว ขึ้นกับเขตบางเขน

ภายหลังพื้นที่เขตบางเขนมีความเจริญและมีประชากรหนาแน่นขึ้นมาก พื้นที่บางแห่งอยู่ไกลจากสำนักงานเขต กระทรวงมหาดไทยจึงได้แยกแขวงลาดยาวและประกาศจัดตั้งเป็น เขตจตุจักร พร้อมกับจัดตั้งเขตดอนเมือง ในวันที่ 4 กันยายน พ.ศ. 2532

การแบ่งเขตการปกครอง

ในวันที่ 5 พฤศจิกายน พ.ศ. 2546 สมัคร สุนทรเวช ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานครขณะนั้น ได้ลงนามในประกาศกรุงเทพมหานคร เปลี่ยนแปลงพื้นที่แขวงในเขตจตุจักรใหม่ โดยจัดตั้งแขวงเสนานิคม แขวงจันทรเกษม แขวงจอมพล และแขวงจตุจักร แยกออกจากแขวงลาดยาว เพื่อความสะดวกในการติดต่อสื่อสารและการให้บริการของเขต เพราะเดิมเขตจตุจักรมีเพียงแขวงลาดยาวเพียงแขวงเดียว แต่มีพื้นที่กว้างขวางและมีประชากรอาศัยหนาแน่น จึงทำให้มีเลขที่บ้านซ้ำกันเป็นจำนวนมาก โดยให้มีผลบังคับใช้ในวันที่ 1 ธันวาคม ปีเดียวกัน ทำให้ในปัจจุบัน เขตจตุจักรแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 5 แขวง ได้แก่

หมาย เลข	อักษรไทย	อักษรโรมัน	พื้นที่ (ตร.กม.)	จำนวนประชากร (ธันวาคม 2563)	ความหนาแน่น (ธันวาคม 2563)	แผนที่
1.	ลาดยาว	Lat Yao	10.690	41,238	3,857.62
2.	เสนานิคม	Sena Nikhom	2.826	20,557	7,274.24
3.	จันทรเกษม	Chan Kasem	6.026	38,438	6,378.69
4.	จอมพล	Chomphon	5.488	33,058	6,023.69
5.	จตุจักร	Chatuchak	7.878	22,006	2,793.35
ทั้งหมด			32.908	155,297	4,719.13

ประชากร

สถิติประชากรตามทะเบียนราษฎร เขตจตุจักร
ปี (พ.ศ.)	ประชากร	การเพิ่มและการลด
2535	180,553	ไม่ทราบ
2536	179,972	-581
2537	177,267	-2,705
2538	173,677	-3,590
2539	172,115	-1,562
2540	171,326	-789
2541	170,901	-425
2542	170,408	-493
2543	169,943	-465
2544	170,717	+774
2545	171,868	+1,151
2546	176,501	+4,633
2547	169,983	-6,518
2548	169,113	-870
2549	167,837	-1,276
2550	166,581	-1,256
2551	165,438	-1,143
2552	164,610	-828
2553	162,838	-1,772
2554	161,409	-1,429
2555	160,853	-556
2556	160,948	+95
2557	160,366	-582
2558	159,514	-852
2559	158,130	-1,384
2560	156,684	-1,446
2561	155,923	-771
2562	156,605	+682
2563	155,297	-1,308

การคมนาคม

ในพื้นที่เขตจตุจักรมีทางสายหลัก ได้แก่

ถนนพหลโยธิน ถนนวิภาวดีรังสิต ถนนรัชดาภิเษก ถนนลาดพร้าว ถนนงามวงศ์วาน

ถนนประเสริฐมนูกิจ (เกษตร–นวมินทร์) ถนนกำแพงเพชร ถนนกำแพงเพชร 2

ส่วนทางสายรอง ได้แก่

ถนนเทศบาลสงเคราะห์ ถนนเสนานิคม 1 (พหลโยธิน 32) ถนนกำแพงเพชร 1 ถนนกำแพงเพชร 2 ถนนกำแพงเพชร 3 ถนนกำแพงเพชร 4 ถนนกำแพงเพชร 6 ถนนหอวัง ถนนเทศบาลนฤมาน ถนนเทศบาลนิมิตเหนือ

ถนนเทศบาลนิมิตใต้ ถนนเทศบาลรังสรรเหนือ ถนนเทศบาลรังสรรใต้ ถนนเทศบาลรังรักษ์เหนือ ถนนเทศบาลรังรักษ์ใต้ ถนนเทศบาลรังสฤษฎ์เหนือ ถนนเทศบาลรังสฤษฎ์ใต้ ถนนเลียบคลองบางเขน ซอยวิภาวดีรังสิต 3 (ร่วมศิริมิตร) ซอยวิภาวดีรังสิต 16 (โชคชัยร่วมมิตร)

ทางด่วน

• ทางยกระดับอุตราภิมุข (ดอนเมืองโทลล์เวย์)
• ทางพิเศษศรีรัช

ทางน้ำ

• คลองลาดพร้าว
• คลองน้ำแก้ว
• คลองบางซื่อ
• คลองเปรมประชากร
• คลองบางเขน

รถไฟฟ้า

• รถไฟฟ้ามหานคร มี 4 สถานีในสายเฉลิมรัชมงคล คือ สถานีกำแพงเพชร สถานีสวนจตุจักร สถานีพหลโยธิน และสถานีลาดพร้าว
• รถไฟฟ้าบีทีเอส มี 8 สถานีในสายสุขุมวิท คือ สถานีหมอชิต สถานีห้าแยกลาดพร้าว สถานีพหลโยธิน 24 สถานีรัชโยธิน สถานีเสนานิคม สถานีมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ สถานีกรมป่าไม้ และสถานีบางบัว
• รถไฟฟ้าสายสีเหลือง (กำลังก่อสร้าง)
• รถไฟฟ้าชานเมือง สายสีแดงเข้ม (เปิดให้บริการในเดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2564)
• รถไฟฟ้าชานเมือง สายสีแดงอ่อน (เปิดให้บริการในเดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2564)

รถโดยสาร

• เป็นที่ตั้งของสถานีขนส่งสายเหนือ–ตะวันออกเฉียงเหนือ (ที่นิยมเรียกกันว่าสถานีขนส่งหมอชิตใหม่หรือจตุจักร)

สถานที่สำคัญ

• ตลาดนัดจตุจักร
• สถานีขนส่งผู้โดยสารกรุงเทพ (จตุจักร)
• สวนจตุจักร
• สวนวชิรเบญจทัศ
• อุทยานผีเสื้อและแมลงกรุงเทพฯ
• สวนสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ฯ
• ตลาด อ.ต.ก.
• พิพิธภัณฑ์เด็ก กรุงเทพมหานคร
• หอจดหมายเหตุพุทธทาส อินทปัญโญ
• หอเกียรติภูมิรถไฟ
• สำนักงานองค์การการบินพลเรือนระหว่างประเทศ ประจำภูมิภาคเอเชียแปซิฟิก
• บริษัท การบินไทย จำกัด (มหาชน)
• บริษัท ปตท. จำกัด (มหาชน)
• วัดเสมียนนารี
• สำนักพิพิธภัณฑ์และวัฒนธรรมการเกษตร
• พิพิธภัณฑ์อัยการไทย
• พิพิธภัณฑ์ธนาคารไทย
• วัดเทวสุนทรทริการาม
• การไฟฟ้าส่วนภูมิภาค
• กรมพัฒนาที่ดิน
• กรมประมง
• กรมวิชาการเกษตร
• กรมส่งเสริมการเกษตร
• สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร
• สำนักงานมาตรฐานสินค้าเกษตรและอาหารแห่งชาติ
• กรมฝนหลวงและการบินเกษตร
• กรมการข้าว
• กรมหม่อนไหม
• กรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ
• กรมการขนส่งทางบก
• กรมทรัพยากรน้ำบาดาล
• บริษัท ขนส่ง จำกัด
• สถาบันการบินพลเรือน
• ช่อง 7 เอชดี
• พีพีทีวี​ เอชดี​ 36
• หนังสือพิมพ์ไทยรัฐ
• ศาลอาญา

สถานศึกษา

• มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตบางเขน ตั้งอยู่ในแขวงลาดยาว
• มหาวิทยาลัยเซนต์จอห์น ตั้งอยู่ในแขวงจอมพล
• มหาวิทยาลัยศรีปทุม วิทยาเขตบางเขน ตั้งอยู่ในแขวงเสนานิคม
• มหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม ตั้งอยู่ในแขวงจันทรเกษม
• โรงเรียนช่างการไฟฟ้าส่วนภูมิภาค
• โรงเรียนธัชรินทร์วิทยาบางเขน
• โรงเรียนบ้านลาดพร้าว
• โรงเรียนประชานิเวศน์
• โรงเรียนมัธยมประชานิเวศน์
• โรงเรียนรัตนโกสินทร์สมโภช
• โรงเรียนวัดเทวสุนทร
• โรงเรียนวัดเสมียนนารี
• โรงเรียนเสนานิคม
• โรงเรียนสารวิทยา
• โรงเรียนหอวัง
• โรงเรียนอรรถมิตร
• โรงเรียนสตรีวรนาถบางเขน

อ้างอิง

1. สำนักบริหารการทะเบียน. กรมการปกครอง. กระทรวงมหาดไทย. "สถิติประชากรและบ้าน - จำนวนประชากรแยกรายอายุ." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: http://stat.dopa.go.th/stat/statnew/upstat_age.php. สืบค้น 5 มกราคม 2564.
2. http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/00134192.PDF
3. http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/00134191.PDF
4. สำนักบริหารการทะเบียน. กรมการปกครอง. กระทรวงมหาดไทย. "จำนวนประชากรและบ้าน." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: http://stat.dopa.go.th/xstat/popyear.html 2556. สืบค้น 3 เมษายน 2556.

แหล่งข้อมูลอื่น

• เว็บไซต์สำนักงานเขตจตุจักร
• แผนที่เขตจตุจักร
• ข้อมูลสวนจตุจักร 2008-12-09 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• ข้อมูลสวนสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ฯ 2014-02-03 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• ข้อมูลสวนวชิรเบญจทัศ 2013-04-03 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• พิพิธภัณฑ์ศิลปะไทย^{[ลิงก์เสีย]}