เจ้าพระยาหลวงนายอ้าย หรือ เจ้านายอ้ายทรงเป็นเจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 53 และองค์ที่ 3 แห่งราชวงศ์ติ๋นมหาวงศ์ ครองเมืองน่าน ในปี พ.ศ. 2311 ครองราชย์สมบัติเมืองน่านได้ 7 เดือน ก็ถึงแก่พิราลัย
| เจ้าพระยาหลวงนายอ้าย |
|---|
| เจ้าพระยาหลวงน่าน |
เจ้าผู้ครองนครน่าน
องค์ที่ 53 แห่งราชวงศ์ติ๋นมหาวงศ์ |
|---|
| ราชาภิเษก | 4 ตุลาคม พ.ศ. 2311 |
|---|
| ครองราชย์ | พ.ศ. 2311 - พ.ศ. 2312 |
|---|
| รัชกาล | 7 เดือน |
|---|
| ก่อนหน้า | เจ้าพระยาอริยวงษ์ |
|---|
| ถัดไป | เจ้าพระยามโน |
|---|
|
|---|
| พระชายา | เจ้านางคำขาเทวี |
|---|
| พระราชบุตร | เจ้าน้อยวงษ์ |
|---|
| ราชวงศ์ | ราชวงศ์ติ๋นมหาวงศ์ |
|---|
| พระบิดา | เจ้าไชยราชา |
|---|
| พระมารดา | แม่เจ้านางเทพ |
|---|
| ประสูติ | ณ เมืองเชียงใหม่ |
|---|
| พิราลัย | พ.ศ. 2311 ณ บ้านโพธิ์ |
|---|
- เถิงเดือน 8 ขึ้น 6 ค่ำ ทัพพม่าก็ยกจากเมืองหลวงพระบางมาตั้งอยู่ตีนวัดหลวงลำพางเมืองนคร ลวดรั้งพรรษาอยู่ที่นั้น ก็ขับเอากำลังในลานนาไทยห้าสิบเจ็ดเมืองได้แล้ว ฮอดเดือน 3 ขึ้น 5 ค่ำ จุลศักราชได้ 1126 ตัว ปีกาบสันนั้น ทัพม่านแลลานนาไทยทั้งมวลก็ยกลงไปเมืองอโยทธยาหั้นแล ฝ่ายเมืองน่านนั้น เจ้าอริยวงษ์ก็แต่งหื้อเจ้านายอ้ายตนเปนหลานคุมกองทัพไปตามโปมหามังคละทก คือไปเมืองใต้หั้นแล
- มาเถิงศักราช 1127 ตัว ปีดับเล้านั้น ท้าวพระยาเจ้านายบ้านเมืองในลานนาไทยทั้งมวลบ่อาจจะอดได้ ก็ซ้ำพร้อมกันฟื้นม่านแถมสู่บ้านสู่เมือง เมื่อลุนหลังเจ้านายอ้ายไปราชการเมืองใต้หั้นแล
- ฝ่ายเจ้าหลวงอริยวงษ์เมืองน่านก็จัดได้กำลังศึกแล้ว ก็ยกทัพขึ้นรบม่านที่ปากงาวเหนือเวียงน่านนั้น ม่านก็แตกพ่ายหนีไปหั้นแล ในกาลนั้นมหากระษัตริย์อังวะได้รู้ว่าลานนาไทยทั้งมวลพลิกฟื้นสันนั้นแล้ว อยู่มาฮอดจุลศักราช 1129 ตัว ปีเมิงไก๊ ก็แต่งหื้อโปอเสหงวนคือเปนโปโชกมีกำลังหมื่นหนึ่ง ยกทัพขึ้นมาฮอดเชียงใหม่เดือน 3 ขึ้น 10 ค่ำ ยามนั้นพระยาจ่าบ้านเจ้าเมืองเชียงใหม่แลพระเมืองไชยลพูนก็กวาดเอาไพร่ไทยในเมืองเชียงใหม่แลเมืองลพูนมีกำลังสามพัน ก็เอาข้ามอยู่ในเวียงลพูนนั้นแล เมื่อนั้นม่านก็ยกมาแวดวัง ขังอยู่แต่วันเดือน 3 ขึ้น 11 ค่ำ ฮอดเดือน 4 ลง 14 ค่ำ เม็งวันพฤหัศบดี ยามสู่แจ้ง เวียงลพูนก็แตก แลม่านก็จับเอาพระยาจ่าบ้านเชียงใหม่ขังตัวพระเมืองไชยเมืองลพูนนั้นก็ออกหนีพ้นไปเข้าสู่เมืองฮ่อตราบเถิงบัดนี้แล ครั้นว่าม่านได้เวียงลพูนแล้ว ก็ยกกองทัพเข้ามานคร เมืองแพร่ เมืองน่าน มาเถิงเมืองน่านเดือน 5 ลงค่ำ 1 เมืองน่านก็พ่ายหนีไปเมืองลาว อยู่เมืองลาวได้พรรษา 1 พ.ศ. 2311 ตัวก็คืนมาตั้งอยู่เมืองน่านดังเก่าหั้นแล ดังเจ้านายอ้ายตนเปนหลานไปเอาราชการเมืองใต้ ทวยม่านนั้นก็ตีเอาเมืองใต้ได้ในปี พ.ศ. 2310 ครั้นว่าม่านได้เมืองใต้แล้ว ม่านก็เอาเจ้าฟ้าดอกเดื่ออันเปนเจ้าเมืองใต้คืนเมืองอังวะพุ้นหั้นแล เมือทางเมาะตมะทวายแลดังตัวเจ้านายอ้ายนั้นก็เอาติดตามทวยม่านเมืองทางแสนนั้นแล ครั้นเมือเถิงเมืองอังวะแล้วเจ้านายอ้ายก็ได้กราบทูลมหากระษัตริย์เมืองอังะหั้นแล
- ในศักราชนั้นสิ่งเดียว คือปีเมิงไก๊นั้น ฮ่อก็ยกกองทัพใหญ่ลงมามีกำลังเก้าหมื่น ว่าจักรบเอาเมืองอังวะ ลงมาฮอดเมืองแสนหวีฟ้าหั้น ยามนั้นมหากระษัตริย์อังวะจิงกรุณา หื้อเจ้านายอ้ายเมืองน่านว่าสันนี้ เจ้านายอ้ายได้มาประสบพบราชการพระองค์เราสันนี้ หื้อเจ้านายอ้ายได้เอาราชการเพราะองค์เราออกรบศึกฮ่อก่อนเทือะ ว่าอัน เมื่อนั้นเจ้านายอ้ายก็ออกรบศึกฮ่อกับด้วยหมู่ไปทัพทั้งหลาย ฮ่อก็แตกพ่ายหนีแล้ว ก็ไล่เลยศึกฮ่อขึ้นไป เถิงขัวเหล็กขัวทองพุ้นแล้ว จิงได้กลับลงมากราบทูลมหากระษัตริย์เจ้า มหากระษัตริย์จิงปงอามิศต่อจ่าสวนหื้อเจ้านายอ้ายได้เปนเจ้าเสวยเมืองน่านแล้ว ส่วนว่าเจ้านายอ้ายครั้นว่า ได้รับอามิศต่อแล้ว ก็ทูลลาจากกษัตริย์ กรุงอังวะ แล้วลงมาถึงเมืองน่านทในเดือน กันยายน ในปี พ.ศ. 2311 เจ้าอริยวงษ์ ก็ได้มอบบ้านเมืองให้เจ้านายอ้ายตน ผู้เป็นหลานได้กินเมืองแทนตนใน พ.ศ. 2311
พิราลัย - เจ้านายอ้ายท่านได้เปนเจ้าอยู่เสวยราชสมบัติเปนเจ้ากินเมืองน่านนานได้ 7 เดือน ก็ได้ไปเอาราชการเมืองลาว ครั้นไปถึงบ้านโพธ์ ท่านก็เกิดพยาธิโรคปัจจุบัน แล้วก็ถึงแก่พิราลัย ไป ณ บ้านโพธิ์ที่นั้น ในปี พ.ศ. 2311
อ้างอิง เจ, านายอ, าย, เจ, าพระยาหลวงนายอ, าย, หร, ทรงเป, นเจ, าผ, ครองนครน, าน, องค, และองค, แห, งราชวงศ, นมหาวงศ, ครองเม, องน, าน, ในป, 2311, ครองราชย, สมบ, เม, องน, านได, เด, อน, งแก, ราล, ยเจ, าพระยาหลวงนายอ, ายเจ, าพระยาหลวงน, านเจ, าผ, ครองนครน, าน, องค, แห, งรา. ecaphrayahlwngnayxay hrux ecanayxay 5 thrngepnecaphukhrxngnkhrnan xngkhthi 53 aelaxngkhthi 3 aehngrachwngstinmhawngs khrxngemuxngnan inpi ph s 2311 khrxngrachysmbtiemuxngnanid 7 eduxn kthungaekphiralyecaphrayahlwngnayxayecaphrayahlwngnanecaphukhrxngnkhrnan xngkhthi 53 aehngrachwngstinmhawngsrachaphiesk4 tulakhm ph s 2311khrxngrachyph s 2311 ph s 2312rchkal7 eduxnkxnhnaecaphrayaxriywngsthdipecaphrayamonphrachayaecanangkhakhaethwi 1 phrarachbutrecanxywngs 2 rachwngsrachwngstinmhawngsphrabidaecaichyrachaphramardaaemecanangethph 3 prasutin emuxngechiyngihmphiralyph s 2311 4 n banophthi enuxha 1 phraprawti 2 phrakrniykic 3 phiraly 4 xangxingphraprawti aekikhecahlwngnayxay epnphraoxrsinecaichyracha aelaecanangethph rachthidainecahlwngtinmhawngs miphraxnucha aelaphrakhnistha rwmecamarda 7 phraxngkh dngni ecanayxay phayhlngepn ecaphukhrxngnkhrnan xngkhthi 53 ecasuththa phrabidakhxng smedcecafaxtthwrpyoy ecamon phayhlngepn ecaphukhrxngnkhrnan xngkhthi 54 ecanangphimpha ecanangoncha ecanangelis phramardakhxng ecahlwngmhawngs ecanangsriaekwphrakrniykic aekikhbthkhwamniimmikarxangxingcakaehlngthimaidkrunachwyprbprungbthkhwamni odyephimkarxangxingaehlngthimathinaechuxthux enuxkhwamthiimmiaehlngthimaxacthukkhdkhanhruxlbxxk eriynruwacanasaraemaebbnixxkidxyangiraelaemuxir bthkhwamnixactxngekhiynihmthnghmdephuxihepniptammatrthankhunphaphkhxngwikiphiediy hruxkalngdaeninkarxyu khunchwyeraid hnaxphiprayxacmikhxesnxaenaethingeduxn 8 khun 6 kha thphphmakykcakemuxnghlwngphrabangmatngxyutinwdhlwnglaphangemuxngnkhr lwdrngphrrsaxyuthinn kkhbexakalnginlannaithyhasibecdemuxngidaelw hxdeduxn 3 khun 5 kha culskrachid 1126 tw pikabsnnn thphmanaellannaithythngmwlkyklngipemuxngxoyththyahnael fayemuxngnannn ecaxriywngskaetnghuxecanayxaytnepnhlankhumkxngthphiptamopmhamngkhlathk khuxipemuxngithnael maethingskrach 1127 tw pidbelann thawphrayaecanaybanemuxnginlannaithythngmwlbxaccaxdid ksaphrxmknfunmanaethmsubansuemuxng emuxlunhlngecanayxayiprachkaremuxngithnael fayecahlwngxriywngsemuxngnankcdidkalngsukaelw kykthphkhunrbmanthipakngawehnuxewiyngnannn mankaetkphayhniiphnael inkalnnmhakrastriyxngwaidruwalannaithythngmwlphlikfunsnnnaelw xyumahxdculskrach 1129 tw piemingik kaetnghuxopxeshngwnkhuxepnopochkmikalnghmunhnung ykthphkhunmahxdechiyngihmeduxn 3 khun 10 kha yamnnphrayacabanecaemuxngechiyngihmaelphraemuxngichylphunkkwadexaiphrithyinemuxngechiyngihmaelemuxnglphunmikalngsamphn kexakhamxyuinewiynglphunnnael emuxnnmankykmaaewdwng khngxyuaetwneduxn 3 khun 11 kha hxdeduxn 4 lng 14 kha emngwnphvhsbdi yamsuaecng ewiynglphunkaetk aelmankcbexaphrayacabanechiyngihmkhngtwphraemuxngichyemuxnglphunnnkxxkhniphnipekhasuemuxnghxtrabethingbdniael khrnwamanidewiynglphunaelw kykkxngthphekhamankhr emuxngaephr emuxngnan maethingemuxngnaneduxn 5 lngkha 1 emuxngnankphayhniipemuxnglaw xyuemuxnglawidphrrsa 1 ph s 2311 twkkhunmatngxyuemuxngnandngekahnael dngecanayxaytnepnhlanipexarachkaremuxngit thwymannnktiexaemuxngitidinpi ph s 2310 khrnwamanidemuxngitaelw mankexaecafadxkeduxxnepnecaemuxngitkhunemuxngxngwaphunhnael emuxthangemaatmathwayaeldngtwecanayxaynnkexatidtamthwymanemuxngthangaesnnnael khrnemuxethingemuxngxngwaaelwecanayxaykidkrabthulmhakrastriyemuxngxngahnael inskrachnnsingediyw khuxpiemingiknn hxkykkxngthphihylngmamikalngekahmun wackrbexaemuxngxngwa lngmahxdemuxngaesnhwifahn yamnnmhakrastriyxngwacingkruna huxecanayxayemuxngnanwasnni ecanayxayidmaprasbphbrachkarphraxngkherasnni huxecanayxayidexarachkarephraaxngkheraxxkrbsukhxkxnethuxa waxn emuxnnecanayxaykxxkrbsukhxkbdwyhmuipthphthnghlay hxkaetkphayhniaelw kilelysukhxkhunip ethingkhwehlkkhwthxngphunaelw cingidklblngmakrabthulmhakrastriyeca mhakrastriycingpngxamistxcaswnhuxecanayxayidepnecaeswyemuxngnanaelw swnwaecanayxaykhrnwa idrbxamistxaelw kthullacakkstriy krungxngwa aelwlngmathungemuxngnanthineduxn knyayn inpi ph s 2311 ecaxriywngs kidmxbbanemuxngihecanayxaytn phuepnhlanidkinemuxngaethntnin ph s 2311phiraly aekikhecanayxaythanidepnecaxyueswyrachsmbtiepnecakinemuxngnannanid 7 eduxn kidipexarachkaremuxnglaw khrnipthungbanophth thankekidphyathiorkhpccubn aelwkthungaekphiraly ip n banophthithinn inpi ph s 2311xangxing aekikh http www car chula ac th rarebook book2 clra57 0149 mobile index html p 148 http www car chula ac th rarebook book2 clra57 0149 mobile index html p 148 http www car chula ac th rarebook book2 clra57 0149 mobile index html p 148 http www car chula ac th rarebook book2 clra57 0149 mobile index html p 156 http www car chula ac th rarebook book2 clra57 0147 mobile index html p 148ekhathungcak https th wikipedia org w index php title ecanayxay amp oldid 9468229, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,
บทความ
, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม