เผือก
| เผือก | |
|---|---|
| การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
| อาณาจักร: | Plantae |
| ไม่ได้จัดลำดับ: | Angiosperms |
| ไม่ได้จัดลำดับ: | Monocots |
| อันดับ: | Alismatales |
| วงศ์: | Araceae |
| วงศ์ย่อย: | Aroideae |
| เผ่า: | Colocasieae |
| สกุล: | Colocasia |
| สปีชีส์: | C. esculenta |
| ชื่อทวินาม | |
| Colocasia esculenta (L.) Schott | |
เผือก (ชื่อวิทยาศาสตร์: Colocasia esculenta) เป็นพืชล้มลุกอายุยืนในวงศ์ Araceae เช่นเดียวกับบอน ต้นตรง ไม่มีเนื้อไม้ มีหัวใต้ดินสะสมอาหาร ช่อดอกแบบช่อเชิงลด ก้านดอกอวบใหญ่ สั้นกว่าก้านใบ ดอกตัวผู้และตัวเมียขนาดเล็กอยู่แยกกันบนแกนช่อ ดอกตัวเมียสีเขียวอยู่โคน ดอกตัวผู้สีขาวอยู่ปลาย ผลมีเนื้อเป็นกระจุกแน่น มี 1-10 เมล็ด
เผือกเป็นพืชที่มีถิ่นกำเนิดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ หรือตอนใต้ของเอเชียกลาง ปัจจุบันใช้ปลูกเป็นพืชอาหารในหมู่เกาะเวสต์อินดีส แอฟริกาและเอเชีย เป็นอาหารหลักในหมู่เกาะในมหาสมุทรแปซิฟิก และปาปัวนิวกินี รวมทั้งชาวเกาะในอินโดนีเซีย เผือกรับประทานได้หลายส่วน โดยหัว หัวย่อย ไหล ใบและก้านใบเมื่อต้มสุกสามารถรับประทานได้เช่นเดียวกับบอน โดยส่วนใหญ่นิยมนำมาทำเป็นแกง แป้งจากเผือกรับประทานทั้งเป็นอาหารหลักและอาหารว่าง ใช้ใบเผือกห่อปลาเค็มหรืออาหารอื่นก่อนนำไปนึ่ง ในฮาวายนำหัวเผือกมาต้ม ตำให้ละเอียด ปล่อยให้เกิดการหมัก กลายเป็นอาหารที่เรียกโปย
สายพันธุ์
พันธุ์เผือกทั่วโลกมีความหลากหลายมาก เฉพาะที่พบในไทยแบ่งได้ 4 พันธุ์คือ
- เผือกหอม เป็นชนิดหัวใหญ่ มีหัวเล็กติดอยู่กับหัวใหญ่เล็กน้อย ต้มรับประทานมีกลิ่นหอม กาบใบใหญ่สีเขียว
- เผือกเหลือง หัวขนาดย่อม หัวสีเหลือง
- เผือกไม้หรือเผือกไหหลำ หัวมีขนาดเล็ก
- เผือกตาแดง ตาของหัวมีสีแดงเข้ม มีหัวเล็ก ๆ ติดอยู่รอบหัวใหญ่ เป็นกลุ่มจำนวนมาก กาบใบและเส้นใบสีแดง
พิษ
เผือกดิบกินไม่ได้เช่นเดียวกับบอน ซึ่งต้องทำให้สุกก่อนถึงจะรับประทานได้ เพราะมีผลึกแคลเซียมออกซาเลต ผลึกส่วนใหญ่เป็นรูปเข็ม ความเป็นพิษน้อยลงเมื่อสุก แคลเซียมออกซาเลตไม่ละลายน้ำและทำให้เกิดนิ่วในไต จึงมีคำแนะนำให้กินนมหรืออาหารที่มีแคลเซียมสูงพร้อมกับเผือก
คุณค่าทางโภชนาการ
| คุณค่าทางโภชนาการต่อ 100 กรัม (3.5 ออนซ์) | |
|---|---|
| พลังงาน | 594 kJ (142 kcal) |
34.6 g | |
| น้ำตาล | 0.49 |
| ใยอาหาร | 5.1 g |
0.11 g | |
0.52 g | |
| วิตามิน | |
| ไทอามีน (บี1) | (9%) 0.107 มก. |
| ไรโบเฟลวิน (บี2) | (2%) 0.028 มก. |
| ไนอาซิน (บี3) | (3%) 0.51 มก. |
(7%) 0.336 มก. | |
| วิตามินบี6 | (25%) 0.331 มก. |
| โฟเลต (บี9) | (5%) 19 μg |
| วิตามินซี | (6%) 5 มก. |
| วิตามินอี | (20%) 2.93 มก. |
| แร่ธาตุ | |
| แคลเซียม | (2%) 18 มก. |
| เหล็ก | (6%) 0.72 มก. |
| แมกนีเซียม | (8%) 30 มก. |
| แมงกานีส | (21%) 0.449 มก. |
| ฟอสฟอรัส | (11%) 76 มก. |
| โพแทสเซียม | (10%) 484 มก. |
| สังกะสี | (3%) 0.27 มก. |
Link to USDA Database entry | |
| ประมาณร้อยละคร่าว ๆ โดยใช้การแนะนำของสหรัฐสำหรับผู้ใหญ่ แหล่งที่มา: USDA Nutrient Database | |
| คุณค่าทางโภชนาการต่อ 100 กรัม (3.5 ออนซ์) | |
|---|---|
| พลังงาน | 177 kJ (42 kcal) |
6.7 g | |
| น้ำตาล | 3 g |
| ใยอาหาร | 3.7 g |
0.74 g | |
5 g | |
| วิตามิน | |
| วิตามินเอ | (30%) 241 μg(27%) 2895 μg1932 μg |
| ไทอามีน (บี1) | (18%) 0.209 มก. |
| ไรโบเฟลวิน (บี2) | (38%) 0.456 มก. |
| ไนอาซิน (บี3) | (10%) 1.513 มก. |
| วิตามินบี6 | (11%) 0.146 มก. |
| โฟเลต (บี9) | (32%) 126 μg |
| วิตามินซี | (63%) 52 มก. |
| วิตามินอี | (13%) 2.02 มก. |
| วิตามินเค | (103%) 108.6 μg |
| แร่ธาตุ | |
| แคลเซียม | (11%) 107 มก. |
| เหล็ก | (17%) 2.25 มก. |
| แมกนีเซียม | (13%) 45 มก. |
| แมงกานีส | (34%) 0.714 มก. |
| ฟอสฟอรัส | (9%) 60 มก. |
| โพแทสเซียม | (14%) 648 มก. |
| สังกะสี | (4%) 0.41 มก. |
Link to USDA Database entry | |
| ประมาณร้อยละคร่าว ๆ โดยใช้การแนะนำของสหรัฐสำหรับผู้ใหญ่ แหล่งที่มา: USDA Nutrient Database | |
ภาพ
.JPG.html){kind=link}
อ้างอิง
- พีรศักดิ์ วรสุนทโรสถ และคณะ. ทรัพยากรพืชในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ 9: พืชให้คาร์โบไฮเดรตที่ไม่ใช่เมล็ด. กทม. สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย. 2544.หน้า 88 - 90
- http://kanchanapisek.or.th/kp6/sub/book/book.php?book=5&chap=5&page=t5-5-infodetail04.html
- . คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 2008-04-11. สืบค้นเมื่อ 2014-01-13.
- ASPCA: Animal Poison Control Center: Toxic Plant List
- The Morton Arboretum Quarterly, Morton Arboretum/University of California, 1965, p. 36.
- Hossain RZ, Ogawa Y, Morozumi M, Hokama S, Sugaya K (2003). "Milk and calcium prevent gastrointestinal absorption and urinary excretion of oxalate in rats". Frontiers in Bioscience. 8: a117-125. doi:10.2741/1083. PMID 12700095. Unknown parameter
|month=ignored (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)