โรงเรียนอุดรพิทยานุกูล
โรงเรียนอุดรพิทยานุกูล (อังกฤษ : Udon Pittayanukoon School) เป็นโรงเรียนประจำจังหวัดอุดรธานี ประเภทสหศึกษา ระดับมัธยมศึกษาขนาดใหญ่พิเศษ สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 20 สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ ตั้งอยู่ที่ถนนศรีสุข ตรงข้ามสำนักงานปศุสัตว์จังหวัดอุดรธานี บนถนนเส้นเดียวกับโรงเรียนอนุบาลอุดรธานี โรงเรียนสตรีราชินูทิศ และโรงเรียนบ้านหมากแข้ง ด้านหลังติดกับถนนศรีชมชื่น มีชื่อเรียกอย่างย่อว่า อุดรพิทย์ อักษรย่อ อ.พ. หรืออักษรย่อภาษาอังกฤษ UP
| โรงเรียนอุดรพิทยานุกูล | |
|---|---|
| ที่ตั้ง | |
77 ถนนศรีสุข ตำบลหมากแข้ง อำเภอเมืองอุดรธานี จังหวัดอุดรธานี 41000 | |
| ข้อมูล | |
| ประเภท | โรงเรียนประจำจังหวัด โรงเรียนมัธยมศึกษาขนาดใหญ่พิเศษ |
| คำขวัญ | นตฺถิ ปญฺญา สมาอาภา แสงสว่างเสมอด้วยปัญญาไม่มี |
| ผู้ก่อตั้ง | พันเอก มหาอำมาตย์ตรี พระวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวัฒนา |
| ผู้อำนวยการ | ธวัช ทุมมนตรี |
| ภาษา | ภาษาที่มีการเรียนการสอนในโรงเรียน ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาญี่ปุ่น ภาษาจีน ภาษาเวียดนาม |
| สี | ████ น้ำเงิน-ชมพู |
| เพลง | มาร์ชโรงเรียนอุดรพิทยานุกูล |
| ต้นไม้ประจำโรงเรียน | ต้นตะแบก |
| เว็บไซต์ | www.Udonpit.ac.th |
แผนการเรียน
มัธยมศึกษาตอนต้น
- โครงการส่งเสริมความสามารถทางคณิตศาสตร์-วิทยาศาสตร์ (สคว.ม.ต้น)
- โครงการเรียนโดยใช้ภาษาอังกฤษเป็นสื่อ (EP : English Program)
- ห้องเรียนปกติ
มัธยมศึกษาตอนปลาย
- โครงการส่งเสริมความสามารถทางคณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยี (สควท.)
- แผนการเรียนเน้นความสามารถทางคณิตศาสตร์และวิทยาศาสตร์ (แผน 1 / แผนวิทย์-คณิต)
- แผนการเรียนเน้นความสามารถทางคณิตศาสตร์และภาษาอังกฤษ (แผน 2 / แผนอังกฤษ-คณิต)
- แผนการเรียนเน้นความสามารถทางภาษาอังกฤษและภาษาจีน (แผน 3 / แผนจีน)
- แผนการเรียนเน้นความสามารถทางภาษาอังกฤษและภาษาญี่ปุ่น (แผน 4 / แผนญี่ปุ่น)
ประวัติ
ชื่อ "อุดรพิทยานุกูล" มีปรากฏครั้งแรกในใบบอกมณฑลอุดรที่ 121/1207 ลงวันที่ 9 ตุลาคม ร.ศ.121 ที่พระวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวัฒนา ข้าหลวงเทศาภิบาลสำเร็จราชการมณฑลอุดร กราบทูลสมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพ เสนาบดีกระทรวงมหาดไทย เรื่องขอถวายพระราชกุศลในการจัดสร้างโรงเรียนหนังสือไทยบ้านหมากแข้ง
ช่วงที่ 1 : จากโรงเรียนหนังสือไทย สู่ โรงเรียนประจำมณฑล
โรงเรียนหนังสือไทยที่แต่เดิมพระเจ้าน้องยาเธอ กรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม (ในขณะนั้น) ทรงสร้างไว้นั้นเกิดเพลิงไหม้ การฝึกสอนนักเรียนต้องอาศัยสอนอยู่ที่เรือนพักข้าราชการ พระองค์เจ้าวัฒนาจึงได้โปรดให้พนักงานจัดสร้างโรงเรียนขึ้นที่ด้านเหนือที่ว่าการมณฑลข้างวัดมัชฌิมาวาส เป็นอาคารหนึ่งหลัง ยาว 10 วา 2 ศอก กว้าง 4 วา พื้นกระดาน ฝากระดานมุงแฝก
ครั้นวันที่ 20 กันยายน ร.ศ.121 พระองค์ได้อาราธนาพระสงฆ์ 7 รูป เจริญพระพุทธมนต์ แล้วในวันรุ่งขึ้น ได้เสด็จไปทรงบาตรเป็นการฉลองโรงเรียน โดยพระวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวัฒนา ได้ประทานนามโรงเรียนนี้ว่า "โรงเรียนอุดรพิทยานุกูล" และได้เปิดสอนนักเรียน ตั้งแต่วันที่ 21 กันยายน ร.ศ.121 (พุทธศักราช 2445) เป็นต้นมา
ในโอกาสเดียวกัน ข้าราชการ พ่อค้า ราษฎร ได้พร้อมใจกันออกเงินบำรุงอุดหนุนซื้อเครื่องเล่าเรียน วัสดุใช้สอยในโรงเรียน และเป็นค่าจ้างครูสำหรับสอนนักเรียน รวมเงิน 1,146 บาท 24 อัฐ ผู้ที่ออกทรัพย์ได้พร้อมใจกันขอพระราชทานถวายเป็นพระราชกุศลแด่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 และพระองค์ทรงอนุโมทนาในการกุศลนี้ และได้ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่ม 19 หน้า 739 ฉบับวันที่ 14 ธันวาคม ร.ศ. 121 นอกจากนี้ ยังปรากฏหลักฐานที่มีการออกทรัพย์และบริจาคทรัพย์เพื่อบำรุงโรงเรียนเรื่อยมา ทั้งใน ร.ศ. 126 ร.ศ. 129 และใน พ.ศ. 2469 เป็นต้น
ช่วงที่ 2 (พ.ศ. 2477 - 2510) : ศรีสุขสุขีแล้ว เพริศแพร้วพิทยา
เวลาล่วงเลยมาจนถึงต้นปีพุทธศักราช 2477 โรงเรียนอุดรพิทยานุกูลได้รับอนุญาตให้เปิดสอนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 7 และ 8 ถือเป็นโรงเรียนแห่งแรกในภาคตะวันออกเฉียงเหนือที่เปิดสอนระดับดังกล่าว ทั้งนี้ ก็โดยการผลักดันของ ม.ล.มานิจ ชุมสาย ศึกษาธิการภาคและครูใหญ่ในขณะนั้น
เมื่อเวลาผ่านไปสถานที่เรียนเริ่มคับแคบจึงได้ย้ายมาอยู่ที่ตั้งปัจจุบันนี้
เมื่อวันที่ 18 กรกฎาคม 2478 มีการสร้างอาคารเรียนหลังแรก เป็นอาคารไม้ใต้ถุนโล่ง ลักษณะเป็นรูปตัวอี สร้างอาคารไม้ 2 ชั้นจำนวน 8 ห้องเรียน โรงฝึกพลศึกษา อาคารห้องสมุด อาคารสังคม และดนตรี หอประชุม และโรงอาหาร (ทั้งหมดนี้รื้อถอนไปหมดแล้วในช่วงต่อมา)
ช่วงที่ 3 (พ.ศ. 2511 - 2520) : สู่ความทันสมัย ก้าวไกลการศึกษา พัฒนาวิชาชีพ
ช่วงนี้โรงเรียนเริ่มใช้หลักสูตรโครงการโรงเรียนมัธยมแบบประสม - Comprehensive School(คมส.) แบบ 1 รุ่นที่ 2 (ปีการศึกษา 2511) ในชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ตามโครงการพัฒนาการของกระทรวงศึกษาธิการ ทำให้ได้รับงบประมาณเพื่อก่อสร้างและปรับปรุงอาคารสถานที่ ให้เอื้อต่อการเรียนการสอนทางด้านวิชาชีพ มีการสร้างอาคารเพิ่ม เช่น อาคารวิทยาศาสตร์และห้องสมุด (อาคาร 5 เดิม) อาคารธุรกิจศึกษา (อาคาร 2) โรงฝึกพลศึกษา โรงฝึกงานช่างทั่วไป ช่างเขียนแบบ ช่างไฟฟ้าวิทยุ ช่างยนต์และช่างกล (กลุ่มอาคารโรงฝึกงานในปัจจุบัน) รวมทั้งบ้านพักครูและเจ้าหน้าที่ นอกจากนี้ มีการสร้างห้องสุขาเพิ่มเติม และปรับปรุงรั้วและประตูโรงเรียนอีกด้วย มีการสร้างอาคารเรียน 4 ชั้น 24 ห้องเรียน (อาคาร 4 ในปัจจุบัน) โดยได้ดำเนินการก่อสร้างเป็น 2 ตอน ครึ่งแรกสร้างเสร็จในปี พ.ศ. 2518 ครึ่งหลังสร้างเสร็จในปี พ.ศ. 2520
โดยเฉพาะในปี พ.ศ. 2518 นี้เองโรงเรียนได้รับความกรุณาจากกระทรวงมหาดไทยยกที่ดินบริเวณบ้านพักอัยการพิเศษประจำ เขต 4 เนื้อที่ 6 ไร่ 1 งาน 50 ตารางวา ด้านทิศตะวันตกของโรงเรียน เพื่อขยายบริเวณที่จะปรับปรุงเป็นสนามกีฬาระดับมาตรฐาน จากนั้น ได้ปรับปรุงและสร้างสนามบาสเก็ตบอล อัฒจันทร์เชียร์ และสร้างหลังคาสำหรับทางเดินเชื่อม ระหว่างอาคารเรียนตามลำดับ
ช่วงที่ 4 (พ.ศ. 2521 - 2542) : ยุคแห่งพระกรุณา คุณธรรมนำหน้า วิชาตามหลัง
ได้ดำเนินการสร้างอาคารสหกรณ์โดยได้รับการอนุเคราะห์เงินบริจาคสมทบส่วนหนึ่งจากคณะครู-อาจารย์ และ ผู้ปกครองนักเรีย รวมทั้งอาคารธรรมสถาน หลวงปู่ขาว อนาลโย ซึ่งเป็นอาคารธรรมสถานหลังแรกของประเทศไทยที่สร้างในสถานศึกษาตามนโยบายนำวัดและศาสนาเข้ามาสู่โรงเรียน โดยได้รับพระมหากรุณาธิคุณจากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและสมเด็จพระนางเจ้าฯพระบรมราชินีนาถ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯพระราชทานแบบแปลนให้แก่ทางโรงเรียน และพระราชทานนามพระพุทธรูปองค์ประธานแห่งธรรมสถานนี้ว่า "พระพุทธศรีอุดรมงคล ทศพลธรรมะประภัสสร"
ในช่วงนี้มีการสร้างอาคาร "รัตนโกสินทร์สมโภช 2525" ขึ้น และได้มีการจัดสร้างสนามหญ้าและสวนหย่อมขนาดใหญ่หน้าอาคารรัตนโกสินทร์สมโภชฯ ในบริเวณอาคารไม้รูปตัว อี ที่ถูกรื้อถอนย้ายไปปลูกสร้างใหม่ (อาคาร 3 ในปัจจุบัน) และได้จัดสร้างอาคารอเนกประสงค์เพื่อใช้ เป็นอาคารห้องสมุดและหอประชุม แล้วเสร็จใน พ.ศ. 2531
ช่วงนี้มีการสร้างอัฒจรรย์ขนาดใหญ่ด้านทิศตะวันตก และติดตั้งหลอดไฟสปอตไลท์รอบสนามฟุตบอล สร้างทางเดินระหว่างอาคารเพิ่มเติม พ.ศ. 2533 ได้งบประมาณก่อสร้างอาคารอาคาร 6 ในปัจจุบัน ตั้งอยู่ทางด้านตะวันออกตามแนวรั้วโรงเรียน ด้านถนนอุดรพิทย์ ท้ายที่สุดของช่วงนี้ ได้ก่อสร้างอาคารศูนย์กีฬาแบบมาตรฐาน ในบริเวณอาคารเกษตรและอาคาร คหกรรมเดิม
ช่วงที่ 5 (พ.ศ. 2543 - ปัจจุบัน) : ศตวรรษแห่งปัญญา อนุสรณ์แห่งประชา อุดรพิทยานุกูล
พ.ศ. 2544 โรงเรียนจัดงานฉลอง "100 ปี อุดรพิทยานุกูล" อย่างยิ่งใหญ่ มีการสร้างอาคารโรงอาหารแห่งที่สอง บริเวณหลังโรงฝึกพลศึกษา
พ.ศ. 2547 ก่อสร้างอาคารเรียนสามชั้น บริเวณสนามเทนนิสด้านทิศเหนือ ให้ชื่อว่า "อาคาร 100 ปี อุดรพิทยานุกูล" โดยศิษย์เก่า ศิษย์ปัจจุบัน ร่วมกันสมทบทุนก่อสร้าง หลังจากนี้ ได้มีการรื้อถอนอาคาร 5 และสร้างอาคารเรียนสามชั้น เป็นอาคารวิทยาศาสตร์ เริ่มใช้ปีการศึกษา 2549 นอกจากนี้ ยังมีการปรับปรุงทางเดินระหว่างอาคาร ถนนทางเข้า-ออกโรงเรียน และสร้างที่จอดรถเพิ่มเติม รวมทั้งปรับปรุงภูมิทัศน์ศาลพระภูมิประจำโรงเรียน
พ.ศ. 2550-2551 ได้ปรับปรุงโรงอาหารใหม่ให้เป็นโรงอาหารสองชั้น ปรับปรุงอัฒจรรย์เชียร์และปะรำพิธีบริเวณสนามฟุตบอลแล้ว และล่าสุด ในปี 2552 ก็ได้จัดสร้างอาคารเรียนหลังใหม่ คืออาคาร 8 (อาคารเฉลิมพระเกียรติ 80 พรรษา) ตั้งอยู่หลังอาคาร 5 ทางประตูด้านทิศตะวันออก บนสระมรกตเดิม เพื่อรองรับจำนวนนักเรียนที่มากขึ้นในปัจจุบัน และสร้างอาคารเพิ่มเติมข้างอาคารอเนกประสงค์ แทนที่ร้านค้าสหกรณ์โรงเรียน เพื่อใช้เป็นสำนักงานของสหกรณ์ออมทรัพย์เสมาธรรมจักร
พ.ศ. 2556 โรงเรียนจัดงานฉลอง "111 ปี อุดรพิทยานุกูล" อย่างยิ่งใหญ่และได้จัดตั้งมูลนิธิ "111ปีอุดรพิทย์เพื่อการศึกษา"ภายใต้การนำของ ฯพณฯ อำนาจ ผการัตน์ อดีตผู้ว่าราชการจังหวัดอุดรธานี นายประยูร ธีระพงษ์ อดีตผู้อำนวยการโรงเรียนอุดรพิทยานุกูล และนายวัชรินทร์ ศรีบุรินทร์ ผู้อำนวยการโรงเรียนอุดรพิทยานุกูลในขณะนั้น
รายนามผู้บริหารโรงเรียนอุดรพิทยานุกูล
| ลำดับที่ | รายนาม | ระยะเวลาดำรงตำแหน่ง | ตำแหน่ง |
| 1 | นายสุข นิจมานพ | 2445 - 2446 | ครูใหญ่ |
| 2 | ขุนบำรุงนิการกิจ | 2447 - 2448 | ครูใหญ่ |
| 3 | นายทอง อนงค์ไทย | 2449 - 2450 | ครูใหญ่ |
| 4 | พระสิมมา | 2451 - 2451 | ครูใหญ่ |
| 5 | นายเจิม | 2452 - 2454 | ครูใหญ่ |
| 6 | ขุนดรุณการวรสาสน์ | 2455 - 2457 | ครูใหญ่ |
| 7 | นายทัด วีระกุล | 2458 - 2459 | ครูใหญ่ |
| 8 | ขุนอักษรสรรค์ (เฮง สีตะธนี) | 2460 - 2463 | ครูใหญ่ |
| 9 | ขุนชำนาญขบวนสอน | 2464 - 2465 | ครูใหญ่ |
| 10 | ขุนประสมคุรุการ | 2466 - 2470 | ครูใหญ่ |
| 11 | นายวงศ์ พิรานนท์ | 2471 - 2472 | ครูใหญ่ |
| 12 | นายเอื้อ จันทรวงศ์ | 2473 - 2473 | ครูใหญ่ |
| 13 | ขุนวิจักษ์จรรยา | 2474 - 2476 | ครูใหญ่ |
| 14 | หม่อมหลวงมานิจ ชุมสาย | 2477 - 2479 | ครูใหญ่ |
| 15 | นายเทือก กุสุมา ณ อยุธยา ป.ม. อ.บ. | 2480 - 2482 | ครูใหญ่ |
| 16 | นายกนก มาณวิท ป.ม. อ.บ. | 2483 - 2483 | ครูใหญ่ |
| 17 | นายแบน ตุงคะสมิต ป.ม. | 2484 - 2486 | ครูใหญ่ |
| 18 | นายเดช เดชกุญชร ป.ม. | 2487 - 2489 | ครูใหญ่ |
| 19 | นายวิศาล ศิวารัตน์ ป.ม. | 2490 - 2491 | ครูใหญ่ |
| 20 | นายผ่อน ชีวะประเสริฐ ป.ม. | 2492 - 2495 | ครูใหญ่ |
| 21 | นายสิทธิ์ บัณฑิตวงศ์ ป.ม. | 2496 - 2502 | อาจารย์ใหญ่ |
| 22 | นายแก้ว อุปพงศ์ ป.ม. | 2503 - 2510 | อาจารย์ใหญ่ |
| 23 | นายประยูร ธีระพงษ์ พ.ม. น.บ.Grad. Dip. in Ed. (Alta) | 2511 - 2516 | อาจารย์ใหญ่ |
| 23 | นายประยูร ธีระพงษ์ พ.ม. น.บ.Grad. Dip. in Ed. (Alta) | 2517 - 2521 | ผู้อำนวยการ |
| 24 | นายสนิทพงษ์ นวลมณี กศ.บ. น.บ. | 2522 - 2526 | ผู้อำนวยการ |
| 25 | นายดิลก วัจนสุนทร M.Ed. | 2527 - 2527 | ผู้อำนวยการ |
| 26 | นายอนันต์ มาศยคง พ.ม. ศศ.บ. | 2527 - 2529 | ผู้อำนวยการ |
| 27 | นายมงคล สุวรรณพงศ์ นบ.ท.Grad. Dip in Ed. (Admin) | 2529 - 2532 | ผู้อำนวยการ |
| 28 | นายคำพันธุ์ คงนิล กศ.บ.Grad. Dip in Ed. (Alta) | 2532 - 2536 | ผู้อำนวยการ |
| 29 | นายประดิษฐ์ ศรีวรมาศ พ.ม. กศ.บ. พบ.ม. | 2536 - 2537 | ผู้อำนวยการ |
| 30 | นายวิเชียร ชูประยูร วท.บ. พ.ม. ค.บ. (เกียรตินิยม จุฬา) | 2537 - 2540 | ผู้อำนวยการ |
| 31 | นายมณเฑียร ศรีภูธร พ.ม. วท.บ. น.บ. นศ.บ. ศษ.บ. รป.บ. ค.ม. (บริหารการศึกษา) | 2540 - 2543 | ผู้อำนวยการ |
| 32 | นายณรงค์ ชาติภรต กศ.บ. น.บ. | 2543 - 2552 | ผู้อำนวยการ |
| 33 | นางสาวนิวรณ์ สุทธิบุญ | 2553 - 2553 | ผู้อำนวยการ |
| 34 | นายวันชัย วิเศษโพธิศรี | 2554 - 2555 | ผู้อำนวยการ |
| 35 | นายวัชรินทร์ ศรีบุรินทร์ | 2555 - 2556 | ผู้อำนวยการ |
| 36 | นายประมวล โสภาพร | 2556 - 2557 | ผู้อำนวยการ |
| 37 | นายสุจินต์ ขาวแก้ว | 2557 - 2560 | ผู้อำนวยการ |
| 38 | ว่าที่ร.ต.ดร.บรรจง มูลตรีแก้ว | 2561 - 2563 | ผู้อำนวยการ |
| 39 | นายธวัช ทุมมนตรี | 2563 - ปัจจุบัน | ผู้อำนวยการ |
อ้างอิง
- 1 จำนวนนักเรียน
- http://www.udonpit.ac.th/index.php/info/info.html
แหล่งข้อมูลอื่น
- เว็บไซต์หลักโรงเรียนอุดรพิทยานุกูล
