fbpx
วิกิพีเดีย

ความเอนเอียงทางประชาน

ตุลาคม 27, 2021

ความเอนเอียงทางประชาน (อังกฤษ: cognitive bias) เป็นรูปแบบความคลาดเคลื่อนของการประเมินตัดสินใจ ที่การอนุมานถึงบุคคลอื่นหรือสถานการณ์ต่าง ๆ อาจจะเป็นไปโดยไม่สมเหตุผล คือ เราจะสร้างความจริงทางสังคม (social reality) ที่เป็นอัตวิสัย จากการรับรู้ข้อมูลที่ได้ทางประสาทสัมผัส เพราะฉะนั้น ความจริงที่เราสร้างขึ้นนี้ ซึ่งไม่ใช่ความจริงโดยปรวิสัย อาจจะกำหนดพฤติกรรมทางสังคมของเรา ดังนั้น ความเอนเอียงทางประชานอาจนำไปสู่ความบิดเบือนทางการรับรู้ การประเมินตัดสินใจที่ไม่ถูกต้อง การตีความที่ไม่สมเหตุผล หรือพฤติกรรมที่เรียกกันอย่างกว้าง ๆ ว่า ความไม่มีเหตุผล (irrationality)

ความเอนเอียงทางประชานบางอย่างเชื่อว่า เป็นการปรับตัวให้เข้ากับสังคมสิ่งแวดล้อม คือเป็นเหตุให้เกิดการกระทำที่มีประสิทธิภาพในสถานการณ์บางอย่าง นอกจากนั้นแล้ว ความเอนเอียงทางประชานบางอย่างสามารถทำให้ตัดสินใจได้เร็วขึ้น ในสถานการณ์ที่ความเร็วมีความสำคัญมากกว่าความแม่นยำ ดังที่พบในเรื่องของฮิวริสติก ความเอนเอียงบางอย่างอาจจะเป็น "ผลพลอยได้" ของความจำกัดในการประมวลข้อมูลของมนุษย์ ซึ่งอาจจะมาจากการไม่มีกลไกทางจิตใจที่เหมาะสม (สำหรับปัญหานั้น) หรือว่ามีสมรรถภาพจำกัดในการประมวลข้อมูล

ภายใน 6 ทศวรรษที่ผ่านมา ได้มีการกำหนดความเอนเอียงทางประชานเป็นจำนวนมาก เป็นผลจากงานวิจัยในเรื่องการประเมินและการตัดสินใจของมนุษย์ จากสาขาวิชาการต่าง ๆ รวมทั้งประชานศาสตร์ จิตวิทยาสังคม และเศรษฐศาสตร์พฤติกรรม (behavioral economics) ความเอนเอียงทางประชานเป็นเรื่องสำคัญที่จะศึกษาเพราะว่า "ความผิดพลาดอย่างเป็นระบบ" แสดงให้เห็นถึง "กระบวนการทางจิตที่เป็นฐานของการรับรู้และการประเมินตัดสินใจ" (Tversky & Kahneman,1999, p. 582) นอกจากนั้นแล้ว แดเนียล คาฮ์นะมัน และอะมอส ทเวอร์สกี้ ยังอ้างไว้ด้วยว่า ความรู้เกี่ยวกับความเอนเอียงทางประชานมีผลทางด้านการปฏิบัติในฟิลด์ต่าง ๆ รวมทั้งการวินิจฉัยทางคลินิก

สาระสำคัญ

ความเอนเอียงเกิดขึ้นจากระบวนการทางจิตหลายอย่างที่บางครั้งยากที่จะแยกแยะ รวมทั้ง

  • การใช้วิธีลัดในการประมวลข้อมูล (ฮิวริสติก)
  • ความรบกวนทางจิตใจ (mental noise)
  • สมรรถภาพที่จำกัดของจิตใจในการประมวลข้อมูล
  • แรงจูงใจทางอารมณ์และทางศีลธรรม
  • อิทธิพลทางสังคม

ความคิดเกี่ยวกับความเอนเอียงทางประชานมาจากคาฮ์นะมันและทเวอร์สกี้เริ่มตั้งแต่ปี ค.ศ. 1972 ซึ่งมีรากฐานมาจากประสบการณ์ของพวกเขาเกี่ยวกับความไม่สามารถคิดโดยเหตุผลโดยใช้ตัวเลข (innumeracy) ของมนุษย์ คาฮ์นะมันและคณะได้แสดงโดยใช้วิธีที่ทำซ้ำได้หลายอย่างว่า การประเมินและการตัดสินใจของมนุษย์ต่างไปจากที่แสดงในแบบจำลองทางเศรษฐศาตร์ที่ใช้กันอย่างกว้างขวางคือ rational choice theory (ทฤษฎีการเลือกโดยเหตุผล) โดยอธิบายว่า มนุษย์ทำการประเมินและตัดสินใจโดยใช้ฮิวริสติก ซึ่งเป็นทางลัดทางความคิดที่สามารถให้ค่าประเมินอย่างรวดเร็วเกี่ยวกับความน่าจะเป็นของเหตุการณ์บางอย่าง (Baumeister & Bushman, 2010, p. 141). ฮิวริสติกเป็นวิธีแก้ปัญหาที่ง่ายกว่าในการคำนวณ แต่ว่าบางครั้งทำให้เกิด "ความผิดพลาดที่รุนแรงอย่างเป็นระบบ"

ยกตัวอย่างเช่น ฮิวริสติกโดยความเป็นตัวแทน (representativeness heuristic) คือ ความโน้มเอียงที่จะ "ประเมินความชุกหรือความน่าจะเป็น" ของเหตุการณ์หนึ่ง ๆ โดยความคล้ายคลึงของเหตุการณ์นั้นกับรูปแบบตัวอย่าง (Baumeister & Bushman, 2010, p. 141) ในงานทดลองหนึ่ง คาฮ์นะมันและทเวอร์สกี้ให้ผู้ร่วมการทดลองอ่านข้อความสั้น ๆ เกี่ยวกับหญิงคนหนึ่งชื่อว่าลินดา โดยกล่าวถึงเธอว่า "อายุ 31 ปี ยังโสด พูดจาตรงไปตรงมา และฉลาดมาก เธอเรียนปรัชญาเป็นวิชาเอก แม้จะเป็นนักศึกษา เธอก็มีความสนใจในปัญหาการเลือกปฏิบัติ และปัญหาความยุติธรรมทางสังคมอย่างลึกซึ้ง และเข้าร่วมการเดินขบวนต่อต้านการใช้อาวุธ/พลังงานนิวเคลียร์" ผู้ร่วมการทดลองจะอ่านข้อความนี้แล้วประเมินความเป็นไปได้ของข้อความต่าง ๆ เกี่ยวกับลินดา รวมทั้ง "ลินดาเป็นพนักงานรับฝากถอนเงินในธนาคาร" และ "ลินดาเป็นพนักงานรับฝากถอนเงินในธนาคาร และเข้าร่วมกิจกรรมขบวนการเพื่อสิทธิของสตรี" เรามักจะมีความโน้มเอียงที่มีกำลังในการเลือกข้อความหลัง ซึ่งเฉพาะเจาะจงมากกว่า ว่ามีโอกาสเป็นไปได้สูงกว่า แม้ว่า จริง ๆ แล้ว ประพจน์เชื่อมในรูปแบบ "ลินดาเป็นทั้ง ก and ข" ไม่สามารถที่จะเป็นไปได้มากกว่าข้อความที่ทั่วไปยิ่งกว่าคือ "ลินดาเป็น ก" การอธิบายโดยใช้ฮิวริสติกโดยความเป็นตัวแทนก็คือว่า การตัดสินใจบิดเบือนไป เพราะว่า สำหรับผู้อ่านแล้ว ข้อความอธิบายบุคลิกของลินดา คล้ายกับของบุคคลที่อาจจะเป็นนักสิทธินิยมของสตรี แต่ไม่เหมือนกับคนที่ทำงานในธนาคาร ซึ่งอาจจะตีความได้ว่า ฮิวริสติกโดยความเป็นตัวแทนนำไปสู่ความผิดพลาดโดยกระตุ้นความคิดแบบเหมารวม และกระตุ้นการประเมินตัดสินผู้อื่นที่ไม่เที่ยงตรง (Haselton et al., 2005, p. 726).

แต่สำหรับผู้ที่ไม่เห็นด้วยกับคาฮ์นะมันและทเวอร์สกี้ มีวิธีการอธิบายอีกอย่างหนึ่งว่า การใช้ฮิวริสติกไม่ควรที่จะนำไปสู่ความคิดว่า ความคิดของมนุษย์เต็มไปด้วยความเอนเอียงทางประชานที่ไม่สมเหตุผล แต่ว่า ควรจะคิดถึงฮิวริสติกว่าเป็นวิธีการแก้ปัญหาที่มีการปรับตัวให้เข้ากับสังคมสิ่งแวดล้อม ที่ไม่เหมือนการใช้ตรรกะเชิงรูปนัย (formal logic) และกฎความน่าจะเป็น อย่างไรก็ดี การทดลองต่าง ๆ เช่นเดียวกับเรื่องของลินดานี้ ได้กลายมาเป็นโปรแกรมงานวิจัยที่ขยายตัวไปอย่างกว้างขวางเกินขอบเขตวิชาการทางจิตวิทยา ข้ามไปยังสาขาอื่น ๆ รวมทั้งแพทยศาสตร์และรัฐศาสตร์

รูปแบบ

ความเอนเอียงสามารถแบ่งประเภทได้หลายวิธี ยกตัวอย่างเช่นแบ่งเป็นความเอนเอียงที่เกิดเฉพาะในกลุ่มบุคคล (เช่น Group polarization) และที่เกิดในระดับบุคคล

ความเอนเอียงบางอย่างมีอิทธิพลต่อการตัดสินใจ (decision-making) ที่ต้องพิจารณาความน่าพอใจของผลทางเลือกต่าง ๆ (เช่น sunk costs fallacy) ความเอนเอียงอย่างอื่นเช่น illusory correlation (สหสัมพันธ์ลวง) มีอิทธิพลต่อการประเมินความน่าจะเป็น หรือว่าการประเมินว่าเหตุการณ์อะไรเป็นเหตุ อะไรเป็นผล มีความเอนเอียงพวกหนึ่งโดยเฉพาะที่มีผลต่อความจำ เช่น consistency bias ซึ่งก็คือการระลึกถึงทัศนคติและพฤติกรรมในอดีตว่าเหมือนกับทัศนคติในปัจจุบันเกินความเป็นจริง

มีความเอนเอียงที่สะท้อนถึงแรงจูงใจของบุคคลนั้น ยกตัวอย่างเช่น ความต้องการที่จะมีภาพพจน์ของตนเชิงบวกจะนำไปสู่ Egocentric bias และการหลีกเลี่ยงความไม่ลงรอยกันทางประชาน (cognitive dissonance) ที่ทำให้รู้สึกไม่ดี มีความเอนเอียงบางอย่างที่เกิดจากวิธีการรับรู้ของสมอง หรือวิธีการสร้างความจำและทำการตัดสินใจ ซึ่งมีความแตกต่างกันที่แยกออกป็น "Hot cognition" (การคิดหาเหตุผลที่มีแรงจูงใจประกอบด้วยอารมณ์) และ "Cold Cognition" เพราะว่า การคิดหาเหตุผลประกอบด้วยแรงจูงใจ (motivated reasoning) อาจเกิดขึ้นภายใต้สภาวะตื่นตัว

ในบรรดาความเอนเอียงที่จัดว่า "cold" ก็คือ

  • บางอย่าเกิดจาก "การละเลยข้อมูลที่เกี่ยวข้องกัน" (เช่น neglect of probability)
  • บางอย่างเป็นการประเมินและการตัดสินใจที่ "มีอิทธิพลจากข้อมูลที่ไม่เกี่ยวข้องกัน" ยกตัวอย่างเช่นปรากฏการณ์ Framing (การตั้งกรอบ) ที่ปัญหาอย่างเดียวกันจะได้คำตอบต่างกันขึ้นอยู่กับว่า กล่าวถามปัญหาอย่างไร หรือ distinction bias คือ จะมีการเลือกทางเลือกที่แสดงร่วมกัน ต่างจากการเลือกทางเลือกที่แสดงทีละอย่าง
  • บางอย่างเป็นการให้ความสำคัญเกินส่วน กับลักษณะที่ไม่สำคัญแต่ชัดเจนของปัญหา (เช่น anchoring)

การที่ความเอนเอียงบางอย่างสะท้อนแรงจูงใจ โดยเฉพาะแรงจูงใจที่จะมีทัศนคติที่ดีเกี่ยวกับตนเอง สามารถอธิบายความที่ความเอนเอียงเป็นการรับใช้ตนเองหรือพุ่งความสนใจไปในตน (เช่น illusion of asymmetric insight, ความเอนเอียงรับใช้ตนเอง [self-serving bias], และ projection bias) มีความเอนเอียงบางอย่างที่ใช้ในการประเมินบุคคลที่อยู่ใน in-group (คือในวงสังคมตนเอง) และ out-group (คือนอกวงสังคมตนเอง) โดยที่ประเมินวงสังคมของตนเองว่ามีความหลากหลายมากกว่า และดีกว่าโดยประการต่าง ๆ แม้ว่า "วงสังคม" เหล่านั้นอาจจะเป็นการกำหนดโดยสุ่ม (เช่น ingroup bias, outgroup homogeneity bias)

ความเอนเอียงทางประชานบางอย่างเป็นกลุ่มย่อยของความเอนเอียงโดยการใส่ใจ (attentional bias) ซึ่งหมายถึงการใส่ใจสิ่งเร้าบางอย่างเป็นพิเศษ ยกตัวอย่างเช่น มีหลักฐานว่า ผู้ที่ติดสุราหรือยาเสพติดอื่น ๆ ให้ความใส่ใจเป็นพิเศษในสิ่งเร้าที่เกี่ยวกับสิ่งเสพติดนั้น ๆ บททดสอบทางจิตวิทยาเพื่อวัดความเอนเอียงที่สามัญก็คือ Stroop Task และ Dot Probe Task

รายการต่อไปนี้เป็นชื่อของความเอนเอียงที่มีงานศึกษามาก

ชื่อ คำพรรณนา
Fundamental Attribution Error (FAE) หรือเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า correspondence bias (Baumeister & Bushman, 2010) เป็นความโน้มเอียงที่เราจะเน้นการใช้นิสัยในการอธิบายพฤติกรรมที่เห็นในคนอื่นมากเกินไป โดยที่ขณะเดียวกัน มีการใส่ใจในบทบาทและอำนาจของสถานการณ์สิ่งแวดล้อมต่อพฤติกรรมนั้นน้อยเกินไป

มีงานทดลองคลาสสิกที่แสดง FAE คือ ทั้ง ๆ ที่รู้ว่า ผู้เขียนแต่ละคนได้รับมอบหมายให้เขียนปาฐกถาสนับสนุนหรือต่อต้านฟีเดล กัสโตร ผู้ร่วมการทดลองกลับไม่สนใจความกดดันทางสถานการณ์เช่นนั้นแล้วกล่าวว่าผู้เขียนแต่ละคนมีทัศนคติเช่นนั้นจริง ๆ

ความเอนเอียงเพื่อยืนยัน (Confirmation bias) ความโน้มเอียงที่จะสืบหาหรือตีความข้อมูลโดยวิธีที่จะยืนยันความเห็นของตน นอกจากนั้นแล้ว เราอาจจะไม่ให้เครดิตกับข้อมูลที่ไม่ยืนยันความเห็นของเรา

ความเอนเอียงเพื่อยืนยันมีความสัมพันธ์กับความไม่ลงรอยกันทางประชาน (cognitive dissonance) คือ เราจะลดความไม่ลงรอยกันของสิ่งที่พบ โดยการสืบหาข้อมูลที่ยืนยันความเห็นของเราเพิ่มขึ้นอีก

ความเอนเอียงรับใช้ตนเอง (Self-serving bias) ความโน้มเอียงที่จะรับเอาเครดิตของความสำเร็จ แต่โยนโทษของความล้มเหลว

และอาจจะปรากฏเป็นความโน้มเอียงที่ประเมินข้อมูลที่ไม่ชัดเจนเข้าข้างตัวเอง

Belief bias (ความเอนเอียงโดยความเชื่อ) คือ เมื่อการประเมินความมีเหตุผลของข้ออ้างความจริง มีความเอนเอียงเนื่องจากเชื่อว่าข้อสรุปของข้ออ้างนั้นเป็นจริงหรือเท็จตั้งแต่ก่อนทำการประเมิน
Framing (การวางกรอบ) คือ ความเอนเอียงที่เกิดขึ้นเมื่อใช้วิธีการหรือคำพรรณนาอธิบายสถานการณ์หรือปัญหาแคบเกินไป
Hindsight bias (ความเอนเอียงโดยมองย้อนหลัง) บางครั้งเรียกว่า ปรากฏการณ์ "ฉันรู้มาตั้งแต่ต้นแล้ว" เป็นความโน้มเอียงที่จะเห็นเหตุการณ์ในอดีตว่าเป็นเรื่องที่พยากรณ์ได้

ในบทความที่ตีพิมพ์ในปี ค.ศ. 2012 นักวิชาการเสนอว่า ความเอนเอียงที่ดูเหมือนจะไม่มีความสัมพันธ์อย่างน้อย 8 อย่าง สามารถเกิดได้โดยใช้กลไกการสร้างของทฤษฎีสารสนเทศ คือมีการแสดงว่า ความคลาดเคลื่อนที่เกิดจากการรบกวน ในกระบวนการประมวลข้อมูลที่ต้องอาศัยความจำ ที่แปลงหลักฐานที่เป็นปรวิสัย (คือสังเกตการณ์) ให้เป็นค่าประเมินที่เป็นอัตวิสัย (คือการตัดสินใจ) สามารถที่จะสร้างความเอนเอียงทางประชานต่าง ๆ ได้คือ regressive conservatism, belief revision (หรือเรียกว่า Bayesian conservatism), illusory correlation (สหสัมพันธ์ลวง), illusory superiority (ความเหนือกว่าลวง หรือปรากฏการณ์ว่าฉันเหนือกว่าคนอื่นโดยเฉลี่ย) และ worse-than-average effect (ฉันแย่กว่าคนอื่นโดยเฉลี่ย), subadditivity effect, exaggerated expectation, overconfidence (มั่นใจมากเกินไป), และ hard-easy effect

ความสำคัญในพฤติกรรม

สถาบันและแนวคิดต่าง ๆ ทางสังคม ตั้งอยู่ในรากฐานว่าเราจะทำการตัดสินใจโดยใช้เหตุผล เช่น กฎหมายเกี่ยวกับตลาดลงทุนโดยมากสมมุติว่า นักลงทุนล้วนแต่มีการกระทำที่เป็นไปตามเหตุผลอย่างสมบูรณ์แบบ แต่จริง ๆ แล้ว นักลงทุนล้วนแต่มีความจำกัดทางประชานเนื่องจากการมีความเอนเอียง การใช้ฮิวริสติก และ framing effect

ตัวอย่างอีกอย่างหนึ่งคือ ในการพิจารณาคดีโดยใช้ลูกขุนที่ยุติธรรม ลูกขุนจะต้องไม่ใส่ใจในประเด็นที่ไม่เกี่ยวข้องกับคดี สามารถชั่งหลักฐานต่าง ๆ ได้อย่างถูกต้อง เปิดใจพิจารณาความเป็นไปได้ต่าง ๆ และพยายามยับยั้งการเกิดขึ้นของเหตุผลวิบัติต่าง ๆ เช่นการอุทธรณ์โดยความรู้สึก (appeal to emotion) แต่ว่า ความเอนเอียงที่พบในงานทดลองทางจิตวิทยาเหล่านี้แสดงว่า เราจะไม่สามารถทำการเหล่านั้นได้จริง ๆ แต่ความล้มเหลวนั้นจะเกิดขึ้นอย่างเป็นระบบ ไปในทิศทางที่สามารถพยากรณ์ได้

ความเอนเอียงทางประชานยังมีความสัมพันธ์กับความดำรงอยู่ได้ของเรื่องเหนือธรรมชาติ กับปัญหาสังคมเช่นความเดียดฉันท์ และเป็นอุปสรรคกับการยอมรับความรู้ทางวิทยาศาสตร์ที่ไม่ใช่ความรู้โดยสัญชาตญาณ (non-intuitive) ของสาธารณชนทั่วไป

การลดระดับความเอนเอียงทางประชาน

มีนักวิชาการหลายพวกที่ยืนยันว่า ประเด็นและทิศทางของความเอนเอียงทางประชานไม่ใช่เรื่องที่เกิดขึ้นโดยสุ่ม คือไม่ได้เกิดขึ้นลอย ๆ ดังนั้น ความเอนเอียงทางประชานเป็นเรื่องที่พยากรณ์ได้ นอกจากนั้นแล้ว เรายังสามารถควบคุมความเอนเอียงได้ เช่น "Debiasing" เป็นเทคนิคลดความเอนเอียงที่สนับสนุนบุคคลให้ใช้วิธีการประมวลผลเหนือสำนึกที่ควบคุมได้ เทียบกับผลที่ได้จากความเอนเอียงซึ่งเป็นกระบวนการจิตใต้สำนึกที่เกิดขึ้นโดยอัตโนมัติ

ส่วนในเรื่องการลด FAE วิธีที่ใช้เงินเป็นตัวล่อ และที่แจ้งผู้ร่วมการทดลองว่าตนจะต้องรับผิดชอบต่อการหาเหตุที่ถูกต้อง ทำให้ผู้ร่วมการทดลองหาเหตุได้อย่างแม่นยำขึ้น

"Cognitive bias modification" (การปรับความเอนเอียงทางประชาน) หมายถึงกระบวนการที่ปรับความเอนเอียงทางประชานของผู้ที่มีสุขภาพดี และหมายถึงวิธีการบำบัดทางจิตวิทยาที่ไม่ใช้ยาเพื่อโรควิตกกังวล โรคซึมเศร้า และการติดสิ่งเสพติดที่เรียกว่า "Cognitive bias modification therapy" (CBMT) CBMT มีอีกชื่อหนึ่งว่า Applied Cognitive Processing Therapies (ACPT) เป็นวิธีการบำบัดที่เป็นกลุ่มย่อย ๆ ภายในวิธีการบำบัดทางจิตวิทยาที่มีเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ ที่ใช้ปรับเปลี่ยนกระบวนการทางประชาน โดยร่วมกับหรือไม่ร่วมกับการใช้ยาและการบำบัดด้วยการพูดคุย และแม้ว่า CBM จะหมายถึงการปรับกระบวนการทางประชานของผู้มีสุขภาพดี แต่ว่า CBMT จะหมายถึงการบำบัดทางจิตวิทยาที่อิงหลักฐาน ที่ทำการปรับเปลี่ยนกระบวนการทางประชานเพื่อบำบัดความทุกข์ จากโรคซึมเศร้าที่รุนแรงโรควิตกกังวล และจากการติดสิ่งเสพติด CBMT เป็นการบำบัดที่อาศัยเทคโนโลยีคอมพิวเตอร์โดยไม่จำเป็นต้องมีผู้รักษาอยู่ร่วมด้วย CBM อาศัยทั้งหลักฐานและทฤษฎีจากแบบจำลองทางประชานเกี่ยวกับความวิตกกังวล จากประสาทวิทยาศาสตร์เชิงประชาน และจากแบบจำลองในการใส่ใจ

ดูเพิ่ม

เชิงอรรถและอ้างอิง

  1. Haselton, MG; Nettle, D; Andrews, P W (2005). The evolution of cognitive bias. In D. M. Buss (Ed.), The Handbook of Evolutionary Psychology: Hoboken, NJ, US: John Wiley & Sons Inc. pp. 724–746.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  2. Bless, H., Fiedler, K., & Strack, F. (2004). Social cognition: How individuals construct social reality. Hove and New York: Psychology Press. p. 2.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  3. Bless, H., Fiedler, K., & Strack, F. (2004). Social cognition: How individuals construct social reality. Hove and New York: Psychology Press.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  4. Kahneman, D.; Tversky, A. (1972). "Subjective probability: A judgment of representativeness". Cognitive Psychology. 3 (3): 430–454. doi:10.1016/0010-0285(72)90016-3.
  5. Baron, J (2007). Thinking and Deciding (4 ed.). New York, NY: Cambridge University Press.
  6. Ariely, D (2008). Predictably Irrational: The Hidden Forces That Shape Our Decisions. New York, NY: HarperCollins.
  7. Gigerenzer, G. & Goldstein, D. G. (1996). "Reasoning the fast and frugal way: Models of bounded rationality". Psychological Review. 103 (4): 650–669. doi:10.1037/0033-295X.103.4.650. PMID 8888650.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  8. ↑ Tversky, A; Kahneman, D (1974). "Judgement under uncertainty: Heuristics and biases". Sciences. 185 (4157): 1124-1131. doi:10.1126/science.185.4157.1124. PMID 17835457.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  9. ↑ Haselton, M. G., Nettle, D., & Andrews, P. W. (2005). The evolution of cognitive bias. In D. M. Buss (Ed.), The Handbook of Evolutionary Psychology: Hoboken, NJ, US: John Wiley & Sons Inc. pp. 724–746.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  10. Bless, H., Fiedler, K., & Strack, F. (2004). Social cognition: How individuals construct social reality. Hove and New York: Psychology Press.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  11. Kahneman, D; Tversky, A. (1996). "On the reality of cognitive illusions". Psychological Review. 103 (3): 582–591. doi:10.1037/0033-295X.103.3.582. PMID 8759048.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  12. Kahneman, D; Slovic, P; Tversky, A (1982). Judgment under uncertainty: Heuristics and biases (1 ed.). Cambridge University Press.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  13. Simon, H. A. (1955). "A behavioral model of rational choice". The Quarterly Journal of Economics. 69 (1): 99–118. doi:10.2307/1884852.
  14. Pfister, H.-R.; Böhm, G. (2008). "The multiplicity of emotions: A framework of emotional functions in decision making". Judgment and Decision Making. 3: 5–17.
  15. Wang, X. T; Simons, F; Brédart, S (2001). "Social cues and verbal framing in risky choice". Journal of Behavioral Decision Making. 14 (1): 1–15. doi:10.1002/1099-0771(200101)14:1<1::AID-BDM361>3.0.CO;2-N.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  16. Kahneman, Daniel; Shane Frederick (2002). "Representativeness Revisited: Attribute Substitution in Intuitive Judgment". ใน Thomas Gilovich, Dale Griffin, Daniel Kahneman (บ.ก.). Heuristics and Biases: The Psychology of Intuitive Judgment. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 51–52. ISBN 978-0-521-79679-8.CS1 maint: multiple names: editors list (link)
  17. Tversky, A., & Kahneman, D. (1983). "Extensional versus intuitive reasoning: The conjunction fallacy in probability judgement". Psychological Review. 90: 293–315. doi:10.1037/0033-295X.90.4.293.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  18. Gigerenzer, G. (2006). "Bounded and Rational". ใน Stainton, R. J. (บ.ก.). Contemporary Debates in Cognitive Science. Blackwell. p. 129. ISBN 1-4051-1304-9.
  19. Schacter, D.L. (1999). "The Seven Sins of Memory: Insights From Psychology and Cognitive Neuroscience". American Psychologist. 54 (3): 182–203. doi:10.1037/0003-066X.54.3.182. PMID 10199218.
  20. Kunda, Z. (1990). "The Case for Motivated Reasoning". Psychological Bulletin. 108 (3): 480–498. doi:10.1037/0033-2909.108.3.480. PMID 2270237.
  21. ↑ Hoorens, V. (1993). "Self-enhancement and Superiority Biases in Social Comparison". ใน Stroebe, W; Hewstone, Miles (บ.ก.). European Review of Social Psychology 4. Wiley.CS1 maint: multiple names: editors list (link)
  22. Jensen AR, Rohwer WD (1966). "The Stroop color-word test: a review". Acta psychologica. 25 (1): 36–93. doi:10.1016/0001-6918(66)90004-7. PMID 5328883.
  23. MacLeod CM (1991-03). "Half a century of research on the Stroop effect: an integrative review". Psychological Bulletin. 109 (2): 163–203. doi:10.1037/0033-2909.109.2.163. PMID 2034749. Check date values in: |date= (help)
  24. Jones, EE; Harris, VA (1967). "The attribution of attitudes". Journal of Experimental Social Psychology. 3: 1–24. doi:10.1016/0022-1031(67)90034-0.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  25. Mahoney, M. J. (1977). "Publication prejudices: An experimental study of confirmatory bias in the peer review system". Cognitive Therapy and Research,. 1 (2): 161–175. doi:10.1007/bf01173636.CS1 maint: extra punctuation (link)
  26. Jermias, J. (2001). "Cognitive dissonance and resistance to change: The influence of commitment confirmation and feedback on judgement usefulness of accounting systems". Accounting, Organizations and Society. 26: 141–160. doi:10.1016/s0361-3682(00)00008-8.
  27. Hilbert, Martin (2012). "Toward a synthesis of cognitive biases: How noisy information processing can bias human decision making". Psychological Bulletin. 138 (2): 211–237. Full ArticlePDF
  28. Sutherland, Stuart (2007). Irrationality: The Enemy Within (2 ed.). Pinter & Martin. ISBN 978-1-905177-07-3.
  29. Ariely, Dan (2008). Predictably Irrational: The Hidden Forces That Shape Our Decisions. HarperCollins. p. 304. ISBN 978-0-06-135323-9.CS1 maint: ref=harv (link)
  30. Günter Radden, H. Cuyckens (2003). Motivation in language: studies in honor of Günter Radden. John Benjamins. p. 275. ISBN 978-1-58811-426-6.
  31. Gigerenzer, G. (1996). "On narrow norms and vague heuristics: A reply to Kahneman and Tversky (1996)". Psychological Review. 103 (3): 592–596. doi:10.1037/0033-295x.103.3.592.
  32. Baumeister, RF; Bushman, BJ (2010). Social psychology and human nature: International Edition. Belmont, USA: Wadsworth. p. 155.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  33. Vonk, R. (1999). "Effects of outcome dependency on correspondence bias". Personality and Social Psychology Bulletin. 25: 382–389. doi:10.1177/0146167299025003009.
  34. Tetlock, P. E. (1985). "Accountability: A social check on the fundamental attribution error". Social Psychology Quarterly. 48: 227–236. doi:10.2307/3033683.
  35. MacLeod, C.; Mathews, A.; Tata, P. (1986). "Attentional Bias in Emotional Disorders". Journal of Abnormal Psychology. 95 (1): 15–20. doi:10.1037/0021-843x.95.1.15.
  36. Bar-Haim, Y.; Lamy, D.; Pergamin, L.; Bakermans-Kranenburg, M. J. (2007). "Threat-related attentional bias in anxious and nonanxious individuals: a meta-analytic study". Psychol Bull. 133 (1): 1–24. doi:10.1037/0033-2909.133.1.1.
  37. Holmes, E. A.; Lang, T. J.; Shah, D. M. (2009). "Developing interpretation bias modification as a "cognitive vaccine" for depressed mood: imagining positive events makes you feel better than thinking about them verbally". J Abnorm Psychol. 118 (1): 76–88. doi:10.1037/a0012590.
  38. Hakamata, Y.; Lissek, S.; Bar-Haim, Y.; Britton, J. C.; Fox, N. A.; Leibenluft, E.; Pine, D. S. (2010). "Attention bias modification treatment: a meta-analysis toward the establishment of novel treatment for anxiety". Biol Psychiatry. 68 (11): 982–990. doi:10.1016/j.biopsych.2010.07.021.
  39. Eberl, C.; Wiers, R. W.; Pawelczack, S.; Rinck, M.; Becker, E. S.; Lindenmeyer, J. (2013). "Approach bias modification in alcohol dependence: Do clinical effects replicate and for whom does it work best?". Developmental Cognitive Neuroscience. 4 (0): 38–51. doi:10.1016/j.dcn.2012.11.002.
  40. Clark, DA; Beck, AT (2009). Cognitive Therapy of Anxiety Disorders: Science and Practice. London: Guildford.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  41. Browning, M.; Holmes, E. A.; Murphy, S. E.; Goodwin, G. M.; Harmer, C. J. (2010). "Lateral prefrontal cortex mediates the cognitive modification of attentional bias". Biol Psychiatry. 67 (10): 919–925. doi:10.1016/j.biopsych.2009.10.031.
  42. Eysenck, M. W.; Derakshan, N.; Santos, R.; Calvo, M. G. (2007). "Anxiety and cognitive performance: Attentional control theory". Emotion. 7 (2): 336–353. doi:10.1037/1528-3542.7.2.336.

แหล่งข้อมูลอื่น

  • Eiser, J.R. and Joop van der Pligt (1988) Attitudes and Decisions London: Routledge. ISBN 978-0-415-01112-9
  • Fine, Cordelia (2006) A Mind of its Own: How your brain distorts and deceives Cambridge, UK: Icon Books. ISBN 1-84046-678-2
  • Gilovich, Thomas (1993). How We Know What Isn't So: The Fallibility of Human Reason in Everyday Life. New York: The Free Press. ISBN 0-02-911706-2
  • Haselton, M.G., Nettle, D. & Andrews, P.W. (2005). The evolution of cognitive bias. In D.M. Buss (Ed.), Handbook of Evolutionary Psychology, (pp. 724-746). Hoboken: Wiley. Full text
  • Heuer, Richards J. Jr. (1999). "Psychology of Intelligence Analysis. Central Intelligence Agency".
  • Kahneman D., Slovic P., and Tversky, A. (Eds.) (1982) Judgment Under Uncertainty: Heuristics and Biases. New York: Cambridge University Press ISBN 978-0-521-28414-1
  • Kahneman, Daniel (2011) Thinking, Fast and Slow. New York: Farrar, Straus and Giroux ISBN 978-0-374-27563-1
  • Kida, Thomas (2006) Don't Believe Everything You Think: The 6 Basic Mistakes We Make in Thinking New York: Prometheus. ISBN 978-1-59102-408-8
  • Nisbett, R., and Ross, L. (1980) Human Inference: Strategies and shortcomings of human judgement. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall ISBN 978-0-13-445130-5
  • Piatelli-Palmarini, Massimo (1994) Inevitable Illusions: How Mistakes of Reason Rule Our Minds New York: John Wiley & Sons. ISBN 0-471-15962-X
  • Stanovich, Keith (2009). What Intelligence Tests Miss: The Psychology of Rational Thought. New Haven (CT): Yale University Press. ISBN 978-0-300-12385-2. Unknown parameter |laysummary= ignored (help)
  • Sutherland, Stuart (2007) Irrationality: The Enemy Within Second Edition (First Edition 1994) Pinter & Martin. ISBN 978-1-905177-07-3
  • Tavris, Carol and Elliot Aronson (2007) Mistakes Were Made (But Not by Me): Why We Justify Foolish Beliefs, Bad Decisions and Hurtful Acts Orlando, Florida: Harcourt Books. ISBN 978-0-15-101098-1
  • Funder, David C.; Joachim I. Krueger (2004-06). (PDF). Behavioral and Brain Sciences. 27 (3): 313–376. PMID 15736870. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม (PDF) เมื่อ 2014-02-22. สืบค้นเมื่อ 2011-05-03. Check date values in: |date= (help)
  • The Roots of Consciousness: To Err Is human
  • Cognitive bias in the financial arena 2006-06-20 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
  • A Visual Study Guide To Cognitive Biases
  • Cognitive Bias Parade

ตุลาคม 27, 2021
ความเอนเอ, ยงทางประชาน, งกฤษ, cognitive, bias, เป, นร, ปแบบความคลาดเคล, อนของการประเม, นต, ดส, นใจ, การอน, มานถ, งบ, คคลอ, นหร, อสถานการณ, าง, อาจจะเป, นไปโดยไม, สมเหต, ผล, เราจะสร, างความจร, งทางส, งคม, social, reality, เป, นอ, ตว, จากการร, บร, อม, ลท, ได, ทา. khwamexnexiyngthangprachan xngkvs cognitive bias epnrupaebbkhwamkhladekhluxnkhxngkarpraemintdsinic thikarxnumanthungbukhkhlxunhruxsthankarntang xaccaepnipodyimsmehtuphl 1 khux eracasrangkhwamcringthangsngkhm social reality thiepnxtwisy cakkarrbrukhxmulthiidthangprasathsmphs 2 ephraachann khwamcringthierasrangkhunni sungimichkhwamcringodyprwisy xaccakahndphvtikrrmthangsngkhmkhxngera 3 dngnn khwamexnexiyngthangprachanxacnaipsukhwambidebuxnthangkarrbru karpraemintdsinicthiimthuktxng kartikhwamthiimsmehtuphl hruxphvtikrrmthieriykknxyangkwang wa khwamimmiehtuphl irrationality 4 5 6 khwamexnexiyngthangprachanbangxyangechuxwa epnkarprbtwihekhakbsngkhmsingaewdlxm khuxepnehtuihekidkarkrathathimiprasiththiphaphinsthankarnbangxyang 7 nxkcaknnaelw khwamexnexiyngthangprachanbangxyangsamarththaihtdsiniciderwkhun insthankarnthikhwamerwmikhwamsakhymakkwakhwamaemnya dngthiphbineruxngkhxnghiwristik 8 khwamexnexiyngbangxyangxaccaepn phlphlxyid khxngkhwamcakdinkarpramwlkhxmulkhxngmnusy 9 sungxaccamacakkarimmiklikthangciticthiehmaasm sahrbpyhann hruxwamismrrthphaphcakdinkarpramwlkhxmul 10 phayin 6 thswrrsthiphanma idmikarkahndkhwamexnexiyngthangprachanepncanwnmak epnphlcaknganwicyineruxngkarpraeminaelakartdsinickhxngmnusy caksakhawichakartang rwmthngprachansastr citwithyasngkhm aelaesrsthsastrphvtikrrm behavioral economics khwamexnexiyngthangprachanepneruxngsakhythicasuksaephraawa khwamphidphladxyangepnrabb aesdngihehnthung krabwnkarthangcitthiepnthankhxngkarrbruaelakarpraemintdsinic Tversky amp Kahneman 1999 p 582 nxkcaknnaelw aedeniyl khahnamn aelaxamxs thewxrski yngxangiwdwywa khwamruekiywkbkhwamexnexiyngthangprachanmiphlthangdankarptibtiinfildtang rwmthngkarwinicchythangkhlinik 11 enuxha 1 sarasakhy 2 rupaebb 3 khwamsakhyinphvtikrrm 4 karldradbkhwamexnexiyngthangprachan 5 duephim 6 echingxrrthaelaxangxing 7 aehlngkhxmulxunsarasakhy aekikh aedeniyl khahnamn phuidrbrangwlephuxralukthungxlefrd onebl sakhaesrsthsastr kh s 2002 khwamexnexiyngekidkhuncakrabwnkarthangcithlayxyangthibangkhrngyakthicaaeykaeya rwmthng karichwithildinkarpramwlkhxmul hiwristik 12 khwamrbkwnthangcitic mental noise smrrthphaphthicakdkhxngciticinkarpramwlkhxmul 13 aerngcungicthangxarmnaelathangsilthrrm 14 xiththiphlthangsngkhm 15 khwamkhidekiywkbkhwamexnexiyngthangprachanmacakkhahnamnaelathewxrskierimtngaetpi kh s 1972 16 sungmirakthanmacakprasbkarnkhxngphwkekhaekiywkbkhwamimsamarthkhidodyehtuphlodyichtwelkh innumeracy khxngmnusy khahnamnaelakhnaidaesdngodyichwithithithasaidhlayxyangwa karpraeminaelakartdsinickhxngmnusytangipcakthiaesdnginaebbcalxngthangesrsthsatrthiichknxyangkwangkhwangkhux rational choice theory thvsdikareluxkodyehtuphl odyxthibaywa mnusythakarpraeminaelatdsinicodyichhiwristik sungepnthangldthangkhwamkhidthisamarthihkhapraeminxyangrwderwekiywkbkhwamnacaepnkhxngehtukarnbangxyang Baumeister amp Bushman 2010 p 141 hiwristikepnwithiaekpyhathingaykwainkarkhanwn aetwabangkhrngthaihekid khwamphidphladthirunaerngxyangepnrabb 8 yktwxyangechn hiwristikodykhwamepntwaethn representativeness heuristic khux khwamonmexiyngthica praeminkhwamchukhruxkhwamnacaepn khxngehtukarnhnung odykhwamkhlaykhlungkhxngehtukarnnnkbrupaebbtwxyang Baumeister amp Bushman 2010 p 141 innganthdlxnghnung 17 khahnamnaelathewxrskiihphurwmkarthdlxngxankhxkhwamsn ekiywkbhyingkhnhnungchuxwalinda odyklawthungethxwa xayu 31 pi yngosd phudcatrngiptrngma aelachladmak ethxeriynprchyaepnwichaexk aemcaepnnksuksa ethxkmikhwamsnicinpyhakareluxkptibti aelapyhakhwamyutithrrmthangsngkhmxyangluksung aelaekharwmkaredinkhbwntxtankarichxawuth phlngnganniwekhliyr phurwmkarthdlxngcaxankhxkhwamniaelwpraeminkhwamepnipidkhxngkhxkhwamtang ekiywkblinda rwmthng lindaepnphnknganrbfakthxnengininthnakhar aela lindaepnphnknganrbfakthxnengininthnakhar aelaekharwmkickrrmkhbwnkarephuxsiththikhxngstri eramkcamikhwamonmexiyngthimikalnginkareluxkkhxkhwamhlng sungechphaaecaacngmakkwa wamioxkasepnipidsungkwa aemwa cring aelw praphcnechuxminrupaebb lindaepnthng k and kh imsamarththicaepnipidmakkwakhxkhwamthithwipyingkwakhux lindaepn k karxthibayodyichhiwristikodykhwamepntwaethnkkhuxwa kartdsinicbidebuxnip ephraawa sahrbphuxanaelw khxkhwamxthibaybukhlikkhxnglinda khlaykbkhxngbukhkhlthixaccaepnnksiththiniymkhxngstri aetimehmuxnkbkhnthithanganinthnakhar sungxaccatikhwamidwa hiwristikodykhwamepntwaethnnaipsukhwamphidphladodykratunkhwamkhidaebbehmarwm aelakratunkarpraemintdsinphuxunthiimethiyngtrng Haselton et al 2005 p 726 aetsahrbphuthiimehndwykbkhahnamnaelathewxrski miwithikarxthibayxikxyanghnungwa karichhiwristikimkhwrthicanaipsukhwamkhidwa khwamkhidkhxngmnusyetmipdwykhwamexnexiyngthangprachanthiimsmehtuphl aetwa khwrcakhidthunghiwristikwaepnwithikaraekpyhathimikarprbtwihekhakbsngkhmsingaewdlxm thiimehmuxnkarichtrrkaechingrupny formal logic aelakdkhwamnacaepn 18 xyangirkdi karthdlxngtang echnediywkberuxngkhxnglindani idklaymaepnopraekrmnganwicythikhyaytwipxyangkwangkhwangekinkhxbekhtwichakarthangcitwithya khamipyngsakhaxun rwmthngaephthysastraelarthsastrrupaebb aekikhkhwamexnexiyngsamarthaebngpraephthidhlaywithi yktwxyangechnaebngepnkhwamexnexiyngthiekidechphaainklumbukhkhl echn Group polarization aelathiekidinradbbukhkhlkhwamexnexiyngbangxyangmixiththiphltxkartdsinic decision making thitxngphicarnakhwamnaphxickhxngphlthangeluxktang echn sunk costs fallacy khwamexnexiyngxyangxunechn illusory correlation shsmphnthlwng mixiththiphltxkarpraeminkhwamnacaepn hruxwakarpraeminwaehtukarnxairepnehtu xairepnphl mikhwamexnexiyngphwkhnungodyechphaathimiphltxkhwamca 19 echn consistency bias sungkkhuxkarralukthungthsnkhtiaelaphvtikrrminxditwaehmuxnkbthsnkhtiinpccubnekinkhwamepncringmikhwamexnexiyngthisathxnthungaerngcungickhxngbukhkhlnn 20 yktwxyangechn khwamtxngkarthicamiphaphphcnkhxngtnechingbwkcanaipsu Egocentric bias 21 aelakarhlikeliyngkhwamimlngrxyknthangprachan cognitive dissonance thithaihrusukimdi mikhwamexnexiyngbangxyangthiekidcakwithikarrbrukhxngsmxng hruxwithikarsrangkhwamcaaelathakartdsinic sungmikhwamaetktangknthiaeykxxkpn Hot cognition karkhidhaehtuphlthimiaerngcungicprakxbdwyxarmn aela Cold Cognition ephraawa karkhidhaehtuphlprakxbdwyaerngcungic motivated reasoning xacekidkhunphayitsphawatuntwinbrrdakhwamexnexiyngthicdwa cold kkhux bangxyaekidcak karlaelykhxmulthiekiywkhxngkn echn neglect of probability bangxyangepnkarpraeminaelakartdsinicthi mixiththiphlcakkhxmulthiimekiywkhxngkn yktwxyangechnpraktkarn Framing kartngkrxb thipyhaxyangediywkncaidkhatxbtangknkhunxyukbwa klawthampyhaxyangir hrux distinction bias khux camikareluxkthangeluxkthiaesdngrwmkn tangcakkareluxkthangeluxkthiaesdngthilaxyang bangxyangepnkarihkhwamsakhyekinswn kblksnathiimsakhyaetchdecnkhxngpyha echn anchoring karthikhwamexnexiyngbangxyangsathxnaerngcungic odyechphaaaerngcungicthicamithsnkhtithidiekiywkbtnexng 21 samarthxthibaykhwamthikhwamexnexiyngepnkarrbichtnexnghruxphungkhwamsnicipintn echn illusion of asymmetric insight khwamexnexiyngrbichtnexng self serving bias aela projection bias mikhwamexnexiyngbangxyangthiichinkarpraeminbukhkhlthixyuin in group khuxinwngsngkhmtnexng aela out group khuxnxkwngsngkhmtnexng odythipraeminwngsngkhmkhxngtnexngwamikhwamhlakhlaymakkwa aeladikwaodyprakartang aemwa wngsngkhm ehlannxaccaepnkarkahndodysum echn ingroup bias outgroup homogeneity bias khwamexnexiyngthangprachanbangxyangepnklumyxykhxngkhwamexnexiyngodykarisic attentional bias sunghmaythungkarisicsingerabangxyangepnphiess yktwxyangechn mihlkthanwa phuthitidsurahruxyaesphtidxun ihkhwamisicepnphiessinsingerathiekiywkbsingesphtidnn bththdsxbthangcitwithyaephuxwdkhwamexnexiyngthisamykkhux Stroop Task 22 23 aela Dot Probe Taskraykartxipniepnchuxkhxngkhwamexnexiyngthimingansuksamak chux khaphrrnnaFundamental Attribution Error FAE hruxeriykxikxyanghnungwa correspondence bias Baumeister amp Bushman 2010 epnkhwamonmexiyngthieracaennkarichnisyinkarxthibayphvtikrrmthiehninkhnxunmakekinip odythikhnaediywkn mikarisicinbthbathaelaxanackhxngsthankarnsingaewdlxmtxphvtikrrmnnnxyekinip 24 minganthdlxngkhlassikthiaesdng FAE khux thng thiruwa phuekhiynaetlakhnidrbmxbhmayihekhiynpathkthasnbsnunhruxtxtanfiedl ksotr phurwmkarthdlxngklbimsnickhwamkddnthangsthankarnechnnnaelwklawwaphuekhiynaetlakhnmithsnkhtiechnnncring khwamexnexiyngephuxyunyn Confirmation bias khwamonmexiyngthicasubhahruxtikhwamkhxmulodywithithicayunynkhwamehnkhxngtn nxkcaknnaelw eraxaccaimihekhrditkbkhxmulthiimyunynkhwamehnkhxngera 25 khwamexnexiyngephuxyunynmikhwamsmphnthkbkhwamimlngrxyknthangprachan cognitive dissonance khux eracaldkhwamimlngrxyknkhxngsingthiphb odykarsubhakhxmulthiyunynkhwamehnkhxngeraephimkhunxik 26 khwamexnexiyngrbichtnexng Self serving bias khwamonmexiyngthicarbexaekhrditkhxngkhwamsaerc aetoynothskhxngkhwamlmehlw aelaxaccapraktepnkhwamonmexiyngthipraeminkhxmulthiimchdecnekhakhangtwexngBelief bias khwamexnexiyngodykhwamechux khux emuxkarpraeminkhwammiehtuphlkhxngkhxxangkhwamcring mikhwamexnexiyngenuxngcakechuxwakhxsrupkhxngkhxxangnnepncringhruxethctngaetkxnthakarpraeminFraming karwangkrxb khux khwamexnexiyngthiekidkhunemuxichwithikarhruxkhaphrrnnaxthibaysthankarnhruxpyhaaekhbekinipHindsight bias khwamexnexiyngodymxngyxnhlng bangkhrngeriykwa praktkarn chnrumatngaettnaelw epnkhwamonmexiyngthicaehnehtukarninxditwaepneruxngthiphyakrnidinbthkhwamthitiphimphinpi kh s 2012 nkwichakaresnxwa khwamexnexiyngthiduehmuxncaimmikhwamsmphnthxyangnxy 8 xyang samarthekididodyichklikkarsrangkhxngthvsdisarsneths 27 khuxmikaraesdngwa khwamkhladekhluxnthiekidcakkarrbkwn inkrabwnkarpramwlkhxmulthitxngxasykhwamca thiaeplnghlkthanthiepnprwisy khuxsngektkarn ihepnkhapraeminthiepnxtwisy khuxkartdsinic samarththicasrangkhwamexnexiyngthangprachantang idkhux regressive conservatism belief revision hruxeriykwa Bayesian conservatism illusory correlation shsmphnthlwng illusory superiority khwamehnuxkwalwng hruxpraktkarnwachnehnuxkwakhnxunodyechliy aela worse than average effect chnaeykwakhnxunodyechliy subadditivity effect exaggerated expectation overconfidence mnicmakekinip aela hard easy effectkhwamsakhyinphvtikrrm aekikhsthabnaelaaenwkhidtang thangsngkhm tngxyuinrakthanwaeracathakartdsinicodyichehtuphl echn kdhmayekiywkbtladlngthunodymaksmmutiwa nklngthunlwnaetmikarkrathathiepniptamehtuphlxyangsmburnaebb aetcring aelw nklngthunlwnaetmikhwamcakdthangprachanenuxngcakkarmikhwamexnexiyng karichhiwristik aela framing effecttwxyangxikxyanghnungkhux inkarphicarnakhdiodyichlukkhunthiyutithrrm lukkhuncatxngimisicinpraednthiimekiywkhxngkbkhdi samarthchnghlkthantang idxyangthuktxng epidicphicarnakhwamepnipidtang aelaphyayamybyngkarekidkhunkhxngehtuphlwibtitang echnkarxuththrnodykhwamrusuk appeal to emotion aetwa khwamexnexiyngthiphbinnganthdlxngthangcitwithyaehlaniaesdngwa eracaimsamarththakarehlannidcring 28 aetkhwamlmehlwnncaekidkhunxyangepnrabb ipinthisthangthisamarthphyakrnid 29 khwamexnexiyngthangprachanyngmikhwamsmphnthkbkhwamdarngxyuidkhxngeruxngehnuxthrrmchati kbpyhasngkhmechnkhwamediydchnth aelaepnxupsrrkhkbkaryxmrbkhwamruthangwithyasastrthiimichkhwamruodysychatyan non intuitive khxngsatharnchnthwip 30 karldradbkhwamexnexiyngthangprachan aekikhminkwichakarhlayphwkthiyunynwa praednaelathisthangkhxngkhwamexnexiyngthangprachanimicheruxngthiekidkhunodysum khuximidekidkhunlxy 31 9 dngnn khwamexnexiyngthangprachanepneruxngthiphyakrnid nxkcaknnaelw erayngsamarthkhwbkhumkhwamexnexiyngid echn Debiasing epnethkhnikhldkhwamexnexiyngthisnbsnunbukhkhlihichwithikarpramwlphlehnuxsanukthikhwbkhumid ethiybkbphlthiidcakkhwamexnexiyngsungepnkrabwnkarcititsanukthiekidkhunodyxtonmti 32 swnineruxngkarld FAE withithiichenginepntwlx 33 aelathiaecngphurwmkarthdlxngwatncatxngrbphidchxbtxkarhaehtuthithuktxng 34 thaihphurwmkarthdlxnghaehtuidxyangaemnyakhun Cognitive bias modification karprbkhwamexnexiyngthangprachan hmaythungkrabwnkarthiprbkhwamexnexiyngthangprachankhxngphuthimisukhphaphdi aelahmaythungwithikarbabdthangcitwithyathiimichyaephuxorkhwitkkngwl orkhsumesra aelakartidsingesphtidthieriykwa Cognitive bias modification therapy CBMT CBMT mixikchuxhnungwa Applied Cognitive Processing Therapies ACPT epnwithikarbabdthiepnklumyxy phayinwithikarbabdthangcitwithyathimiephimkhuneruxy thiichprbepliynkrabwnkarthangprachan odyrwmkbhruximrwmkbkarichyaaelakarbabddwykarphudkhuy aelaaemwa CBM cahmaythungkarprbkrabwnkarthangprachankhxngphumisukhphaphdi aetwa CBMT cahmaythungkarbabdthangcitwithyathixinghlkthan thithakarprbepliynkrabwnkarthangprachanephuxbabdkhwamthukkh 35 36 cakorkhsumesrathirunaerng 37 orkhwitkkngwl 38 aelacakkartidsingesphtid 39 CBMT epnkarbabdthixasyethkhonolyikhxmphiwetxrodyimcaepntxngmiphurksaxyurwmdwy CBM xasythnghlkthanaelathvsdicakaebbcalxngthangprachanekiywkbkhwamwitkkngwl 40 cakprasathwithyasastrechingprachan 41 aelacakaebbcalxnginkarisic 42 duephim aekikhkarkhidwiekhraah ehtuphlwibtiechingxrrthaelaxangxing aekikh Haselton MG Nettle D Andrews P W 2005 The evolution of cognitive bias In D M Buss Ed The Handbook of Evolutionary Psychology Hoboken NJ US John Wiley amp Sons Inc pp 724 746 CS1 maint multiple names authors list link Bless H Fiedler K amp Strack F 2004 Social cognition How individuals construct social reality Hove and New York Psychology Press p 2 CS1 maint multiple names authors list link Bless H Fiedler K amp Strack F 2004 Social cognition How individuals construct social reality Hove and New York Psychology Press CS1 maint multiple names authors list link Kahneman D Tversky A 1972 Subjective probability A judgment of representativeness Cognitive Psychology 3 3 430 454 doi 10 1016 0010 0285 72 90016 3 Baron J 2007 Thinking and Deciding 4 ed New York NY Cambridge University Press Ariely D 2008 Predictably Irrational The Hidden Forces That Shape Our Decisions New York NY HarperCollins Gigerenzer G amp Goldstein D G 1996 Reasoning the fast and frugal way Models of bounded rationality Psychological Review 103 4 650 669 doi 10 1037 0033 295X 103 4 650 PMID 8888650 CS1 maint multiple names authors list link 8 0 8 1 Tversky A Kahneman D 1974 Judgement under uncertainty Heuristics and biases Sciences 185 4157 1124 1131 doi 10 1126 science 185 4157 1124 PMID 17835457 CS1 maint multiple names authors list link 9 0 9 1 Haselton M G Nettle D amp Andrews P W 2005 The evolution of cognitive bias In D M Buss Ed The Handbook of Evolutionary Psychology Hoboken NJ US John Wiley amp Sons Inc pp 724 746 CS1 maint multiple names authors list link Bless H Fiedler K amp Strack F 2004 Social cognition How individuals construct social reality Hove and New York Psychology Press CS1 maint multiple names authors list link Kahneman D Tversky A 1996 On the reality of cognitive illusions Psychological Review 103 3 582 591 doi 10 1037 0033 295X 103 3 582 PMID 8759048 CS1 maint multiple names authors list link Kahneman D Slovic P Tversky A 1982 Judgment under uncertainty Heuristics and biases 1 ed Cambridge University Press CS1 maint multiple names authors list link Simon H A 1955 A behavioral model of rational choice The Quarterly Journal of Economics 69 1 99 118 doi 10 2307 1884852 Pfister H R Bohm G 2008 The multiplicity of emotions A framework of emotional functions in decision making Judgment and Decision Making 3 5 17 Wang X T Simons F Bredart S 2001 Social cues and verbal framing in risky choice Journal of Behavioral Decision Making 14 1 1 15 doi 10 1002 1099 0771 200101 14 1 lt 1 AID BDM361 gt 3 0 CO 2 N CS1 maint multiple names authors list link Kahneman Daniel Shane Frederick 2002 Representativeness Revisited Attribute Substitution in Intuitive Judgment in Thomas Gilovich Dale Griffin Daniel Kahneman b k Heuristics and Biases The Psychology of Intuitive Judgment Cambridge Cambridge University Press pp 51 52 ISBN 978 0 521 79679 8 CS1 maint multiple names editors list link Tversky A amp Kahneman D 1983 Extensional versus intuitive reasoning The conjunction fallacy in probability judgement Psychological Review 90 293 315 doi 10 1037 0033 295X 90 4 293 CS1 maint multiple names authors list link Gigerenzer G 2006 Bounded and Rational in Stainton R J b k Contemporary Debates in Cognitive Science Blackwell p 129 ISBN 1 4051 1304 9 Schacter D L 1999 The Seven Sins of Memory Insights From Psychology and Cognitive Neuroscience American Psychologist 54 3 182 203 doi 10 1037 0003 066X 54 3 182 PMID 10199218 Kunda Z 1990 The Case for Motivated Reasoning Psychological Bulletin 108 3 480 498 doi 10 1037 0033 2909 108 3 480 PMID 2270237 21 0 21 1 Hoorens V 1993 Self enhancement and Superiority Biases in Social Comparison in Stroebe W Hewstone Miles b k European Review of Social Psychology 4 Wiley CS1 maint multiple names editors list link Jensen AR Rohwer WD 1966 The Stroop color word test a review Acta psychologica 25 1 36 93 doi 10 1016 0001 6918 66 90004 7 PMID 5328883 MacLeod CM 1991 03 Half a century of research on the Stroop effect an integrative review Psychological Bulletin 109 2 163 203 doi 10 1037 0033 2909 109 2 163 PMID 2034749 Check date values in date help Jones EE Harris VA 1967 The attribution of attitudes Journal of Experimental Social Psychology 3 1 24 doi 10 1016 0022 1031 67 90034 0 CS1 maint multiple names authors list link Mahoney M J 1977 Publication prejudices An experimental study of confirmatory bias in the peer review system Cognitive Therapy and Research 1 2 161 175 doi 10 1007 bf01173636 CS1 maint extra punctuation link Jermias J 2001 Cognitive dissonance and resistance to change The influence of commitment confirmation and feedback on judgement usefulness of accounting systems Accounting Organizations and Society 26 141 160 doi 10 1016 s0361 3682 00 00008 8 Hilbert Martin 2012 Toward a synthesis of cognitive biases How noisy information processing can bias human decision making Psychological Bulletin 138 2 211 237 Full Article PDF Sutherland Stuart 2007 Irrationality The Enemy Within 2 ed Pinter amp Martin ISBN 978 1 905177 07 3 Ariely Dan 2008 Predictably Irrational The Hidden Forces That Shape Our Decisions HarperCollins p 304 ISBN 978 0 06 135323 9 CS1 maint ref harv link Gunter Radden H Cuyckens 2003 Motivation in language studies in honor of Gunter Radden John Benjamins p 275 ISBN 978 1 58811 426 6 Gigerenzer G 1996 On narrow norms and vague heuristics A reply to Kahneman and Tversky 1996 Psychological Review 103 3 592 596 doi 10 1037 0033 295x 103 3 592 Baumeister RF Bushman BJ 2010 Social psychology and human nature International Edition Belmont USA Wadsworth p 155 CS1 maint multiple names authors list link Vonk R 1999 Effects of outcome dependency on correspondence bias Personality and Social Psychology Bulletin 25 382 389 doi 10 1177 0146167299025003009 Tetlock P E 1985 Accountability A social check on the fundamental attribution error Social Psychology Quarterly 48 227 236 doi 10 2307 3033683 MacLeod C Mathews A Tata P 1986 Attentional Bias in Emotional Disorders Journal of Abnormal Psychology 95 1 15 20 doi 10 1037 0021 843x 95 1 15 Bar Haim Y Lamy D Pergamin L Bakermans Kranenburg M J 2007 Threat related attentional bias in anxious and nonanxious individuals a meta analytic study Psychol Bull 133 1 1 24 doi 10 1037 0033 2909 133 1 1 Holmes E A Lang T J Shah D M 2009 Developing interpretation bias modification as a cognitive vaccine for depressed mood imagining positive events makes you feel better than thinking about them verbally J Abnorm Psychol 118 1 76 88 doi 10 1037 a0012590 Hakamata Y Lissek S Bar Haim Y Britton J C Fox N A Leibenluft E Pine D S 2010 Attention bias modification treatment a meta analysis toward the establishment of novel treatment for anxiety Biol Psychiatry 68 11 982 990 doi 10 1016 j biopsych 2010 07 021 Eberl C Wiers R W Pawelczack S Rinck M Becker E S Lindenmeyer J 2013 Approach bias modification in alcohol dependence Do clinical effects replicate and for whom does it work best Developmental Cognitive Neuroscience 4 0 38 51 doi 10 1016 j dcn 2012 11 002 Clark DA Beck AT 2009 Cognitive Therapy of Anxiety Disorders Science and Practice London Guildford CS1 maint multiple names authors list link Browning M Holmes E A Murphy S E Goodwin G M Harmer C J 2010 Lateral prefrontal cortex mediates the cognitive modification of attentional bias Biol Psychiatry 67 10 919 925 doi 10 1016 j biopsych 2009 10 031 Eysenck M W Derakshan N Santos R Calvo M G 2007 Anxiety and cognitive performance Attentional control theory Emotion 7 2 336 353 doi 10 1037 1528 3542 7 2 336 aehlngkhxmulxun aekikhEiser J R and Joop van der Pligt 1988 Attitudes and Decisions London Routledge ISBN 978 0 415 01112 9 Fine Cordelia 2006 A Mind of its Own How your brain distorts and deceives Cambridge UK Icon Books ISBN 1 84046 678 2 Gilovich Thomas 1993 How We Know What Isn t So The Fallibility of Human Reason in Everyday Life New York The Free Press ISBN 0 02 911706 2 Haselton M G Nettle D amp Andrews P W 2005 The evolution of cognitive bias In D M Buss Ed Handbook of Evolutionary Psychology pp 724 746 Hoboken Wiley Full text Heuer Richards J Jr 1999 Psychology of Intelligence Analysis Central Intelligence Agency Kahneman D Slovic P and Tversky A Eds 1982 Judgment Under Uncertainty Heuristics and Biases New York Cambridge University Press ISBN 978 0 521 28414 1 Kahneman Daniel 2011 Thinking Fast and Slow New York Farrar Straus and Giroux ISBN 978 0 374 27563 1 Kida Thomas 2006 Don t Believe Everything You Think The 6 Basic Mistakes We Make in Thinking New York Prometheus ISBN 978 1 59102 408 8 Nisbett R and Ross L 1980 Human Inference Strategies and shortcomings of human judgement Englewood Cliffs NJ Prentice Hall ISBN 978 0 13 445130 5 Piatelli Palmarini Massimo 1994 Inevitable Illusions How Mistakes of Reason Rule Our Minds New York John Wiley amp Sons ISBN 0 471 15962 X Stanovich Keith 2009 What Intelligence Tests Miss The Psychology of Rational Thought New Haven CT Yale University Press ISBN 978 0 300 12385 2 Unknown parameter laysummary ignored help Sutherland Stuart 2007 Irrationality The Enemy Within Second Edition First Edition 1994 Pinter amp Martin ISBN 978 1 905177 07 3 Tavris Carol and Elliot Aronson 2007 Mistakes Were Made But Not by Me Why We Justify Foolish Beliefs Bad Decisions and Hurtful Acts Orlando Florida Harcourt Books ISBN 978 0 15 101098 1 Funder David C Joachim I Krueger 2004 06 Towards a balanced social psychology Causes consequences and cures for the problem seeking approach to social behavior and cognition PDF Behavioral and Brain Sciences 27 3 313 376 PMID 15736870 khlngkhxmuleka ekbcak aehlngedim PDF emux 2014 02 22 subkhnemux 2011 05 03 Check date values in date help The Roots of Consciousness To Err Is human Cognitive bias in the financial arena Archived 2006 06 20 thi ewyaebkaemchchin A Visual Study Guide To Cognitive Biases Cognitive Bias Parade ekhathungcak https th wikipedia org w index php title khwamexnexiyngthangprachan amp oldid 9561767, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,

บทความ

, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม