วงศ์ปลาจิ้มฟันจระเข้ปีศาจ

วงศ์ปลาจิ้มฟันจระเข้ปีศาจ ช่วงเวลาที่มีชีวิตอยู่: 55.8–0Ma PreЄ Є O S D C P T J K Pg N อีโอซีน-ปัจจุบัน
ปลาจิ้มฟันจระเข้ปีศาจ (Solenostomus paradoxus)
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Animalia
ไฟลัม:	Chordata
ชั้น:	Actinopterygii
อันดับ:	Syngnathiformes
วงศ์:	Solenostomidae
สกุล:	Solenostomus Lacépède, 1803
ชนิด
5 ชนิด (ดูในเนื้อหา)
ชื่อพ้อง
Solenichthys Bleeker, 1865 Solenostomatichthys Bleeker, 1875

วงศ์ปลาจิ้มฟันจระเข้ปีศาจ หรือ วงศ์ปลาจิ้มฟันจระเข้ปลอม (อังกฤษ: False pipefish, Ghost pipefish, Tubemouth fish) เป็นวงศ์ของปลาทะเลกระดูกแข็งวงศ์หนึ่ง ในอันดับปลาจิ้มฟันจระเข้และม้าน้ำ (Syngnathiformes) ใช้ชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Solenostomidae (มาจากภาษากรีกคำว่า solen หมายถึง ท่อ, หลอด หรือช่องทาง กับ στομα (stoma) หมายถึง ปาก)

มีรูปร่างโดยรวม คือ เหมือนกับปลาจิ้มฟันจระเข้ขนาดเล็ก คือมีลำตัวยาวเหมือนกิ่งไม้ ปากยาวเป็นท่อ แต่มีความแตกต่างกัน คือ มีครีบที่พัฒนาให้มีขนาดกว้างใหญ่เมื่อเทียบกับขนาดของลำตัว เป็นครีบที่โดดเด่นทั้งครีบข้างลำตัว, ครีบหลัง, ครีบหาง และยังมีครีบพิเศษ คือ ครีบใต้ท้องที่ม้าน้ำและปลาจิ้มฟันจระเข้ทั่วไปไม่มี ซึ่งครีบขนาดใหญ่นี้สามารถจะหุบเก็บแนบกับลำตัว หรือคลี่กางให้กว้างใหญ่ได้คล้ายกับพัด ที่เมื่อคลี่กางครีบสุดตัวแล้วจะแลดูสวยงาม นอกจากนี้แล้วยังมีลักษณะเฉพาะที่โดดเด่น คือ ตลอดทั่วทั้งตัวมีติ่งเนื้อหรือสีสันที่กลมกลืนไปกับสภาพแวดล้อม สำหรับการพรางตัวได้เป็นอย่างดี

เป็นปลาขนาดเล็ก มีความยาวเต็มที่ไม่เกิน 15 เซนติเมตร มีพฤติกรรมหากินในเวลากลางคืน โดยกินอาหาร เช่น กุ้งขนาดเล็ก มักจะลอยตัวนิ่ง ๆ เพียงลำพังตัวเดียวหรือเป็นคู่ในแนวปะการังหรือกอสาหร่ายในทะเลเขตร้อน ตั้งแต่ทวีปเอเชีย ถึงแอฟริกา

การจำแนก

มีเพียงสกุลเดียว พบ 5 ชนิด (ในขณะที่บางข้อมูลจัดให้มีเพียง 3 ชนิด) ได้แก่

• Solenostomus
  • Solenostomus armatus Weber, 1913
  • Solenostomus cyanopterus Bleeker, 1854
  • Solenostomus halimeda Orr, Fritzsche and Randall, 2002
  • Solenostomus leptosoma Tanaka, 1908
  • Solenostomus paradoxus (Pallas, 1770)

ในน่านน้ำไทยพบประมาณ 3 ชนิด ทุกชนิดเป็นปลาที่หาพบได้ยากมาก

อ้างอิง

1. Sepkoski, Jack (2002). "A compendium of fossil marine animal genera". Bulletins of American Paleontology. 364: p.560. สืบค้นเมื่อ 2008-01-08.CS1 maint: extra text (link)
2. จาก itis.gov (อังกฤษ)
3. จาก fishbase.org
4. Orr, J.W. & Pietsch, T.W. (1998). Paxton, J.R. & Eschmeyer, W.N.. ed. Encyclopedia of Fishes. San Diego: Academic Press. p. 169. ISBN 0-12-547665-5.
5. หน้า 108-109, คู่มือปลาทะเล โดย ดร.ชวลิต วิทยานนท์ (ตุลาคม, 2551) ISBN 978-974-484-261-9

แหล่งข้อมูลอื่น

•   ข้อมูลเกี่ยวข้องกับ Solenostomus จากวิกิสปีชีส์

• รวมรูปถ่ายปลาจิ้มฟันจระเข้ปีศาจทั้ง 5 ชนิด