กกสามเหลี่ยมใหญ่
| กกสามเหลี่ยมใหญ่ | |
|---|---|
| การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
| อาณาจักร: | พืช (Plantae) |
| หมวด: | พืชดอก (Magnoliophyta) |
| ชั้น: | พืชใบเลี้ยงเดี่ยว (Monocotyledoneae) |
| อันดับ: | Poales |
| วงศ์: | กก (Cyperaceae) |
| สกุล: | Actinoscirpus |
| สปีชีส์: | กกสามเหลี่ยมใหญ่ (A. grossus) |
| ชื่อทวินาม | |
| Actinoscirpus grossus (L.f.) Goetgh. & D. A. Simpson | |
| เขตกระจายพันธุ์ของกกสามเหลี่ยมใหญ่ (สีแดง) | |
กกสามเหลี่ยมใหญ่ (ชื่อวิทยาศาสตร์: Actinoscirpus grossus, อังกฤษ: coarse bullrush, greater club rush) เป็นพืชใบเลี้ยงเดี่ยวอยู่ในวงศ์กก มีอายุยืนหลายฤดู ลำต้นมีลักษณะเป็นสามเหลี่ยม เจริญเติบโตเป็นกอ มีลำต้นใต้ดินแตกไหลได้ พุ่มสูงตั้งแต่ 1-2 เมตร ใบของกกสามเหลี่ยมใหญ่ค่อนข้างแข็ง แผ่นใบแคบ มีลักษณะเรียวยาวเป็นรูปใบหอก ยาวประมาณ 50-100 เซนติเมตร ขอบใบเรียบ ดอกออกเป็นช่อชนิดโคริมบ์ ประกอบด้วยช่อดอกย่อยจำนวนมาก ดอกย่อยไม่มีก้านดอก เกิดลักษณะเวียนรอบก้านดอกอย่างหนาแน่น เมื่อยังเป็นดอกอ่อนจะมีสีเหลืองอ่อนอมเขียว แต่เมื่อแก่จะเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาล ดอกออกช่วงเดือนเมษายนถึงกรกฎาคม แต่อาจถึงเดือนตุลาคมได้ ขยายพันธุ์โดยใช้ไหลหรือเมล็ด
กกสามเหลี่ยมใหญ่พบในบริเวณที่มีน้ำขัง อ่างเก็บน้ำ บ่อเลี้ยงปลา และตามคลองส่งน้ำ พบได้ตั้งแต่ประเทศตุรกี อินเดีย บังคลาเทศ เนปาล ปากีสถาน ศรีลังกา ภูฏาน จีน (มณฑลกวางตุ้งและเขตปกครองตนเองกว่างซีจ้วง) ญี่ปุ่น กกสามเหลี่ยมใหญ่เป็นพืชท้องถิ่นของภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ได้แก่ มาเลเซีย พม่า ลาว กัมพูชา เวียดนาม ฟิลิปปินส์ ไปจนถึงออสเตรเลีย (นอร์เทิร์นเทร์ริทอรีและรัฐควีนส์แลนด์) รวมทั้งประเทศไทยซึ่งพบได้ทุกภาค
กกสามเหลี่ยมใหญ่สามารถนำมาทอเสื่อ จักสานเป็นฝาบ้าน ฝ้าเพดานหรือหลังคาบ้าน นอกจากนี้ยังสามารถทำเป็นตะกร้าและกระเป๋าได้
ชื่อพ้องและชื่อท้องถิ่น
กกสามเหลี่ยมใหญ่มีชื่อพ้องหลายชื่อ รวมถึงในประเทศไทยมีการเรียกชื่อแตกต่างกันในแต่ละที่ ดังนี้
- ชื่อพ้อง
- Scirpus grossus (L.f.)
- Scirpus aemulans (Steud.)
- Scirpus maximus (Roxb.)
- Schoenoplectus grossus (L.f.) Palla
- Hymenochaeta grossa (L.f.) Nees
- ชื่อท้องถิ่น
- กก, กกตะกลับ, ตะกลับ, กกตาแดง, กกปรือ, กกสามเหลี่ยม - กรุงเทพมหานคร, ภาคกลาง
- กกคมบาง - ประจวบคีรีขันธ์
- มะนิ่ว, มะเนี่ยว - ภาคเหนือ
- แห้วกระดาน, แห้วหิน - ตะวันตกเฉียงใต้
หมายเหตุ กกคมบาง เป็นชื่อท้องถิ่นของกกสามเหลี่ยมใหญ่ในจังหวัดประจวบคีรีขันธ์ แต่ชื่อ กกคมบาง ยังเป็นชื่อสามัญของพืชชนิด Scleria sumatrensis อีกด้วย
อ้างอิง
- ↑ วัชพืช - กกสามเหลี่ยมใหญ่ จากเว็บไซด์โครงการอนุรักษ์พันธู์พืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี, สืบค้นวันที่ 21 พฤศจิกายน 2553
- Actinoscirpus grossus (L.) D. Simpson จาก Open Source for Weed Assessment in Lowland Paddy Fields (OSWALD) , สืบค้นวันที่ 21 พฤศจิกายน 2553
- Actinoscirpus grossus จาก Hawaiian Ecosystems at Risk project (HEAR) - Invasive species information for Hawaii and the Pacific, สืบค้นวันที่ 21 พฤศจิกายน 2553
- Actinoscirpus grossus - GRIN Taxonomy for Plants 2004-11-19 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน จาก Germplasm Resources Information Network (GRIN), สืบค้นวันที่ 21 พฤศจิกายน 2553
- ↑ Actinoscirpus grossus 2010-11-30 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน จาก Weed Science Society of America (WSSA) , สืบค้นวันที่ 21 พฤศจิกายน 2553