ปฏิบัติการค้นหาและกู้ภัยถ้ำหลวง

ปฏิบัติการค้นหาและกู้ภัยถ้ำหลวง เป็นปฏิบัติการค้นหาและกู้ภัยผู้ประสบภัย 13 ชีวิต ที่ติดภายในถ้ำหลวง วนอุทยานถ้ำหลวง-ขุนน้ำนางนอน อำเภอแม่สาย จังหวัดเชียงราย ระหว่างวันที่ 23 มิถุนายน – 10 กรกฎาคม 2561 ประกอบด้วยสมาชิกทีมฟุตบอลเยาวชนในท้องถิ่น 12 คน และผู้ช่วยผู้ฝึกสอน 1 คน ที่เข้าไปสำรวจและหายตัวไป ทั้งหมดได้เข้าไปในถ้ำหลวงและไม่สามารถกลับออกมาได้เนื่องจาก หลังจากทั้ง 13 คนเข้าไปในถ้ำหลวงในขณะนั้นมีฝนตกหนัก และทำให้น้ำฝนไหลเอ่อเข้าท่วมถ้ำตามเส้นทางน้ำภายในถ้ำ จากทั้งดอยผาหมี จากปากทางเข้าถ้ำ รวมไปถึงรอยแยกบนเขาและสันเขาจนท่วมเอ่อบริเวณที่เป็นเหวหรือจุดต่ำสุดของถ้ำที่ทั้ง 13 คนต้องเดินทางผ่าน และน้ำได้ท่วมปิดทางออก จึงทำให้ทั้ง 13 คนออกมาไม่ได้ โดยเริ่มปฏิบัติการค้นหาโดยทันทีตั้งแต่วันที่ 23 มิถุนายน 2561 เป็นการรวมผู้เชี่ยวชาญด้านการกู้ภัย การดำน้ำ การขุดเจาะ นักภูมิศาสตร์ นักปีนเขา ตำรวจ ทหาร เอกชนจากทุกภาคส่วนทั้งในประเทศไทยและต่างประเทศ ซึ่งเป็นปฏิบัติการที่ได้รับความสนใจจากสังคมเป็นวงกว้าง

ปฏิบัติการค้นหาและกู้ภัยถ้ำหลวง
หน่วยกู้ภัยได้นำอุปกรณ์ช่วยชีวิตเข้ามาที่ปากถ้ำ
สถานที่	ถ้ำหลวง วนอุทยานถ้ำหลวง-ขุนน้ำนางนอน
ตั้งแต่วันที่	23 มิถุนายน พ.ศ. 2561
ถึงวันที่	2 กรกฎาคม พ.ศ. 2561 21:38 น. พบตัว 10 กรกฎาคม 2561 ผู้ประสบภัยรายสุดท้ายออกจากถ้ำ
รวมระยะเวลา	9 วัน 5 ชั่วโมง 41 นาที 15 วินาที นับตั้งแต่เวลา 17:00 น. ของวันที่ 23 มิถุนายน พ.ศ. 2561 ถึงเวลาที่ผบ.ศอร.แถลงข่าวการค้นพบ 17 วัน 4 ชั่วโมง 29 นาที 5 วินาที นับตั้งแต่เวลา 17:00 น. ของวันที่ 23 มิถุนายน พ.ศ. 2561 ถึงเวลาที่ผบ.ศอร.แถลงข่าวการนำผู้ประสบภัยออกจากถ้ำ
ผู้ประสบภัย	13 ราย
เสียชีวิต	น.ต. สมาน กุนัน อดีตหน่วยซีล ร.ท. เบรุต ปากบารา จากหน่วยซีล
สาเหตุหลัก	น้ำท่วมขังภายในถ้ำหลวง

ปฏิบัติการนี้มีผู้เข้าร่วมในการช่วยชีวิตกว่า 10,000 คน ซึ่งรวมถึงนักดำน้ำกว่า 100 คน, นักกู้ภัยจำนวนมาก, ตัวแทนจากหน่วยงานของรัฐประมาณ 100 แห่ง, เจ้าหน้าที่ตำรวจ 900 คน และทหาร 2,000 คน รวมทั้งจำเป็นต้องใช้เฮลิคอปเตอร์ตำรวจสิบลำ, รถพยาบาลตำรวจเจ็ดคัน, ถังดำน้ำมากกว่า 700 ถัง และสูบน้ำมากกว่าหนึ่งพันล้านลิตรออกจากถ้ำ

กระทั่งเวลาประมาณ 22.33 น. ของวันที่ 2 กรกฎาคม 2561 ทางผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงราย ได้แถลงอย่างเป็นทางการว่า พบผู้ประสบเหตุแล้วทั้ง 13 ชีวิต อยู่บริเวณที่เรียกว่า "เนินนมสาว" ซึ่งอยู่เลยพัทยาบีชไปอีกประมาณ 300-400 เมตร ซึ่งในตอนแรกกู้ภัยคาดว่าทั้ง 13 คนจะอยู่บริเวณนั้น รวมเวลาการปฏิบัติภารกิจจนพบตัวเป็นเวลา 9 วัน 5 ชั่วโมง 41 นาที ซึ่งพบว่าทั้ง 13 ชีวิตปลอดภัย และระหว่างวันที่ 8 ถึง 10 กรกฎาคม 2561 ได้เริ่มมีการลำเลียงผู้ติดถ้ำออกมาจนครบหมดทุกคนได้สำเร็จ รวมระยะเวลาปฏิบัติภารกิจทั้งสิ้น 17 วัน 4 ชั่วโมง 29 นาที

สูญหาย

เวลา 10.00 น. เมื่อวันที่ 23 มิถุนายน 2561 ผู้ช่วยผู้ฝึกสอน และนักฟุตบอลเยาวชนทีมฟุตบอลหมูป่าอะคาเดมีแม่สาย เดินทางมาฝึกซ้อมฟุตบอลที่สนามบ้านจ้อง ตำบลโป่งผา อำเภอแม่สาย จังหวัดเชียงราย หลังจากฝึกซ้อมฟุตบอลเสร็จทั้งผู้ช่วยผู้ฝึกสอน อายุ 26 ปี 1 คน และนักฟุตบอลเยาวชนทีมฟุตบอลหมูป่าอะคาเดมีแม่สาย อายุระหว่าง 11–16 ปี 12 คนได้ชักชวนกันขี่จักรยานเดินทางไปสำรวจบริเวณถ้ำหลวง ภายในวนอุทยานถ้ำหลวง-ขุนน้ำนางนอน และขาดการติดต่อเป็นเวลานานจนผู้ปกครองแจ้งให้เจ้าหน้าที่ตำรวจทราบ จึงประสานกู้ภัยและนักดำน้ำดำเนินการค้นหา และในเหตุการณ์นี้ยังมีนักฟุตบอลเยาวชนในทีมอีก 3 คน ที่ถูกชักชวนให้ไปสำรวจถ้ำด้วยกัน แต่ปฏิเสธที่จะเดินทางไปด้วยเนื่องด้วยเหตุผลส่วนตัว จึงไม่ได้ประสบเหตุกับทีม

ผู้สูญหายมีรายชื่อดังต่อไปนี้:

ลำดับที่	ชื่อ	ชื่อเล่น	ระดับการศึกษา	โรงเรียน	อาชีพ
1	ด.ช.ประจักษ์ สุธรรม	โน้ต	มัธยมศึกษาปีที่ 2	โรงเรียนแม่สายประสิทธิ์ศาสตร์	นักเรียน/นักกีฬา
2	ด.ช.ณัฐวุฒิ ทาคำทรง	เติ้ล	มัธยมศึกษาปีที่ 2	โรงเรียนแม่สายประสิทธิ์ศาสตร์	นักเรียน/นักกีฬา
3	นายพิพัฒน์ โพธิ	นิค	มัธยมศึกษาปีที่ 3	โรงเรียนบ้านสันทราย	นักเรียน/นักกีฬา
4	ด.ช.ภาณุมาศ แสงดี	มิกซ์	มัธยมศึกษาปีที่ 1	โรงเรียนแม่สายประสิทธิ์ศาสตร์	นักเรียน/นักกีฬา
5	ด.ช.ดวงเพชร พรหมเทพ	ดอม	มัธยมศึกษาปีที่ 1	โรงเรียนแม่สายประสิทธิ์ศาสตร์	นักเรียน/นักกีฬา
6	ด.ช.ชนินท์ วิบูลย์รุ่งเรือง	ไตตั้น	ประถมศึกษาปีที่ 6	โรงเรียนอนุบาลแม่สาย	นักเรียน/นักกีฬา
7	ด.ช.เอกรัฐ วงค์สุขจันทร์	บิว	มัธยมศึกษาปีที่ 1	โรงเรียนดรุณราษฎร์วิทยา	นักเรียน/นักกีฬา
8	ด.ช.สมพงศ์ ใจวงศ์	พงศ์	มัธยมศึกษาปีที่ 1	โรงเรียนแม่สายประสิทธิ์ศาสตร์	นักเรียน/นักกีฬา
9	นายพีรภัทร สมเพียงใจ	ไนท์	มัธยมศึกษาปีที่ 3	โรงเรียนแม่สายประสิทธิ์ศาสตร์	นักเรียน/นักกีฬา
10	นายพรชัย คำหลวง	ตี๋	มัธยมศึกษาปีที่ 4	โรงเรียนบ้านป่ายาง	นักเรียน/นักกีฬา
11	ด.ช.มงคล บุญเปี่ยม	มาร์ค​	มัธยมศึกษาปีที่ 1	โรงเรียนป่าเหมือด	นักเรียน/นักกีฬา
12	ด.ช.อดุลย์ สามอ่อน	ดุล	มัธยมศึกษาปีที่ 2	โรงเรียนเวียงพาน	นักเรียน/นักกีฬา
13	นายเอกพล จันทะวงษ์	เอก	-	-	ผู้ช่วยผู้ฝึกสอน

การปฏิบัติการค้นหา

การค้นหาช่วงแรก

เวลา 15.00 น. ของวันที่ 23 มิถุนายน 2561 เจ้าหน้าที่วนอุทยานถ้ำหลวง-ขุนน้ำนางนอน สังเกตเห็นรถจักรยานจอดอยู่ 11 คัน จนเวลา 22.00 น. ในวันเดียวกันทีมกู้ภัยของมูลนิธิสยามรวมใจแม่สาย และศูนย์วิทยุ 191 สภ. แม่สาย ได้รับแจ้งเหตุว่ามีเด็กหายตัวเข้าไปในถ้ำหลวง จึงได้ประสานงานส่งเจ้าหน้าที่ตำรวจสายตรวจในพื้นที่ เข้าไปตรวจสอบเวลา ตี 1 ของวันที่ 24 มิถุนายน เป็นการค้นหาภายในถ้ำเป็นครั้งแรก ออกจากถ้ำเวลาตี 3 รายงานว่าพบรองเท้าแตะและข้าวของจำนวนหนึ่งวางทิ้งไว้บนพื้นถ้ำ และระดับน้ำภายในถ้ำที่สูงขึ้นเรื่อย ๆ พอรุ่งเช้า 7.30 น. ของวันที่ 24 มิถุนายน เริ่มกลับไปค้นหาต่อ พบว่าระดับน้ำภายในถ้ำสูงขึ้นกว่าเดิม สภาพอากาศข้างในมีความชื้นและอากาศไม่ถ่ายเท ตอนบ่ายโมงได้พยายามสูบน้ำออก แต่ก็เลิกไปเพราะน้ำขุ่นและมีทรายไหล จนเวลา 18.00 น. เจ้าหน้าที่ประสานขอความช่วยเหลือจากหน่วยทำลายใต้น้ำจู่โจม ได้ส่งทีมประดาน้ำชุดแรกเข้าไป พบรอยนิ้วมือคนเกาะตามถ้ำ

วันจันทร์ที่ 25 มิถุนายน ตั้งแต่เที่ยงคืน เริ่มมีการค้นหาจากหลายหน่วยงานทั้งของทหารและตำรวจตระเวนชายแดน (ตชด.) หน่วยเรือรักษาความสงบเรียบร้อยตามลำแม่น้ำโขง (นรข.) จนเวลา 2.30 น. หน่วยซีลซึ่งมีนาวาเอก อนันต์ สุราวรรณ เป็นหัวหน้างาน มาถึงบริเวณถ้ำหลวง เพื่อร่วมวางแผนค้นหา โดยแบ่งเป็น 4 ทีมเพื่อค้นหา จนเวลา 17.30 น. หน่วยซีล รายงานว่าพบรอยเท้าและสายผูกเปล จนเวลา 19.30 น. หน่วยซีลถอนกำลังออกจากถ้ำเนื่องจากปริมาณน้ำสูงขึ้นจนถึงระดับอันตราย

ตั้งแต่เช้าวันอังคารที่ 26 มิถุนายน เริ่มค้นหาอีกครั้ง โดยมีเครื่องสูบน้ำเข้ามา ขณะเดียวกันก็สำรวจภายนอกถ้ำ วันพุธที่ 27 มิถุนายน ฝนยังคงตกต่อเนื่อง เจ้าหน้าที่ที่ปักหลักอยู่ข้างในจึงต้องถอยมาอยู่ที่โถง 2 ยังมีการสำรวจโพรง 3 แห่ง แต่ไม่สามารถโรยตัวเข้าไปได้ จนเวลา 20.00 น. ทีมกู้ภัยจำนวน 3 คน จากองค์กร British Cave Rescue Council -BCRC มาถึงบริเวณถ้ำหลวง หลังจากนี้ยังคงสำรวจโพรงถ้ำและระบายน้ำอย่างต่อเนื่อง มีการซ้อมเคลื่อนย้ายผู้ป่วยฉุกเฉินในวันที่ 30 มิถุนายน และวันที่ 1 กรกฎาคม มีคำสั่งให้ระดมถังออกซิเจนเข้าถ้ำ

ค้นพบ

วิดีโอจากแหล่งข้อมูลภายนอก
	คลิปวิดีโอการพบตัวเด็กและผู้ช่วยผู้ฝึกสอนรวม 13 คน โดยนักดำน้ำจากประเทศอังกฤษ 2 คนที่เจอ จากเพจเฟซบุก "Thai NavySEAL"

2 กรกฎาคม 2561 เวลา 21.38 น. นักประดาน้ำชาวอังกฤษ 2 คนได้ค้นพบผู้รอดชีวิตทั้ง 13 คน เวลา 22:15 น. ณรงค์ศักดิ์ โอสถธนากร ผู้ว่าฯ เชียงราย ออกแถลงข่าวอย่างเป็นทางการ พบ 13 ชีวิตทีมหมูป่าแล้ว พบ 13 ชีวิตบริเวณบนเนินนมสาว เลยจากหาดพัทยาไป 400 เมตร โดยอยู่ห่างจากปากถ้ำ 4 กม. ผู้พบคือริชาร์ด สแตนตัน และจอห์น โวลันเธน ซึ่งได้รับมอบหมายเป็นชุดปฏิบัติการแนวหน้าเพื่อวางเส้นนำทางในถ้ำสำหรับทีมซีล และทีมกู้ภัยนานาชาติคนอื่น ๆ แต่เมื่อโวลันเทนวางเส้นนำทางจนสุดปลายเชือกแล้ว จึงโผล่เหนือน้ำก็พบทั้ง 13 ชีวิตรอคอยอยู่บนเนินนมสาว

วิดีโอการพบผู้รอดชีวิต ที่ถ่ายโดยนักประดาน้ำชาวอังกฤษ ได้โพสต์ลงบนเฟซบุ๊กของหน่วยบัญชาการสงครามพิเศษทางเรือ กองเรือยุทธการ ในวิดีโอแสดงให้เห็นว่า เด็ก ๆ ไม่รู้ว่าตัวเองติดอยู่ในถ้ำนานแล้วเท่าใด จากที่เด็กคนหนึ่งถามว่า วันนี้คือวันอะไร

3 กรกฎาคม ทีมดำน้ำ 7 คน รวมถึงแพทย์และพยาบาล เข้าร่วมกับ 13 ชีวิตภายในถ้ำ ยังมีคลิปที่ 2 ออกมา หลายคนได้ห่มฟอยล์เพื่อเพิ่มความอบอุ่น มีการปฐมพยาบาลรอยถลอก แพทย์ประเมินว่า สภาพร่างกายสมบูรณ์ โดยดูจากกิจกรรม หากเดินได้ 15 ก้าว ถือว่าปกติดี

วางแผนและเตรียมการ

 

มีการติดตั้งปั๊มน้ำสูบออกจากถ้ำ

ปฏิบัติการครั้งนี้ต้องเผชิญกับระดับน้ำที่สูงขึ้น แผนคือ การฝึกใช้อุปกรณ์ดำน้ำ หรือรออีกหลายเดือนจนกว่าระดับน้ำจะลดลง โดยปกติแล้ว ถ้ำจะมีน้ำท่วมในช่วงฤดูฝน คือท่วมตั้งแต่กันยายนถึงตุลาคม แต่น้ำก็ยังอาจสูงท่วมได้มากกว่านี้เพราะเพิ่งเข้าฤดูฝน และจะตกหนักสุดในเดือนสิงหาคม การให้เด็ก ๆ รอคอย 4 เดือน อาจส่งผลกระทบทางด้านจิตใจและเสี่ยงต่อการป่วยและเป็นโรค

จากการสำรวจทางน้ำไหลภายในถ้ำ จุดที่เด็ก ๆ อยู่นั้นอยู่ห่างจากปากถ้ำ 3.75 กิโลเมตร (2.33 ไมล์) และอยู่ต่ำกว่ายอดเขา 800–1,000 เมตร (2,600–3,300 ฟุต) โถงที่อยู่มีความกว้างราว 8 ม. ความสูงราว 3 ม. เส้นทางที่จะเข้าถึงมีน้ำท่วมขังหลายจุดและบางช่วงก็แคบมาก และบางช่วงกระแสน้ำไหลเชี่ยวและทัศนวิสัยเท่ากับ 0 การเดินทางเข้าไปในถ้ำใช้เวลาหลายชั่วโมงแม้จะเป็นนักประดาน้ำที่มีประสบการณ์ จากข้อมูลของหน่วยซีลรายงานว่าการเข้า-ออกถ้ำใช้เวลาถึง 11 ชม. เป็นขาเข้า 6 ชม. และขาออก 5 ชม. ทีมจึงได้ค้นหาทางออกอื่นที่อาจเป็นเส้นทางที่ง่ายกว่า การเจาะถ้ำก็ใช้เป็นการช่วยระบายน้ำออกจากถ้ำได้ และพิจารณาการเปิดช่องทางสำหรับการออกจากถ้ำด้วย อย่างไรก็ดียังไม่พบจุดเจาะถ้ำที่เหมาะสม บริเวณโถงพัทยาบีช หากขุดเจาะจากด้านบน คาดว่ามีระยะ 1.2 กิโลเมตร (0.75 ไมล์) แต่การขุดเจาะอาจเป็นไปด้วยความยากลำบาก เนื่องจากเต็มไปด้วยชั้นหินปูนและอาจใช้เวลานานหลายอาทิตย์

มีการติดตั้งระบบปั๊มน้ำออกจากถ้ำและได้ทำการเปลี่ยนทางน้ำไหล จากการวัดระดับน้ำในวันที่ 5 กรกฎาคม สามารถลดระดับน้ำได้ 1.5 เซนติเมตร (0.59 นิ้ว) ต่อชั่วโมง ส่งผลทำให้ทีมผู้ช่วยเหลือสามารถเดินเข้าไปได้ในถ้ำ 1.5 กิโลเมตร (0.93 ไมล์) อย่างไรก็ดี คาดว่าฝนจะตกหนักในวันที่ 8 กรกฎาคม อาจจะต้องหยุดดำเนินการหรือเปลี่ยนวิธี เพราะอาจทำให้น้ำท่วมไปถึงผู้ติดอยู่ภายใน

เมื่อวันที่ 6 กรกฎาคม นักทำลายใต้น้ำจู่โจมนอกราชการ อดีตหน่วยซีลที่รับภารกิจให้ลำเลียงขวดอากาศจากโถงสามภายในถ้ำหลวง ไปยังจุดต่าง ๆ บริเวณสามแยก ตั้งแต่เมื่อวันที่ 5 กรกฎาคม โดยเริ่มดำน้ำตั้งแต่เวลา 20.37 น. เมื่อเสร็จภารกิจขณะดำน้ำกลับได้หมดสติในน้ำ คู่ดำน้ำได้ทำการปฐมพยาบาล (CPR) แต่ไม่ได้สติ จึงนำกลับมายังโถงสามเพื่อปฐมพยาบาลอีกครั้ง แต่ก็ยังไม่ได้สติและเสียชีวิตลงเวลาประมาณ 01.00 น เจ้าหน้าที่จึงได้นำพาร่างออกมาถึงหน้าถ้ำหลวง และส่งไปยัง ร.พ.ค่ายพญาเม็งรายมหาราช ภายหลังทราบชื่อคือ จ่าเอกสมาน กุนัน โดยสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ ทรงรับสั่งจัดงานศพและพระราชทานน้ำหลวงอาบศพแด่จ่าเอกสมาน กุนัน

การช่วยเหลือ

ช่วยเหลือออกจากถ้ำ

วิดีโอจากแหล่งข้อมูลภายนอก
	คลิปวิดีโอการช่วยเหลือเด็กและผู้ช่วยผู้ฝึกสอนออกจากถ้ำ จากเพจเฟซบุก "Thai NavySEAL"

 

การลำเลียงผู้ประสบภัยภายในถ้ำหลวงทางอากาศโดยเฮลิคอปเตอร์

วันที่ 8 กรกฎาคม เริ่มปฏิบัติการช่วยเหลือออกจากถ้ำ เนื่องจากความพร้อมในหลาย ๆ ด้านทั้งระดับน้ำ ร่างกายของน้อง ๆ และทีมงาน เริ่มปฏิบัติการลำเลียงในเวลา 10.00 น. โดยมีทีมผู้เชี่ยวชาญดำน้ำจากต่างประเทศ 13 คนและหน่วยซีล 5 คน มีเจ้าหน้าที่ดำน้ำเข้าร่วมปฏิบัติการทั้งหมด 90 คน ในจำนวนนี้เป็นนักดำน้ำจากต่างชาติ 50 คน โดยสามารถนำคนแรกออกจากถ้ำได้เวลา 17.40 น. ซึ่งถือว่าเร็วกว่าประมาณการเดิมถึง 3 ชม. ส่วนคนที่ 2 ออกมาในอีก 10-20 นาทีต่อมา ส่วนคนที่ 3 และ 4 ออกมาเวลา 19.40 น. และ 19.50 น. ทั้งหมดถูกส่งตัวไปที่โรงพยาบาลสนามซึ่งตั้งขึ้นบริเวณหน้าปากถ้ำ เพื่อประเมินอาการและปฐมพยาบาลเบื้องต้น ก่อนเคลื่อนย้ายไปที่โรงพยาบาลเชียงรายประชานุเคราะห์ ซึ่งห่างจากถ้ำหลวงไปราว 58 กม. ปฏิบัติการของวันแรก ต้องหยุดลง เนื่องจากต้องวางขวดอากาศและเชือกใหม่ เพราะขวดอากาศหมด อุปกรณ์ต่าง ๆ ที่ต้องทำใหม่ โดยใช้เวลา 10 ถึง 20 ชั่วโมง ปฏิบัติการช่วยเหลือในวันถัดมา 9 กรกฎาคม สภาพแวดล้อมพร้อม เช่นเดียวกับเมื่อวาน จึงเริ่มปฏิบัติการ เวลา 11.00 น. โดยทีมนักประดาน้ำทีมเดิม แต่มีการเปลี่ยนแปลงบ้างเล็กน้อย ภารกิจในวันนี้ช่วยเหลือออกมาได้อีก 4 คน จนวันที่ 10 กรกฎาคม มีรายงานข่าวว่า สามารถช่วยนักฟุตบอลและผู้ช่วยผู้ฝึกสอน ได้ครบทั้ง 13 คน

ในการลำเลียงทั้ง 13 ชีวิตออกจากถ้ำ ภารกิจไม่สามารถดำเนินการได้เนื่องจากระดับน้ำที่ยังสูงอยู่ จนวันที่ 7-8 กรกฎาคม ระดับน้ำจึงลดลง มีภาครัฐ และเอกชน เข้ามาช่วยสูบน้ำ ให้ลดลงวันละ 1-2 เซนติเมตร แต่บริเวณโถง 3 น้ำยังคงท่วมขังอยุ่ โดยได้เตรียมขวดอากาศ 200 ขวด ไปใต้น้ำตลอดทางไปจนถึงบริเวณที่เด็ก ๆ อยู่ จากนั้นลำเลียงผู้ประสบภัย โดยให้สวมเวทสูท ขนาด 5 มิลลิเมตร และสวมเครื่องชุดหายใจแบบเต็มหน้าพิเศษที่มีท่อหน้ากากเต็มหน้าต่อกับขวดออกซิเจน เมื่อดำน้ำลงไปพร้อมขวดอากาศที่มีการปรับความกดอากาศ ทำให้ไม่ลอยขึ้นมา และง่ายต่อการเคลื่อนย้าย โดย 1 คน จะมีนักดำน้ำลำเลียงไป ผู้ประสบภัยเพียงนอนอยู่นิ่ง ๆ ใช้ทีมงานเคลื่อนย้ายกว่า 100 คน ระหว่างทางจะมีการตรวจสอบอุณหภูมิร่างกายเป็นระยะ

การฟื้นฟูร่างกาย

เมื่อถึงห้องผู้ป่วย แพทย์ได้รับการประเมินระดับความรู้สึก สัญญาณชีพ และสภาพความอบอุ่นของร่างกาย มีการเจาะเลือด เอกซเรย์ปอด ตรวจวัดคลื่นหัวใจ และให้น้ำเกลือ ฉีดวัคซีนป้องกันบาดทะยัก พิษสุนัขบ้า และมีการให้วิตามินบี 1 และยาปฏิชีวนะทางเส้นเลือดดำตามแผนการรักษา ผู้ป่วยชุดแรก 4 คน มีภาวะร่างกายอุณหภูมิต่ำ นำเครื่องให้ความอบอุ่น มี 2 คนมีความผิดปกติที่ปอด สงสัยว่าปอดอักเสบ และ 1 ราย มีแผลถลอกที่ข้อเท้าขวา ผู้ป่วยชุด 2 เมื่อแรกรับ ทุกคนอุณหภูมิร่างกายต่ำ และมี 1 คนอุณหภูมิร่างกายต่ำมากและมีภาวะหัวใจเต้นช้ากว่าปกติ แพทย์ให้ยาจนมีอาการปกติ เช้ารุ่งขึ้นทุกคนสดชื่นดี ตอบโต้ได้ ไม่มีไข้ และกลุ่มที่ 3 อีก 5 คน มีอาการปอดอักเสบเล็กน้อย

จากข้อมูลของกระทรวงสาธารณสุข เด็ก ๆ มีน้ำหนักลดเฉลี่ย 2 กิโลกรัม ยังอยู่ในอาการ Refeeding syndrome ยังไม่สามารถรับประทานอาหารปกติได้ทันที แต่สามารถรับประทานอาหารอ่อน ๆ ได้อย่างเช่น โจ๊ก สำหรับอาหารปกติน่าจะรับประทานได้ใน 10 วัน

ความช่วยเหลือและกำลังใจ

ในประเทศ

พระบรมวงศานุวงศ์

• สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูร ทรงติดตามการให้ความช่วยเหลือกลุ่มเด็กและโค้ชฟุตบอล จำนวน 13 ราย ที่ยังติดอยู่ในภายในถ้ำหลวง-ขุนน้ำนางนอน อ.แม่สาย จ.เชียงราย รวมทั้งทรงห่วงใยกลุ่มผู้ประสบภัยทุกคน และทรงให้กำลังใจไปยังครอบครัวผู้ประสบภัยทุกคน รวมถึงทรงพระราชทานสิ่งของและอุปกรณ์ต่าง ๆ ที่จำเป็นในการกู้ภัยให้แก่ผู้ปฏิบัติงาน ตามที่มีการร้องขอการสนับสนุนเช่นอุปกรณ์ดำน้ำ ชุดดำน้ำ หลอดไฟให้ความสว่างในถ้ำชนิดมีแบตเตอรี่ในตัว หลอดและถังเก็บอากาศสำหรับนักดำน้ำไว้สับเปลี่ยนระหว่างการดำน้ำในถ้ำ ทั้งยังทรงพระราชทานกำลังใจให้แก่ผู้ปฏิบัติหน้าที่ในการติดตามค้นหาขอให้ประสบความสำเร็จ และได้ทรงพระกรุณาฯ พระราชทานจัดตั้งโรงครัวพระราชทานซึ่งสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวพระราชทานเลี้ยงเจ้าหน้าที่และสื่อมวลชนในภารกิจค้นหาทีมนักฟุตบอลเยาวชน 13 คนที่พลัดหลงไปในถ้ำหลวง-ขุนน้ำนางนอน อำเภอแม่สาย จังหวัดเชียงราย โดยมีบรรดาจิตอาสาผลัดเปลี่ยนหมุนเวียนมาช่วยกันประกอบอาหารเพิ่มขึ้นอีกแห่ง ซึ่งก่อนหน้านี้ วันที่ 24 มิ.ย. ทหาร มทบ.37 ได้ใช้รถเคลื่อนที่ตั้ง "ครัวพระราชทาน" แห่งแรก ด้านทิศใต้ของวนอุทยานฯ เลี้ยงประชาชนวันละ 1,000 คน และหลังจากที่ทรงทราบว่า จ.อ.สมาน กุนัน ได้เสียชีวิต จึงมีรับสั่งให้จัดงานศพอย่างสมเกียรติและทรงมีรับสั่งให้ดูแลครอบครัวและบุตรหลานอย่างดีที่สุด
• สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี ทรงห่วงใยทีมฟุตบอลหมูป่าอะคาเดมี และโค้ช รวม 13 ชีวิตที่ติดอยู่ในถ้ำหลวง-ขุนน้ำนางนอน อ.แม่สาย จ.เชียงราย ทั้งนี้พระองค์ได้พระราชทานเงิน จำนวน 500,000 บาท ให้แก่ นายณรงค์ศักดิ์ โอสถธนากร ผู้ว่าฯ เชียงราย เพื่อนำไปจัดซื้ออาหาร ยา สิ่งของจำเป็นต่างๆ ในการปฏิบัติการช่วยเหลืออย่างเร่งด่วน และพระราชทานกำลังใจ และมีพระดำรัส "ให้ทุกคนปลอดภัย และประสบความสำเร็จในการช่วยเหลือเด็ก 13 ชีวิตที่ติดถ้ำ ทั้งเจ้าหน้าที่และทุกคนที่เกี่ยวข้อง ขอให้พระคุ้มครองทั้งคนช่วยและคนถูกช่วย"
• ทูลกระหม่อมหญิงอุบลรัตนราชกัญญา สิริวัฒนาพรรณวดี ทรงโพสต์ข้อความทางอินสตาแกรม ประทานกำลังใจให้เจ้าหน้าที่และผู้ที่เกี่ยวข้องกับการช่วยเหลือ 13 ชีวิต ระบุว่า “ขอให้กำลังใจเจ้าหน้าที่และทุกคนที่เกี่ยวข้องกับการช่วยเหลือ 13 ชีวิตที่ติดถ้ำ ขอให้พระคุ้มครองทั้งคนช่วยและคนถูกช่วย” และได้ทรงโพสต์ภาพถ่ายฝีพระหัตถ์แสดงความดีพระทัย หลังทรงทราบข่าวพบ 13 ชีวิตทีมฟุตบอลหมูป่าอะคาเดมี่ในถ้ำหลวงแล้ว โดยมีข้อความบรรยายภาพว่า "พบหมูป่าแล้ว ดีใจจัง ขอบคุณทุกคนที่ช่วยเหลือน้องๆ ทั้ง 13 คน"
• พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี พระวรราชาทินัดดามาตุ เสด็จแทนพระองค์เป็นประธานในพิธีทบทวนคำปฏิญาณและสวนสนามของลูกเสือ เนื่องในวันคล้ายวันสถาปนาคณะลูกเสือแห่งชาติ ประจำปี 2561 ที่สนามกีฬาแห่งชาติ โดยก่อนเสด็จกลับ ทรงมีพระปฏิสันถารกับพลอากาศเอก ประจิน จั่นตอง รองนายกรัฐมนตรี โดยทรงห่วงใยเด็กๆ และโค้ช 13 ชีวิต ที่ติดอยู่ภายในถ้ำหลวง วนอุทยานถ้ำหลวง-ขุนน้ำนางนอน อ.แม่สาย จ.เชียงราย พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี พระวรราชาทินัดดามาตุ มีพระดำรัสว่า “ไม่ทราบตอนนี้ เด็กๆ ยังหาไม่เจอหรอคะ ที่เชียงราย …ก็ติดตามข่าว เป็นห่วง ก็ขอฝากให้กำลังใจเจ้าหน้าที่ที่ปฏิบัติงาน เพราะว่าพระองค์หญิงก็ทราบว่าคงลำบาก เพราะว่าน้ำสูงและก็ถ้ำมันมืดมาก ก็ขอภาวนาให้หาได้โดยเร็ว เพราะว่าเป็นห่วงเด็ก ๆ”
• พระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าทีปังกรรัศมีโชติ ทรงติดตามข่าว นักฟุตบอลเยาวชนและผู้ฝึกสอนทีมหมูป่าอะคาเดมี ที่ติดอยู่ในถ้ำหลวง วนอุทยานถ้ำหลวง-ขุนน้ำนางนอน อำเภอแม่สาย จังหวัดเชียงราย ด้วยความห่วงใย การนี้ ได้ประทานโปสการ์ดเพื่อเป็นกำลังใจให้แก่นักฟุตบอลเยาวชนและผู้ฝึกสอน เป็นภาพโปสการ์ดภาพก้อนหินที่มีสีและขนาดแตกต่างกันจัดเรียงซ้อนกัน ในแต่ละก้อนมีข้อความภาษาเยอรมัน ที่สื่อถึงการประทานกำลังใจ ได้แก่ คำว่า Mut (กล้าหาญ), Glück (มีโชคดี), Gelassenheit (มีความสุข), Erfolg (ประสบความสำเร็จ), Freude (มีความยินดี), Gesundheit (ให้มีสุขภาพดี) ด้านในของภาพโปสการ์ด พระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าทีปังกรรัศมีโชติ ได้มีลายพระหัตถ์ ลงวันที่ 3 กรกฎาคม 2561 ที่ทรงแสดงถึงความห่วงใยต่อนักฟุตบอลเยาวชนและผู้ฝึกสอนเป็นภาษาเยอรมัน โดยมีข้อความที่แปลเป็นภาษาไทยว่า

“เด็ก ๆ ที่รัก

พวกเธอคงกลัวกันมากอย่างแน่นอน แต่ฉันก็นึกถึงพวกเธออยู่เสมอ ฉันมีความยินดีมากที่ทุกคนปลอดภัยและสุขภาพแข็งแรง ฉันขอขอบคุณเจ้าหน้าที่ทุกคนในการช่วยเหลือในครั้งนี้และขอให้ภารกิจนี้ประสบความสำเร็จได้ด้วยดี

(ลงพระนาม) ทีปังกรรัศมีโชติ”

รัฐบาล

• พลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรีและคณะ ออกเดินทางสู่พื้นที่ เพื่อให้กำลังใจครอบครัวผู้ประสบภัย

ส่วนราชการและรัฐวิสาหกิจ

• กระทรวงมหาดไทย โดยนายณรงค์ศักดิ์ โอสถธนากรผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงราย (จนถึง 29 มิถุนายน 2561),ผู้ว่าราชการจังหวัดพะเยา (ตั้งแต่ 29 มิถุนายน 2561) และผู้บัญชาการศูนย์อำนวยการร่วมค้นหาผู้สูญหาย ในวนอุทยานแห่งชาติถ้ำหลวง-ขุนน้ำนางนอน อ.แม่สาย จ.เชียงราย (ศอร.)
• หน่วยบัญชาการสงครามพิเศษ
• มณฑลทหารบกที่ 37
• กองกำลังรักษาความสงบเรียบร้อย จังหวัดเชียงราย
• หน่วยเฉพาะกิจ กรมทหารม้าที่ 3 กองกำลังผาเมือง
• หน่วยพัฒนาเคลื่อนที่เร็ว 35
• กรมทหารราบที่ 11 รักษาพระองค์ ค่ายเพชรบุรีราชสิรินธร
• หน่วยเรือรักษาความสงบเรียบร้อยตามลำแม่น้ำโขง
• หน่วยบัญชาการสงครามพิเศษทางเรือ กองเรือยุทธการ
• ร.17 พัน 4 ค่ายขุนจอมธรรม จังหวัดพะเยา
• กรมแพทย์ทหารบก
• กรมแพทย์ทหารเรือ
• โรงพยาบาลค่ายเม็งรายมหาราช
• โรงพยาบาลพญาเม็งราย
• สำนักงานสาธารณสุขอำเภอแม่สาย
• โรงพยาบาลศูนย์เชียงราย
• โรงพยาบาลแม่จัน
• กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช
• สำนักบริหารพื้นที่อนุรักษ์ที่ 15 (เชียงราย)
• สำนักงานจัดการทรัพยากรป่าไม้ที่ 2
• ศูนย์ป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย เขต 15 เชียงราย
• ศูนย์สนับสนุนทางอากาศโดยตรงที่ ๓ ศุนย์ยุทธการทางอากาศ กองทัพอากาศ
• องค์การบริหารส่วนจังหวัดเชียงราย
• เทศบาลนครเชียงราย
• คณะกรรมการกิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคมแห่งชาติ
• กสท โทรคมนาคม
• ทีโอที
• สำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ - จัดทำแผนที่ 3 มิติ จากการนำข้อมูลของภาพถ่ายดาวเทียมรายละเอียดสูง
• การไฟฟ้าส่วนภูมิภาค - ส่งไฟฟ้าเข้าไปในพื้นที่ในการค้นหา
• มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ - ส่งหุ่นยนต์ดำน้ำ Remotely operated underwater vehicle (ROV) และโดรนช่วยเหลือ
• ปตท.สำรวจและผลิตปิโตรเลียม - ส่งโดรนที่มีความละเอียดสูง ในการสืบหาจุดที่เยาวชนทีมหมูป่า อะคาเดมี
• กรุงเทพมหานคร - จัดการระบบสูบน้ำออกจากภายในถ้ำหลวง
• กรมทรัพยากรน้ำบาดาล
• กรมทรัพยากรธรณี
• การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย
• มูลนิธิชัยพัฒนา
• การบินไทย - สนับสนุนการเดินทางกลับของทีมดำน้ำจากอังกฤษและทีมปีนเขาเก็บรังนกนางแอ่น เกาะลิบง อ.กันตัง จ.ตรัง
• กรมชลประทาน - สนับสนุนเจ้าหน้าที่และเครื่องมืออุปกรณ์ โดยเฉพาะเครื่องสูบน้ำและเครื่องมือด้านสำรวจและธรณีวิทยา
• สำนักงานตำรวจแห่งชาติ
• ตำรวจภูธรภาค 5
• ตำรวจภธรจังหวัดชียงราย
• สถานีตำรวจภูธรแม่สาย (เจ้าของพื้นที่รับผิดชอบ)

เอกชนและพลเรือน

• AIS
• DTAC
• True
• SCG Chemical - สนับสนุนท่อ HDPE ประมาณ 1000เมตรและอุปกรณ์อื่น ๆ สำหรับสูบน้ำออกจากถ้ำ
• บริษัท ทริปเปิลที อินเทอร์เน็ต จำกัด - สนับสนุนระบบเครือข่ายอินเทอร์เน็ต
• นรินทร ณ บางช้าง - ได้ส่งทีมนักดำน้ำชาวไทยที่ไปอบรมที่อิตาลี โดยใช้อุปกรณ์จากสวีเดนและอิตาลี
• สมาคมน้ำบาดาลไทย
• สโมสรฟุตบอลเอสซีจี เมืองทอง ยูไนเต็ด และแฟนบอล - ยินดีทำตามความฝันผู้ฝึกสอน ตลอดจนเสนอเข้าชมการแข่ง ซึ่งจะออกค่าเดินทาง ที่พัก อาหารให้ทั้งหมด
• สโมสรฟุตบอลขอนแก่น ยูไนเต็ด - ได้จัดทำชุดกีฬาฟุตบอล ซึ่งมีหมายเลข 13 พร้อมสกรีนชื่อทีม "MOOPA FC" ติดที่หลังเสื้อเพื่อให้กำลังใจ และยินดีต้อนรับสู่โรงเรียนฟุตบอลอาชีพ ตามความต้องการของแต่ละคน รวมถึงศรายุทธ ชัยคำดี ซึ่งพร้อมที่จะเป็นโค้ชส่วนตัวให้แก่เด็กทั้ง 12 คน
• มูลนิธิป่อเต็กตึ๊ง - สนับสนุนทีมนักดำน้ำ
• กลุ่มเก็บรังนกนางแอ่น เกาะลิบง จังหวัดตรัง - สนับสนุนผู้เชี่ยวชาญในการปีนถ้ำ
• ทีมชลอยกกระบัตร จ.สมุทรสาคร - สนับสนุนเครื่องสูบน้ำและเครื่องปั่นไฟ
• ทีมเครื่องสูบน้ำซิ่งพญานาค จาก อ.บ้านแพ้ว จ.สมุทรสาคร และ จ.นครปฐม สนับสนุนเครื่องสูบน้ำ
• เกษตรกรและประชาชนในพื้นที่ตำบลโป่งผา ตำบลโป่งงาม ตำบลศรีเมืองชุม และตำบลบ้านด้าย อำเภอแม่สาย จังหวัดเชียงราย ซึ่งเป็นพื้นที่รับน้ำที่ระบายออกจากถ้ำหลวง

ต่างประเทศ

•   อิตาลี มีนักประดาน้ำที่มาร่วมกับทีมของนรินทร ณ บางช้าง

•   เยอรมนี ส่งนักประดาน้ำมาช่วยเหลือผู้ประสบภัยในถ้ำหลวง

•   สหราชอาณาจักร นักสำรวจ เวิร์น อันสเวิร์ธ และผู้ชำนาญการดำน้ำในถ้ำจาก British Cave Rescue Council (BCRC) รอเบิร์ต ชาร์ลี ฮาร์เปอร์, ริชาร์ด วิลเลียม สแตนตัน และจอห์น โวลันเธน พร้อมด้วย คริส จีเวลล์, เจสัน มัลลินสัน จากสมาคมดำน้ำในถ้ำ Cave Diving Group (CDG) และทิม แอคตัน พร้อมด้วยผู้เชี่ยวชาญท่านอื่นๆ ได้เดินทางมาช่วยเหลือนักกีฬาฟุตบอลเยาวชนพร้อมผู้ฝึก จำนวน 13 คน ที่ติดค้างอยู่ในถ้ำ 10 กรกฎาคม เทเรซา เมย์ นายกรัฐมนตรี ทวิตเตอร์ข้อความกล่าวว่า “ยินดีที่ภารกิจการช่วยเหลือผู้ติดอยู่ในถ้ำในประเทศไทยสำเร็จลุล่วง โลกได้ติดตามและจะยกย่องความกล้าหาญของผู้ที่เกี่ยวข้องทุกคน”

•   สหรัฐ 27 มิถุนายน พลเอก ธารไชยยันต์ ศรีสุวรรณ เปิดเผยว่าได้รับแจ้งจากหน่วยบัญชาการอินโดแปซิฟิกสหรัฐ (USPACOM) ของสหรัฐอเมริกา ได้ประสานส่งเจ้าหน้าที่ ทหารและพลเรือนที่มีความเชี่ยวชาญด้านการบรรเทาสาธารณภัยมาช่วยเหลือ และยังมีความช่วยเหลือจากนายอีลอน มัสก์ ผู้บริหารของบริษัทสเปซเอ็กซ์ โดยได้นำเรือดำน้ำจิ๋ว "หมูป่า" มาช่วยในการปฏิบัติการในครั้งนี้และมอบให้รัฐบาลไทยในการใช้ในกรณีฉุกเฉินครั้งต่อไป 8 กรกฎาคม ดอนัลด์ ทรัมป์ ประธานาธิบดี ทวิตเตอร์ข้อความกล่าวว่า กำลังทำงานร่วมกับรัฐบาลไทยอย่างใกล้ชิด เพื่อที่จะช่วยเด็กออกมาจากถ้ำได้อย่างปลอดภัย ด้วยคนที่มีความกล้าหาญ และความเชี่ยวชาญ และวันที่ 10 กรกฎาคม ทวิตเตอร์ข้อความกล่าวว่า “ในนามของสหรัฐอเมริกา ขอแสดงความยินดีกับหน่วยซีลของประเทศไทย และแสดงความยินดีที่ภารกิจช่วยเหลือเด็ก ๆ 12 ชีวิต และโค้ช จากถ้ำในประเทศไทย เป็นช่วงเวลาที่สวยงาม ทั้งหมดออกมาแล้ว เยี่ยมมาก!”

•   ลาว ทางการลาวยังได้ส่งทีมหน่วยกู้ภัยเวียงจันทน์ มายังบริเวณหน้างานถ้ำหลวง เพื่อช่วยร่วมภารกิจค้นหาเด็กติดถ้ำ

•   พม่า 28 มิถุนายน ทำเนียบประธานาธิบดีพม่าได้ออกแถลงการณ์ระบุว่า พม่าจะให้ความช่วยเหลืออย่างเต็มที่ต่อปฏิบัติการค้นหาเยาวชนนักฟุตบอลทีมหมูป่าและผู้ฝึกสอน รวม 13 คน ที่ได้หายเข้าไปในถ้ำ และได้มีการส่งเจ้าหน้าที่สำรวจถ้ำหลวงด้านที่ติดกับฝั่งประเทศพม่า

•   ออสเตรเลีย พลเอก ธารไชยยันต์ ศรีสุวรรณ ผู้บัญชาการทหารสูงสุดกล่าวว่า รัฐบาลออสเตรเลียพร้อมสนับสนุนที่จะส่งเจ้าหน้าที่กู้ภัย ผู้เชี่ยวชาญ ทั้งยังพร้อมสนับสนุนอุปกรณ์ที่ทันสมัยร่วมปฏิบัติภารกิจค้นหานักฟุตบอลเยาวชนและโค้ช รวมทั้ง ดร.ริชาร์ด แฮร์ริส พร้อมทีมงานผู้เชี่ยวชาญท่านอื่นๆ จากออสเตรเลีย

•   ญี่ปุ่น ส่งผู้เชี่ยวชาญเรื่องน้ำซึ่งได้รับมอบหมายจากโครงการความร่วมมือของรัฐบาลญี่ปุ่นเพื่อช่วยเหลือเรื่องการระบายน้ำออกจากถ้ำ

•   จีน สถานเอกอัครราชทูตสาธารณรัฐประชาชนจีนประจำประเทศไทยแถลงว่าหน่วยงานของรัฐบาลจีนกำลังเตรียมส่งผู้เชี่ยวชาญด้านการกู้ภัยและการค้นหาผู้ประสบภัยในถ้ำจำนวน 6 คน โดยเจ้าหน้าที่ผู้เชี่ยวชาญจากจีนได้นำอุปกรณ์ช่วยชีวิตมาด้วย เช่น หุ่นยนต์ใต้น้ำ อุปกรณ์ดำน้ำ สเปกโทรมิเตอร์สามมิติ

•   เบลเยียม มีการช่วยเหลือจาก Ben Reymenants ซึ่งเป็นผู้เชี่ยวชาญการดำน้ำในถ้ำ และจิม วาร์นีย์ พร้อมทีมงานดำน้ำท่านอื่นๆ

•   ฝรั่งเศส นักดำน้ำเพื่อนร่วมทีม Ben Reymenants และทางรัฐบาลฝรั่งเศสเองยังเสนอส่งทีมผู้เชี่ยวชาญและอุปกรณ์ แต่เจ้าหน้าที่ของไทยเชื่อว่ามีเพียงพออยู่ในสถานที่แล้ว

•   ยูเครน นักดำน้ำเพื่อนร่วมทีม Ben Reymenants

•   นครรัฐวาติกัน วันอาทิตย์ที่ 1 ก.ค. พระสันตะปาปาฟรานซิสประกอบพิธีสวดมนต์ประจำวัน ที่ จัตุรัส เซนต์ ปีเตอร์ ในนครรัฐวาติกัน โดยหลังจากเสร็จพิธี พระองค์สวดภาวนาเพื่อขอให้เกิดความสงบสุขแก่พื้นที่ต่างๆ ทั่วโลกที่กำลังประสบปัญหา และยังส่งกำลังใจถึงเหล่านักฟุตบอลเยาวชนทีม ‘หมูป่าอะคาเดมี’ 12 คนและโค้ชอีก 1 คน ซึ่งติดอยู่ในถ้ำหลวง ขุนน้ำนางนอน ในอ.แม่สาย จ.เชียงราย มานานกว่า 1 สัปดาห์แล้ว โดยพระองค์ตรัสว่า พระองค์กำลังสวดอธิษฐานให้กับพวกเขา

•   สวีเดน มีทีมนักประดาน้ำในเบื้องต้น 6 คน เดินทางมาเพื่อช่วยเหลือ

•   อิสราเอล ทีมนักดำน้ำประเทศอิสราเอลจากบริษัทอุปกรณ์สื่อสารฉุกเฉิน เดินทางมาช่วยทันทีที่ทราบข่าว นับตั้งแต่วันที่ 25 มิถุนายน โดยสายการบินแอล อัล ได้ระดมทุนค่าตั๋วเครื่องบินให้แก่พวกเขา เพื่อมาช่วยเหลือเด็ก ๆ

•   รัสเซีย ส่งอาสาสมัคร รวมถึงประสานงานสำหรับการส่งเจ้าหน้าที่กู้ชีพจากกระทรวงสถานการณ์ฉุกเฉินแห่งสหพันธรัฐรัสเซีย เข้าช่วยเหลือ

•   ฟินแลนด์ Mikko Paasi ซึ่งเป็นนักดำน้ำชาวฟินแลนด์ ให้การช่วยเหลือแก่เจ้าหน้าที่กู้ชีพชาวไทย

•   เช็กเกีย เสนอเครื่องสูบน้ำประสิทธิภาพสูงจากประเทศของตน ที่สามารถสูบน้ำได้ 400 ลิตรต่อวินาที

•   เดนมาร์กมาร์ติน (ผู้เขียนแผนที่ถ้ำหลวง) อิวาน คาราดิช นักดำน้ำชาวเดนมาร์ก

•   เนเธอร์แลนด์ มาร์ก รึตเตอ นายกรัฐมนตรีแห่งเนเธอร์แลนด์ และ บริษัท ฟันแฮ็ค (Van Heck) สนับสนุนผู้เชี่ยวชาญด้านน้ำและเครื่องสูบน้ำปั๊มน้ำ

•   สวิตเซอร์แลนด์ นายจันนี อินฟันตีโน ประธานสหพันธ์ฟุตบอลระหว่างประเทศ ได้ส่งหนังสือถึงพลตำรวจเอก สมยศ พุ่มพันธุ์ม่วง นายกสมาคมฟุตบอลแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ โดยในเนื้อหาได้ให้กำลังใจและได้เชิญทีมหมูป่าทั้ง 13 คนเข้าชมการแข่งขันฟุตบอลโลก 2018 รอบชิงชนะเลิศที่มอสโก รัสเซีย

•   แคนาดา เอริค ริชาร์ด บราวน์ นักดำน้ำชาวแคนาดา

•   อินเดีย

•   ฟิลิปปินส์

•   สิงคโปร์ ดักลาส ดีแลน เหยา นักดำน้ำชาวสิงคโปร์ วัย 50 ปี

ผลสืบเนื่อง

• เพลง วอนเจ้าแม่ดอยนางนอน ขับร้องโดย เปี๊ยก ปัญญา สุวรรณทิพย์ เผยแพร่ 27 มิถุนายน 2561
• เพลง ถ้ำหลวงนางนอน ขับร้องโดย เสก โลโซ เผยแพร่ 1 กรกฎาคม 2561
• เพลง วอนนางนอน ขับร้องโดย จินตหรา พูนลาภ เผยแพร่ 2 กรกฎาคม 2561
• เพลง ถ้ำหลวงขุนน้ำนางนอน ขับร้องโดย แอ๊ด คาราบาว เผยแพร่ 4 กรกฎาคม 2561
• เพลง วีรบุรุษจ่าแซม ขับร้องโดย แบ๊ว แซมบ้า เผยแพร่ 16 กรกฎาคม 2561
• เพลง น้ำตาไหลอาลัยจ่าแซม ขับร้องโดย เย็นจิตร พรเทวี เผยแพร่ 28 กรกฎาคม 2561
• วีระ โรจน์พจนรัตน์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม ได้สั่งการให้หอจดหมายเหตุแห่งชาติบันทึกเหตุการณ์ และภาพประวัติศาสตร์ของการช่วย 13 ชีวิต เนื่องด้วยเป็นเหตุการณ์สำคัญที่คนทั้งโลกให้ความสนใจ
• มีการมอบสัญชาติไทย ให้เอกพล จันทะวงษ์, พรชัย คำหลวง, ด.ช.มงคล บุญเปี่ยม และ ด.ช.อดุลย์ สามอ่อน
• นิตยสาร เนชั่นแนล จีโอกราฟิก ฉบับภาษาไทย ได้จัดทำนิตยสารฉบับที่ 206 ประจำเดือนกันยายน พ.ศ. 2561 โดยในฉบับจะเป็นการถอดบทเรียนปฏิบัติการช่วยชีวิต 13 ทีมหมูป่าอะคาเดมี่ ณ วนอุทยานถ้ำหลวง-ขุนน้ำนางนอน อำเภอแม่สาย จังหวัดเชียงราย
• จากเดิมถ้ำหลวง-ขุนน้ำนางนอน มีนักท่องเที่ยวปีละประมาณ 4 หมื่นคน แต่หลังเหตุการณ์ จำนวนนักท่องเที่ยวตั้งแต่เดือนตุลาคม 2561 ถึงมิถุนายน มีมากกว่า 1 ล้าน 3 แสนคน

ดูเพิ่ม

• ถ้ำวิทยา
• การกู้ภัยถ้ำ
• การดำน้ำในถ้ำ
• อุบัติเหตุเหมืองในโกเปียโป พ.ศ. 2553

อ้างอิง

1. Seit Samstag ist eine Jugend-Fußballmannschaft in einer Höhle in der nordthailändischen Provinz Chiang Rai eingeschlossen. - ad hoc news (เยอรมัน)
2. Порятунок знайдених у печері Таїланду школярів затягується - DW (ยูเครน)
3. "ย้อนรอย 221 ชั่วโมง ก่อน 'ไชโย' ช่วย 13 ชีวิตติดถ้ำหลวงสำเร็จ". ไทยรัฐออนไลน์. July 3, 2018.
4. "จบภารกิจกู้ชีพ 13 ชีวิตหมูป่า 'หมอภาคย์-ซีล3นาย' ถึงปากถ้ำปลอดภัย". ไทยรัฐออนไลน์. July 10, 2018.
5. อ้างอิงตามนาฬิกาจับเวลาบนหน้าจอไทยรัฐทีวี วันที่ 2 กรกฎาคม พ.ศ. 2561
6. อ้างอิงตามนาฬิกาจับเวลาบนหน้าจอไทยรัฐทีวี วันที่ 10 กรกฎาคม พ.ศ. 2561
7. 洞穴探險遇暴雨泰國足球隊13人失聯- 世界新聞網 - World Journal (จีน)
8. "Diver dies in Thailand cave rescue attempt". BBC News (ภาษาอังกฤษ). 2018-07-06. สืบค้นเมื่อ 2018-07-06.
9. "Thai navy SEAL who rescued boys trapped in cave dies".
10. Thailand cave rescue: fresh flooding halts search for missing boys (อังกฤษ)
11. Знайдена в печері Таїланду футбольна команда може залишитись там на місяці (ยูเครน)
12. "เปิดคลิป เด็ก 12 ชีวิตทีม 'หมูป่าอะคาเดมีแม่สาย' ซ้อมบอลก่อนหายตัวในถ้ำ". ไทยรัฐออนไลน์. 24 มิถุนายน 2561. Check date values in: |date= (help)
13. 동굴서 사라진 아이들… - 부산일보 (เกาหลี)
14. "กู้ภัยเร่งค้นหา นักบอลรุ่นเยาว์ 11 คนบวกโค้ช หายตัวในถ้ำหลวงแม่สาย". ไทยรัฐออนไลน์. 24 มิถุนายน 2561. Check date values in: |date= (help)
15. Enfants bloqués dans une grotte en Thaïlande : Américains et Britanniques en renfort - Paris Match (ฝรั่งเศส)
16. "แรงใจโซเชียล"ช่วย 13 ชีวิตติดถ้ำหลวงปลอดภัย". ไทยพีบีเอส. 26 มิถุนายน 2561. Check date values in: |date= (help)
17. "สื่อทั่วโลก!! เกาะติดปฏิบัติการช่วย 13 ชีวิตติดถ้ำหลวง จ.เชียงราย". สปริงนิวส์. 27 มิถุนายน 2561. Check date values in: |date= (help)
18. "สื่อนอกเกาะติดปฏิบัติการค้นหา 13 ชีวิตติดถ้ำหลวง". โพสทูเดย์. 27 มิถุนายน 2561. Check date values in: |date= (help)
19. ด่วน! เจอทั้ง 13 ชีวิตในถ้ำหลวงแล้ว ทุกคนปลอดภัย-เร่งนำตัวออกมา
20. Paddock, Richard C. (10 July 2018). "How Rescuers Pulled Off the Impossible in a Treacherous Thai Cave". The New York Times. สืบค้นเมื่อ 10 July 2018.
21. "11นร.-โค้ชบอล'หายในถ้ำ ค้นหาไร้วี่แวว-เจอแต่รองเท้า". เดลินิวส์. 24 มิถุนายน 2561. Check date values in: |date= (help)
22. Новости: В Таиланде футбольная команда потерялась в пещере (รัสเซีย)
23. [1]
24. เผยรายชื่อทีมหมูป่าผู้แข็งแกร่งทั้ง 13 ชีวิต เจอตัวแล้วในถ้ำหลวง,ไทยรัฐออนไลน์, 3 กรกฎาคม 2561
25. เปิด13รายชื่อ ‘ทีมหมูป่าอะคาเดมีแม่สาย’ หลังติดถ้ำหลวงนาน10วัน, มติชนออนไลน์, 3 กรกฎาคม 2561
26. ภารกิจถ้ำหลวง: เกิดอะไรขึ้นบ้างหลังจากทีมฟุตบอลหมูป่าติดอยู่ในถ้ำ
27. ย้อนรอย 221 ชั่วโมง ก่อน 'ไชโย' ช่วย 13 ชีวิตติดถ้ำหลวงสำเร็จ
28. ผวจ.เชียงราย ยืนยัน พบ 13 ชีวิตทีมหมูป่าแล้ว - One31
29. นักดำน้ำอังกฤษเผยพบเด็ก ๆ ทีมหมูป่าฯ ในถ้ำหลวง หลังวางเส้นนำทางจนเชือกหมดพอดี
30. . www.facebook.com (ภาษาอังกฤษ). คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 3 July 2018. สืบค้นเมื่อ 2 July 2018.
31. Olarn, Kocha; Said-Moorhouse, Lauren (3 July 2018). . edition.cnn.com. CNN. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 3 July 2018. สืบค้นเมื่อ 3 July 2018.
32. ถ้ำหลวง: ยังไม่พา 13 ชีวิตทีมหมูป่าออกจากถ้ำวันนี้ ใครพร้อม ออกก่อน
33. . BBC News (ภาษาอังกฤษ). 3 July 2018. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 3 July 2018. สืบค้นเมื่อ 3 July 2018.
34. "Thai cave rescue: 12 boys and coach to get 4 months' food, diving training". The Straits Times. 3 July 2018. สืบค้นเมื่อ 3 July 2018.
35. "Thai cave rescuers in 'race against the rain'". BBC News (ภาษาอังกฤษ). 2018-07-05. สืบค้นเมื่อ 2018-07-05.
36. "Thai cave rescue: boys laugh and joke in new video". The Times (ภาษาอังกฤษ). 2018-07-04. สืบค้นเมื่อ 2018-07-07.
37. Safi, Michael (2018-07-05). "Thai cave rescue: army drains site in bid to free boys before monsoon". the Guardian (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 2018-07-05.
38. "How might the trapped Thai boys be rescued?". BBC News (ภาษาอังกฤษ). 2018-07-04. สืบค้นเมื่อ 2018-07-05.
39. Reymenants, Ben (3 July 2018). . The Guardian (live updates). คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 2 July 2018. สืบค้นเมื่อ 3 July 2018.
40. ถ้ำหลวง: ปรับแผนนำ 13 ทีมหมูป่าออกจากถ้ำ ไม่ต้องรอพร้อม 100%
41. "Thai rescuers search for other entrances to flooded cave" (ภาษาอังกฤษ). The Washington Post. สืบค้นเมื่อ 2018-07-05.
42. Staff (5 July 2018). "Thailand cave: Rescuers in race against weather as rains close in". BBC News. สืบค้นเมื่อ 5 July 2018.
43. อดีตหน่วยซีลเสียชีวิต 1 คน ขณะดำน้ำออกจากถ้ำหลวงฯ
44. อดีตซีลเสียชีวิตในถ้ำหลวง
45. ในหลวง’ ทรงรับสั่ง จัดงานศพ “อาสาซีล” เสียชีวิตในถ้ำหลวง อย่างสมเกียรติ
46. "ถ้ำหลวง: ภารกิจถ้ำหลวงคืบหน้าอีกขั้น พาหมูป่า 4 ชีวิตออกจากถ้ำแล้ว". BBC Thai. 2018-07-08. สืบค้นเมื่อ 2018-07-09.
47. "Thailand Cave Rescue Live Updates: Four Boys Are Out, 9 to Go". The New York Times. 8 July 2018. สืบค้นเมื่อ 8 July 2018.
48. "Thailand cave rescue: navy Seals confirm four boys have been rescued – live". 8 July 2018. สืบค้นเมื่อ 8 July 2018 – โดยทาง www.theguardian.com.
49. ช่วยหมูป่า ลอต 2 ยัน เริ่ม 11 โมง ลุ้นข่าวดี ไม่เกินคืนนี้
50. ออกมาแล้ว! ซีลพาหมูป่าคนที่ 5 ออกจากถ้ำหลวง เตรียมส่งขึ้นฮ.ไปร.พ.
51. หน่วยซีลโพสต์! หลังเสร็จภารกิจวันที่ 2 ช่วยอีก 4 หมูป่าออกจากถ้ำ
52. "Exclusive: เปิดใจ พล.ร.ต. อาภากร อยู่คงแก้ว ผบ. หน่วยซีล ใน ภารกิจถ้ำหลวง". BBC Thai. 2018-07-11. สืบค้นเมื่อ 2018-07-12.
53. "คำต่อคำ : ขั้นตอนลำเลียง "หมูป่า" แค่นอนนิ่งๆ เหมือนไข่ในหิน!". Spring News. 2018-07-12. สืบค้นเมื่อ 2018-07-12.
54. 13 หมูป่าพ้นถ้ำหลวง ปิดฉาก ‘17 วันใต้โลกมืด’
55. ภาพชัดๆ หมูป่าสุดสตรอง หมอ ยันสุขภาพกาย-ใจ ไม่น่าห่วง
56. "Thai cave rescue: Boys lost two kilograms during weeks in cave". CNN. 11 July 2018. สืบค้นเมื่อ 11 July 2018.
57. เข้าใจภาวะ Refeeding syndrome อดอาหารมานาน แต่ยังรีบกินไม่ได้ !
58. . BBC News. 9 July 2018. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 9 July 2018. สืบค้นเมื่อ 9 July 2018.
59. Thailandia, fiato sospeso per 12 giovani calciatori intrappolati in una grotta (อิตาลี)
60. https://www.khaosod.co.th/breaking-news/news_1260497
61. https://www.thairath.co.th/content/1319766
62. https://www.khaosod.co.th/breaking-news/news_1306885
63. https://www.thairath.co.th/content/1319154
64. https://www.khaosod.co.th/special-stories/news_1261902
65. https://www.facebook.com/story.php?story_fbid=10157071717457439&id=146406732438
66. https://www.khaosod.co.th/special-stories/news_1290101
67. https://www.khaosod.co.th/breaking-news/news_1309371
68. นายกฯ นำคณะ มุ่งหน้าถ้ำหลวง ตรวจพื้นที่ ให้กำลังใจครอบครัว 13 ชีวิต - ไทยรัฐ
69. Enfants disparus dans une grotte inondée en Thaïlande: 6e jour de recherche (ฝรั่งเศส)
70. "รวมตัวฮีโร่! เปิดรายชื่อหน่วยงาน ระดมพลังช่วยเด็กติดถ้ำหลวง". ไทยรัฐออนไลน์. 26 มิถุนายน 2561. Check date values in: |date= (help)
71. "ประสาน3หน่วยงานร่วมช่วยค้นหา13ชีวิตติดถ้ำหลวง". Siamsport. 28 มิถุนายน 2561. Check date values in: |date= (help)
72. https://www.posttoday.com/politic/news/556505
73. https://www.posttoday.com/social/general/556873
74. ซีลเริ่มแล้ว ค้นถ้ำหลวงวัน 2 ต้องหาให้เจอ'13 หมูป่าอะคาเดมี' - ไทยรัฐ
75. 'ซีล'เพิ่มกำลัง'ถ้ำหลวง' ขนนักทำลายใต้น้ำช่วย 13 ชีวิต - เดลินิวส์
76. ต้องรอด! ส่งหุ่นยนต์ดำน้ำ-โดรน หา 13 ชีวิต ติดในถ้ำหลวง - ไทยรัฐ
77. ขนท่อสูบน้ำจากมูลนิธิชัยพัฒนา โครงการพระราชดำริ จ.ลพบุรี ติดตั้งในถ้ำหลวง แล้ว 3 ตัว - ไทยรัฐ
78. การบินไทย – ไทยสมายล์ พร้อมพาฮีโร่ ช่วย 13 ชีวิตติดถ้ำหลวงกลับบ้าน
79. https://www.facebook.com/newsthaich8/videos/1769144643133786/
80. อีกกำลังสำคัญ! ส.น้ำบาดาลไทย เผย เจาะบ่อมากยิ่งสูบน้ำช่วย 13 ชีวิตได้ไว
81. เมืองทองยูไนเต็ด รอต้อนรับ'ทีมหมูป่า' ส่งกำลังใจ 13 ชีวิต ทำตามฝันโค้ช
82. คนวงการบอลแห่ส่งกำลังใจทีมหมูป่าฯ-เมืองทองให้คำมั่นสานฝันให้เป็นจริง
83. "ป๋อง เมืองทอง" ประกาศพา13เด็กติดถ้ำมาดูบอลที่เอสซีจีสเตเดี้ยม - siamsport
84. นักเตะเมืองทองฯ ล้อมวงส่งกำลังใจให้เยาวชน "หมูป่าอะคาเดมีแม่สาย" - โพสต์ทูเดย์
85. ทั่วโลกติดตามให้กำลังใจภารกิจช่วย 13 ชีวิตติดถ้ำหลวง : PPTVHD36
86. ทีมเก็บรังนก จ.ตรัง บินไปเชียงราย ขอช่วยปีนหาทางเข้าถ้ำหลวง ลั่นไม่เจอไม่กลับ พีพีทีวี 30 มิถุนายนย 2561
87. เปิดใจ ทีมพญานาค เบื้องหลังเครื่องสูบน้ำ ช่วย 13 หมูป่าจากถ้ำหลวง พีพีทีวี 30 มิถุนายนย 2561
88. "ทีมสูบน้ำซิ่งพญานาค" เก็บของกลับนครปฐม หายเหนื่อย 13 ชีวิตปลอดภัย
89. ชาวนาน้ำท่วมพอใจรับเยียวยา-เผยแม้เสียหายแต่อย่างน้อยก็ได้ช่วยเด็ก
90. "นักดำน้ำอิตาลีออกจากถ้ำ กลับที่พักชั่วคราว". เฟชบุ๊ก. Workpoint News - ข่าวเวิร์คพอยท์. 29 มิถุนายน 2561. Check date values in: |date= (help)
91. "ปฏิบัติการวันที่ 5! ค้นหา 13 ชีวิตในถ้ำหลวง". The Bangkok Insight. 27 มิถุนายน 2561. Check date values in: |date= (help)
92. รู้จัก7หัวหอกชาวอังกฤษ ผู้นำทางพา'หมูป่า'ออกจากถ้ำ
93. "3 นักดำน้ำในถ้ำชาวอังกฤษถึงไทยแล้ว". ไทยพีบีเอส. 27 มิถุนายน 2561. Check date values in: |date= (help)
94. ผู้นำโลกยินดีช่วย 13 หมูป่า สำเร็จ! “ทรัมป์-เมย์” ทวีตยกย่องจนท.และซีลไทยกล้าหาญ
95. "'USPACOM' ส่ง จนท. ร่วมค้นหา 13 ชีวิต ติดในถ้ำหลวง". กรุงเทพธุรกิจ. 27 มิถุนายน 2561. Check date values in: |date= (help)
96. กองทัพสหรัฐฯถึงแล้ว ระดมพลิกถ้ำหลวง ช่วยค้นหา 13 ชีวิต - ข่าวสด
97. "เจอกันแล้ว! 'ประยุทธ์' และ 'อีลอน มัสก์' พบกันที่สนามบินกลางดึก!". ข่าวสดออนไลน์. 10 กรกฎาคม 2561. Check date values in: |date= (help)
98. ทรัมป์ ทวีต สหรัฐฯ ร่วมมือรัฐบาลไทย ช่วยเด็กออกจากถ้ำอย่างปลอดภัย
99. ผู้นำโลกยินดีช่วย 13 หมูป่า สำเร็จ! “ทรัมป์-เมย์” ทวีตยกย่องจนท.และซีลไทยกล้าหาญ
100. "ซาบซึ้งน้ำใจ ลาวส่งทีมกู้ภัยช่วยเด็กติดถ้ำ ในถ้ำหลวงเชียงราย". ไทยรัฐออนไลน์. 27 มิถุนายน 2561. Check date values in: |date= (help)
101. ภารกิจถ้ำหลวง: รู้จักทีมกู้ภัยนานาชาติที่มาช่วยค้นหาทีมฟุตบอลหมูป่าอะคาเดมี
102. บ้านเมือง - สถานทูตสหรัฐแถลงการณ์ห่วง 13 ชีวิตติดถ้ำหลวง
103. "ประกาศจากสำนักประธานาธิบดีพม่า". เฟซบุ๊ก. Myanmar President Office. 28 มิถุนายน 2561. สืบค้นเมื่อ 28 มิถุนายน 2561. Check date values in: |access-date=, |date= (help)
104. "รัฐบาลเมียนมา สั่งด่วน!!สำรวจถ้ำหลวงฯ ฝั่งท่าขี้เหล็ก ช่วยค้นหา 13 ชีวิต". news.ch3thailand. 29 มิถุนายน 2561. Check date values in: |date= (help)
105. ""ออสเตรเลีย" เตรียมส่งเจ้าหน้าที่ร่วมค้นหา 13 ชีวิตติดถ้ำ". sanook.com. 28 มิถุนายน 2561. Check date values in: |date= (help)
106. เปิดประวัติ “หมอริชาร์ด แฮร์ริส” นักดำน้ำผู้ฟันธงทีมหมูป่าพร้อมออกจากถ้ำ
107. "ญี่ปุ่นส่งผู้เชี่ยวชาญร่วมระบายน้ำถ้ำหลวง". mcot.net. 29 มิถุนายน 2561. Check date values in: |date= (help)
108. "รัฐบาลจีนห่วง 13 ชีวิต! เร่งส่งผู้เชี่ยวชาญ-หุ่นยนต์ใต้น้ำ ลุยช่วยหาผู้สูญหายถ้ำหลวง". ข่าวสด. 29 มิถุนายน 2561. Check date values in: |date= (help)
109. นำผู้เชี่ยวชาญการดำน้ำในถ้ำ ชาวเบลเยียม มือ 1 ของไทย ช่วยทีมหมูป่า
110. เปิดโฉมหน้า 13 นักดำน้ำต่างชาติ ผู้ร่วมภารกิจพาหมูป่ากลับบ้าน
111. “มาเงียบๆ…กลับเงียบๆ” นักดำน้ำต่างชาติ ทยอยเดินทางกลับ - Workpoint News
112. . khaosodenglish.com. 7 July 2018. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 7 July 2018. สืบค้นเมื่อ 8 July 2018.
113. [www.thairath.co.th/content/1324606‘โป๊ปฟรานซิส’ สวดอธิษฐาน ส่งกำลังใจถึง 13 ชีวิตติดถ้ำหลวง]
114. . 25 June 2018. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 3 July 2018. สืบค้นเมื่อ 4 July 2018.
115. . คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 5 July 2018. สืบค้นเมื่อ 4 July 2018.
116. . คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 4 July 2018. สืบค้นเมื่อ 4 July 2018.
117. How radios are helping Thailand cave rescue - CNN Video, สืบค้นเมื่อ 2018-07-05
118. . vesti.ru. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 5 July 2018. สืบค้นเมื่อ 4 July 2018.
119. "МЧС готово помочь в спасении заблокированных в пещере в Таиланде школьников". RT на русском (ภาษารัสเซีย). สืบค้นเมื่อ 2018-07-05.
120. "Finnish diver helping Thai rescuers says possible crack in cave may save boys". YLE. 4 July 2018. สืบค้นเมื่อ 5 July 2018.
121. Kft., Webra International (4 กรกฎาคม 2018). . www.visegradgroup.eu. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 7 กรกฎาคม 2018. สืบค้นเมื่อ 6 กรกฎาคม 2018.
122. . Sky News. 6 กรกฎาคม 2018. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 8 กรกฎาคม 2018. สืบค้นเมื่อ 8 กรกฎาคม 2018.
123. "Throng of volunteers gather to rescue Thai boys trapped in cave". Reuters. 6 July 2018. สืบค้นเมื่อ 8 July 2018.
124. นักดำน้ำเดนมาร์ก ทึ่งเด็กๆทีมหมูป่า แกร่งเหลือเชื่อ
125. . news.com.au. 5 กรกฎาคม 2018. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 4 กรกฎาคม 2018. สืบค้นเมื่อ 8 กรกฎาคม 2018.
126. นายกดัตช์ ตอบจม.หนูน้อยลูกครึ่งไทย
127. บ.สูบน้ำดัตช์ส่งคน-อุปกรณ์ถึงไทย รองรับ‘แผน2’ หากทีมหมูป่าออกถ้ำไม่หมด
128. "'ส.บอลไทย' ขอบคุณ 'ฟีฟ่า' เชิญทีมหมูป่าดูนัดชิงบอลโลก". ไทยรัฐออนไลน์. 10 กรกฎาคม 2561. Check date values in: |date= (help)
129. "Cave rescue: The divers who got the Thai boys out". BBC. 10 July 2018. สืบค้นเมื่อ 10 July 2018.
130. ชาวสุราษฎร์ เตรียมต้อนรับครูฝรั่งนักดำน้ำเกาะเต่าที่ช่วยทีมหมูป่า
131. "Rescue from Thai cave: Indian firm experts pitch in with tech support". 11 July 2018.
132. "Filipino teacher part of Thai cave rescue".
133. Yusof, Zaihan (12 July 2018). "Thai cave rescue: Singaporean diver who took part in risky operation says it was 'touch and go'". The Straits Times (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 13 July 2018.
134. วธ.ให้บันทึกเหตุการณ์ 13 ชีวิตติดถ้ำหลวง เข้าหอจดหมายเหตุแห่งชาติ - ไทยรัฐ
135. https://www.bbc.com/thai/thailand-44959751
136. เผยโฉม “เนชั่นแนล จีโอกราฟิก” ปก “วีรบุรุษถ้ำหลวงขุนน้ำนางนอน”- mgronline
137. ถ้ำหลวง-ขุนน้ำนางนอน นักท่องเที่ยวเพิ่มต่อเนื่อง สทท.เชียงใหม่

แหล่งข้อมูลอื่น

• Thailand cave rescue - BBC news

พิกัดภูมิศาสตร์: 20°22′54″N 99°52′06″E / 20.3817°N 99.8683°E / 20.3817; 99.8683