ปลาออร์

ปลาออร์
ซากปลาออร์ในพิพิธภัณฑ์สัตว์น้ำประเทศญี่ปุ่น
สถานะการอนุรักษ์
ความเสี่ยงต่ำ (IUCN 3.1)
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Animalia
ไฟลัม:	Chordata
ไฟลัมย่อย:	Vertebrata
ชั้น:	Actinopterygii
อันดับ:	Lampriformes
วงศ์:	Regalecidae
สกุล:	Regalecus
สปีชีส์:	R.  glesne
ชื่อทวินาม
Regalecus glesne Ascanius, 1772
ชื่อพ้อง
Cephalepis octomaculatus Rafinesque, 1810 Cepola gladius Walbaum, 1792 Gymnetrus ascanii Shaw, 1803 Gymnetrus banksii Valenciennes, 1835 Gymnetrus capensis Valenciennes, 1835 Gymnetrus gladius Valenciennes, 1835 Gymnetrus grillii Lindroth, 1798 Gymnetrus hawkenii Bloch, 1795 Gymnetrus longiradiatus Risso, 1820 Gymnetrus telum Valenciennes, 1835 Regalecus banksii (Valenciennes, 1835) Regalecus caudatus Zugmayer, 1914 Regalecus jonesii Newman, 1860 Regalecus masterii De Vis, 1891 Regalecus pacificus Haast, 1878 Regalecus remipes Brünnich, 1788

ปลาออร์ หรือ ปลาริบบิ้น (อังกฤษ: Oarfish, King of herrings; จีน: 皇帶魚; พินอิน: huángdài yú) เป็นปลากระดูกแข็งชนิดหนึ่ง มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Regalecus glesne อยู่ในวงศ์ Regalecidae

มีรูปร่างลักษณะคล้ายกับพญานาคตามความเชื่อของไทย หรือมังกรทะเลในความเชื่อในยุคกลางของชาวตะวันตก โดยมีความยาวได้สูงสุดยาวถึง 9 เมตร และหนัก 300 กิโลกรัม แต่ก็มีบันทึกไว้ในบันทึกสถิติโลกกินเนสส์ด้วยว่า ปลาชนิดนี้เป็นสัตว์มีกระดูกสันหลังที่ยาวที่สุดในโลก โดยอาจยาวได้ถึง 11 เมตร ในขณะที่รายงานไม่ยืนยันอีกบางกระแสระบุว่าอาจยาวถึง 15 เมตร หรือกว่านั้น มีส่วนหัวที่ใหญ่ ลำตัวแบนสีเงิน มีจุดสีฟ้าและดำประปราย มีครีบหลังสีชมพูแดง บนหัวที่อวัยวะแลดูคล้ายหงอนเป็นจุดเด่น

เชื่อว่าเป็นปลาที่อาศัยอยู่ในท้องทะเลลึกในช่วง 1,000 เมตร แต่โดยทั่วไปแล้วอาศัยที่ความลึก 200 เมตร จึงพบเห็นได้ยากมาก แต่มีผู้พบเห็นเป็นระยะ ๆ ในหลายพื้นที่ ตั้งแต่ชายฝั่งทะเลด้านตะวันตกของออสเตรเลีย เรื่อยไปจนถึงทะเลนอกชายฝั่งเม็กซิโก และแถบหมู่เกาะเบอร์มิวดา ส่วนใหญ่มักถูกคลื่นซัดออกมาเกยหาดหลังเกิดพายุ หรือไม่ก็เกิดอาการผิดปกติขึ้นกับปลา เช่น ป่วย หรือใกล้ตาย หรือซากที่ตายแล้ว น้อยครั้งที่จะมีการพบเห็นขณะมีชีวิตอยู่

ภาพถ่ายของปลาออร์ ที่เคยเชื่อกันว่าเป็นพญานาคที่ประเทศลาว

เป็นปลาที่กินแพลงก์ตอนเป็นอาหาร ไม่เป็นอันตรายและไม่ทำร้ายมนุษย์ แม้จะมีรายงานไม่ยืนยันจากนักวิจัยในนิวซีแลนด์ที่ระบุว่าถ้าหากแตะไปที่ตัวของมันขณะยังมีชีวิตอยู่จะปล่อยกระแสไฟฟ้าออกมาช็อตได้ (ซึ่งสันนิษฐานจากความใกล้ชิดทางสายพันธุ์กับ ปลาสตรีมเมอร์ (Agrostichthys parkeri) ที่มีรายงานว่าเป็นปลาปล่อยกระแสไฟฟ้าแบบอ่อนเมื่อถูกจับต้อง)

ปลาออร์เมื่อปรากฏตัวขึ้นมามักจะปรากฏเป็นข่าวครึกโครมอยู่เป็นระยะ ๆ ว่าเป็นพญานาคหรือสัตว์ประหลาด อาทิ ในกลางปี ค.ศ. 1996 ได้ปรากฏภาพถ่ายใบหนึ่งของกลุ่มทหารชาวอเมริกันอุ้มปลาชนิดนี้ แพร่กระจายกันทั่วไปในสังคมไทย ทำให้เกิดความเชื่อว่า นั่นเป็นพญานาคที่จับได้จากแม่น้ำโขง และเชื่อว่า ภาพถ่ายนั้นถ่ายที่ค่ายทหารแห่งหนึ่งในประเทศลาวและถ่ายมานานแล้วกว่า 30 ปี ในยุคสงครามเวียดนาม แต่แท้จริงแล้วเป็นภาพที่ถ่ายในค่ายทหารที่เกาะโคโรนาโด รัฐแคลิฟอร์เนีย ในปีเดียวกันนั้นเอง และเป็นปลาที่อยู่จับได้ในมหาสมุทรแปซิฟิก แถบทวีปอเมริกาใต้

ระเบียงภาพ

•  

  ภาพวาดโดย Georges Cuvier ปี 1828

•  

  ตัวอย่างสตัฟฟ์ของปลาออร์ ที่พิพิธภัณฑ์ประวัติศาสตร์ธรรมชาติเวียนนา

•  

  โครงสร้างกระดูก

•  

  ตัวอ่อนของปลาออร์

ดูเพิ่ม

• ปลาทะเลลึก

อ้างอิง

1. Smith-Vaniz, W. F. (2015). "Regalecus glesne". The IUCN Red List of Threatened Species 2015: e.T190378A21911480. doi:10.2305/IUCN.UK.2015-4.RLTS.T190378A21911480.en.
2. Froese, Rainer and Pauly, Daniel, eds. (2013). "Regalecus glesne" in FishBase. February 2013 version.
3. Brian Clark Howard. 5 Surprising Facts About the Oarfish That Has Been Washing Up on Beaches. National Geographic, 22 ตุลาคม 2556.
4. Early stages of Atlantic fishes : an identification guide for the western central North Atlantic. Volume I. Richards, William J. (William Joseph), 1936-. Boca Raton, FL: Taylor & Francis. 2006. ISBN 0-203-50021-0. OCLC 64662785.CS1 maint: others (link)
5. Florida Museum. Regalecus glesne. สิืบค้นเมื่อ 25 มกราคม 2564.
6. "ไต้หวันพบปลาประหลาดสีเงินมีหงอนตัวแบนยาวคล้ายพญานาค ผวาตำนานอาจเกิดแผ่นดินไหวใหญ่". สนุกดอตคอม.
7. Sergio Prostak. Extremely Rare Giant Oarfish Caught on Camera in Gulf of Mexico. SciNews, 7 กรกฎาคม 2556.

แหล่งข้อมูลอื่น

• จาก Fishbase.org