พระเศวตอดุลยเดชพาหนฯ เป็นพระยาช้างเผือกประจำรัชกาลพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช เป็นช้างสำคัญในตระกูลพรหมพงศ์ จำพวกอัฏฐทิศ ชื่อ กมุท สีกายดังดอกกมุท หรือบัวสายแดง ได้รับพระราชทานนามเต็มว่า
พระเศวตอดุลยเดชพาหน ภูมิพลนวมนาถบารมี
ทุติยเศวตกรีกมุทพรรโณภาส บรมกมลาสนวิศุทธวงศ์
สรรพมงคลลักษณคเชนทรชาติ สยามราษฎรสวัสดิ์ประสิทธิ์
รัตนกุญชรนิมิตบุญญาธิการ ปรมินทรบพิตรสารศักดิเลิศฟ้า ๚
พระเศวตอดุลยเดชพาหนฯ เป็นช้างพลายเผือกโท เกิดในป่าเขตจังหวัดกระบี่ เมื่อประมาณ พ.ศ. 2494 ถูกคล้องได้ที่ บ้านหนองจูด ตำบลดินอุดม อำเภอลำทับ จังหวัดกระบี่เมื่อ พ.ศ. 2499 โดยนายแปลก ฟุ้งเฟื่องและนายปลื้ม สุทธิเกิด(หมอเฒ่า) เป็นลูกช้างติดแม่อยู่ในโขลงช้างป่า พร้อมกับช้างอื่นๆ อีก 5 เชือกคือ พังสาคร พลายทอง พังเพียร พังวิไล และพังน้อย โดยในตอนนั้นพระเศวตอดุลยเดชพาหนฯ ได้ชื่อว่า "พลายแก้ว" มีความสูง 1.60 เมตร เมื่อพระราชวังเมือง (ปุ้ย คชาชีวะ)ได้ตรวจสอบคชลักษณ์แล้วพบว่าเป็นช้างสำคัญ จึงนำมาเลี้ยงไว้ที่สวนสัตว์ดุสิต เมื่อเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2500
พลโทบัญญัติ เทพหัสดิน ณ อยุธยา ประธานองค์การสวนสัตว์แห่งประเทศไทยได้นำช้างพลายแก้วขึ้นทูลเกล้าทูลกระหม่อม ถวายพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช เมื่อวันที่ 10 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2501 เพื่อประกอบพิธีขึ้นระวางเป็นช้างต้น
พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราชทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อม ให้กำหนดพระราชพิธีสมโภชขึ้นระวางช้างเผือกประจำรัชกาล ณ โรงช้างต้น พระราชวังดุสิต เมื่อวันที่ 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2502 เป็นปีที่ 13 ในรัชกาลที่ 9
พระเศวตอดุลยเดชพาหนฯ เติบโตขึ้นโดยการดูแลขององค์การสวนสัตว์ ที่สวนสัตว์ดุสิต และมีอาการดุร้ายมากขึ้นจนควาญช้างควบคุมไม่ได้ จึงต้องจับยืนมัดขาทั้งสี่ไว้กับเสา เป็นที่เกรงกลัวของบุคคลทั่วไป จนกระทั่งสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวงมีพระราชเสาวณีย์ โปรดเกล้าฯ ให้นำพระเศวตอดุลยเดชพาหนฯ เข้าไปยืนโรงในโรงช้างต้น ภายในพระตำหนักจิตรลดารโหฐานซึ่งอยู่ตรงกันข้ามถนน เมื่อ พ.ศ. 2519 หม่อมราชวงศ์คึกฤทธิ์ ปราโมชได้บันทึกไว้ว่า
ในขณะที่นำคุณพระจากสวนสัตว์ดุสิตไปยังสวนจิตรลดา ซึ่งเพียงแต่มีถนนคั่นอยู่สายเดียวนั้น คุณพระก็อาละวาดอย่างหนัก ไม่ยอมออกเดิน เอางวงยึดต้นไม้จนต้นไม้ล้ม จนแทบจะหมดปัญญาเจ้าหน้าที่
กว่าจะนำคุณพระจากเขาดินไปถึงประตูสวนจิตรลดา ซึ่งมองเห็นกันแค่นั้น ก็กินเวลาหลายชั่วโมง ต้องใช้คนเป็นจำนวนมากถือปลายเชือกที่ผูกไว้กับขาคุณพระทั้งสี่ขา คอยลากคอยดึง และดูเหมือนจะต้องใช้รถแทรกเตอร์เข้าช่วยขนาบข้าง เสี่ยงอันตรายกันมากอยู่ แต่ในที่สุดก็นำคุณพระไปยังประตูพระราชวังได้
พอได้ก้าวเท้าเข้าไปในบริเวณพระราชวัง คุณพระก็เปลี่ยนไปทันที จากความดุร้ายก็กลายเป็นความสงบเสงี่ยม เดินอย่างเรียบร้อยไปสู่โรงช้างต้น และเข้าอยู่อย่างสงบเรื่อยมา
พระเศวตอดุลยเดชพาหนฯ ย้ายไปยืนโรง ณ โรงช้างต้น วังไกลกังวล อำเภอหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ โดยเคลื่อนย้ายคุณพระเศวตอดุลยเดชพาหนฯ เมื่อวันที่ 17-18 มีนาคม พ.ศ. 2547 พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช เสด็จพระราชดำเนินทรงประกอบพระราชพิธีสมโภชโรงช้างต้น เมื่อวันที่ 24 มีนาคม พ.ศ. 2547
เนื่องในวโรกาสที่พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช ทรงครองสิริราชสมบัติครบ 60 ปี ในปี พ.ศ. 2549 มีกระแสพระราชดำรัสให้จัดสร้าง คชาภรณ์ หรือเครื่องทรงช้างต้นชุดใหม่ พระราชทานแก่พระเศวตอดุลยเดชพาหนฯ เนื่องจากคชาภรณ์ชุดเดิมที่พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราชพระราชทานให้ เมื่อ พ.ศ. 2502 มีสภาพเก่า และมีขนาดเล็กเกินไป โดยสำนักช่างสิบหมู่ กรมศิลปากร กระทรวงวัฒนธรรม รับสนองพระบรมราชโองการจัดสร้างเครื่องคชาภรณ์ชุดใหม่ ด้วยงบประมาณ 4 ล้านบาท ใช้ทองคำ 96.5 % หนักกว่า 5,953 กรัม ประกอบด้วย
- ผ้าปกพระพอง ทำด้วยผ้าเยียรบับ
- ตาข่ายแก้วกุดั่น ทำด้วยทองคำ ร้อยลูกปัดเพชรรัสเซีย จำนวน 810 เม็ด
- พู่หู จำนวน 1 คู่ ทำจากขนจามรีนำเข้าจากทิเบต
- พระนาศ หรือผ้าคลุมหลัง ทำจากผ้าเยียรบับ
- กันชีพ ทำด้วยผ้าสักหลาดปักดิ้น
- เสมาคชาภรณ์ หรือ จี้ทองทำรูปใบเสมา เขียนลายนูนรูปพระมหามงกุฎครอบอุณาโลม
- สร้อยเสมาคชาภรณ์ หรือสร้อยคอทองคำ
- พานหน้า พานหลัง ทำด้วยผ้าถักหุ้มผ้าตาด
- สำอาง ทำจากโลหะผิวทอง
ปัจจุบันพระเศวตอดุลยเดชพาหนได้ล้มลงแล้วในวันที่ 3 เมษายน พ.ศ. 2553 ณ โรงช้างต้น วังไกลกังวล หัวหิน
อ้างอิง - ↑ พลาดิศัย สิทธิธัญกิจ. ๘๐ พรรษา มหามงคล. กรุงเทพ : สำนักพิมพ์บันทึกสยาม, พ.ศ. 2550. 224 หน้า. ISBN 978-974-09-4848-3
- คึกฤทธิ์ ปราโมช, หม่อมราชวงศ์. ช้างในชีวิตของผม. กรุงเทพ : สำนักพิมพ์ดอกหญ้า 2000, พ.ศ. 2549. 112 หน้า. หน้า หน้าที่. ISBN 974-690-514-7
- หม่อมราชวงศ์คึกฤทธิ์ ปราโมช เขียนไว้ในคอลัมน์ข้าวไกลนา หนังสือพิมพ์สยามรัฐ ว่าเกิดที่จังหวัดกาญจนบุรี
- ช้างต้นคู่พระบารมี 60 ปีองค์ราชันย์[ลิงก์เสีย] จากหนังสือพิมพ์ไทยรัฐ
- อำนวย สุวรรณชาตรี, พระเศวต, องค์การบริหารส่วนจังหวัดกระบี่ พ.ศ. 2547
- คึกฤทธิ์ ปราโมช, หม่อมราชวงศ์, คอลัมน์ ข้าวไกลนา, 24 พฤศจิกายน พ.ศ. 2519
- "คชาภรณ์" อาภรณ์สำหรับช้างต้นคู่พระบารมี จาก ผู้จัดการ
- คชาภรณ์ชุดใหม่ แก่ช้างเผือกคู่พระบารมี จาก มติชน
แหล่งข้อมูลอื่น - ประวัติพระเศวตอดุลยเดชพาหนฯ[ลิงก์เสีย] จากเว็บไซต์องค์การบริหารส่วนตำบลลำทับ
พระเศวตอด, ลยเดชพาหน, เป, นพระยาช, างเผ, อกประจำร, ชกาลพระบาทสมเด, จพระบรมชนกาธ, เบศร, มหาภ, พลอด, ลยเดชมหาราช, เป, นช, างสำค, ญในตระก, ลพรหมพงศ, จำพวกอ, ฏฐท, กม, กายด, งดอกกม, หร, อบ, วสายแดง, ได, บพระราชทานนามเต, มว, ฯสป, างสายพ, นธ, างอ, นเด, ยเพศผ, เก, ดพล. phraeswtxdulyedchphahn epnphrayachangephuxkpracarchkalphrabathsmedcphrabrmchnkathiebsr mhaphumiphlxdulyedchmharach epnchangsakhyintrakulphrhmphngs caphwkxtththis chux kmuth sikaydngdxkkmuth hruxbwsayaedng 1 idrbphrarachthannametmwa 2 phraeswtxdulyedchphahnphraeswtxdulyedchphahnspichischangsayphnthuchangxinediyephsphuekidphlayaekw ph s 2494tay3 emsayn ph s 2553 59 pi sychatiithypiptibtingan10 kumphaphnth ph s 2501 thwaytw epnthirucksahrbchangephuxkpracarchkalthi 9ysphraecakhxngphrabathsmedcphramhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitr phraeswtxdulyedchphahn phumiphlnwmnathbarmithutiyeswtkrikmuthphrronphas brmkmlasnwisuththwngssrrphmngkhllksnkhechnthrchati syamrasdrswsdiprasiththirtnkuychrnimitbuyyathikar prminthrbphitrsarskdielisfa phraeswtxdulyedchphahn epnchangphlayephuxkoth ekidinpaekhtcnghwdkrabi 3 emuxpraman ph s 2494 1 thukkhlxngidthi banhnxngcud tabldinxudm xaephxlathb 4 cnghwdkrabiemux ph s 2499 odynayaeplk fungefuxngaelanayplum suththiekid hmxetha epnlukchangtidaemxyuinokhlngchangpa phrxmkbchangxun xik 5 echuxkkhux phngsakhr phlaythxng phngephiyr phngwiil aelaphngnxy 5 odyintxnnnphraeswtxdulyedchphahn idchuxwa phlayaekw 1 mikhwamsung 1 60 emtr emuxphrarachwngemuxng puy khchachiwa idtrwcsxbkhchlksnaelwphbwaepnchangsakhy cungnamaeliyngiwthiswnstwdusit emuxeduxnkumphaphnth ph s 2500phlothbyyti ethphhsdin n xyuthya prathanxngkhkarswnstwaehngpraethsithyidnachangphlayaekwkhunthuleklathulkrahmxm thwayphrabathsmedcphrabrmchnkathiebsr mhaphumiphlxdulyedchmharach emuxwnthi 10 kumphaphnth ph s 2501 ephuxprakxbphithikhunrawangepnchangtnphrabathsmedcphrabrmchnkathiebsr mhaphumiphlxdulyedchmharachthrngphrakrunaoprdeklaoprdkrahmxm ihkahndphrarachphithismophchkhunrawangchangephuxkpracarchkal n orngchangtn phrarachwngdusit emuxwnthi 11 phvscikayn ph s 2502 epnpithi 13 inrchkalthi 9phraeswtxdulyedchphahn etibotkhunodykarduaelkhxngxngkhkarswnstw thiswnstwdusit aelamixakarduraymakkhuncnkhwaychangkhwbkhumimid cungtxngcbyunmdkhathngsiiwkbesa epnthiekrngklwkhxngbukhkhlthwip cnkrathngsmedcphranangecasirikiti phrabrmrachininath phrabrmrachchnniphnpihlwngmiphrarachesawniy oprdekla ihnaphraeswtxdulyedchphahn ekhaipyunornginorngchangtn phayinphratahnkcitrldarohthansungxyutrngknkhamthnn emux ph s 2519 hmxmrachwngskhukvththi praomchidbnthukiwwainkhnathinakhunphracakswnstwdusitipyngswncitrlda sungephiyngaetmithnnkhnxyusayediywnn khunphrakxalawadxyanghnk imyxmxxkedin exangwngyudtnimcntnimlm cnaethbcahmdpyyaecahnathikwacanakhunphracakekhadinipthungpratuswncitrlda sungmxngehnknaekhnn kkinewlahlaychwomng txngichkhnepncanwnmakthuxplayechuxkthiphukiwkbkhakhunphrathngsikha khxylakkhxydung aeladuehmuxncatxngichrthaethrketxrekhachwykhnabkhang esiyngxntrayknmakxyu aetinthisudknakhunphraipyngpratuphrarachwngidphxidkawethaekhaipinbriewnphrarachwng khunphrakepliynipthnthi cakkhwamduraykklayepnkhwamsngbesngiym edinxyangeriybrxyipsuorngchangtn aelaekhaxyuxyangsngberuxyma 6 phraeswtxdulyedchphahn yayipyunorng n orngchangtn wngiklkngwl xaephxhwhin cnghwdpracwbkhirikhnth odyekhluxnyaykhunphraeswtxdulyedchphahn emuxwnthi 17 18 minakhm ph s 2547 phrabathsmedcphrabrmchnkathiebsr mhaphumiphlxdulyedchmharach esdcphrarachdaeninthrngprakxbphrarachphithismophchorngchangtn emuxwnthi 24 minakhm ph s 2547enuxnginworkasthiphrabathsmedcphrabrmchnkathiebsr mhaphumiphlxdulyedchmharach thrngkhrxngsirirachsmbtikhrb 60 pi inpi ph s 2549 mikraaesphrarachdarsihcdsrang khchaphrn hruxekhruxngthrngchangtnchudihm phrarachthanaekphraeswtxdulyedchphahn enuxngcakkhchaphrnchudedimthiphrabathsmedcphrabrmchnkathiebsr mhaphumiphlxdulyedchmharachphrarachthanih emux ph s 2502 misphapheka aelamikhnadelkekinip odysankchangsibhmu krmsilpakr krathrwngwthnthrrm rbsnxngphrabrmrachoxngkarcdsrangekhruxngkhchaphrnchudihm dwyngbpraman 4 lanbath ichthxngkha 96 5 hnkkwa 5 953 krm prakxbdwy 7 8 phapkphraphxng thadwyphaeyiyrbb takhayaekwkudn thadwythxngkha rxylukpdephchrrsesiy canwn 810 emd phuhu canwn 1 khu thacakkhncamrinaekhacakthiebt phranas hruxphakhlumhlng thacakphaeyiyrbb knchiph thadwyphaskhladpkdin esmakhchaphrn hrux cithxngtharupibesma ekhiynlaynunrupphramhamngkudkhrxbxunaolm srxyesmakhchaphrn hruxsrxykhxthxngkha phanhna phanhlng thadwyphathkhumphatad saxang thacakolhaphiwthxngpccubnphraeswtxdulyedchphahnidlmlngaelwinwnthi 3 emsayn ph s 2553 n orngchangtn wngiklkngwl hwhinxangxing aekikh 1 0 1 1 1 2 phladisy siththithykic 80 phrrsa mhamngkhl krungethph sankphimphbnthuksyam ph s 2550 224 hna ISBN 978 974 09 4848 3 khukvththi praomch hmxmrachwngs changinchiwitkhxngphm krungethph sankphimphdxkhya 2000 ph s 2549 112 hna hna hnathi ISBN 974 690 514 7 hmxmrachwngskhukvththi praomch ekhiyniwinkhxlmnkhawiklna hnngsuxphimphsyamrth waekidthicnghwdkaycnburi changtnkhuphrabarmi 60 pixngkhrachny lingkesiy cakhnngsuxphimphithyrth xanwy suwrrnchatri phraeswt xngkhkarbriharswncnghwdkrabi ph s 2547 khukvththi praomch hmxmrachwngs khxlmn khawiklna 24 phvscikayn ph s 2519 khchaphrn xaphrnsahrbchangtnkhuphrabarmi cak phucdkar khchaphrnchudihm aekchangephuxkkhuphrabarmi cak mtichnaehlngkhxmulxun aekikhprawtiphraeswtxdulyedchphahn lingkesiy cakewbistxngkhkarbriharswntabllathb ekhathungcak https th wikipedia org w index php title phraeswtxdulyedchphahn amp oldid 9653847, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,
บทความ
, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม
