มหาวิทยาลัยมหาสารคาม

มหาวิทยาลัยมหาสารคาม (อังกฤษ: Mahasarakham University; อักษรย่อ: มมส. – MSU) ถือกำเนิดมาจากวิทยาลัยวิชาการศึกษาเมื่อปี 2511 ต่อมาได้ยกฐานะขึ้นเป็นมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ วิทยาเขตมหาสารคามเมื่อวันที่ 29 มิถุนายน 2517 และได้แยกตัวเป็นมหาวิทยาลัยเอกเทศภายใต้ชื่อ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม เมื่อวันที่ 9 ธันวาคม 2537 โดยพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงลงพระปรมาภิไธยในพระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยมหาสารคาม ซึ่งได้มีการประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 111 ตอนที่ 54ก เป็นมหาวิทยาลัยแห่งที่ 4 ของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

มหาวิทยาลัยมหาสารคาม
Mahasarakham University
ตราโรจนากร สัญลักษณ์ประจำมหาวิทยาลัย
ชื่อย่อ	มมส. / MSU
คติพจน์	พหูนํ ปณฺฑิโต ชีเว (ผู้มีปัญญา พึงเป็นอยู่เพื่อมหาชน)
สถาปนา	9 ธันวาคม พ.ศ. 2537 (26 ปี)
ประเภท	สถาบันอุดมศึกษาของรัฐ
งบประมาณ	2,625,375,950 บาท (ปีการศึกษา 2564)
อธิการบดี	รศ.ดร.ประยุกต์ ศรีวิไล
นายกสภาฯ	นายสราวุธ เบญจกุล
จำนวนอาจารย์	1,244 คน (ปีการศึกษา 2562)^:78
จำนวนเจ้าหน้าที่	2,270 คน (ปีการศึกษา 2563)^:78
จำนวนผู้ศึกษา	39,269 คน (ปีการศึกษา 2563)
ที่ตั้ง	เขตพื้นที่ขามเรียง (ม.ใหม่) 41 หมู่​ 20​ ตำบลขามเรียง อำเภอกันทรวิชัย จังหวัดมหาสารคาม 44150 เขตพื้นที่ในเมือง (ม.เก่า) 269 หมู่ 2 ถนนนครสวรรค์​ ตำบลตลาด อำเภอเมืองมหาสารคาม จังหวัดมหาสารคาม 44000 สำหรับเขตพื้นที่อื่น ดูในบทความ
ชื่อเดิม	วิทยาลัยวิชาการศึกษามหาสารคาม (2511–2517) มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ วิทยาเขตมหาสารคาม(2517–2537)
สีประจำสถาบัน	██ สีเหลือง ██ สีเทา
เพลง	มาร์ชมหาวิทยาลัยมหาสารคาม ร่มจามจุรี
ฉายา	มอน้ำชี
มาสคอต	เสือดาว จามรี ภุมริน และมฤคมาศ
เครือข่าย	ASAIHL
เว็บไซต์	http://www.msu.ac.th/

ปัจจุบัน มหาวิทยาลัยมหาสารคามอยู่ภายใต้บังคับพระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยมหาสารคาม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2541 มีสถานะเป็นมหาวิทยาลัยของรัฐ ตั้งอยู่ที่ตำบลขามเรียง อำเภอกันทรวิชัย (ม.ใหม่) และถนนนครสวรรค์ ตำบลตลาด อำเภอเมือง จังหวัดมหาสารคาม (ม.เก่า) มีรองศาสตราจารย์ ดร.ประยุกต์ ศรีวิไล เป็นอธิการบดีมหาวิทยาลัย โดยมหาวิทยาลัยได้ทำการเรียนการสอนมาแล้วกว่า 53 ปี

มหาวิทยาลัยมหาสารคามเปิดการสอนทั้งในระดับปริญญาตรี ปริญญาโท และปริญญาเอก รวมทั้งสิ้น 203 หลักสูตร ใน 20 คณะและเทียบเท่า ครอบคลุมทั้งสาขาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี วิทยาศาสตร์การแพทย์ การเกษตร มนุษยศาสตร์ และสังคมศาสตร์ แบ่งได้เป็นหลักสูตรระดับปริญญาตรี 92 หลักสูตร ปริญญาโท 66 หลักสูตร ปริญญาเอก 42 หลักสูตร ประกาศนียบัตร 3 หลักสูตร มีบัณฑิตวิทยาลัยดูแลการเรียนการสอนในระดับปริญญาโทและเอก มหาวิทยาลัยมหาสารคามมีนิสิตอยู่ในคณะและวิทยาลัยต่างๆ รวมแล้วประมาณ 39,000 คน มีบุคลากรสายวิชาการ 1,244 คน มีตำแหน่งทางวิชาการ ระดับศาสตราจารย์ 7 คน รองศาสตราจารย์ 115 คน ผู้ช่วยศาสตราจารย์ 506 คน และอาจารย์ 616 คน^:78 และบุคลากรสายสนับสนุน 2,270 คน^:78 ทำการเรียนการสอนทั้งหลักสูตรภาษาไทยและหลักสูตรนานาชาติ ภาคปกติและภาคพิเศษ

ประวัติ

มหาวิทยาลัยมหาสารคาม มีประวัติการก่อตั้งและพัฒนาโดยแบ่งได้เป็น 3 ยุคสมัย คือ ยุคที่ 1 วิทยาลัยวิชาการศึกษามหาสารคาม ยุคที่ 2 มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ วิทยาเขตมหาสารคาม และยุคปัจจุบัน คือ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม

กำเนิดวิทยาลัยวิชาการศึกษา

วงการศึกษาได้ประสบปัญหาเข้ามาอีกทั้งภาวะการขาดแคลนครูเป็นอันมากและวุฒิการศึกษาษาครูสูงที่สุดคือ วุฒิ ป.ม.(ประกาศนียบัตรประโยคครูมัธยม) ซึ่งเทียบเท่ากับอนุปริญญาเท่านั้น ทำให้เกิดความล้าหลังในอาชีพครู อีกทั้งครู ป.ม. บางคนเมื่อศึกษาเพิ่มเติมสูงขึ้นได้ปริญญาทางด้านอื่นแล้วต่างลาออกไปประกอบอาชีพใหม่ที่เข้าใจว่ามีความก้าวหน้ามากกว่า ผู้บริหารในวงการศึกษาจึงได้มีการปรึกษาหารือและดำเนินการเพื่อแก้ไขปัญหาดังกล่าวมาตามลำดับ แต่ความเข้าใจในเวลานั้นของผู้เกี่ยวข้อง โดยเฉพาะบุคคลในพรรครัฐบาล จึงต้องใช้ความพยามยามอย่างมาก

ดร. สาโรช บัวศรี เป็นบุคคลที่ได้รับมอบหมายให้เข้าชี้แจงให้คณะรัฐบาลเข้าใจถึงเหตุและผลที่จะดำเนินการและสิ่งที่เกิดขึ้น หากให้สามารถเปิดสอนครูถึงระดับปริญญา และสามารถชี้แจงจนเข้าใจร่วมกันได้ ซึ่งในที่สุดที่ประชุมจึงได้มีมติยอมรับ และในที่สุดก็ผ่านพระราชบัญญัติวิทยาลัยวิชาการศึกษาได้ในปี พ.ศ. 2497 แต่กว่าที่จะได้มีการยอมรับนั้นค่อนข้างพบอุปสรรคพอสมควร

“	...ตอนนั้นในหมู่ประชาชนความคิดที่ว่าจะให้ครูเรียนถึงปริญญายังไม่มี ดังนั้นการเสนอให้ครูมีการศึกษาถึงระดับปริญญาตรีเป็นของที่แปลกมาก อีกประการหนึ่งนั้นจะให้สถาบันการศึกษาระดับวิทยาลัยประสาทปริญญานี้ยิ่งไม่เข้าใจใหญ่ ฉะนั้นพอกฎหมายไปถึงพรรคเสรีมนังคศิลาแล้ว ผมก็ต้องไปชี้แจงหนักหน่วงมาก เพราะท่านผู้แทนสมัยโน้นเขาไม่เข้าใจเลย เป็นวิทยาลัยอะไรให้ปริญญา? เป็นครู, เป็นศึกษาธิการอำเภอจะเอาปริญญาเชียวหรือ? ผมก็ต้องชี้แจงมากมาย… …แต่พอมาถึงประเด็นที่ว่า วิทยาลัยจะประสาทปริญญาได้นี่ไม่เคยเห็นมีแต่จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยกับมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์เท่านั้น เป็นแค่วิทยาลัยจะมาประสาทปริญญาไม่เห็นด้วย เป็นไปไม่ได้ ผมก็ออกไปชี้แจงอีก…แต่เขาก็ไม่ฟังเสียง เป็นวิทยาลัยจะมาประสาทปริญญาได้อย่างไร ตอนนั้นผมก็หนักใจมาก แต่ก็กัดฟันชี้แจงต่อไปอีก แล้วก็เป็นการบังเอิญมีรัฐมนตรีท่านหนึ่งซึ่งอยู่ในที่ประชุมและผมทราบลูกของท่านเรียนอยู่ที่วิทยาลัยแห่งหนึ่งในรัฐแคลิฟอร์เนีย กำลังทำปริญญาเอกด้วย ทำไมทำได้ล่ะ เขาจึงค่อยเงียบเสียงลง…	”
— ศาสตราจารย์ ดร. สาโรช บัวศรี, ปราชญ์ผู้ทรงศีล พ.ศ. 2531

อย่างไรก็ตามในที่สุดก็สามารถตราพระราชบัญญัติวิทยาลัยวิชาการศึกษาได้สำเร็จ โดยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯทรงลงพระปรมาภิไธย เมื่อวันที่ 16 กันยายน 2497 ในระหว่างนั้น อาจารย์บุญถิ่น อัตถากร อธิบดีกรมการฝึกหัดครู (พ.ศ. 2500 –2513) และเป็นคณะกรรมการร่วมของโครงการพัฒนาการศึกษาด้วย ซึ่งถือเป็นบุคคลที่ให้ความสำคัญกับงานฝึกหัดครูอย่างมาก จากแนวคิดในการดำเนินการขยายการฝึกหัดครูระดับปริญญาไปสู่ส่วนภูมิภาคนั้น จึงได้มีการขยายวิทยาลัยวิชาการศึกษา ซึ่งขณะนั้นยังสังกัดกระทรวงศึกษาธิการ และมีความคล้ายคลึงทั้งในที่มา จุดประสงค์และการดำเนินการเพื่อผลิตบุคลากรวิชาชีพครู เหมือนกับกรมการฝึกหัดครู โดยแนวคิดของอาจารย์บุญถิ่น อัตถากรนั้น คือ

“	…ต้องการใช้การศึกษาพัฒนาชุมชนในชนบท โดยต้องรีบผลิตครูที่มีคุณภาพและจำนวนมากพอเพียงออกไปเป็นผู้นำ โดยการศึกษาฝึกหัดครูจะต้องเป็นขั้นๆโดยลำดับจนถึงขั้นปริญญา ขณะเดียวกันก็ค่อยลดการผลิตครูระดับประกาศนียบัตรลงจนเลิกไปในที่สุด และผลิตครูขั้นปริญญาเพิ่มขึ้น และเมื่อถึงโอกาสอันสมควร, สถานศึกษาฝึกหัดครู สถานศึกษาอาชีวศึกษาและสถาบันขั้นปริญญาต่างๆ ซึ่งอยู่ในจังหวัดเดียวกันและจังหวัดใกล้เคียง ก็จะรวมกันเป็นมหาวิทยาลัยภูมิภาค…	”
— อาจารย์บุญถิ่น อัตถากร อดีตอธิบดีกรมการฝึกหัดครู (พ.ศ. 2500 –2513)

หลังจากนั้นจึงได้มีการขยายวิทยาเขตไปสู่ภาคต่าง ๆ ทุกภาค โดยได้เปิดสอนแห่งเดียวในแต่ละภาค คือ ภาคเหนือเปิดที่พิษณุโลก (25 มกราคม 2510) ภาคใต้ที่สงขลา (1 ตุลาคม 2511) ภาคตะวันออกที่ชลบุรี (8 กรกฎาคม 2498) ภาคตะวันออกเฉียงเหนือที่มหาสารคาม และกรุงเทพมหานคร ที่บางเขน (27 มีนาคม 2512)

วิทยาลัยวิชาการศึกษามหาสารคาม

บุคคลที่มีคุณูปการต่อวงการศึกษาไทยท่านหนึ่ง คือ อาจารย์บุญถิ่น อัตถากร อดีตอธิบดีกรมการฝึกหัดครู (พ.ศ. 2500 - 2513) อีกทั้งมีภูมิลำเนากำเนิดอยู่ที่จังหวัดมหาสารคาม ท่านได้มีแนวคิดเกี่ยวกับการศึกษาในสมัยนั้น เรื่องความต้องการใช้การศึกษาช่วยพัฒนาชุมชนในชนบท จึงต้องรีบผลิตครูที่มีคุณภาพและจำนวนมากพอเพียงออกไปเป็นผู้นำ โดยการศึกษาฝึกหัดครูจะต้องเป็นขั้นๆ โดยลำดับจนถึงขั้นปริญญา ขณะเดียวกันก็ค่อยลดการผลิตครูระดับประกาศนียบัตรลงจนเลิกไปในที่สุด และผลิตครูขั้นปริญญาเพิ่มขึ้นๆ และเมื่อถึงโอกาสอันสมควร สถานศึกษาฝึกหัดครู สถานศึกษาอาชีวศึกษา และสถาบันขั้นปริญญาต่าง ๆ ซึ่งอยู่ในจังหวัดเดียวกันและจังหวัดใกล้เคียง ก็จะรวมกันเป็นมหาวิทยาลัยภูมิภาค ทั้งนี้อาจารย์บุญถิ่น ได้มีแนวคิดและเหตุผลที่เลือกจังหวัดมหาสารคามให้เป็นที่ตั้งของวิทยาลัย “ครูปริญญา” ที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือนั้นว่า

“

…ทางภาคเหนือนั้น เดิมเราตั้งใจจะเปิดที่เชียงใหม่ก่อน แต่เมื่อมีมหาวิทยาลัยตั้งขึ้นในระยะที่เรากำลังดำเนินการอยู่ จึงเปิดที่พิษณุโลก ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือนั้นขั้นแรกเตรียมจะเปิดที่อุบลหรืออุดรธานี แต่ในระยะนั้นแถบชายแดนในภาคตะวันออกเฉียงเหนือไม่ค่อยเรียบร้อยจึงเปิดที่มหาสารคาม ในภาคใต้และภาคกลางก็จะเปิดหลายแห่ง แต่เนื่องจากกำลังคนมีจำกัด จึงเปิดเพียงสองแห่งไปตามกำลังคนที่มีอยู่ในขณะนั้น คือที่สงขลาและบางเขน…

”

ในช่วงระยะแรกของการก่อตั้งวิทยาลัยวิชาการศึกษา มหาสารคามนั้นต้องประสบปัญหาและอุปสรรคในการดำเนินงานจากความไม่พร้อมในด้านอาคารสถานที่ บุคลากร และอุปกรณ์ประกอบการเรียนการสอน จึงต้องอาศัยวิทยาลัยครูมหาสารคาม (มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม ในปัจจุบัน) ในเบื้องต้นเกือบทั้งหมด ซึ่งช่วยสนับสนุนและเป็นพี่เลี้ยงในช่วงก่อตั้ง วิทยาลัยวิชาการศึกษาอื่นที่ไปตั้งในแต่ละภูมิภาคต่างก็ประสบในทำนองเดียวกันและช่วยเหลือกันในการแก้ปัญหาดังกล่าว

หลักสูตรที่เปิดสอนในปีการศึกษาแรก พ.ศ. 2511 มี 2 วิชาเอก คือ วิชาเอกภาษาอังกฤษและชีววิทยา โดยสามารถเปิดรับนิสิตได้จำนวน 134 คน ซึ่งนิสิตที่มาเรียนในระยะแรก ปีการศึกษา 2511 – 2515 ได้รับการดเลือกจากผู้สมัครที่มีผลการเรียนดีจากวิทยาลัยครูทั่วประเทศมาศึกษาต่อในหลักสูตรปริญญาตรี 2 ปี

ในปีการศึกษา 2512 การก่อสร้างอาคารสถานที่ของวิทยาลัยเสร็จสมบูรณ์และเปิดใช้งาน คือ อาคารเรียน 1, หอสมุด หอศิลป์ โรงอาหาร หอพักชาย และหอพักหญิง จากนั้นวิทยาลัยจึงได้มีการพัฒนามาตามลำดับ

ในปี 2514 ได้มีการดำเนินการขอพื้นที่ฝั่งตรงข้ามซึ่งเป็นที่ราชพัสดุของกองทัพอากาศ ซึ่งได้ใช้เป็นสนามแข่งม้าและสนามบินจากนั้นจึงได้มีการก่อสร้างอาคารเรียนและหอพักเพิ่มเติม

มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ วิทยาเขตมหาสารคาม

ในวันที่ 28 มิถุนายน พ.ศ. 2517 ได้มีประกาศใช้พระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ พ.ศ. 2517 ในราชกิจจานุเบกษา ซึงเป็นการรวมวิทยาลัยเขตทั้งหมด เป็นมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ และโอนสถานะไปสังกัดทบวงมหาวิทยาลัย และเรียกชื่อมหาวิทยาลัยและชื่อวิทยาเขตตามสถานที่ตั้งของวิทยาเขตต่อท้าย ยกเว้นวิทยาเขตพระนครให้เปลี่ยนเป็นมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ บางเขน

ก่อนที่จะได้รับการยกฐานะเป็นมหาวิทยาลัยได้นั้น ทางวิทยาลัยวิชาการศึกษาได้เริ่มมีการเคลื่อนไหวมาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2512 ทั้งนี้ เมื่อครั้งที่ศาสตราจารย์ ดร. สุดใจ เหล่าสุนทร เข้าดำรงตำแหน่งอธิการวิทยาลัยวิชาการศึกษา และเห็นว่าการบริหารงานของวิทยาลัยนั้นขาดความคล่องตัวอยู่มาก เนื่องด้วยข้อจำกัดหลายประการจะเป็นปัญหาระยะยาวในการขยายผลด้านการศึกษาในอนาคตต่อไป ท่านจึงได้ร่างพระราชบัญญัติเพื่อขอยกฐานะเป็นมหาวิทยาลัยต่อสภาวิทยาลัยวิชาการศึกษา โดยในระหว่างนั้น ศาสตราจารย์ ดร. สุดใจ เหล่าสุนทร ได้ออกเอกสารที่เรียกว่า 'เอกสารปกขาว' เพื่อชี้แจงหลักการและเหตุผลดังกล่าวแก่ผู้ที่สนใจรับทราบว่า

“

…เมื่อข้าพเจ้าได้รับตำแหน่งอธิการวิทยาลัยวิชาการศึกษาเมื่อเดือนมกราคม 2512 ได้พบว่าการดำเนินงานของวิทยาลัยวิชาการศึกษาไม่มีความคล่องตัวเป็นอันมาก จึงได้ร่างพ.ร.บ. ยกฐานะวิทยาลัยเป็นมหาวิทยาลัยเสนอต่อประธานสภาวิทยาลัยวิชาการศึกษา เมื่อวันที่ 18 กรกฎาคม 2512 และรอรับฟังพิจารณาอยู่ 1 ปีเต็ม จนถึงเมื่อวันที่ 28 กรกฎาคม 2512 จึงได้เสนอร่าง พ.ร.บ. นี้ต่อประธานสภาวิทยาลัยวิชาการอีกครั้งหนึ่ง และเสนอให้เลขาธิการสภาการศึกษาแห่งชาติ เพื่อพิจารณาอีกทางหนึ่ง... ...อาจจะเป็นเพราะวิทยาลัยวิชาการศึกษาเป็น วิทยาลัย ในความหมายของความเข้าใจของบุคคลทั่วไปว่า ไม่ใช่สถานศึกษาชั้นปริญญาในระดับมหาวิทยาลัย ดังที่วิทยาลัยวิชาการศึกษาได้ดำเนินงานอยู่จริง จึงเห็นสมควรที่จะออกเอกสารฉบับนี้ เพื่อสร้างความเข้าใจให้แก่บุคคลที่สนใจในการศึกษาขั้น มหาวิทยาลัย…

”

เมื่อได้มีการเสนอร่างพระราชบัญญัติต่อไปตามลำดับ โดยเป็นการดำเนินการตามวิธีที่ถูกต้องและขั้นตอนระเบียบแบบแผนของทางราชการ เริ่มตั้งแต่สภาวิทยาลัยวิชาการศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ สภาการศึกษา สำนักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี ที่ประชุมคณะรัฐมนตรี จากนั้นเรื่องได้หยุดชะงักไปช่วงหนึ่ง เนื่องจากสถานการณ์ทางการเมืองของประเทศที่ไม่เอื้อในเวลานั้น การดำเนินการจึงได้มายุติโดยการยกฐานะวิทยาลัยวิชาการศึกษาเป็นกรมหนึ่งของกระทรวงศึกษาธิการ ตามประกาศคณะปฏิวัติ ฉบับที่ 216 ลงวันที่ 29 กันยายน 2515

จากการที่วิทยาลัยโดยความร่วมมือทั้งอาจารย์และนิสิตได้พยายามดำเนินการมาตามลำดับอย่างสม่ำเสมอและด้วยความจริงจัง กระทั่งในวันที่ 16 มกราคม 2517 คณะรัฐมนตรีจึงมีมติให้ยกฐานะวิทยาลัยวิชาการศึกษาเป็นมหาวิทยาลัย และได้มีการเสนอร่างพระราชบัญญัติสู่การพิจารณาของสภานิติบัญญัติ กระทั่งมีการประกาศใช้พระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ พ.ศ. 2517

ทั้งนี้ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ ได้ทรงโปรดเกล้าฯพระราชทานชื่อมหาวิทยาลัยให้เป็นมงคลนามและพระราชทานความหมายว่า " มหาวิทยาลัยที่เจริญเป็นศรีสง่าแก่มหานคร " โดย ' วิโรฒ ' มาจาก ' วิรูฒ '(ภาษาสันสกฤต) ' วิรุฬห์ ' (ภาษาบาลี) ซึ่งแปลว่า " เจริญ , งอกงาม "

ภายหลังทางวิทยาลัยโดยความร่วมมือทั้งอาจารย์และนิสิต ได้พยายามดำเนินการมาตามลำดับ ทั้งนี้โดยตระหนักจากการพิจารณาองค์ ประกอบความพร้อมในด้านต่าง ๆ ของวิทยาลัยและประโยชน์อันจะเกิดขึ้นต่อ วิทยาลัยและในวงกว้างทางการศึกษาและประเทศชาติต่อไป ทางวิทยาลัย จึงได้มีการชี้แจงเหตุผลและความจำเป็นในการยกฐานะเป็นมหาวิทยาลัยได้ดังนี้

1. วิทยาลัยวิชาการศึกษามีความพร้อมโดยสมบูรณ์ที่จะเติบโต เป็นมหาวิทยาลัย ทั้งนี้ทางวิทยาลัยมีความพร้อมของอุปกรณ์ประกอบการสอน อาจารย์ และอาคารสถานที่เพียงพอที่จะเปิดสอนสาขาอื่น ๆ ได้โดยไม่ต้องใช้งบประมาณเพิ่มขึ้น
2. ความเจริญก้าวหน้าของวิทยาลัยวิชาการศึกษา
3. ความคล่องตัวในการบริหารงาน
4. ความเจริญก้าวหน้าทางวิชาการความหลากหลายทางการศึกษาที่ จะก่อให้เกิดประโยชน์อย่างกว้างขวางในด้านเศรษฐกิจและสังคมของประเทศ

หลังจากที่ได้ยกฐานะแล้ว ทางมหาวิทยาลัยฯได้นำวิธีสอบคัดเลือกนิสิต เข้าศึกษาใน 2 ระดับ คือชั้นปีที่ 1 และ 3 ซึ่งในปีการศึกษานี้มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ มหาสารคามยังคงรับนิสิตภาคปกติที่จบป.กศ. สูงเข้าศึกษาชั้นปีที่ 3 โดยวิธีการสอบคัดเลือกเหมือนเดิม แต่ที่เพิ่มเข้ามาใหม่ คือได้เปิดรับสมัครสอบนิสิตชั้นปีที่ 1 เข้าเรียนหลักสูตรปริญญาตรี 4 ปีเป็นปีแรกโดยใช้ วิธีการสอบผ่านทบวงมหาวิทยาลัย โดยรับทั้งสิ้น 63 คน สำหรับวิชาเอกที่เปิดในปีการศึกษา 2517 มีทั้งสิ้น 4 คณะวิชา ได้แก่คณะศึกษาศาสตร์ มหาสารคาม, คณะวิทยาศาสตร์ มหาสารคาม, คณะมนุษยศาสตร์ มหาสารคาม และคณะสังคมศาสตร์ มหาสารคาม ประกอบด้วยสาขาวิชาประวัติศาสตร์ ฟิสิกส์ เคมี ภูมิศาสตร์ คณิตศาสตร์ ภาษาไทย สังคมศึกษา ภาษาอังกฤษ ชีววิทยา และการประถมศึกษา ซึ่งได้ใช้วิธีการสอบแข่งขันในการคัดเลือกผู้มาเรียนเรื่อยมาจนถึงปัจจุบัน

ต่อมาเนื่องจากได้มีการขยายการศึกษาสู่ระดับบัณฑิตศึกษา ทางมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒจึงได้จัดตั้งบัณฑิตวิทยาลัยขึ้นตามวิทยาเขตต่างๆ สำหรับวิทยาเขตมหาสารคามนั้น ได้จัดตั้งบัณฑิตวิทยาลัยในปี 2522 นอกจากนั้นยังได้จั้ตั้งคณะใหม่และยกฐานะหน่วยงานสำคัญขึ้นมา 3 หน่วยงานใน ปีพ.ศ. 2529 ประกอบด้วย คณะเทคโนโลยี สถาบันวิจัยศิลปะและวัฒนธรรมอีสาน ตามประกาศทบวงมหาวิทยาลัยในราชกิจจานุเบกษา วันที่ 12 พฤศจิกายน 2529 , สำนักวิทยบริการ ตามประกาศในราชกิจจานุเบกษา สิงหาคม 2529 และสถาบันวิจัยรุกขเวช ตามประกาศจัดตั้งในราชกิจจานุเบกษา เมื่อวันที่ 7 กันยายน 2536

มหาวิทยาลัยมหาสารคาม

มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ มหาสารคามได้มีพัฒนาการมาตามลำดับโดยอาศัยเงื่อนไขของเวลาในการสร้างความพร้อมต่าง ๆ กระทั่งสามารถดำเนินการแยกเป็นมหาวิทยาลัยเอกเทศสำเร็จภายใต้ชื่อ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม เมื่อวันที่ 9 ธันวาคม 2537 โดยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯทรงลงพระปรมาภิไธยในพระราชบัญญัติของมหาวิทยาลัย ซึ่งได้มีการประกาศในราชกิจจานุเบกษา นับเป็นมหาวิทยาลัยของรัฐแห่งที่ 19 ของประเทศไทย สำหรับแนวคิดในการแยกตัวเป็นเอกเทศนั้นได้เริ่มปรากฏขึ้นตั้งแต่ปีพ.ศ. 2527 โดย ดร.ถวิล ลดาวัลย์รองอธิการบดีเวลานั้นได้มีแนวความคิดที่จะรวมสถาบันการศึกษาระดับอุดมศึกษาหลักๆของจังหวัดมหาสารคามเข้าเป็นมหาวิทยาลัยเดียวกัน แต่แนวคิดดังกล่าวได้ติดขัดปัญหาบางประการจึงไม่สามารถดำเนินการต่อไปได้ เช่น ปัญหาของต้นสังกัดเดิมของแต่ละสถาบัน เป็นต้น ครั้นต่อมาในปี พ.ศ. 2531 รองศาสตราจารย์ ดร. วีระ บุญยกาญจนะเป็นรองอธิการบดีจึงได้มีการเสนอให้แยกออกจากมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒอีกครั้ง โดยให้ลักษณะเป็นสถาบันในนามของสถาบันบัณฑิตศึกษาเพื่อพัฒนาชนบท แต่ให้มีสถานภาพเป็นมหาวิทยาลัย หากแต่ไม่อาจดำเนินต่อไปให้สัมฤทธิ์ผลได้เช่นกัน

กระทั่งในปี พ.ศ. 2535 เมื่อรองศาสตราจารย์ ดร. จรูญ คูณมีเป็นรองอธิการบดี จึงได้มีสืบสานแนวคิดที่จะแยกตัวออกอีกครั้ง และเริ่มปรากฏผลชัดเจนมากขึ้น ทั้งนี้ประกอบกับในช่วงเวลานั้น นายสุเทพ อัตถากร ดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีว่าการทบวงมหาวิทยาลัย ซึ่งได้ให้สนใจและความช่วยเหลืออย่างเต็มที่ในการสนับสนุนแนวคิดที่จะให้มีมหาวิทยาลัยเกิดขึ้นในจังหวัดมหาสารคาม การดำเนินงานจึงได้เริ่มตั้งแต่การแต่งตั้งคณะกรรมการจัดทำโครงการจัดตั้งมหาวิทยาลัยมหาสารคามและคณะกรรมการร่างพระราชบัญญัติมหาวิทยาลัย เมื่อวันที่ 12 พฤษภาคม 2535 จากนั้นจึงได้ดำเนินงานมาตามขั้นตอนจนสามารถยกฐานะเป็นมหาวิทยาลัยได้สำเร็จดังที่กล่าวข้างต้นในช่วงรองศาสตราจารย์ ดร. บุญชม ศรีสะอาด เป็นรองอธิการบดี ซึ่งได้สืบสานแนวคิดและการดำเนินงานอย่างต่อเนื่องโดยได้รับความร่วมมือจากหลายฝ่ายที่เกี่ยวข้อง ทั้งบุคคลภายในและภายนอกในสายงานต่าง ๆ ในระหว่างที่มีการดำเนินการเพื่อยกฐานะเป็นมหาวิทยาลัยเอกเทศนั้นได้มีการทบทวนเรื่องชื่อของมหาวิทยาลัยเพื่อหาความเหมาะสมและเห็นพ้องต้องกันทุกฝ่าย โดยการดำเนินการสำรวจประชามติให้เป็นเอกฉันท์ ซึ่งชื่อที่เสนอในครั้งนั้นมีความหลากหลายของที่มาและแนวคิด ได้แก่ มหาวิทยาลัยอีสาน มหาวิทยาลัยภัทรินธร มหาวิทยาลัยศรีเจริญราชเดช มหาวิทยาลัยศรีมหาชัย มหาวิทยาลัยศรีมหาสารคาม จนกระทั่งได้มาเห็นชอบพร้อมกันต่อชื่อ มหาวิทยาลัยมหาสารคามในเบื้องท้ายดังปรากฏในปัจจุบัน

ภายหลังได้มีการขยายพื้นที่มายัง ป่าโคกหนองไผ่ ตำบลขามเรียง อำเภอกันทรวิชัย จังหวัดมหาสารคาม บนเนื้อที่ประมาณ 1,300 ไร่ ขณะนั้นของรองศาสตราจารย์ ดร. ภาวิช ทองโรจน์ อธิการบดีมหาวิทยาลัยมหาสารคามคนแรก (พ.ศ. 2538-2546) และได้ดำเนินการสร้างอาคารต่าง ๆ ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2539 ภายหลังจึงได้ย้ายศูนย์กลางบริหารงานมา ณ ที่ทำการแห่งใหม่ในปีการศึกษา 2542 อีกทั้งยังได้มีการเปิดสาขาวิชาและคณะใหม่เพิ่มขึ้นเป็นจำนวนมาก เพื่อเปิดบริการทางการศึกษาให้มีหลากหลายมากยิ่งขึ้น

นอกจากนี้มหาวิทยาลัยยังได้เปิดสอนระดับประถมและมัธยมศึกษาในโรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยมหาสารคาม โดยเปิดสอนในปีการศึกษา 2540 เป็นปีการศึกษาแรก และยังได้ขยายการศึกษาระดับปริญญาตรี ปริญญาโทไปยังวิทยาเขตนครพนม (มหาวิทยาลัยมหาสารคาม วิทยาเขตนครพนม ปัจจุบันแยกเอกเทศเป็น มหาวิทยาลัยนครพนม) และศูนย์พัฒนาการศึกษาอุดรธานี โดยใช้สอน ระบบทางไกลผ่านดาวเทียม

โดยสรุปแล้ว มหาวิทยาลัยมหาสารคาม มีกำเนิดมาจากวิทยาลัยวิชาการศึกษามหาสารคาม ซึ่งตั้งขึ้นเมื่อวันที่ 27 มีนาคม พ.ศ. 2511 มีจุดมุ่งหมายเพื่อที่จะขยายการศึกษาชั้นสูงไปสู่ภูมิภาค ต่อมาได้รับการยกฐานะขึ้นเป็นมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ มหาสารคาม เมื่อปีพุทธศักราช 2517 และได้แยกเป็นมหาวิทยาลัยเอกเทศในชื่อ "มหาวิทยาลัยมหาสารคาม" เมื่อวันที่ 9 ธันวาคม พ.ศ. 2537 ตามพระราชบัญญัติของมหาวิทยาลัยในราชกิจจานุเบกษา นับเป็นมหาวิทยาลัยของรัฐแห่งที่ 19 ของประเทศไทย ปัจจุบัน มหาวิทยาลัยมหาสารคาม มีศูนย์กลางการบริหารงานตั้งอยู่เลขที่ 41 หมู่ 20 ตำบลขามเรียง อำเภอกันทรวิชัย จังหวัดมหาสารคาม มีพื้นที่ประมาณ 1,300 ไร่ และที่ตั้งเดิม ซึ่งตั้งอยู่เลขที่ 269 หมู่ 2 ถนนนครสวรรค์ ตำบลตลาด อำเภอเมือง จังหวัดมหาสารคาม มีพื้นที่ 368 ไร่

สัญลักษณ์

•  

  ตราโรจนากร
  ตราประจำมหาวิทยาลัย
•  

  สีเหลือง-เทา
  สีประจำมหาวิทยาลัย
•  

  ดอกคูณหรือราชพฤกษ์
  ดอกไม้ประจำมหาวิทยาลัย

• ตราโรจนากร คือ ตราประจำมหาวิทยาลัยมหาสารคาม ซึ่งมีความหมายว่า สัญลักษณ์แห่งความเจริญรุ่งเรือง ซึ่งมีองค์ประกอบเป็นรูปใบเสมา ภายในมีภาพขององค์พระธาตุนาดูน ด้านล่างเป็นสุริยรังสีที่แผ่ขึ้นจากผ้าลายขิตซึ่งอยู่เหนือคำขวัญภาษาบาลี โดยแต่ละส่วนของตราโรจนากรนี้ มีความหมายดังนี้

พหูนํ ปณฺฑิโต ชีเว คือ ปรัชญาของมหาวิทยาลัย มีหมายความว่า ผู้มีปัญญาพึงเป็นอยู่เพื่อมหาชน

ใบเสมา หมายถึง ภูมิปัญญา

พระธาตุนาดูน หมายถึง คุณธรรมความดี

สุริยรังสี หมายถึง ความเจริญรุ่งเรือง

ลายขิต หมายถึง ภูมิปัญญาและมรดกทางวัฒนธรรมแห่งอีสาน

ความหมายโดยรวม คือ ความเจริญรุ่งเรืองอันเป็นผลจากความรู้และคุณธรรม ผสมผสานกับภูมิปัญญาแห่งท้องถิ่นอีสาน

• พระพุทธรูปประจำมหาวิทยาลัย : พระพุทธกันทรวิชัยอภิสมัยธรรมนายก

• ต้นไม้ประจำมหาวิทยาลัย : ต้นราชพฤกษ์ หรือ ต้นคูณ

• สีประจำมหาวิทยาลัย คือ สีเหลือง - เทา

███ สีเหลือง หมายถึง ความเจริญรุ่งเรือง ความดีงาม ความอุดมสมบูรณ์

███ สีเทา หมายถึง ความคิด หรือ ปัญญา (นอกจากนี้ สีเทา ยังเป็นสีร่วมกันของมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒและอดีตวิทยาเขตทั้ง 4 แห่งด้วย)

รวมหมายถึง การมีปัญญาและความคิดที่ดีงาม อันนำไปสู่ความเจริญรุ่งเรือง

เพลงมหาวิทยาลัย

เพลงมาร์ชมหาวิทยาลัยมหาสารคาม MSU MARCH มมสแดนงาม ชาวหอ ถิ่นเหลืองเทา ร่มธงเหลืองเทา รับขวัญน้อง ร่มจามจุรี เหลืองเทา ชะชะช่า มนต์รักเหลืองเทา

รำวง มมส รวมใจ คืนสู่เหย้า สารคามแดนฝัน เหลืองเทาถิ่นทอง เหลืองเทาถิ่นงาม สั่งน้อง อาลัย มมส อำลาอาลัย คาถานิสิต

การศึกษา

มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ได้เปิดหลักสูตรการเรียนการสอนครอบคลุมทั้งสาขาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี วิทยาศาสตร์สุขภาพ สังคมศาสตร์ และมนุษยศาสตร์ การบริหารการศึกษาดำเนินการโดย 17 คณะ 2 วิทยาลัย 1 สถาบัน มีหน่วยงานสนับสนุนการศึกษาประกอบด้วย 1 บัณฑิตวิทยาลัย 1 สถาบันวิจัย 1 ศูนย์วิจัย^:5 ในปีการศึกษา 2563 มหาวิทยาลัยเปิดการสอนหลักสูตรต่าง ๆ จำนวน 203 สาขาวิชา เป็นหลักสูตรระดับปริญญาตรี 92 สาขาวิชา ระดับปริญญาโท 66 สาขาวิชา ระดับปริญญาเอก 42 สาขาวิชา และระดับประกาศนียบัตร 3 สาขาวิชา ประกอบไปด้วย

กลุ่มวิทยาศาสตร์สุขภาพ คณะพยาบาลศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ คณะเภสัชศาสตร์ คณะสัตวแพทยศาสตร์ คณะสาธารณสุขศาสตร์

กลุ่มวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี คณะเทคโนโลยี คณะวิทยาศาสตร์ คณะวิทยาการสารสนเทศ คณะวิศวกรรมศาสตร์ คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ ผังเมืองและนฤมิตศิลป์ คณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์

กลุ่มมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ คณะการท่องเที่ยวและการโรงแรม คณะการบัญชีและการจัดการ คณะนิติศาสตร์ คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ คณะศิลปกรรมศาสตร์และวัฒนธรรมศาสตร์ คณะศึกษาศาสตร์ วิทยาลัยการเมืองการปกครอง วิทยาลัยดุริยางคศิลป์

หน่วยงานด้านการสอนระดับบัณฑิตศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย สถาบันวิจัยวลัยรุกขเวช

ส่วนงานสนับสนุนการศึกษาและวิจัย สถาบันขงจื้อ สถาบันวิจัยศิลปะและวัฒนธรรมอีสาน ศูนย์วิจัยและการศึกษาบรรพชีวินวิทยา โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยมหาสารคาม โรงพยาบาลสุทธาเวช สำนักวิทยบริการ สำนักคอมพิวเตอร์ สำนักศึกษาทั่วไป

โครงการจัดตั้ง คณะทันตแพทยศาสตร์ (โครงการ) คณะสหเวชศาสตร์ (โครงการ)

• สถานที่ต่างๆ ในมหาวิทยาลัยมหาสารคาม
•  

  ป้ายมหาวิทยาลัยมหาสารคาม
•  

  โรงพยาบาลสุทธาเวช คณะแพทยศาสตร์
•  

  อาคารเรียนคณะศึกษาศาสตร์
•  

  อาคารปฏิบัติการกลางทางวิทยาศาสตร์

การก่อตั้งคณะ

มหาวิทยาลัยมหาสารคามมีหลักสูตรที่เปิดสอนในแต่ละคณะทั้งหมดประมาณ 203 หลักสูตรโดยจะมีการแบ่งหลักสูตรออกเป็น หลักสูตรภาคปกติ หลักสูตรภาคพิเศษ หลักสูตรนานาชาติ หลักสูตรต่อเนื่อง และหลักสูตรสาขาวิชาร่วม โดยแต่ละคณะจะเป็นผู้กำหนดรายวิชาในแต่ละสาขาวิชาที่เปิดสอน

ปีที่ก่อตั้ง	คณะ
วิทยาลัยวิชาการศึกษามหาสารคาม
2511	คณะศึกษาศาสตร์ • คณะวิทยาศาสตร์ • คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์
มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ วิทยาเขตมหาสารคาม
2522	บัณฑิตวิทยาลัย
2529	คณะเทคโนโลยี
2535	สถาบันวิจัยวลัยรุกขเวช
มหาวิทยาลัยมหาสารคาม
2541	คณะการบัญชีและการจัดการ • คณะพยาบาลศาสตร์
2542	คณะเภสัชศาสตร์ • คณะวิศวกรรมศาสตร์
2543	คณะการท่องเที่ยวและการโรงแรม • คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ ผังเมืองและนฤมิตศิลป์
2545	คณะศิลปกรรมศาสตร์และวัฒนธรรมศาสตร์
2546	คณะแพทยศาสตร์ • คณะวิทยาการสารสนเทศ • คณะสาธารณสุขศาสตร์ • วิทยาลัยการเมืองการปกครอง
2547	คณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์
2551	คณะสัตวแพทยศาสตร์ • วิทยาลัยดุริยางคศิลป์
2557	คณะนิติศาสตร์

การวิจัย

ผลงานวิจัยของมหาวิทยาลัยที่ได้รับการตีพิมพ์เผยแพร่ในวารสารวิชาการระดับนานาชาติในฐานข้อมูล ISI ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2542 – พ.ศ. 2548 มีทั้งสิ้น 29 เรื่อง ส่วนในปี พ.ศ. 2563 ที่ผ่านมา มหาวิทยาลัยมหาสารคามได้รับทุนวิจัยรวมทั้งสิ้น 272 โครงการกว่า 86 ล้านบาท^:40 โดยแบ่งตามกลุ่มสาขาวิชาดังนี้

• กลุ่มวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี รวม 161 โครงการ
• กลุ่มวิทยาศาสตร์สุขภาพ รวม 63 โครงการ
• กลุ่มมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ รวม 30 โครงการ
• หน่วยวิจัย รวม 8 โครงการ
• หน่วยงานสนับสนุนการสอน รวม 10 โครงการ

โดยมหาวิทยาลัยมีผลงานการวิจัยที่ได้รับการตีพิมพ์เผยแพร่และอ้างอิงในฐานข้อมูล ISI Thomson Reuters สะสมตั้งแต่ปี 2554 - 2563 ทั้งสิ้น 20,368 เรื่อง^:44 ฐานข้อมูล SCOPUS สะสมตั้งแต่ปี 2554 - 2563 ทั้งสิ้น 28,357 เรื่อง^:44 ส่วนในระดับบัณฑิตศึกษานั้น ในปีงบประมาณ 2563 มหาวิทยาลัยมหาสารคาม มีผลงานวิจัยเผยแพร่และอ้างอิงในระดับชาติทั้งสิ้น 301 เรื่อง และในระดับนานาชาติทั้งสิ้น 97 เรื่อง^:45 นอกจากนี้ในปีเดียวกันนั้น ฐานข้อมูลทรัพย์สินทางปัญญา มหาวิทยาลัยมหาสารคาม มีการยื่นคำขอจดทะเบียนทรัพย์สินทางปัญญาทั้งสิ้น 24 รายการ และได้รับการจดทะเบียนอนุสิทธิบัตรจำนวน 2 รายการ^:46

อันดับและมาตรฐานมหาวิทยาลัย

การประเมินคุณภาพมหาวิทยาลัย

ดูเพิ่มเติมที่: การประเมินคุณภาพผลงานวิจัยเชิงวิชาการโดย สกว.

อันดับมหาวิทยาลัย
อันดับในประเทศ(อันดับนานาชาติ)
สถาบันที่จัด/ปีการศึกษาที่จัด	อันดับ
THE (World) (2021)	3(1001+)
THE (World) (2020)	4(401-600)
THE (World) (2019)	1(301-400)
QS (Asia) (2021)	13(501-550)
QS (Asia) (2020)	13(401-450)
QS (World) (2020)	13(-)
Webometrics (2021)	15(1954)
Webometrics (2020)	15(2008)
Webometrics (2018)	16(1156)
RUR (2020)	10(766)
RUR (2018)	10(779)
URAP (2018)	18(1767)
SIR (2021)	18(802)
SIR (2020)	17(781)
UI Green Metric (2019)	14(233)
uniRank (2019)	13(1413)
Nature Index Ranking (2021)	13(-)
Nature Index Ranking (2019)	8(-)
CWUR (2016)	-
SIR (2014)	23(2863)

เมื่อปี พ.ศ. 2549 คณะวิศวกรรมศาสตร์ ภาควิชาวิศวกรรมเครื่องกลได้เข้าร่วมการประเมินคุณภาพผลงานวิจัยเชิงวิชาการด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีของสถาบันอุดมศึกษาซึ่งจัดประเมินโดยสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.) มีหน่วยงานเข้าร่วม 436 หน่วยงาน จาก 36 สถาบันอุดมศึกษาทั้งภาครัฐและเอกชน โดยภาควิชาวิศวกรรมเครื่องกล คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ถูกจัดอันดับอยู่ในระดับ 4 (ดี) และต่อมาในปี พ.ศ. 2554 ภาควิชาวิศวกรรมชีวภาพ คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ได้เข้าร่วมประเมินในโครงการดังกล่าวในสาขา Agricultural/Irrigation/Water Resources Engineering และ Other Engineering Disciplines ผลการประเมินถูกจัดอยู่ในระดับ 5 (ดีมาก)

อันดับมหาวิทยาลัย

ดูเพิ่มเติมที่: อันดับมหาวิทยาลัยในประเทศไทย และ อันดับสถาบันอุดมศึกษาโดยสำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา

นอกจากการจัดอันดับมหาวิทยาลัยโดยหน่วยงานในประเทศไทยแล้ว ยังมีหน่วยงานจัดอันดับมหาวิทยาลัยจากต่างประเทศอีกหลายหน่วยงาน ซึ่งแต่ละหน่วยงานมีเกณฑ์การจัดอันดับและการให้คะแนนที่แตกต่างกัน ได้แก่

การจัดอันดับโดย Quacquarelli Symonds

แควกเควเรลลี ไซมอนด์ส หรือ British Quacquarelli Symonds (QS) เป็นบริษัทจัดอันดับมหาวิทยาลัยโลกที่มีชื่อเสียงและเป็นที่ยอมรับมากที่สุดแห่งหนึ่ง มีการจัดอันดับครอบคลุมในหลายมิติ เช่น การจัดอันดับเป็นระดับโลก (QS World University Rankings) ระดับทวีปเอเชีย (QS University Rankings: Asia) การจัดอันดับแยกตามคณะ (QS World University Rankings by Faculty) การจัดอันดับแยกตามรายวิชา (QS World University Rankings by Subject) การจัดอันดับคุณภาพบัณฑิต (QS Graduate Employability Rankings 2017) เป็นต้น

น้ำหนักการชี้วัด การแบ่งคะแนนจะต่างกันในแต่ละสาขาวิชา เช่น ทางด้านการแพทย์ ซึ่งเป็นสาขาที่มีอัตราการเผยแพร่งานวิจัยสูง การวัดการอ้างอิงและh-index ก็จะคิดเป็น 25 เปอร์เซนต์ สำหรับแต่ละมหาวิทยาลัย ในทางกลับกันสาขาที่มีการเผยแพร่ผลงานทางวิชาการที่น้อยกว่า เช่น สาขาประวัติศาสตร์ จะคิดเป็นร้อยละที่ต่ำกว่าคือ 15 เปอร์เซนต์ จากคะแนนทั้งหมด ในขณะเดียวกันสาขาศิลปะและการออกแบบ ซึ่งมีผลงานตีพิมพ์น้อยก็จะใช้วิธีการวัดจากผู้ว่าจ้างและการสำรวจด้านวิชาการ

QS Asia

1. ชื่อเสียงทางวิชาการ (30 เปอร์เซนต์) เป้าหมายของตัวชี้วัดนี้เพื่อจะบอกว่ามหาวิทยาลัยใดมีชื่อเสียงในในระดับนานาชาติ
2. การสำรวจผู้จ้างงาน (20 เปอร์เซนต์)
3. อัตราส่วนของคณะต่อนักศึกษา (15 เปอร์เซนต์) วัดจากอัตราส่วนของบุคลากรทางการศึกษาต่อจำนวนนักศึกษา และการติดต่อและให้การสนับสนุนของบุคลากรที่มีต่อนักศึกษา
4. การอ้างอิงในรายงาน (10 เปอร์เซนต์) และผลงานของคณะ (10 เปอร์เซนต์) เป็นการรวมทั้งงานที่อ้างอิงใน Scopus และ การตีพิมพ์ผลงานโดยคณะนั้น ๆ เอง
5. บุคลากรระดับดุษฎีบัณฑิต (5 เปอร์เซนต์)
6. สัดส่วนคณะที่เป็นหลักสูตรนานาชาติ (2.5 เปอร์เซนต์) และนักศึกษาต่างชาติ (2.5 เปอร์เซนต์)
7. สัดส่วนของรับนักศึกษาและเปลี่ยนที่เข้ามาศึกษา (2.5 เปอร์เซนต์) และการส่งนักศึกษาออกไปแลกเปลี่ยน (2.5 เปอร์เซนต์)

โดยมหาวิทยาลัยมหาสารคาม ได้รับการจัดให้เป็นมหาวิทยาลัยอันดับ 13 ของประเทศไทย(ร่วมกับแม่ฟ้าหลวงและนเรศวร) และเป็นอันดับที่ 401-450 ของเอเชียในปี 2563

ในปี 2564 (2021) มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ได้รับการจัดให้เป็นมหาวิทยาลัยอันดับ 13 ของประเทศไทย และเป็นอันดับที่ 501-550 ของเอเชีย

การจัดอันดับโดยไทมส์ไฮเออร์เอดูเคชันซัปพลีเมนต์

ได้ประกาศผลอันดับมหาวิทยาลัย รางวัล “THE Social Impact Ranking 2021” หรือมหาวิทยาลัยที่ดำเนินภารกิจเพื่อสังคมที่สร้างผลกระทบต่อสังคมพบว่ามหาวิทยาลัยมหาสารคามได้รับการจัดอันดับให้อยู่ในอันดับที่ 1001+ ของโลก และอันดับ 3 ของประเทศไทย โดยได้คะแนนเฉลี่ยอยู่ที่ 10.3-25.0 ด้านการสอน 17.9 และด้านการวิจัย 7.9 คะแนน นอกจากนี้ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ยังมีคะแนนในด้านอื่นๆ อีก ได้แก่ ด้านรายได้จากภาคอุตสาหกรรม (Industry Income) 34.5 คะแนน ลำดับที่ 14 (1,001+), ด้านมุมมองระหว่างประเทศ (International Outlook) 26.9 คะแนน ลำดับที่ 13 (1,001+), ด้านชื่อเสียงทางวิชาการ (Teaching) 17.9 คะแนน ลำดับที่ 11 (1,001+), ด้านความเป็นเลิศด้านการวิจัย (Research) 7.9 คะแนน ลำดับที่ 15 (1,001+) และด้านการเผยแพร่งานวิจัย (Citations) 9.6 คะแนน ลำดับที่ 15 (1,001+)

การจัดอันดับโดย Webometrics

การจัดอันดับมหาวิทยาลัยของเว็บโอเมตริกซ์ ปี พ.ศ. 2559 จัดทำขึ้นเพื่อแสดงถึงความตั้งใจของสถาบันต่าง ๆ ในการเผยแพร่ความรู้สู่เว็บ และเพื่อส่งเสริมการเข้าถึงความรู้อย่างเปิดกว้าง (Open Access) ทั่วโลก อันดับโอเมตริกซ์จะบอกถึงปริมาณและคุณภาพของสิ่งตีพิมพ์อิเล็กทรอนิกส์ในเว็บไซต์ของสถาบัน โดยพิจารณาจากจำนวนลิงก์ที่เชื่อมโยงเข้าสู่เว็บสถาบันจากเว็บภายนอกโดยวัดจากการสืบค้นด้วยเสิร์ชเอนจิน (Search engine) และนับจำนวนเอกสารตีพิมพ์ออนไลน์ในไฟล์ (อาทีเช่น .pdf .ps .ppt และ .doc) และจำนวนเอกสารที่มีการอ้างอิง (Citations) ผ่านกูเกิลสกอลาร์ (Google Scholar) เว็บโอเมตริกซ์0tจัดอันดับปีละ 2 ครั้ง ในเดือนมกราคม และกรกฎาคม การจัดอันดับล่าสุดในรอบที่ 1 ประจำปี พ.ศ. 2559 มหาวิทยาลัยมหาสารคามอยู่ในอันดับที่ 12 ของมหาวิทยาลัยในประเทศไทย อันดับที่ 25 ของภูมิภาคอาเซียน อันดับที่ 279 ของเอเชีย และอยู่ในอันดับที่ 1156 ของโลก และล่าสุดการจัดอันดับรอบที่ 1 ประจำปี พ.ศ. 2563 มหาวิทยาลัยมหาสารคามได้รับการจัดอันดับให้เป็นมหาวิทยาลัยอันดับที่ 15 ของประเทศไทย 508 ของทวีปเอเชีย และอยู่ในอันดับที่ 1954 ของโลก

การจัดอันดับโดย UI Green Metric World University Ranking

เป็นการจัดอันดับมหาวิทยาลัยสีเขียวที่จัดโดยมหาวิทยาลัยอินโดนีเซีย ประเทศอินโดนีเซีย เพื่อสนับสนุนการเป็นมหาวิทยาลัยยั่งยืนด้านสิ่งแวดล้อมทั่วโลก ในรอบ พ.ศ. 2561 มหาวิทยาลัยมหาสารคามได้รับการจัดอันดับให้เป็นมหาวิทยาลัยสีเขียวอันดับ 14 ของมหาวิทยาลัยในประเทศไทย และเป็นอันดับที่ 233 ของโลก

การจัดอันดับโดย SCImago Institutions Ranking

อันดับมหาวิทยาลัยโดย SCImago Institutions Ranking หรือ SIR ซึ่งเป็นการจัดอันดับสถาบันที่มีผลงานวิจัยในระดับนานาชาติ ในปี พ.ศ. 2553 มหาวิทยาลัยมหาสารคามได้รับการจัดให้อยู่ในอันดับที่ 2863 ของโลก อันดับที่ 767 ของทวีปเอเชีย และเป็นอันดับ 15 ของประเทศไทย ส่วนปี ค.ศ. 2017 อยู่ในลำดับที่ 16 ของประเทศไทยลำดับที่ 649 ของโลก ผลการจัดอันดับสถาบันการศึกษา Scimago Institutions Rankings 2020 ได้รับการเผยแพร่ผ่านเว็บไซต์ ซึ่งผลการจัดอันดับประเภทภาพรวม (Overall Rank) มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ติดอันดับที่ 15 ของไทย อันดับที่ 781 ของโลก

ผลการจัดอันดับสถาบันการศึกษา Scimago Institutions Rankings 2021 ได้รับการเผยแพร่ผ่านเว็บไซต์ ปรากฏว่ามีมหาวิทยาลัยในไทยติดอันดับจำนวน 27 แห่ง โดยผลการจัดอันดับ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ติดอันดับที่ 18 ของไทย อันดับที่ 802 ของโลก

• 1. ด้านการวิจัย ติดอันดับที่ 11 ของไทย อันดับที่ 436 ของโลก
• 2. ด้านนวัตกรรม ติดอันดับที่ 21 ของไทย อันดับที่ 523 ของโลก
• 3. ด้านสังคม ติดอันดับที่ 13 ของไทย อันดับที่ 246 ของโลก

Scimago Institutions Rankings เป็นการจัดอันดับจากองค์การในประเทศสเปน ทำการจัดอันดับมหาวิทยาลัยชั้นนำตั้งแต่ปี 2009 เป็นต้นมา โดยมีเกณฑ์ในการพิจารณาจากผลงาน 3 ด้าน ได้แก่

• 1. ด้านการวิจัย อ้างอิงผลข้อมูลจาก Scopus
• 2. ด้านนวัตกรรม พิจารณาข้อมูลมาจาก PATSTAT
• 3. ด้านสังคม ข้อมูลจากเว็บไซต์ต่าง ๆ

นอกจากการจัดอันดับใน 3 ด้านหลักแล้ว มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ยังได้รับการจัดอันดับในแต่ละกลุ่มสาขาวิชาทั้งสิ้น 14 สาขาวิชาอันได้แก่

สาขาวิชา	ระดับนานาชาติ	ระดับประเทศ
Agricultural and Biological Sciences Biochemistry, Genetics and Molecular Biology Business, Management and Accounting Chemistry Computer Science Earth and Planetary Sciences Engineering Environmental Science Mathematics Medicine Pharmacology, Toxicology and Pharmaceutics Physics and Astronomy Social Sciences Veterinary	589th 772nd 828th 726th 645th 514th 576th 619th 671st 658th 693rd 646th 731st 397th	14th 16th 16th 19th 16th 12th 17th 17th 19th 14th 15th 11th 15th 7th

หมายเหตุ ผลการจัดลำดับเฉพาะหน่วยงานประเภท สถาบันอุดมศึกษา เท่านั้น!

การจัดอันดับโดย uniRank

uniRank เป็นการจัดอันดับมหาวิทยาลัยโดยหน่วยงานไม่แสวงหากำไร IREG Observatory ที่ประกอบไปด้วยผู้ทรงคุณวุฒิในแวดวงการศึกษาจากหลายสถาบัน และจดทะเบียนหน่วยงานอยู่ในกรุงบรัสเซลส์ ประเทศเบลเยียม อันดับของ uniRank จะอาศัยการรวบรวมข้อมูลตัววัดเว็บ (web metrics) 5 ฐานข้อมูลได้แก่ 1. Moz Domain Authority 2. Alexa Global Rank 3. SimilarWeb Global Rank 4. Majestic Referring Domains 5. Majestic Trust Flow โดยการจัดอันดับประจำปี ค.ศ. 2019 มหาวิทยาลัยมหาสารคามอยู่ในอันดับที่ 13 ในการจัดอันดับมหาวิทยาลัยภายในประเทศไทย และอยู่ในอันดับที่ 1,413 ในการจัดอันดับมหาวิทยาลัยทั่วโลก

การจัดอันดับโดย University Ranking by Academic Performance

อันดับที่จัดโดย University Ranking by Academic Performance หรือ URAP ปี พ.ศ. 2558 มหาวิทยาลัยมหาสารคามได้รับการจัดอันดับให้เป็นอันดับ 16 ของประเทศไทย และอันดับ 1767 ของโลก ถูกจัดอยู่ในกลุ่ม B โดยมีพื้นฐานทางด้านวิชาการตรงตามกฎเกณฑ์ที่กำหนดไว้ คุณภาพและปริมาณของบทความตีพิมพ์ทางวิชาการ บทความวิจัย การเผยแพร่ และการอ้างอิง

การจัดอันดับโดย Nature Index

จัดโดยวารสารในเครือ Nature Publishing Group ซึ่งเป็นวารสารทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีที่มีชื่อเสียงชั้นนำของโลก โดยการนับจำนวนบทความที่ตีพิมพ์ต่อปีในวารสารที่ในเครือ Nature Publishing Group โดยล่าสุดปี พ.ศ. 2564 มหาวิทยาลัยมหาสารคามอยู่ในอันดับ 13 ของประเทศไทยในด้านคะแนนรวม แบ่งเป็นด้านเคมี อันดับที่ 14 ด้านวิทยาศาสตร์เพื่อชีวิต อันดับที่ 8 และด้านวิทยาศาสตร์กายภาพ อันดับที่ 10

การรับบุคคลเข้าศึกษาต่อ

ดูบทความหลักที่: การรับบุคคลเข้าศึกษาในสถาบันอุดมศึกษาในประเทศไทย § เกณฑ์การคัดเลือกและกระบวนการ TCAS

ระดับปริญญาตรี

มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ได้กำหนดวิธีการรับบุคคลเข้าศึกษาในระดับปริญญาตรีในระบบต่าง ๆ ดังต่อไปนี้

• ผู้ที่จบการศึกษามัธยมศึกษาตอนปลายหรือเทียบเท่าจะสมัครเพื่อเข้ารับการสอบคัดเลือกผ่านระบบแอดมิสชันส์ โดยสำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา

ทั้งนี้ ตั้งแต่ปีการศึกษา 2561 เป็นต้นไป การคัดเลือกจะทำ 5 รอบ ตามระบบและเกณฑ์การคัดเลือกเข้าอุดมศึกษากลาง TCAS ^:24 การรับสมัครและการคัดเลือกแต่ละรอบตามระบบ TCAS จะเป็นไปตามปฏิทินการรับบุคคลเข้าศึกษาในระดับปริญญาตรีประจำปีของมหาวิทยาลัย และรายละเอีนดของเกณฑ์พื้นฐาน ดังเช่น เอกสารแผ่นพับการรับสมัครประจำปีการศึกษา 2561

• มหาวิทยาลัยมหาสารคามจัดสอบคัดเลือกหรือรับเข้าโดยตรง ตามโครงการต่าง ๆ ดังนี้ ^:38-45 ตามเอกสารที่มหาวิทยาลัยประกาศให้ทราบล่วงหน้าเป็นรายปี

โครงการส่งเสริมเยาวชนดีเด่นด้านกีฬา โครงการส่งเสริมเยาวชนดีเด่นด้านศิลปวัฒนธรรม โครงการเด็กดีมีที่เรียน โครงการเพชรราชพฤกษ์ โครงการโรงเรียนในเครือข่ายของคณะวิทยาศาสตร์* โครงการสนับสนุนการจัดตั้งห้องเรียนวิทยาศาสตร์ในโรงเรียน (วมว.) โครงการส่งเสริมด้านวิทยาการสารสนเทศ โครงการเส้นทางสู่วิศวกรรุ่นใหม โครงการสาธิตพิชิตสถาปัตย์ โครงการสานฝันฉันอยากเรียนสถาปัตย์ โครงการเส้นทางอาชีวะสู่สถาปัตย์มมส โครงการดาวอินทนิล

โครงการโควตา COPAG รอบที่ 1 โครงการ COPAG ONE โครงการเพชรพระพิฆเนศวร โครงการศิษย์ก้นกุฏิดนตรี โครงการคนดีศรีวัฒนธรรม โครงการต้นกล้านิติศาสตร โครงการส่งเสริมด้านวิทยาการสารสนเทศ (ระบบพิเศษ) โครงการศิษย์ก้นกุฏิดนตรี (ระบบพิเศษ) โครงการต้นกล้านิติศาสตร์(ระบบพิเศษ) โครงการส่งเสริมด้านวิทยาการสารสนเทศ (ระบบเทียบเข้า) โครงการโควตาระบบพิเศษ (ระบบเทียบเข้า)

• มหาวิทยาลัยประกาศรายชื่อผู้ผ่านการคัดเลือกเข้าศึกษาในหลักสูตรระดับปริญญาตรี ผ่านทางเว็บไซต์ของผ่ายวิชาการ

ระดับปริญญาโท

การรับเข้าศึกษาในระดับปริญญาโท มีรายละเอียดดังต่อไปนี้

• ผู้สมัครต้องสำเร็จปริญญาตรี หรือกำลังศึกษาอยู่ในภาคการศึกษาสุดท้าย และมีคุณสมบัติขั้นต้น ดังนี้

• ผลการศึกษาหลังจากสำเร็จการศึกษาระดับปริญญาตรี ได้คะแนนเฉลี่ยไม่ต่ำกว่าร้อยละ 75.00 หรือแต้มระดับคะแนนเฉลี่ยสะสมไม่ต่ำกว่า 2.50, หรือ
• มีประสบการณ์ในการทำงานอย่างน้อย 3 ปี และมีคุณสมบัติพิเศษตามที่แต่ละหลักสูตรกำหนด

• กรณีสมัครเรียนหลักสูตรแผน ก แบบ ก.1 หรือ แบบ ก.2 (ตามมาคฐานบัณฑิตศึกษาของประเทศไทย) ผู้สมัครต้องจัดเตรียมเอกสารเค้าโครงวิจัย ที่สอดคล้องกับทิศทางของสาขาวิชา และนำเสนอต่อคณะกรรมการสอบสัมภาษณ์

• มาตรฐานหนึ่งของบัณฑิตศึกษาสำหรับหลักสูตรปริญญาโท ที่กำหนดการทำวิทยานิพนธ์ แบ่งเป็น 2 แบบ คือ

• แผน ก แบบ ก.1 วิทยานิพนธ์ไม่น้อยกว่า 36 หน่วยกิต
• แผน ก แบบ ก.2 วิทยานิพนธ์ไม่น้อยกว่า 12 หน่วยกิต

ระดับปริญญาเอก

การรับเข้าศึกษาในระดับปริญญาเอก มีรายละเอียดดังต่อไปนี้ ^:5

• ผู้สมัครต้องสำเร็จการศึกษาระดับปริญญาโท หรือกำลังศึกษาอยู่ในภาคการศึกษาสุดท้าย และมีคุณสมบัติขั้นต้น ดังนี้

• ผลการศึกษาหลังจากสำเร็จการศึกษาระดับปริญญาโท ได้คะแนนเฉลี่ยไม่ต่ำกว่าร้อยละ 81.25 หรือแต้มระดับคะแนนเฉลี่ยสะสมไม่ต่ำกว่า 3.25, หรือ
• มีคุณสมบัติพิเศษตามที่แต่ละหลักสูตรกำหนด โดยพิจารณาผลการสอบข้อเชียนและผลงานวิชาการอื่นประกอบ

• กรณีสมัครเรียนหลักสูตรแผน ก แบบ ก.1 หรือ แบบ ก.2 (ตามมาคฐานบัณฑิตศึกษาของประเทศไทย) ผู้สมัครต้องจัดเตรียมเอกสารเค้าโครงวิจัย ที่สอดคล้องกับทิศทางของสาขาวิชา และนำเสนอต่อคณะกรรมการสอบสัมภาษณ์

• มาตรฐานหนึ่งของบัณฑิตศึกษาสำหรับหลักสูตรปริญญาเอก ที่กำหนดการทำวิทยานิพนธ์ แบ่งเป็น 2 แบบ คือ

• แผน ก แบบ ก.1 วิทยานิพนธ์ไม่น้อยกว่า 48 หน่วยกิต
• แผน ก แบบ ก.2 วิทยานิพนธ์ไม่น้อยกว่า 36 หน่วยกิต

พื้นที่มหาวิทยาลัย

มหาวิทยาลัยมหาสารคาม มีจำนวนพื้นที่ทั้งหมดประมาณ 3,592 ไร่ ประกอบด้วยเขตพื้นที่การศึกษา 2 เขตและเขตพื้นที่วิจัยและปฏิบัติการ 2 เขต ได้แก่

เขตพื้นที่ในเมือง หรือ ม.เก่า

เขตพื้นที่ในเมือง ตั้งอยู่เลขที่ 269 หมู่ 2 ตำบลตลาด อำเภอเมืองมหาสารคาม จังหวัดมหาสารคาม ระยะห่างจากเขตพื้นที่ขามเรียงประมาณ 10 กิโลเมตร มีพื้นที่รวมทั้งหมด 368 ไร่ โดยเป็นพื้นที่เดิมของมหาวิทยาลัย ในช่วงตั้งแต่เป็นวิทยาลัยวิชาการศึกษามหาสารคาม และรวมพื้นที่ของวิทยาลัยศรีอีสาน (คณาสวัสดิ์อุทิศ) ที่ปิดกิจการไปแล้ว เดิมเป็นที่ตั้งของคณะศึกษาศาสตร์ คณะเทคโนโลยี คณะสัตวแพทยศาสตร์และสัตวศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ คณะการท่องเที่ยวและการโรงแรม คณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์ และคณะการบัญชีและการจัดการ ปัจจุบันเป็นที่ตั้งหน่วยงานและสถานที่ต่าง ๆ ได้แก่

คณะวิชา

• คณะการท่องเที่ยวและการโรงแรม
• คณะการบัญชีและการจัดการ
• คณะแพทยศาสตร์
• คณะศึกษาศาสตร์
• คณะศิลปกรรมศาสตร์และวัฒนธรรมศาสตร์ (เฉพาะภาควิชาวัฒนธรรมและการออกแบบ)
• คณะสัตวแพทยศาสตร์

สถานที่สำคัญ

• สถานที่สำคัญในเขตพื้นที่ในเมือง
•  

  อาคารคณะแพทยศาสตร์ ด้านข้าง
•  

  อาคารคณะแพทยศาสตร์
•  

  อาคารเฉลิมพระเกียรติ ในโอกาสฉลองพระชนมายุ 5 รอบ 2 เมษายน 2558
•  

  อาคารคณะการท่องเที่ยวและการโรงแรม

• โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยมหาสารคาม (ฝ่ายประถม)
• โรงพยาบาลสุทธาเวช คณะแพทยศาสตร์
• โรงอาหารกลาง เขตพื้นที่ในเมือง
• สถาบันขงจื้อ
• สถาบันวิจัยศิลปะและวัฒนธรรมอีสาน
• โครงการอนุรักษ์ใบลานภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
• ศูนย์บริการแพทย์แผนไทยประยุกต์
• หอพักมอเก่า (11 หอ)
• อาคารเฉลิมพระเกียรติฯ

หอประชุมเฉลิมพระเกียรติฯ หรือ อาคารเฉลิมพระเกียรติ ในโอกาสฉลองพระชนมายุ 5 รอบ 2 เมษายน 2558 ตั้งอยู่ที่มหาวิทยาลัยมหาสารคาม เขตพื้นที่ในเมือง มีลักษณะเป็นหอประชุมอเนกประสงค์ สามารถรองรับกิจกรรมพิธีพระราชทานปริญญาบัตร และกิจกรรมทางด้านวิชาการ กิจกรรมการประชุม การอบรมสัมมนา การจัดนิทรรศการ ทั้งภายในมหาวิทยาลัย หน่วยงานภาครัฐ ชุมชน และเอกชนอื่นๆ ภายในอาคารประกอบด้วย ห้องโถงอเนกประสงค์ขนาดความจุ 5,000 คน ห้องประชุมย่อยความจุห้องละ 80 คน จำนวน 2 ห้อง และห้องประชุมย่อยความจุห้องละ 60 คน จำนวน 8 ห้อง พร้อมพื้นที่บริการและพื้นที่สนับสนุนต่างๆ

เขตพื้นที่ขามเรียง หรือ ม.ใหม่

เขตพื้นที่ขามเรียง ตั้งอยู่เลขที่ 41 หมู่ 20 ตำบลขามเรียง อำเภอกันทรวิชัย จังหวัดมหาสารคาม เป็นพื้นที่ใหม่ที่ขยายเพื่อรองรับการเติบโตของมหาวิทยาลัย มีพื้นที่ทั้งหมด 1,300 ไร่ เริ่มแรกนั้นมีเพียงอาคารราชนครินทร์เป็นอาคารเรียนแรก ปัจจุบันเป็นศูนย์กลางบริหารงานมหาวิทยาลัย หน่วยงานและสถานที่ต่าง ๆ ได้แก่

คณะวิชา

คณะการบัญชีและการจัดการ คณะเทคโนโลยี คณะนิติศาสตร์ คณะพยาบาลศาสตร์ คณะเภสัชศาสตร์ คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ คณะวิทยาการสารสนเทศ คณะวิทยาศาสตร์

คณะวิศวกรรมศาสตร์ คณะศิลปกรรมศาสตร์และวัฒนธรรมศาสตร์ คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ ผังเมืองและนฤมิตศิลป์ คณะสาธารณสุขศาสตร์ คณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์ วิทยาลัยการเมืองการปกครอง วิทยาลัยดุริยางคศิลป์ บัณฑิตวิทยาลัย

สถานที่สำคัญ

• สถานที่สำคัญในเขตพื้นที่ขามเรียง
•  

  สนามฟ้า สนามกีฬามหาวิทยาลัยมหาสารคาม
•  

  อาคารราชนครินทร์ (RN)
•  

  อาคารบริหารธุรกิจสิรินธร
•  

  อาคารวิทยาศาสตร์ชีวภาพ

สถาบันวิจัยวลัยรุกขเวช สำนักวิทยบริการ สำนักคอมพิวเตอร์ สำนักงานอธิการบดี (อาคารบรมราชกุมารี) กองกลาง งานสารบรรณ งานประชุม งานประสานงาน กองกิจการนิสิต สภานิสิต องค์การนิสิต กองทุนกู้ยืมเพื่อการศึกษา (กยศ.) กองแผนงาน กองเจ้าหน้าที่ กองคลังและพัสดุ กองบริการการศึกษา (ตึกเขียว) กองทะเบียนและประมวลผล กองส่งเสริมการวิจัยและบริการวิชาการ กองอาคารสถานที่ กองประชาสัมพันธ์และกิจการต่างประเทศ โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยมหาสารคาม (ฝ่ายมัธยม) สำนักศึกษาทั่วไป สำนักบริการวิชาการ บัณฑิตวิทยาลัย ศูนย์วิจัยและการศึกษาบรรพชีวินวิทยา สนามกีฬามหาวิทยาลัยมหาสารคาม

ร้านยามหาวิทยาลัย ศูนย์สารนิเทศอีสานสิรินธร ศูนย์ศึกษาธุรกิจและเศรษฐกิจอาเซียน ศูนย์เกาหลีศึกษา ศูนย์ข้อมูลและวัฒนธรรมอเมริกัน พิพิธภัณฑ์เห็ดที่มีฤทธิ์ทางยา โรงพยาบาลสัตว์ คณะสัตวแพทยศาสตร์ พิพิธภัณฑ์มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ศูนย์ความเป็นเลิศทางนวัตกรรมไหม ศูนย์ความร่วมมือกับภาคอุตสาหกรรม ศูนย์เครื่องมือกลาง โครงการอนุรักษ์เอกสารใบลานในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี (อพ.สธ.) ศูนย์หนังสือมหาวิทยาลัยมหาสารคาม อาคารพัฒนานิสิต อาคารพละศึกษา อาคารศูนย์กีฬาและนันนาการ อาคารบริการกลาง ตลาดน้อย ศูนย์บริการทางการแพทย์ โรงพยาบาลสุทธาเวช สถาบันภาษาและวัฒนธรรมเกาหลีเซจง พิพิธภัณฑ์ต่อแตน ศูนย์วิจัยธุรกิจระหว่างประเทศ ศูนย์พัฒนาการบัญชี หอพักมอใหม่ (10 หอ)

เขตพื้นที่ปฏิบัติการนาสีนวล

ตั้งอยู่ที่ตำบลนาสีนวล อำเภอกันทรวิชัย จังหวัดมหาสารคาม ห่างจากเขตพื้นที่ขามเรียงประมาณ 16 กิโลเมตร เดิมพื้นที่นี้เป็นโครงการศูนย์ถ่ายทอดเทคโนโลยีเกษตรกรรมเฉลิมพระเกียรติ ภายหลังเปลี่ยนชื่อเป็นฟาร์มมหาวิทยาลัย และในปี พ.ศ. 2554 ได้มีการสร้างอาคารปฏิบัติการและโรงพยาบาลสัตว์ ของคณะสัตวแพทยศาสตร์ ปัจจุบันเขตพื้นที่นาสีนวลเป็นพื้นที่ให้ปฏิบัติงานในด้านการเรียนรู้การสอนของคณะสัตวแพทยศาสตร์ และคณะเทคโนโลยี มีสถานที่ ได้แก่

• อาคารปฏิบัติการและโรงพยาบาลสัตว์ คณะสัตวแพทยศาสตร์
• อาคารเรียนรู้การเกษตรและอุตสาหกรรมเกษตร คณะเทคโนโลยี
• ฟาร์มมหาวิทยาลัยมหาสารคาม คณะสัตวแพทยศาสตร์

เขตพื้นที่ปฏิบัติการสถาบันวิจัยวลัยรุกขเวช

เป็นพื้นที่ปฏิบัติการของสถาบันวิจัยวลัยรุกขเวช มี 2 ที่คือ พื้นที่ปฏิบัติการตั้งอยู่ที่บ้านเกิ้ง ตำบลเกิ้ง อำเภอเมือง จังหวัดมหาสารคาม มีเนื้อที่ 273 ไร่ และพื้นที่ปฏิบัติการ ณ อำเภอนาดูน จังหวัดมหาสารคาม มีเนื้อที่ 650 ไร่

ชีวิตในมหาวิทยาลัย

มหาวิทยาลัยมหาสารคาม เป็นอีกหนึ่งมหาวิทยาลัยที่ใช้คำว่า "นิสิต" เรียกผู้เข้าศึกษา โดยคำว่า "นิสิต" มีความหมายว่า "ผู้อยู่อาศัย" คำว่า "นิสิต" ได้เริ่มใช้ครั้งแรกในจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เนื่องจากที่ตั้งของมหาวิทยาลัยถือว่าอยู่นอกเมือง การคมนาคมเพื่อมาศึกษาเป็นการยากลำบาก ดังนั้น ผู้ที่มาเรียนส่วนใหญ่จำเป็นต้องพักภายในหอพักของมหาวิทยาลัย และเรียกบุคคลที่อาศัยในห้องปฏิบัติการว่านิสิตเช่นเดียวกันด้วย ซึ่งในภายหลังมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ,มหาวิทยาลัยนเรศวร, มหาวิทยาลัยบูรพา, มหาวิทยาลัยมหาสารคาม มหาวิทยาลัยทักษิณ และมหาวิทยาลัยพะเยา ได้เปิดอยู่นอกเมือง และผู้ที่มาศึกษาก็จำเป็นต้องอยู่หอพักเช่นเดียวกัน จึงได้ใช้คำว่า "นิสิต" เช่นเดียวกัน ในปัจจุบันนี้ ถึงแม้ว่าผู้ที่มาเรียนจะไม่ได้พักในหอพักเหมือนในสมัยก่อนแล้วก็ตาม แต่ก็ยังนิยมเรียกว่านิสิตอยู่

กิจกรรม

การเรียนในมหาวิทยาลัยมหาสารคามนั้นจะใช้เวลาในการเรียนต่างกันตามแต่ละหลักสูตรในแต่ละคณะ โดยส่วนใหญ่แล้วจะใช้เวลาในการเรียน 4 ปี แต่สำหรับคณะแพทยศาสตร์ คณะเภสัชศาสตร์​ และคณะสัตวแพทยศาสตร์​ จะใช้เวลาเรียนทั้งหมด 6 ปี ส่วนคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ ผังเมืองและนฤมิตศิลป์จะใช้เวลาเรียนทั้งหมด 5 ปี นอกจากนี้ก็ยังมีกิจกรรมต่าง ๆ ให้นิสิตได้เข้าร่วมเพื่อที่จะได้พบปะและทำความรู้จักนิสิตในคณะอื่น ซึ่งมีการจัดหมุนเวียนกันตลอดทั้งปี

กิจกรรมนิสิต

มหาวิทยาลัยมหาสารคาม มีกิจกรรมต่าง ๆ ให้นิสิตได้ทำระหว่างการศึกษาเพื่อเสริมทักษะการอยู่ร่วมในสังคม ไม่ว่าจะเป็น ชมรม ชุมนุม กิจกรรมสาขา งานกีฬาต่างๆ วงดนตรี กานแสดงศิลปนาฏศิลป์พื้นเมือง โดยแบ่งออกเป็น กิจกรรมส่วนกลางซึ่งจัดโดย องค์การนิสิตมหาวิทยาลัยมหาสารคาม เป็นผู้ดำเนินโครงการ และยังมีกิจกรรมส่วนของคณะซึ่งจัดโดยสโมสรนิสิตแต่ละคณะทั้งหมด 17 คณะ 2 วิทยาลัย และยังมีกิจกรรมเลือกเสรีหรือชมรมต่างๆ อีกมากมาย

กิจกรรมบายศรีสู่ขวัญน้องใหม่

กิจกรรมบายศรีสู่ขวัญน้องใหม่ จัดขึ้น ณ ลานอัฐศิลป์ (ลานแปดเหลี่ยม) มหาวิทยาลัยมหาสารคาม โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อเป็นการผูกข้อมือสร้างขวัญและกำลังใจให้กับนิสิตมหาวิทยาลัยมหาสารคาม อีกทั้งเพื่อให้นิสิตใหม่เรียนรู้วัฒนธรรมการบายศรีสู่ขวัญและสืบสานวัฒนธรรมอันดีงาม และเพื่อเป็นการต้อนรับนิสิตใหม่เข้าศึกษาต่อในรั้วมหาวิทยาลัยมหาสารคาม โดยมีผู้บริหาร อาจารย์ บุคลากร และนิสิตเข้าร่วมกิจกรรมมากกว่า 10,000 คน จากทั้ง 17 คณะ 2 วิทยาลัย นับเป็นกิจกรรมที่มีมาอย่างยาวนาน

ประเพณีประชุมเชียร์

ประเพณีประชุมเชียร์ เป็นกิจกรรมที่มุ้งเน้นการถ่ายทอดความสัมพันธ์ของนิสิตรุ่นพี่สู่รุ่นน้อง ที่ส่งผลให้เกิดความสามัคคี มีระเบียบวินัย มีความภาคภูมิใจในสถาบัน และมีการช่วยเหลือเกื้อกูลกันฉันพี่น้อง โดยมีการจัดกิจกรรมลักษณะสร้างสรรค์ อบอุ่น ประทับใจ เสริมสร้างการพัฒนานิสิต เพื่อถ่ายทอดความเป็นสถาบันผ่านบทเพลง สร้างความภาคภูมิใจในสถาบันรวมทั้งสร้างขวัญและกำลังใจให้กับนิสิตใหม่ ตลอดจนเพื่อสร้างความสัมพันธ์อันดีระหว่างรุ่นพี่กับรุ่นน้องและนิสิตใหม่ภายในรุ่น อีกทั้งเพื่อให้นิสิตใหม่ได้เรียนรู้ความเป็นอีสาน และเพื่อให้นิสิตใหม่สามารถปรับตัวเข้ากับสภาพมหาวิทยาลัยได้ง่าย เป็นการปลูกจิตสำนึกให้รัก ศรัทธา ในสถาบัน เพื่อสืบสานตำนานเชียร์มหาวิทยาลัยมหาสารคามให้คงอยู่สืบไป โดยกิจกรรมนี้ได้แบ่งโซนบริหารจัดการออกเป็น 5 กลุ่ม ได้แก่

• หนองภูเลยธานี (หนองคาย-หนองบัวลำภู-เลย-อุดรธานี)
• มุกสกลกาฬนคร (มุกดาหาร - สกลนคร - บึงกาฬ - นครพนม)
• ร้อยแก่นสารสินธุ์ (ร้อยเอ็ด - ขอนแก่น - มหาสารคาม - กาฬสินธุ์)
• นครชัยบุรินทร์ (นครราชสีมา-ชัยภูมิ-บุรีรัมย์-สุรินทร์)
• ศรีโสธรเจริญราชธานี (ศรีสะเกษ-ยโสธร-อำนาจเจริญ-อุบลราชธานี)

กิจกรรมบำเพ็ญประโยชน์และอาสาสมัคร

การออกค่ายอาสาสมัครของนิสิตมหาวิทยาลัยมหาสารคามมีหลายองค์การ เช่น ชมรมอาสาพัฒนา เป็นต้น ทั้งนี้นิสิตมหาวิทยาลัยมหาสารคามที่จะได้รับการเสนอชื่อการเข้ารับพระราชทานปริญญาบัตร จะต้องเป็นนิสิตที่ทำกิจกรรมในด้านต่างๆ เป็นการพัฒนานิสิตในด้าน จริยธรรมและคุณธรรม วิชาการและทักษะวิชาชีพ สุขภาพ โดยเป็นการพัฒนาตนเองและเป็นการทำประโยชน์แก่สังคมอีกด้วย

งานเทางามสัมพันธ์

กิจกรรมเทางามสัมพันธ์ เกิดขึ้นหลังจากมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒวิทยาเขตต่าง ๆ ได้รับการยกฐานะเป็นมหาวิทยาลัยใหม่ ซึ่งประกอบด้วย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ มหาวิทยาลัยบูรพา มหาวิทยาลัยนเรศวร มหาวิทยาลัยมหาสารคาม และมหาวิทยาลัยทักษิณ แม้ว่าวิทยาเขตต่าง ๆ จะได้รับการยกฐานะเป็นมหาวิทยาลัยเอกเทศ แต่ด้วยความตระหนักถึงความผูกพันทั้ง 5 มหาวิทยาลัย จึงมีปณิธานที่จะร่วมมือกันในภารกิจอันควรแก่มหาวิทยาลัย ดังนั้นจึงได้ร่วมมือกันจัดงานเทา-งามสัมพันธ์ ขึ้น โดยใช้สี “เทา” ซึ่งเป็นสีประจำโดยรวมของทุกวิทยาเขตเป็นพื้นฐาน และเพิ่มคำว่า “งาม” ซึ่งเป็นคำที่มีความหมายและมีคุณค่ายิ่ง มีความหมายรวมเป็น “เทา-งามสัมพันธ์” ในปี 2538 มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ วิทยาเขตสงขลา หรือมหาวิทยาลัยทักษิณ เป็นเจ้าภาพโดยมีรูปแบบกิจกรรมที่เน้นด้านกีฬาและด้านศิลปวัฒนธรรมเป็นหลัก

ต่อมาในปี พ.ศ. 2539 ทั้ง 5 มหาวิทยาลัย โดยอธิการบดีร่วมเล็งเห็นความสำคัญต่อภารกิจของมหาวิทยาลัยและประเทศชาติ จึงได้ร่วมลงนามข้อตกลงความร่วมมือมหาวิทยาลัยในเครือเทา-งามสัมพันธ์ เป็นต้นมา ซึ่งมีข้อตกลงชัดเจนใน 4 ด้าน คือ ด้านการวิจัย ด้านการบริหารวิชาการแก่สังคม ด้านการสร้างความสามัคคีระหว่างมหาวิทยาลัยในเครือเทา-งาม ตลอดจนถึงการทะนุบำรุงศิลปวัฒนธรรมและการกีฬา และด้านการพัฒนาองค์กรบริหาร การจัดการและวิชาการ

พิธีพระราชทานปริญญาบัตร

พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินแทนพระองค์ในการประกอบพระราชพิธีต่าง ๆ ในกิจการของมหาวิทยาลัยมหาสารคาม และพิธีพระราชทานปริญญาบัตรแก่บัณฑิต มหาบัณฑิต และดุษฎีบัณฑิตของมหาวิทยาลัยมหาสารคาม ณ อาคารเฉลิมพระเกียรติ ในโอกาสฉลองพระชนมายุ 5 รอบ 2 เมษายน 2558 มหาวิทยาลัยมหาสารคาม อำเภอเมืองมหาสารคาม จังหวัดมหาสารคาม ในช่วงเดือนธันวาคมเป็นประจำทุกปี

ครุยวิทยฐานะ เข็มวิทยฐานะ และครุยประจำตำแหน่ง

มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ได้กำหนดครุยวิทยฐานะ เข็มวิทยฐานะ และครุยประจำตำแหน่ง ไว้เป็นชุดพิธีการสำหรับสำหรับใช้ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตร ดังนี้

• ครุยวิทยฐานะ
  • ครุยดุษฎีบัณฑิต ทำด้วยผ้าหรือแพรสีดำเย็บเป็นเสื้อคลุมยาวเหนือข้อเท้าพอประมาณหลังจีบตัวเสื้อผ่าอกตลอดมีแถบกำมะหยี่หรือสักหลาดสีเทากว้าง 10 ซม. ขลิบริมด้วยผ้าสีเหลืองกว้าง 1.5 ซม. เย็บติดเป็นสาบตามสีประจำมหาวิทยาลัยตลอดด้านหน้าทั้งสองข้าง แขนเสื้อปลายบานยาวระดับข้อมือ ตอนกลางแขนเสื้อทั้งสองข้างมีแถบกำมะหยี่หรือสักหลาดสีเทากว้าง 7 ซม. ยาว 42 ซม. ขลิบริมด้วยผ้าสีเหลืองกว้าง 0.5 ซม. ปลายแถบทั้งสองข้างเป็นมุมแหลมจำนวน 3 แถบ ติดเรียงกันตามขวางระยะห่างกัน 3.5 ซม. ตัวเสื้อประดับด้วยเข็มวิทยฐานะจำนวน 2 อันในระดับหน้าอกกึ่งกลางของแถบกำมะหยี่หรือสักหลาดสีเทาด้านหน้าทั้งสองข้าง มีผ้าคล้องคอด้านในทำด้วยผ้าต่วนหรือแพรสีเหลือง มีแถบทำด้วยผ้าต่วนหรือแพรสีเทา กว้าง 8 ซม. ทาบจากขอบมุมด้านล่างเป็นแนวยาวรอบ และมีแพรสีเหลืองกว้าง 1.5 ซม. ขลิบริมขอบล่าง
  • ครุยมหาบัณฑิต เช่นเดียวกับครุยดุษฎีบัณฑิต แต่ตอนกลางแขนมีแถบกำมะหยี่หรือสักหลาดสีเทาจำนวน 2 แถบติดเรียงกันตามขวางระยะห่างกัน 3.5 ซม.
  • ครุยบัณฑิต เช่นเดียวกับครุยดุษฎีบัณฑิต แต่ตอนกลางแขนมีแถบกำมะหยี่หรือสักหลาดสีเทาจำนวนหนึ่งแถบติดตามขวาง
• เข็มวิทยฐานะ เข็มวิทยฐานะของมหาวิทยาลัยมหาสารคามมีลักษณะเป็นรูปตรามหาวิทยาลัยซึ่งเรียกว่า "โรจนากร" ขนาดกว้าง 3.5 ซม. ยาว 4.5 ซม. ทำด้วยโลหะสีทอง มีองค์ประกอบเป็นรูปใบเสมาตรงกลางมีรูปสัญลักษณ์ขององค์พระธาตุนาดูนประดิษฐานอยู่เหนือสุริยะรังสี ด้านล่างเป็นลายขิดอีสาน มีคำขวัญเป็นภาษาบาลีว่า "พหูนํ ปณฺฑิโต ชีเว" หมายถึง "ผู้มีปัญญาพึงเป็นอยู่เพื่อมหาชน"

• ครุยประจำตำแหน่ง
  • นายกสภามหาวิทยาลัย ครุยทำด้วยผ้าหรือแพรสีเทาเข้ม เย็บเป็นเสื้อคลุมยาวเหนือข้อเท้าพอประมาณ หลังจีบ ตัวเสื้อผ่าอกตลอด มีแถบกำมะหยี่หรือสักหลาดสีเหลืองกว้าง 10 ซม. ขลิบริมด้วยผ้าสีดำกว้าง 0.5 ซม. เย็บติดเป็นสาบตลอดด้านหน้าทั้งสองข้าง แขนเสื้อปลายบานยาวระดับข้อมือ ตอนกลางแขนเสื้อทั้งสองข้างมีแถบกำมะหยี่หรือสักหลาดสีเหลืองกว้าง 4.5 ซม. ยาว 42 ซม. ปลายแขนทั้งสองข้างเป็นมุมแหลมจำนวน 4 แถบติดเรียงกันตามขวางระยะห่าง 3.5 ซม. ตัวเสื้อประดับด้วยสายสร้อยทำด้วยโลหะสีทอง มีผ้าคล้องคอด้านในมีลักษณะเช่นเดียวกับครุยดุษฎีบัณฑิต ด้านนอกมีพื้นเป็นผ้าต่วนหรือแพรสีเทา มีแถบกำมะหยี่หรือสักหลาดสีเหลืองกว้าง 1.5 ซม. ขลิบริมขอบล่าง
  • กรรมการสภามหาวิทยาลัย เช่นเดียวกับนายกสภามหาวิทยาลัย แต่ตัวเสื้อไม่มีสายสร้อยประดับ
  • อธิการบดี เช่นเดียวกับนายกสภามหาวิทยาลัย แต่ตัวเสื้อประดับด้วยสายสร้อยทำด้วยโลหะสีเงิน
  • คณาจารย์ ครุยทำด้วยผ้าหรือแพรสีเทาเข้ม เย็บเป็นเสื้อคลุมยาวเหนือข้อเท้าพอประมาณ หลังจีบ ตัวเสื้อผ่าอกตลอด มีแถบกำมะหยี่หรือสักหลาดสีเทาเข้มกว้าง 10 ซม. ขลิบริมด้วยผ้าสีเหลืองกว้าง 0.5 ซม. เย็บติดเป็นสาบตลอดด้านหน้าทั้งสองข้าง แขนเสื้อปลายบานยาวระดับข้อมือ ตอนกลางแขนเสื้อทั้งสองข้างมีแถบกำมะหยี่หรือสักหลาดสีเหลืองกว้าง 4.5 ซม. ยาว 42 ซม. ปลายแถบทั้งสองข้างเป็นมุมแหลมจำนวน 3 แถบติดเรียงกันตามขวางระยะห่าง 3.5 ซม. ตัวเสื้อประดับด้วยเข็มวิทยฐานะจำนวน 2 อันในระดับหน้าอกกึ่งกลางของแถบกำมะหยี่หรือสักหลาดสีเทาเข้มด้านหน้าทั้งสองข้าง มีผ้าคล้องคอด้านในมีลักษณะเช่นเดียวกับครุยดุษฎีบัณฑิต ด้านนอกมีพื้นเป็นผ้าต่วนหรือแพรสีเทา มีแถบกำมะหยี่หรือสักหลาดสีเหลืองกว้าง 1.5 ซม. ขลิบริมขอบล่าง

•  

  ครุยบัณฑิต
  หลักสูตรรัฐศาสตรบัณฑิต
•  

  ครุยมหาบัณฑิต
  หลักสูตรวิศวกรรมศาสตรมหาบัณฑิต
•  

  ครุยดุษฎีบัณฑิต
  หลักสูตรปรัชญาดุษฎีบัณฑิต (แพทยศาสตร์)

หอพักนิสิต

หอพักนิสิต มีทั้งหมด 21 หอพัก แบ่งได้เป็น

หอพักนิสิตในเมือง มีทั้งหมด 11 หอ ได้แก่ หอพักราชพฤกษ์ หอพักชัยพฤกษ์ หอพักปฐมเวศน์ หอพักการเวก หอพักการะเกด หอพักชวนชม หอพักพุทธรักษา หอพักชงโค หอพักอินทนิล หอพักเบญจมาศ และหอพักปาริชาติ

หอพักนิสิตขามเรียง มีทั้งหมด 10 หอ โดยหอพักนิสิตในเขตพื้นที่ขามเรียงจะตั้งชื่อตามอำเภอในจังหวัดมหาสารคาม ได้แก่ หอพักกันทรวิชัย หอพักวาปีปทุม หอพักกุดรัง หอพักยางสีสุราช หอพักบรบือ หอพักเชียงยืน หอพักพยัคฆภูมิพิสัย หอพักโกสุมพิสัย หอพักนาดูน และ หอพักชื่นชม

การเดินทาง

การเดินทางมามหาวิทยาลัย

 

แผนผังมหาวิทยาลัยมหาสารคาม เขตพื้นที่ขามเรียง

นิสิต นักเรียน บุคลากร และบุคคลทั่วไปสามารถเดินทางมามหาวิทยาลัยได้ทั้งทางรถยนต์ส่วนตัว และรถโดยสารประจำทาง โดยรถโดยสารประจำทางที่มีให้บริการในจังหวัดมหาสารคามในปัจจุบัน คือ รถสองแถว ในราคา 8 บาท (ถ้าหลัง 20.00 น. ราคา 10 บาท) แบ่งออกเป็นสายเส้นทาง ดังนี้

• สายสีน้ำเงินและสีฟ้า เส้นทางสายนี้จะผ่านสถานที่สำคัญ คือ สถานีขนส่งผู้โดยสารจังหวัดมหาสารคาม โรงเรียนผดุงนารี ที่การอำเภอเมืองมหาสารคาม โรงเรียนอนุบาลมหาสารคาม วิทยาลัยเทคนิคมหาสารคาม เขตพื้นที่ในเมือง (ม.เก่า) คือ คณะการท่องเที่ยวและการโรงแรม บิ๊กซี ซูเปอร์เซ็นเตอร์ เข้าเขตพื้นที่ขามเรียง (ม.ใหม่) โดยจะผ่านตำบลท่าขอนยาง ทางหลวงหมายเลข 2202 ผ่านพิพิธภัณฑ์มหาวิทยาลัยมหาสารคาม คณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์ คณะเภสัชศาสตร์ สวนสุขภาพ วิทยาลัยดุริยางคศิลป์ วิทยาลัยการเมืองการปกครอง อาคารบรมราชกุมารี โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยมหาสารคาม (ฝ่ายมัธยม) คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ อาคารราชนครินทร์ เข้าถนนมหาวิทยาลัยมหาสารคาม ผ่านอาคารพลศึกษา คณะการบัญชีและการจัดการ อาคารบริการกลาง (พลาซ่า) หอใน ศูนย์หนังสือมหาวิทยาลัยมหาสารคาม ตลาดน้อย อาคารปฏิบัติการกลางวิทยาศาสตร์ และสิ้นสุดที่คณะเทคโนโลยี เส้นทางสายนี้บางคันอาจจะสิ้นสุดที่ตำบลขามเรียง

• สายสีเหลือง เส้นทางสายนี้จะผ่านสถานที่สำคัญ คือ เขตพื้นที่ในเมือง (ม.เก่า) คือ คณะการท่องเที่ยวและการโรงแรม โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยมหาสารคาม (ฝ่ายประถม) หอใน ม.เก่า โรงอาหารกลาง คณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลสุทธาเวช ศูนย์บริการทางการแพทย์ ภาควิชาวัฒนธรรมศาสตร์ คณะศิลปกรรมศาสตร์และวัฒนธรรมศาสตร์ คณะศึกษาศาสตร์ เสริมไทยคอมเพล็กซ์ มาลินพลาซ่า มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม มหาวิทยาลัยการกีฬาแห่งชาติ วิทยาเขตมหาสารคาม ไทวัสดุ แม็คโคร บิ๊กซี ซูเปอร์เซ็นเตอร์ เข้าเขตพื้นที่ขามเรียง (ม.ใหม่) โดยจะผ่านตำบลท่าขอนยาง ทางหลวงหมายเลข 2202 ผ่านพิพิธภัณฑ์มหาวิทยาลัยมหาสารคาม คณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์ คณะเภสัชศาสตร์ สวนสุขภาพ วิทยาลัยดุริยางคศิลป์ วิทยาลัยการเมืองการปกครอง อาคารบรมราชกุมารี โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยมหาสารคาม (ฝ่ายมัธยม) คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ อาคารราชนครินทร์ เข้าถนนมหาวิทยาลัยมหาสารคาม ผ่านอาคารพลศึกษา คณะการบัญชีและการจัดการ อาคารบริการกลาง (พลาซ่า) ศูนย์หนังสือมหาวิทยาลัยมหาสารคาม หอใน ตลาดน้อย อาคารปฏิบัติการกลางวิทยาศาสตร์ คณะเทคโนโลยี และสิ้นสุดที่ซอยลาวัลย์

การเดินทางภายในมหาวิทยาลัย

 

แผนผังมหาวิทยาลัยมหาสารคาม เขตพื้นที่ในเมือง

มหาวิทยาลัยมหาสารคามได้จัดรถบริการแก่นิสิต นักเรียน บุคลากร และบุคคลทั่วไป เพื่อให้ได้เดินทางไปยังคณะหรือหน่วยงานต่าง ๆ ได้อย่างทั่วถึง โดยมีรถรางไฟฟ้าที่ผ่านหน่วยงานสถานที่ที่สำคัญในเขตพื้นที่ขามเรียง (ม.ใหม่) ผู้ใช้บริการสามารถขึ้นลงได้ตามจุดจอดรถเท่านั้น โดยมีป้ายจุดจอดรถต่าง ๆ ดังนี้ จุดพักรถโดยสารพลังงานไฟฟ้า จุดจอดรถหลังพลาซ่า จุดจอดรถหอชื่นชม จุดจอดรถหน้าตึกคณะการบัญชีฯ จุดจอดรถหน้าเซเว่น ข้างอาคารบริการนิสิต จุดจอดหน้าคณะวิทยาศาสตร์ (เยื้องตึกวิทยาศาสตร์) จุดจอดหน้าคณะวิทยาศาสตร์ (ป้ายรถเมล์) จุดจอดหน้าคณะสถาปัตยกรรมฯ จุดจอดรถคณะศิลปกรรมศาสตร์และวัฒนธรรมศาสตร์ จุดจอดรถหน้าป้ายคณะการบัญชีฯ จุดจอดริมคลองป้ายรถเมล์ตรงข้ามคณะการบัญชี จุดจอดรถหน้าอาคารราชครินทร์ (คณะนิติศาสตร์) จุดจอดรถหน้าคณะมนุษยศาสตร์ฯ จุดจอดรถวิทยาลัยการเมืองการปกครอง จุดจอดรถคณะเภสัชศาสตร์ จุดจอดรถคณะสิ่งแวดล้อมฯ จุดจอดรถคณะพยาบาลศาสตร์ จุดจอดรถคณะวิศวกรรมศาสตร์ จุดจอดรถคณะสาธารณสุขศาสตร์ จุดจอดสะพานคณะเทคโนโลยี จุดจอดหน้าหอพักกันทรวิชัย-ตลาดน้อย จุดจอดหน้าอาคารพลาซ่า และจะกลับมาสิ้นสุดที่จุดพักรถโดยสารพลังงานไฟฟ้า ปัจจุบันยังไม่มีรถขนส่งบริการในเขตพื้นที่ในเมือง (ม.เก่า) และเขตพื้นที่นาสีนวล ส่วนในเขตพื้นที่ในเมือง (ม.เก่า) สามารถเลือกใช้บริการรถสองแถวได้

ทำเนียบอธิการบดี

วิทยาลัยวิชาการศึกษามหาสารคาม
ลำดับ	รายนามรองอธิการประจำวิทยาเขต	วาระการดำรงตำแหน่ง	อ้างอิง
1.	ศาสตราจารย์ ดร.สายหยุด จำปาทอง	พ.ศ. 2510 - พ.ศ. 2512
2.	รองศาสตราจารย์ ดร.บุญชม ไชยโกษี	พ.ศ. 2512 - พ.ศ. 2516
3.	ศาสตราจารย์พิเศษ ดร.ทรงศักดิ์ ศรีกาฬสินธุ์	พ.ศ. 2516 - พ.ศ. 2517
มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ วิทยาเขตมหาสารคาม
ลำดับ	รายนามรองอธิการประจำวิทยาเขต	วาระการดำรงตำแหน่ง	อ้างอิง
1.	ศาสตราจารย์พิเศษ ดร.ทรงศักดิ์ ศรีกาฬสินธุ์	พ.ศ. 2517 - พ.ศ. 2518
2.	รองศาสตราจารย์ ชูเกียรติ มณีธร	พ.ศ. 2518 (รักษาการ)
3.	ศาสตราจารย์ ดร.ประเสริฐ วิทยารัฐ	พ.ศ. 2519
4.	รองศาสตราจารย์ ดร.ชาตรี เมืองนาโพธิ์	พ.ศ. 2519 - พ.ศ. 2524
5.	รองศาสตราจารย์ ดร.วีระ บุญยะกาญจน	พ.ศ. 2524 - พ.ศ. 2526
6.	ดร.ถวิล ลดาวัลย์	พ.ศ. 2526 - พ.ศ. 2530
7.	รองศาสตราจารย์ ดร.วีระ บุญยะกาญจน	พ.ศ. 2530 - พ.ศ. 2534
8.	รองศาสตราจารย์ ดร.จรูญ คูณมี	พ.ศ. 2534 - พ.ศ. 2536
9.	รองศาสตราจารย์ ดร.บุญชม ศรีสะอาด	พ.ศ. 2537
มหาวิทยาลัยมหาสารคาม
ลำดับ	รายนามอธิการบดี	วาระการดำรงตำแหน่ง	อ้างอิง
1.	รองศาสตราจารย์ ดร.บุญชม ศรีสะอาด	พ.ศ. 2538 (รักษาการ)
2.	ศาสตราจารย์พิเศษ เภสัชกร ดร.ภาวิช ทองโรจน์	พ.ศ. 2538 - พ.ศ. 2546
3.	ศาสตราจารย์ นายแพทย์อดุลย์ วิริยเวชกุล	พ.ศ. 2546 - พ.ศ. 2550
4.	ศาสตราจารย์เกียรติคุณ ทันตแพทย์สมศักดิ์ จักรไพวงศ์	พ.ศ. 2550 - พ.ศ. 2551 (รักษาการ)
5.	รองศาสตราจารย์ ดร.ศุภชัย สมัปปิโต	พ.ศ. 2551 - พ.ศ. 2552 (รักษาการ) พ.ศ. 2552 - พ.ศ. 2558
6.	ศาสตราจารย์ ดร.ปรีชา ประเทพา	พ.ศ. 2558 - พ.ศ. 2559 (รักษาการ)
7.	ศาสตราจารย์ ดร.สัมพันธ์ ฤทธิเดช	พ.ศ. 2559 - พ.ศ. 2562
8.	รองศาสตราจารย์เทียนศักดิ์ เมฆพรรณโอภาส	พ.ศ. 2562 (รักษาการ)
9.	รองศาสตราจารย์ ดร.ประยุกต์ ศรีวิไล	พ.ศ. 2562 - ปัจจุบัน

รายนามนายกสภามหาวิทยาลัย

ทำเนียบนายกสภามหาวิทยาลัยมหาสารคาม
รายนามนายกสภามหาวิทยาลัย	วาระการดำรงตำแหน่ง
1. มีชัย ฤชุพันธุ์	พ.ศ. 2538 - พ.ศ. 2551
2. พลเอกสุพิทย์ วรอุทัย	12 มีนาคม พ.ศ. 2551 - 5 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2552
3. อำนวย ปะติเส	9 พฤศจิกายน พ.ศ. 2552 - 8 พฤศจิกายน พ.ศ. 2554
4. ศาสตราจารย์พิเศษ ดร.อักขราทร จุฬารัตน	9 ธันวาคม พ.ศ. 2554 - 4 มิถุนายน พ.ศ. 2556
5. ปัญญา ถนอมรอด	5 มิถุนายน พ.ศ. 2554 - 22 กุมภาพันธ์ 2562
6. สราวุธ เบญจกุล	22 กันยายน พ.ศ. 2562 - ปัจจุบัน

ศิษย์เก่าที่มีชื่อเสียง

ดูบทความหลักที่ รายนามบุคคลสำคัญจากมหาวิทยาลัยมหาสารคาม

ศิษย์เก่าที่มีชื่อเสียงจากมหาวิทยาลัยมหาสารคามตั้งแต่สมัยวิทยาลัยวิชาการศึกษามหาสารคาม สมัยมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ วิทยาเขตมหาสารคาม จนกระทั่งถึงสมัยมหาวิทยาลัยมหาสารคาม มีหลากหลายตั้งแต่บุคคลสำคัญในด้านการเมืองการปกครอง นักวิชาการ ศิลปิน ข้าราชการและคณาจารย์ เช่น

• ชลิตา ส่วนเสน่ห์ มิสยูนิเวิร์สไทยแลนด์ 2559 ศิษย์เก่าคณะวิทยาศาสตร์
• ลิขิต บุตรพรม นักแสดง/นายแบบ ศิษย์เก่าคณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์
• สุดารัตน์ บุตรพรม นักแสดง/ดาราตลก ศิษย์เก่าคณะศิลปกรรมศาสตร์และวัฒนธรรมศาสตร์
• อาณัตพล ศิริชุมแสง นักแสดง/เดอะ สตาร์ 3 ศิษย์เก่าคณะการท่องเที่ยวและการโรงแรม
• ชิงชัย มงคลธรรม หัวหน้าพรรคความหวังใหม่ อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ และรัฐมนตรีประจำสำนักนายกรัฐมนตรี ในรัฐบาลของพลเอกชวลิต ยงใจยุทธ ศิษย์เก่าคณะศึกษาศาสตร์
• นิสิต สินธุไพร สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดร้อยเอ็ด พรรคเพื่อไทย ศิษย์เก่าคณะศึกษาศาสตร์
• มนตรี อุดมพงษ์ นักข่าว ศิษย์เก่าคณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์
• สุทิน คลังแสง นักการเมือง สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดมหาสารคาม ศิษย์เก่าคณะศึกษาศาสตร์
• ณเดช คูกิมิยะ นักแสดง ศิษย์เก่าคณะวิศวกรรมศาสตร์

ระเบียงภาพมหาวิทยาลัยมหาสารคาม

• รูปภาพอาคารสถานที่ในมหาวิทยาลัยมหาสารคาม
•  

  ป้ายมหาวิทยาลัยมหาสารคาม
•  

  อาคารบรมราชกุมารี
•  

  โรงพยาบาลสุทธาเวช คณะแพทยศาสตร์
•  

  อาคารศูนย์กีฬาและนันทนาการ
•  

  อาคารปฏิบัติการกลางทางวิทยาศาสตร์
•  

  สนามฟ้า สนามกีฬามหาวิทยาลัยมหาสารคาม
•  

  ศูนย์บริการทางการแพทย์ คณะแพทยศาสตร์ เขตพื้นที่ขามเรียง
•  

  อาคารบริหารธุรกิจสิรินธร
•  

  อาคารวิทยาศาสตร์ชีวภาพ
•  

  อาคารคณะแพทยศาสตร์ ด้านข้าง
•  

  อาคารคณะแพทยศาสตร์
•  

  อาคารเฉลิมพระเกียรติ ในโอกาสฉลองพระชนมายุ 5 รอบ 2 เมษายน 2558
•  

  อาคารโรงพยาบาลสุทธาเวช
•  

  โดม 50 ปีคณะศึกษาศาสตร์
•  

  อาคารคณะการบัญชีฯ ม.เก่า
•  

  อาคารแพทย์แผนไทยประยุกต์
•  

  อาคารสถาบันวิจัยศิลปและวัฒนธรรมอีสาน
•  

  อาคารคณะวัฒนธรรมศาสตร์
•  

  อาคารคณะศึกษาศาสตร์
•  

  อาคารคณะศึกษาศาสตร์ 2
•  

  อาคารวิทยพัฒนา
•  

  อาคารคณะวิศวกรรมศาสตร์
•  

  อาคารคณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์
•  

  อาคารคณะวิทยาการสารสนเทศ
•  

  โรงอาหารคณะแพทยศาสตร์
•  

  อาคารคณะเภสัชศาสตร์
•  

  อาคารคณะเภสัชศาสตร์
•  

  อาคารคณะสาธารณสุขศาสตร์
•  

  อาคารราชนครินทร์ (RN)
•  

  อาคารคณะการท่องเที่ยวและการโรงแรม
•  

  อาคารคณะสัตวแพทยศาสตร์
•  

  สถาบันขงจื้อ
•  

  ลานคณะศึกษาศาสตร์

เชิงอรรถ

1. สถาบันวิจัยวลัยรุกขเวช เป็นสถาบันเพียงแห่งเดียวในมหาวิทยาลัยที่จัดการเรียนการสอนระดับบัณฑิตศึกษาภายในหน่วยงานของตนเองคือ สาขาวิชาความหลากหลายทางชีวภาพ
2. สถาบันวิจัยศิลปะและวัฒนธรรมอีสาน เป็นสถาบันที่ทำหน้าที่สนับสนุนการวิจัยและการศึกษาให้กับคณะศิลปกรรมศาสตร์และวัฒนธรรมศาสตร์
3. ศูนย์วิจัยและการศึกษาบรรพชีวินวิทยา เป็นหน่วยงานสนับสนุนการศึกษาด้านบรรพชีวินวิทยาและชีววิทยาให้กับภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์
4. ก่อตั้งครั้งแรกในชื่อ คณะวิชาการศึกษา
5. ก่อตั้งครั้งแรกในชื่อ คณะวิชาวิทยาศาสตร์
6. ก่อตั้งครั้งแรกในชื่อ คณะวิชามนุษยธรรมศึกษาและสังคมศาสตร์
7. เดิมคือภาควิชาบริหารธุรกิจ สังกัดคณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์
8. ชื่อเดิมคือ คณะเภสัชศาสตร์และวิทยาศาสตร์สุขภาพ ภายหลังได้แยกสาขาสาธารณสุขศาสตร์ไปจัดตั้งคณะใหม่ จึงเปลี่ยนชื่อเป็นคณะเภสัชศาสตร์ในปี 2548
9. เดิมชื่อ คณะวิศวกรรมศาสตร์และวิทยาการคอมพิวเตอร์ ในภายหลังได้แยกภาควิชาวิทยาการคอมพิวเตอร์เพื่อรวมกับภาควิชาบรรณารักศาสตร์และสารสนเทศศาสตร์ และจัดตั้งเป็น คณะวิทยาการสารสนเทศ และเปลี่ยนชื่อเป็น คณะวิศวกรรมสาสตร์ในปี 2548
10. เดิมคือภาควิชาทัศนศิลป์และศิลปะการแสดง คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ ก่อตั้งเป็นคณะในปี 2545 และได้ยุบคณะวัฒนธรรมศาสตร์เข้ากับคณะศิลปกรรมศาสตร์ในปี 2563
11. เกิดจากการควบรวมภาควิชาวิทยาการคอมพิวเตอร์กับภาควิชาบรรณารักศาสตร์และสารสนเทศศาสตร์
12. แยกสาขาสาธารณสุขศาสตร์จาก คณะเภสัชศาสตร์และวิทยาศาสตร์สุขภาพ
13. เดิมคือภาควิชารัฐศาสตร์ สังกัดคณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์
14. เดิมคือ คณะสัตวแพทยศาสตร์และสัตวศาสตร์ ภายหลังได้แยกสาขาวิชาสัตวศาสตร์ไปยังคณะเทคโนโลยี จึงเปลี่ยนชื่อเป้นคณะสัตวแพทยศาสตร์ในปี 2555
15. เดิมคือสาขาวิชาดุริยางคศศาสตร์ สังกัดคณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์
16. เดิมคือภาควิชานิติศาสตร์ สังกัดวิทยาลัยการเมืองการปกครอง
17. คณะดำเนินการเอง

อ้างอิง

1. การกำหนดรหัสตัวพยัญชนะประจำกระทรวงและเลขที่หนังสือออกของ กระทรวงการอดุมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัย และนวัตกรรม สืบค้นเมื่อ 22 เมษายน 2564
2. สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา : พระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยมหาสารคาม พ.ศ.๒๕๓๗ 26 กรกฎาคม 2564.
3. กองแผนงาน สำนักงานอธิการบดี, สรปุแผนการใช้จ่ายงบประมาณรายจ่ายประจําปีงบประมาณพ.ศ.2564 มหาวิทยาลัยมหาสารคาม 16 กรกฎาคม 2564.
4. . 2562 http://www.bangkokbiznews.com/news/detail/833726อธิการบดี. สืบค้นเมื่อ 30 เมษายน 2562. Check date values in: |accessdate=, |date= (help); Missing or empty |title= (help)
5. . 2562 http://www.web.msu.ac.th/msucont.php?mn=mhistory&paction=SUB_CSAPA. สืบค้นเมื่อ 30 เมษายน 2562. Check date values in: |accessdate=, |date= (help); Missing or empty |title= (help)
6. "เล่มรายงานประจำปี 2563 มหาวิทยาลัยมหาสารคาม". กองแผนงาน สำนักงานอธิการบดี. มหาวิทยาลัยมหาสารคาม. สืบค้นเมื่อ 20 สิงหาคม 2564. Check date values in: |accessdate= (help)
7. สถิติจำนวนนิสิตมหาวิทยาลัยมหาสารคามปีการศึกษา 2563 โดย กองแผนงาน สำนักงานธิการบดี มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, สืบค้นเมื่อ 2 เมษายน 2564.
8. ราชกิจจานุเบกษา พระราชบัญญัติ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม พ.ศ. ๒๕๓๗, มาตรา เล่ม ๑๑๑ ตอนที่ ๕๔ ก หน้า ๑ ประกาศใช้เมื่อ ๘ ธันวาคม ๒๕๓๗. สืบค้นเมื่อ 22 สิงหาคม 2564.
9. พระราชบัญญัติ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม พ.ศ. ๒๕๔๑, ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๑๑๕ ตอนที่ ๖ ก หน้า ๑ ๑๗ กุมภาพันธ์ ๒๕๔๑
10. "รายงานข้อมูลพื้นฐาน มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ปี 2562" (PDF). กองแผนงาน สำนักงานอธิการบดี. มหาวิทยาลัยมหาสารคาม. สืบค้นเมื่อ 2 กุมภาพันธ์ 2564. Check date values in: |accessdate= (help)
11. จำนวนหลักสูตรในมหาวิทยาลัยมหาสารคามสืบค้นเมื่อ 20 มิถุนายน 2564.
12. สมาคมศิษย์เก่า มศว. (2501). หนังสือที่ระลึก ประสานมิตรบัณฑิต รุ่น 5. Check date values in: |date= (help)
13. ราชกิจจานุเบกษา พระราชบัญญัติวิทยาลัยวิชาการศึกษา พ.ศ. 2497, มาตรา เล่ม ๗๑ ตอนพิเศษ ๖๑ ประกาศใช้เมื่อ 28 กันยายน พ.ศ. 2497. สืบค้นเมื่อ 29 กุมภาพันธ์ 2559.
14. กรมฝึกหัดครู กระทรวงศึกษาธิการ (2535). แนวคิดและผลงานศาสตราจารย์บุญถิ่น อัตถากร. p. 139. Check date values in: |year= (help)
15. สมาคมนักเรียนเก่าเทพศิรินทร์ ในพระบรมราชูปถัมภ์ (2554). "รวบรวมครูเทพศิรินทร์ตั้งแต่อดีต". สืบค้นเมื่อ 5 มีนาคม 2559. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
16. กรมฝึกหัดครู กระทรวงศึกษาธิการ (2535). แนวคิดและผลงานศาสตราจารย์บุญถิ่น อัตถากร. p. 137. Check date values in: |year= (help)
17. ราชกิจจานุเบกษา พระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ พ.ศ. ๒๕๑๗, มาตรา เล่ม ๙๑ ตอนพิเศษ ๑๑๒ ประกาศใช้เมื่อ 28 มิถุนายน 2517. สืบค้นเมื่อ 26 มิถุนายน 2561.
18. บัณฑิตวิทยาลัย : https://grad.msu.ac.th/th/history.php เกี่ยวกับ บว. สืบค้นเมื่อ 22 กรกฎาคม 2564.
19. ราชกิจจานุเบกษา ประกาศทบวงมหาวิทยาลัย เรื่องการแบ่งส่วนราชการในมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๒๙ (9-10), [จัดตั้งสถาบันวิจัยศิลปะและวัฒนธรรมอีสาน และให้มีสำนักงานเลขานุการในสถาบันดังกล่าว], มาตรา เล่ม ๑๐๓ ตอนพิเศษ ๑๙๘ ประกาศใช้เมื่อ 12 พฤศจิกายน 2529. สืบค้นเมื่อ 26 มิถุนายน 2561.
20. ราชกิจจานุเบกษา เรื่อง การแบ่งส่วนราชการในมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๒๙ (36), ประกาศทบวงมหาวิทยาลัย มาตรา เล่ม ๑๐๓ ตอนพิเศษ ๑๓๙ ประกาศใช้เมื่อ 7 สิงหาคม 2529. สืบค้นเมื่อ 26 มิถุนายน 2561.
21. ประวัติความเป็นมาของมหาวิทยาลัยมหาสารคาม สืบค้นเมื่อ 2 ตุลาคม 2564.
22. ความหมายตราสัญลักษณ์มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ตราโรจนากร. สืบค้นเมือ 12 มิถุนายน 2563
23. ต้นคูณหรือราชพฤกษ์ ต้นไม้ประจำมหาวิทยาลัยมหาสารคาม. สืบค้นเมือ 12 มิถุนายน 2563
24. สีประจำมหาวิทยาลัยมหาสารคาม. สืบค้นเมือ 12 มิถุนายน 2563
25. กองทะเบียนและประมวลผล มหาวิทยาลัยมหาสารคาม. หลักสูตรปี 2564 22 กันยายน 2564.
26. Update on Thai Publications in ISI Databases (1999-2005)
27. สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (2549). "สกว.ประเมินครั้งที่ 2 พ.ศ. 2553". สืบค้นเมื่อ 1 มีนาคม 2559. Check date values in: |accessdate=, |year= (help)
28. สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (2554). "สกว.ประเมินครั้งที่ 3 พ.ศ. 2554". สืบค้นเมื่อ 1 มีนาคม 2559. Check date values in: |accessdate=, |year= (help)
29. topuniversities. สืบค้นเมื่อ 2 ตุลาคม 2564.
30. QS Quacquarelli Symonds Limited. “Mahasarakham University.” เว็บไซต์ QS Quacquarelli Symonds . http://www.topuniversities.com/universities/mahasarakham-university#331315 (20 มิถุนายน 2563 ที่เข้าถึง).
31. QS. QS World University Rankings: Methodology. September 11, 2015. http://www.topuniversities.com/university-rankings-articles/world-university-rankings/qs-world-university-rankings-methodology (accessed june 29, 2016).
32. QS. QS University Rankings: Asia methodology. 13 June 2016. http://www.topuniversities.com/asia-rankings/methodology (accessed 29 June 2016).
33. QS Asia Ranking 2020 สืบค้นเมื่อ 2 ตุลาคม 2564.
34. QS Asia Ranking 2021 สืบค้นเมื่อ 2 ตุลาคม 2564.
35. การจัดอันดับโดย THE 2021
36. Admission Premium : Top 10 อันดับมหาวิทยาลัยไทย 2021 โดยข้อมูลคะแนนจาก Times Higher Education World University Rankings 2021 สืบค้นเมื่อ 20 สิงหาคม 2564.
37. Webometrics (2016). "Ranking Web of Universities". สืบค้นเมื่อ 1 มีนาคม 2559. Check date values in: |accessdate= (help)
38. http://www.webometrics.info/en/detalles/msu.ac.th สืบค้นเมื่อ 2 ตุลาคม 2564.
39. http://greenmetric.ui.ac.id/detailranking2019/?univ=msu.ac.th
40. SCImago Institutions Ranking (2012). . คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 2016-03-04. สืบค้นเมื่อ 1 มีนาคม 2559. Check date values in: |accessdate= (help)
41. https://www.scimagoir.com/rankings.php?sector=Higher%20educ.&country=THA&year=2011
42. https://www.scimagoir.com
43. https://www.scimagoir.com/rankings.php?country=THA&sector=Higher%20educ.
44. https://www.scimagoir.com
45. https://www.scimagoir.com/rankings.php?country=THA&sector=Higher%20educ.
46. https://www.scimagoir.com/rankings.php?country=THA&sector=Higher%20educ
47. Scimago Institutions Rankings 2021 : Mahasarakham University สืบค้นเมื่อ 20 สิงหาคม 2564.
48. https://www.4icu.org/reviews/4493.htm
49. University Ranking by Academic Performance (2015). "2014-2015 RANKING BY COUNTRY". สืบค้นเมื่อ 1 มีนาคม 2559. Check date values in: |accessdate= (help)
50. Nature Index Ranking : 2021 tables: Institutions - academic. สืบค้นเมื่อ 7 สิงหาคม 2564.
51. Nature Index Ranking : 2021 tables: Institutions - chemistry - academic Table criteria. สืบค้นเมื่อ 7 สิงหาคม 2564.
52. Nature Index Ranking : 2021 tables: Institutions - life sciences - academic. สืบค้นเมื่อ 7 สิงหาคม 2564.
53. Nature Index Ranking : 2021 tables: Institutions - physical sciences - academic. สืบค้นเมื่อ 7 สิงหาคม 2564.
54. ระเบียบการรับสมัครคัดเลือกบุคคลเข้าศึกษาในระดับปริญญาตรี มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ประจำปีการศึกษา 2561 (PDF). กองบริการการศึกษา มหาวิทยาลัยมหาสารคาม. 28 ธันวาคม 2560. สืบค้นเมื่อ 26 มิถุนายน 2561. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
55. เอกสารแผ่นพับการรับบุคคลเข้าศึกษาในระดับปริญญาตรี มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ประจำปีการศึกษา 2561 (PDF). กองบริการการศึกษา มหาวิทยาลัยมหาสารคาม. 2560. สืบค้นเมื่อ 26 มิถุนายน 2561. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
56. เว็บไซต์ผ่ายวิชาการ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม
57. บัณฑิตวิทยาลัย (2560). การรับสมัครบุคคลเพื่อสอบคัดเลือกเข้าศึกษาต่อระดับบัณฑิตศึกษา ประจำภาคต้น ปีการศึกษา 2561 (PDF). มหาวิทยาลัยมหาสารคาม. สืบค้นเมื่อ 26 มิถุนายน 2561. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
58. บัณฑิตวิทยาลัย. รายละเuอียดและคุณสมบัตเฉพาะสาขาของผู้สมัครสอบระดับปริญญาโท (PDF). มหาวิทยาลัยมหาสารคาม. สืบค้นเมื่อ 26 มิถุนายน 2561. Check date values in: |accessdate= (help)
59. ข้อมูล อาคารเฉลิมพระเกียรติ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม สืบค้นเมื่อ 28 สิงหาคม 2563.
60. "ประวัติความเป็นมาฟาร์มมหาวิทยาลัยมหาสารคาม", ฟาร์มมหาวิทยาลัยมหาสารคาม, สืบค้นเมื่อ 30 พฤษภาคม 2563
61. "ความคืบหน้าการก่อสร้างอาคารปฏิบัติการและโรงพยาบาลสัตว์", web.msu.ac.th", สืบค้นเมื่อ 30 พฤษภาคม 2563
62. "โครงการทำบุญอาคารปฏิบัติการหน่วยปศุสัตว์ โรงพยาบาลสัตว์เพื่อการเรียนการสอน คณะสัตวแพทยศาสตร์ เขตพื้นนาสีนวน", คณะสัตวแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, สืบค้นเมื่อ 30 พฤษภาคม 2563
63. "คณะเทคโนโลยี ร่วมพิธีลงเสาเอก อาคารเรียนรู้การเกษตรและอุตสาหกรรมการเกษตร", คณะเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, สืบค้นเมื่อ 30 พฤษภาคม 2563
64. "เกี่ยวกับเราฟาร์มมหาวิทยาลัยมหาสารคาม", ฟาร์มมหาวิทยาลัยมหาสารคาม, สืบค้นเมื่อ 30 พฤษภาคม 2563
65. สนุก(ออนไลน์), นิสิต และ นักศึกษา แตกต่างกันอย่างไร แล้วใช้กับสถาบันไหน มาหาคำตอบกัน สืบค้นเมื่อ 12 กรกฎาคม 2564.
66. มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, คู่มือนิสิตระดับปริญญาตรี มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ปีการศึกษา 2564, สืบค้นเมื่อ 12 กรกฎาคม 2564.
67. บายศรีสู่ขวัญน้องใหม่ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม สืบค้น 4 กันยายน 2563
68. ประเพณีประชุมเชียร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม สืบค้นเมื่อ 4 กันยายน 2563
69. "พระราชกฤษฎีกา ว่าด้วยปริญญาในสาขาวิชา อักษรย่อสำหรับสาขาวิชา ครุยวิทยฐานะ เข็มวิทยฐานะ และครุยประจำตำแหน่งของมหาวิทยาลัยมหาสารคาม พ.ศ.2550" (PDF). กองแผนงาน สำนักงานอธิการบดี. มหาวิทยาลัยมหาสารคาม. สืบค้นเมื่อ 15 กรกฎาคม 2564. Check date values in: |accessdate= (help)
70. "พระราชกฤษฎีกา ว่าด้วยปริญญาในสาขาวิชา อักษรย่อสำหรับสาขาวิชา ครุยวิทยฐานะ เข็มวิทยฐานะ และครุยประจำตำแหน่งของมหาวิทยาลัยมหาสารคาม (ฉบับที่ 2) พ.ศ.2551" (PDF). กองแผนงาน สำนักงานอธิการบดี. มหาวิทยาลัยมหาสารคาม. สืบค้นเมื่อ 15 กรกฎาคม 2564. Check date values in: |accessdate= (help)
71. หอพักมหาวิทยาลัย. สืบค้นเมื่อวันที่ 12 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2562
72. Mahasarakham University EV-BUS, BusStop. สืบค้นเมื่อ 14 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2562
73. งานประชาสัมพันธ์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม (27 มิถุนายน 2552). "เชิดชูเกียรติ มุทิตา – คารวะเนื่องในโอกาสครบรอบ 80 ปี ศ.ดร.สายหยุด จำปาทอง". สืบค้นเมื่อ 5 มีนาคม 2559. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
74. งานประชาสัมพันธ์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม (27 มิถุนายน 2552). "เชิดชูเกียรติ มุทิตา – คารวะเนื่องในโอกาสครบรอบ 80 ปี ศ.ดร.สายหยุด จำปาทอง". สืบค้นเมื่อ 5 มีนาคม 2559. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
75. เอื้ออารีย์ ปานพิมพ์ใหญ่ (2562). . สำนักวิทยบริการ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 5 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2562. สืบค้นเมื่อ 6 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2562. Check date values in: |accessdate=, |date=, |archivedate= (help)
76. "มมส แสดงความยินดี ศ.ดร.สัมพันธ์ ฤทธิเดช ในโอกาสดำรงตำแหน่งเลขา สกอ". สืบค้นเมื่อ 3 มีนาคม 2562. Check date values in: |accessdate= (help)
77. "ขอแสดงความยินดีกับผู้รักษาราชการแทนอธิการบดี มมส และคณบดีคณะศิลปกรรมศาสตร์คนใหม่". สืบค้นเมื่อ 3 มีนาคม 2562. Check date values in: |accessdate= (help)
78. ประวัติชลิตา ส่วนเสน่ห์ สืบค้นเมื่อ 2 ตุลาคม 2564.
79. . คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 2020-06-05. สืบค้นเมื่อ 2020-06-05.
80. ประวัติตุกกี้ ชิงร้อย สืบค้นเมื่อ 2 ตุลาคม 2564.
81. ประวัติอาณัตพล สืบค้นเมื่อ 2 ตุลาคม 2564.
82. ประวัติชิงชัย สืบค้นเมื่อ 2 ตุลาคม 2564.
83. ประวัตินายนิสิต สืบค้นเมื่อ 2 ตุลาคม 2564.

ดูเพิ่ม

สถาบันอุดมศึกษาไทย

• รายชื่อสถาบันอุดมศึกษาในประเทศไทย
• มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ
• มหาวิทยาลัยนเรศวร
• มหาวิทยาลัยบูรพา
• มหาวิทยาลัยทักษิณ
• มหาวิทยาลัยนครพนม (อดีตวิทยาเขต)
• โรงพยาบาลสุทธาเวช คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม
• โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยมหาสารคาม

แหล่งข้อมูลอื่น

• เว็บไซต์ทางการ
• MSU Digital Books
• สมาคมศิษย์เก่า 2014-05-02 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• สถานีวิทยุ MSU Radio 2014-05-02 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• กองกิจการนิสิตมหาวิทยาลัยมหาสารคาม
• แผนที่และภาพถ่ายทางอากาศของ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม
  • ภาพถ่ายดาวเทียมจากวิกิแมเปีย หรือกูเกิลแมปส์
  • แผนที่จากมัลติแมป หรือโกลบอลไกด์
  • ภาพถ่ายทางอากาศจากเทอร์ราเซิร์ฟเวอร์

พิกัดภูมิศาสตร์: 16°11′57″N 103°16′59″E / 16.199241°N 103.283152°E / 16.199241; 103.283152