fbpx
วิกิพีเดีย

ราชวงศ์ทิพย์จักราธิวงศ์

ราชวงศ์ทิพย์จักราธิวงศ์ (คำอ่าน: ทิบ-พะ-จัก-กรา-ทิ-วง) หรือ ราชวงศ์ทิพย์จักร หรือ ราชวงศ์เจ้าเจ็ดตน เป็นราชวงศ์ที่ปกครองนครลำปาง นครเชียงใหม่ และนครลำพูน

ราชวงศ์ทิพย์จักราธิวงศ์
พระราชอิสริยยศพระเจ้าประเทศราช
เจ้าประเทศราช
พระยาประเทศราช
ปกครองนครเชียงใหม่, นครพะเยา, นครลำปาง และนครลำพูน (เชียงใหม่, แม่ฮ่องสอน, เชียงราย, ลำปาง, ลำพูน ในปัจจุบัน)
สาขาณ เชียงใหม่
ณ ลำปาง
ณ ลำพูน
ประมุขพระองค์แรกพระยาไชยสงคราม (ทิพย์ช้าง)
ผู้นำสกุลองค์ปัจจุบันอ้างสิทธิ :
· เจ้าวงศ์สักก์ ณ เชียงใหม่
· เจ้าศรีรัตน์ ณ ลำปาง
· เจ้าวัฒนัน ณ ลำพูน
ประมุขพระองค์สุดท้าย· เจ้าแก้วนวรัฐ
· เจ้าบุญวาทย์วงษ์มานิต
· เจ้าจักรคำขจรศักดิ์
สถาปนาพ.ศ. 2275
ล่มสลายพ.ศ. 2475
ราชวงศ์ก่อนหน้าราชวงศ์มังราย
วงศ์เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่
– ตำแหน่งในนาม –
ราชวงศ์ทิพย์จักราธิวงศ์

เจ้าวงศ์สักก์ ณ เชียงใหม่
ชนิดา ณ เชียงใหม่


เจ้าประไพพันธ์ สุขุมวาท
เจ้าสมพงษ์ ณ เชียงใหม่
อมรา ณ เชียงใหม่

  • ณัฐพงษ์ ณ เชียงใหม่
  • พันธุ์ปิติ ณ เชียงใหม่

เจ้าพิมผกา รอดเจริญ


เจ้ารัตนนินดนัย ณ เชียงใหม่
เจ้าวิไลวรรณ ณ เชียงใหม่
เจ้าสรรพสมบูรณ์ ณ เชียงใหม่
เจ้าไพฑูรย์ศรี ณ เชียงใหม
เจ้าวีระยุทธ ณ เชียงใหม่


เจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่

วงศ์เจ้าผู้ครองนครลำปาง
– ตำแหน่งในนาม –
ราชวงศ์ทิพย์จักราธิวงศ์

เจ้าเดชา ณ ลำปาง
จันทร์คำ ณ ลำปาง

  • ผานิต เจตน์จิราวัฒน์
    • พฤทธิ์ เจตน์จิราวัฒน์
  • เพลินพิศ สุวรรณภาณุ
    • ชมเพลิน สุวรรณภาณุ
    • ชวนพิศ สุวรรณภาณุ

เจ้าเชิดกาวิละ ณ ลำปาง
เจ้าอาบคำ ณ ลำปาง

  • อภิชัย ณ ลำปาง
  • อัญชลีพร ธรรมจำรัสศรี
    • กานต์ ธรรมจำรัสศรี
    • กฤต ธรรมจำรัสศรี
  • เอกชัย ณ ลำปาง
  • อัญชัญ ณ ลำปาง
  • ชณัฎฎา ณ ลำปาง
    • ศีลตรา ณ ลำปาง
    • คุณกร ณ ลำปาง

เจ้าจันทร ณ ลำปาง


เจ้าไชยแก้ว ณ ลำปาง
สุนันทา ณ ลำปาง

  • กชพรรณ (กชกร) ณ ลำปาง
    ธัชขัย แสงกูล
    • ธนธิป แสงกูล
    • กิตติธัช แสงกูล
  • คีรีชัย ณ ลำปาง
  • ศิกวัส ณ ลำปาง

ครูบาเจ้าเกษม เขมโก

  • เจ้าประเวทย์ ณ ลำปาง

เจ้าศรีรัตน์ ณ ลำปาง


เจ้าญาณรังสี ณ ลำปาง
อารี ณ ลำปาง

วงศ์เจ้าผู้ครองนครลำพูน
– ตำแหน่งในนาม –
ราชวงศ์ทิพย์จักราธิวงศ์

พลอากาศตรี เจ้าวัฒนัน ณ ลำพูน


  • เจ้าวันทนีย์ ผูกพัน

  • เจ้ากีรณา บุญพิทักษ์

  • เจ้าสารินี ณ ลำพูน

  • เจ้าวีรพงศ์ ณ ลำพูน

การสถาปนา

ราชวงศ์ทิพย์จักราธิวงศ์ หรือ ราชวงศ์ทิพย์จักร หรือ ราชวงศ์เจ้าเจ็ดตน ได้รับการสถาปนาขึ้นในปลายรัชสมัยสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวท้ายสระแห่งอาณาจักรอยุธยา โดย "หนานทิพช้าง" ควาญช้างและพรานป่าผู้มีความสามารถ ได้ปราบดาภิเษกขึ้นครองนครลำปาง มีพระนามว่า พระญาสุละวะฦๅไชย ต่อมาได้รับการเฉลิมพระนามจากราชสำนักกรุงอังวะเป็น พระยาไชยสงคราม ถือเป็นนครรัฐอิสระในปี พ.ศ. 2275

เมื่อถึงแก่พิราลัย เจ้าชายแก้วพระราชโอรสพระองค์ที่ 2 ได้ขึ้นครองราชย์เป็นเจ้าฟ้าชายแก้ว ซึ่งในช่วงดังกล่าวนครลำปางมีฐานะเป็นประเทศราชของพม่า โดยพระเจ้ากรุงอังวะได้โปรดฯ เฉลิมพระนามให้เป็นเจ้าฟ้าสิงหาราชธานีเจ้าฟ้าหลวงชายแก้ว

เจ้ากาวิละ เจ้าผู้ครองนครลำปาง พระโอรสพระองค์ใหญ่ของเจ้าฟ้าชายแก้ว ได้ร่วมกับพระอนุชาทั้ง 6 พระองค์ และ "พระยาจ่าบ้าน" เจ้านครเชียงใหม่ กอบกู้ล้านนาภายใต้การสนับสนุนจากทัพหลวงของสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี ในปี พ.ศ. 2317 ซึ่งในครั้งนั้นได้โปรดฯ ให้ "เจ้าพระยาจักรี"และ "เจ้าพระยาสุรสีห์" ยกกองทัพไปช่วยปราบพม่า เมื่อยึดนครเชียงใหม่และนครลำปางได้แล้ว จึงโปรดฯ ให้พระยาจ่าบ้านเป็นพระยาวิเชียรปราการครองนครเชียงใหม่ และเจ้ากาวิละเป็นพระยานครลำปาง ในการรบครั้งนั้น เจ้าพระยาสุรสีห์ได้พบรักกับเจ้าศรีอโนชา พระขนิษฐาของพระยากาวิละ และได้ทูลขอจากเจ้าฟ้าชายแก้ว ซึ่งต่อมาเจ้าหญิงศรีอโนชาได้สร้างวีรกรรมสำคัญยิ่งในการปกป้องพระนครจากพระยาสรรค์ ซึ่งก่อการกบฏต่อสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ซึ่งขณะนั้นเจ้าพระยาจักรีและเจ้าพระยาสุรสีห์ พระสวามีติดการสงครามที่เขมร หลังจากปกป้องพระนครเสร็จ ได้เชิญเจ้าพระยาจักรีกลับพระนครและปราบดาภิเษกขึ้นเป็นปฐมกษัตริย์แห่งกรุงรัตนโกสินทร์

ในคราเดียวกันนั้นได้โปรดฯ สถาปนา "เจ้าพระยาสุรสีห์" พระอนุชาขึ้นเป็นกรมพระราชวังบวรมหาสุรสิงหนาท โปรดฯให้ พระยากาวิละขึ้นครองนครเชียงใหม่ (ซึ่งขณะนั้นได้กลายเป็นเมืองร้าง เนื่องจากพม่าได้เข้ามารุกรานจนพระยาจ่าบ้านต้องพาประชาชนอพยพหนี) โปรดฯ ให้พระยาคำโสม พระอนุชาพระองค์ที่ 2 ขึ้นครองนครลำปาง และ โปรดฯ ให้ เจ้าคำฝั้น พระอนุชาพระองค์ที่ ๓ ขึ้นครองนครลำพูน ตลอดต้นรัชสมัยที่ครองนคร เจ้ากาวิละได้ร่วมกับพระอนุชาทั้ง 6 พระองค์ กระทำการสงครามเพื่อขยายขอบเขตขัณฑสีมาออกไปอย่างขจรขจาย ได้กวาดต้อนผู้คนและทรัพย์สินจากหัวเมืองต่าง ๆ เพื่อนำกลับมาสร้างบ้านแปงเมือง รวมทั้งได้ทรงรื้อฟื้นโบราณราชประเพณีทุกอย่างให้กลับมายิ่งใหญ่เหมือนสมัยราชวงศ์มังรายครองอาณาจักรล้านนา ด้วยพระปรีชาสามารถและความจงรักภักดีต่อพระบรมราชจักรีวงศ์ พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช จึงโปรดฯ เฉลิมพระอิสริยยศพระยากาวิละขึ้นเป็นพระบรมราชาธิบดี พระเจ้านครเชียงใหม่ เป็นใหญ่ในล้านนา 57 หัวเมือง

ชื่อราชวงศ์

คำว่า "ราชวงศ์ทิพย์จักราธิวงศ์" เกิดจากการสถาปนาของ พระเจ้ากาวิละ โดยเป็นชื่ออย่างเป็นทางการของราชวงศ์เจ้าเจ็ดตน ซึ่งภายหลังได้มีพระประสงค์ของ พระราชชายาเจ้าดารารัศมี ซึ่งเป็นองค์ประธานของการจัดสายสืบสกุล โดยพระราชทานทรัพย์ส่วนพระองค์มอบหมายให้บรรดาเจ้านายในราชวงศ์ทิพย์จักราธิวงศ์ในราชสกุล ณ เชียงใหม่ ณ ลำพูน ณ ลำปาง ช่วยกันสืบเสาะทายาทและผู้สืบสายโลหิตจาก พระเจ้าทิพย์จักรสุละวะฤๅไชยสงคราม และมอบหมายให้ เจ้าราชภาคินัย (เมืองชื่น ณ เชียงใหม่) เป็นผู้จารึกลำดับลงในสมุดข่อยโบราณภายใต้ "ราชวงศ์ทิพย์จักราธิวงศ์" โดยจารึกเป็นอักษรล้านนาซึ่งภายหลังได้ถ่ายทอดมาเป็นอักษรไทยกลางและคงไว้ซึ่งอักษรล้านนาบ้างในฐานะที่ท่านเป็นเลขานุการของการจัดสายสืบสกุล ภายหลังบางตำรามักนิยมเรียกโดยสั้นว่าราชวงศ์ทิพย์จักร อันหมายถึงชื่อราชวงศ์อย่างย่อจากพระนามเต็มของ พระเจ้าทิพย์จักรสุละวะฤๅไชยสงคราม ผู้เป็นปฐมกษัตริย์แห่งราชวงศ์ทิพย์จักราธิวงศ์

ความสัมพันธ์ระหว่างราชวงศ์อื่น

ราชวงศ์ทิพย์จักรถือเป็นราชวงศ์ล้านนาที่เชื่อมความสัมพันธ์กับพระราชวงศ์ล้านนาอันเก่าแก่เดิม อันได้แก่ ราชวงศ์มังรายอันมีพญามังรายมหาราชเป็นองค์ปฐมวงศ์ และราชวงศ์พะเยา พญางำเมือง ด้วยระบบความสัมพันธ์ฉันท์เครือญาติ[ต้องการอ้างอิง]

นอกจากนั้น เจ้านายในราชวงศ์ทิพย์จักรยังได้อภิเษกสมรสกับพระบรมวงศานุวงศ์ในราชวงศ์จักรีหลายพระองค์ พระองค์ที่มีบทบาทสำคัญ ได้แก่ เจ้าศรีอโนชา พระอัครชายา และเจ้าดารารัศมี พระราชชายา ด้วยความสัมพันธ์ระหว่างสองพระราชวงศ์ตั้งแต่ต้นกรุงรัตนโกสินทร์ ถือเป็นส่วนสำคัญประการหนึ่งที่ทำให้พระราชอาณาจักรล้านนาเดิมได้เข้ารวมกับสยามประเทศอย่างสมบูรณ์

การที่ไทยในสยามประเทศสามารถรวมกันได้ เพราะอาศรัยพระบรมเดชานุภาพของพระบาทสมเด็จฯพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก และสมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาสุรสิงหนาทราชอนุชาเปนต้นเค้า ก็เปนความจริง แต่สมควรจะยกย่องผู้เปนหัวหน้าของชาวมณฑลพายัพในสมัยนั้นด้วย คือเจ้าเจ็ดตนอันเปนต้นตระกูลวงศ์ของเจ้านายเมืองเชียงใหม่ เมืองนครลำปางและเมืองลำพูน กับทั้งเจ้าเมืองน่านที่ได้เปนบรรพบุรุษของเจ้านายในเมืองนั้น ที่ได้สามิภักดิ์แล้วช่วยรบพุ่งข้าศึกเปนกำลังอย่างสำคัญ...จึงทรงพระกรุณาโปรดยกย่องวงศ์สกุลเจ้าเจ็ดตนและสกุลเจ้าเมืองน่านให้มียศเปนเจ้าสืบกันมา ด้วยเปนสกุลคู่พระบารมีของพระบรมราชจักรีวงศ์มาตั้งแต่ปฐมกาล— พระราชดำรัสพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จมณฑลพายัพ พ.ศ. 2469

ลำดับสกุลวงศ์

ชั้น 1 องค์ปฐมวงศ์

ชั้น 2 พระราชบุตรในพระยาไชยสงคราม

  • เจ้าชายอ้าย
  • เจ้าฟ้าสิงหราชธานี เจ้าฟ้าหลวงชายแก้ว เจ้านครเขลางค์ (ลำปาง) ประเทศราชของพม่า (2302 - 2317), เป็นพระราชบิดาใน"พระเจ้ากาวิละ" ด้วยพระราชโอรสทั้ง 7 พระองค์ ทรงมีบทบาทสำคัญในการกอบกู้ราชอาณาจักรล้านนาจากพม่า และต่อมาเจ้านายบุตรหลานได้ปกครองหัวเมืองเหนือ จึงเป็นที่มาของราชสมัญญาว่า "เจ้าเจ็ดตน" หรือ "เจ้าเจ็ดองค์"
  • เจ้าหญิงคำทิพ
  • เจ้าหญิงคำปา
  • เจ้าชายพ่อเรือน บิดาในพระยาพุทธวงศ์ เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ พระองค์ที่ 4
  • เจ้าหญิงกม (กมลา)

เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ (2325 - 2482)

ลำดับ พระนาม ปีที่ครองราชย์
1 พระเจ้ากาวิละ 2325 - 2356 (31 ปี) สมัยกรุงรัตนโกสินทร์
2 พระยาธรรมลังกา 2356 - 2365 (11 ปี)
3 พระยาคำฟั่น 2366 - 2368 (2 ปี)
4 พระยาพุทธวงศ์ 2369 - 2389 (20 ปี)
5 พระเจ้ามโหตรประเทศ 2390 - 2397 (7 ปี)
6 พระเจ้ากาวิโลรสสุริยวงศ์ 2399 - 2413 (14 ปี)
7 พระเจ้าอินทวิชยานนท์ 2416 - 2439 (23 ปี)
8 เจ้าอินทวโรรสสุริยวงษ์ 2444 - 2452 (8 ปี)
9 เจ้าแก้วนวรัฐ 2454 - 2482 (28 ปี)

เจ้าผู้ครองนครลำปาง (2275 - 2465)

ลำดับ พระนาม ปีที่ครองราชย์
1 พระยาไชยสงคราม (ทิพย์ช้าง) 2275 - 2306 (31 ปี) สมัยกรุงศรีอยุธยา
2 เจ้าฟ้าสิงหาราชธานีเจ้าฟ้าหลวงชายแก้ว 2306 - 2317 (11 ปี) สมัยกรุงศรีอยุธยา
3 พระเจ้ากาวิละ 2317 - 2325 (8 ปี) สมัยกรุงธนบุรี
4 พระยาคำโสม 2325 - 2337 (12 ปี) สมัยกรุงรัตนโกสินทร์
5 พระเจ้าดวงทิพย์ 2337 - 2366
6 พระยาไชยวงศ์ 2369 - 2380
7 พระยาขัติยะ 2380 - 2380
8 พระยาน้อยอินท์ 2381 - 2391
9 เจ้าวรญาณรังษี 2399 - 2414
10 เจ้าพรหมาภิพงษธาดา 2416 - 2435
11 เจ้านรนันทไชยชวลิต 2435 - 2438
12 เจ้าบุญวาทย์วงษ์มานิต 2440 - 2465
13 เจ้าราชบุตร (แก้วเมืองพวน ณ ลำปาง) 2465 - 2468 (3 ปี) ผู้รั้งตำแหน่งเจ้านครลำปาง

เจ้าผู้ครองนครลำพูน (2348 - 2486)

ลำดับ พระนาม ปีที่ครองราชย์
1 พระยาคำฟั่น 2348 - 2358 (10 ปี) สมัยกรุงรัตนโกสินทร์
2 พระเจ้าลำพูนไชย 2358 - 2370 (12 ปี)
3 พระยาน้อยอินท์ 2370 - 2380 (10 ปี)
4 พระยาคำตัน 2381 - 2384 (3 ปี)
5 พระยาน้อยลังกา 2384 - 2386 (2 ปี)
6 เจ้าไชยลังกาพิศาลโสภาคย์คุณ 2391 - 2414 (23 ปี)
7 เจ้าดาราดิเรกรัตนไพโรจน์ 2414 - 2431 (17 ปี)
8 เจ้าเหมพินธุไพจิตร 2431 - 2438 (7 ปี)
9 เจ้าอินทยงยศโชติ 2438 - 2454 (16 ปี)
10 เจ้าจักรคำขจรศักดิ์ 2454 - 2486 (32 ปี)

อ้างอิง

  1. Suryadinata, L. (2012). Southeast Asian Personalities of Chinese Descent: A Biographical Dictionary, Volume I & II. Institute of Southeast Asian Studies.
  2. กัลยา เกื้อตระกูล. (2552). ต้นตระกูลเจ้าเมือง สายสกุล ณ ในสยาม. กรุงเทพฯ: ยิปวี กรุ๊ป. หน้า 192.
  3. ทศ คณนาพร. (2549). 9 ตระกูลดังแห่งล้านนา. กรุงเทพฯ: เนชั่นบุ๊คส์. หน้า 17.
  4. ภาสกร วงศ์ตาวัน. (2009). ประวัติศาสตร์สงครามเก้าทัพ สมัยต้นกรุงรัตนโกสินทร์. กรุงเทพฯ: ยิปซี กรุ๊ป. หน้า 111.
  5. ฮันส์ เพนธ์, ประวัติศาสตร์ล้านนาฉบับย่อ, เชียงใหม่ : หอศิลปวัฒนธรรมเมืองเชียงใหม่, 2547, หน้า 201
  6. สรัสวดี อ๋องสกุล. ประวัติศาสตร์ล้านนา. พิมพ์ครั้งที่ 6. กรุงเทพฯ:อมรินทร์, 2552. หน้า 336
  7. สำนักส่งเสริมศิลปวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. (2008). ล้านนา: ประวัติศาสตร์ ศิลปวัฒนธรรมกับการเปลี่ยนแปลงทางสังคมและการเมือง. มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. หน้า 26
  8. ปราณี ศิริธร ณ พัทลุง. (2507). เพ็ชรลานนา เล่ม 2. ผู้จัดการ ศูนย์ภาคเหนือ. หน้า 6.
  9. ปราณี ศิริธร ณ พัทลุง. (1980). ผู้บุกเบิกแห่งเชียงใหม่. เรืองศิลป์. หน้า 86-87.
  10. ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๔๓ น่า ๔๐๗๓ วันที่ ๑๓ กุมภาพันธ์ ๒๔๖๙

แหล่งข้อมูลอื่น

  • โดม ไกรปกรณ์. “การสร้างอาณานิคมภายในของสยามในดินแดนล้านนา: บทวิเคราะห์จากข้อเท็จจริงทางประวัติศาสตร์และวรรณกรรม.” ใน พิเชฐ แสงทอง (บก.), เอกสารประกอบการประชุมวิชาการระดับชาติ เวทีวิจัยมนุษยศาสตร์ไทย ครั้งที่ 10 คลุมเครือ เคลือบแคลง เส้นแบ่งและพรมแดนในมนุษยศาสตร์. น. 649-61. นครศรีธรรมราช: โรงพิมพ์กรีนโซนการพิมพ์, 2559.
  • ปราณี ศิริธร ณ พัทลุง. เพ็ชร์ล้านนา. (ครั้งที่ 2) เชียงใหม่ :ผู้จัดการ ศูนย์ภาคเหนือ, 2538.
  • สมหมาย เปรมจิตต์, สถาบันวิจัยสังคม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. ตำนานสิบห้าราชวงศ์ (ฉบับสอบชำระ) . เชียงใหม่: มิ่งเมือง, 2540.
  • ศักดิ์ รัตนชัย. พงศาวดารสุวรรณหอคำนครลำปาง (ตำนานเจ้าเจ็ดพระองค์กับหอคำมงคล ฉบับสอบทานกับเอกสารสืบค้น สรสว.ลำปาง) .
  • เจ้าวงศ์สัก ณ เชียงใหม่, คณะทายาทสายสกุล ณ เชียงใหม่. เจ้าหลวงเชียงใหม่. กรุงเทพฯ: อมรินทร์พริ้นติ้ง แอนด์ พับลิชชิ่ง จำกัด (มหาชน), 2539.
  • คณะทายาทสายสกุล เจ้าหลวงเมืองพะเยา, สถาบันศิลปวัฒนธรรมโยนก. ครบรอบ 100 ปี แม่เจ้าทรายมูล (มหาวงศ์) ไชยเมือง และประวัติสายสกุลเจ้าหลวงเมืองพะเยา พุทธศักราช 2387 - 2456. พะเยา :บ.ฮาซัน พริ้นติ้ง จก., 2546
  • นงเยาว์ กาญจนจารี. ดารารัศมี : พระประวัติพระราชชายา เจ้าดารารัศมี. เชียงใหม่ :สุริวงศ์บุ๊คเซนเตอร์, 2539.
  • คัมภีร์ คัมภีรญาณนนท์, นาวาอากาศเอก. เจ้านายฝ่ายเหนือ. [1]

ราชวงศ, พย, กราธ, วงศ, คำอ, าน, พะ, กรา, วง, หร, ราชวงศ, พย, กร, หร, ราชวงศ, เจ, าเจ, ดตน, เป, นราชวงศ, ปกครองนครลำปาง, นครเช, ยงใหม, และนครลำพ, นพระราชอ, สร, ยยศพระเจ, าประเทศราช, เจ, าประเทศราช, พระยาประเทศราชปกครองนครเช, ยงใหม, นครพะเยา, นครลำปาง, และนครลำพ. rachwngsthiphyckrathiwngs khaxan thib pha ck kra thi wng 1 hrux rachwngsthiphyckr hrux rachwngsecaecdtn epnrachwngsthipkkhrxngnkhrlapang nkhrechiyngihm aelankhrlaphunrachwngsthiphyckrathiwngsphrarachxisriyysphraecapraethsrach ecapraethsrach phrayapraethsrachpkkhrxngnkhrechiyngihm nkhrphaeya nkhrlapang aelankhrlaphun echiyngihm aemhxngsxn echiyngray lapang laphun inpccubn sakhan echiyngihmn lapangn laphunpramukhphraxngkhaerkphrayaichysngkhram thiphychang phunaskulxngkhpccubnxangsiththi ecawngsskk n echiyngihm ecasrirtn n lapang ecawthnn n laphunpramukhphraxngkhsudthay ecaaekwnwrth ecabuywathywngsmanit ecackrkhakhcrskdisthapnaph s 2275lmslayph s 2475rachwngskxnhnarachwngsmngraydkhkwngsecaphukhrxngnkhrechiyngihm taaehnnginnam rachwngsthiphyckrathiwngsecawngsskk n echiyngihmchnida n echiyngihm ecapraiphphnth sukhumwath ecasmphngs n echiyngihm xmra n echiyngihm nthphngs n echiyngihm phnthupiti n echiyngihmecaphimphka rxdecriy ecartnnindny n echiyngihm ecawiilwrrn n echiyngihm ecasrrphsmburn n echiyngihm ecaiphthurysri n echiyngihm ecawirayuthth n echiyngihm ecadwngeduxn n echiyngihmdkhkwngsecaphukhrxngnkhrlapang taaehnnginnam rachwngsthiphyckrathiwngsecaedcha n lapangcnthrkha n lapang phanit ectncirawthn phvththi ectncirawthn ephlinphis suwrrnphanu chmephlin suwrrnphanu chwnphis suwrrnphanuecaechidkawila n lapangecaxabkha n lapang xphichy n lapang xychliphr thrrmcarssri kant thrrmcarssri kvt thrrmcarssri exkchy n lapang xychy n lapang chndda n lapang siltra n lapang khunkr n lapangecacnthr n lapang ecaichyaekw n lapangsunntha n lapang kchphrrn kchkr n lapangthchkhy aesngkul thnthip aesngkul kittithch aesngkul khirichy n lapang sikws n lapangkhrubaecaeksm ekhmok ecapraewthy n lapangecasrirtn n lapang ecayanrngsi n lapangxari n lapangdkhkwngsecaphukhrxngnkhrlaphun taaehnnginnam rachwngsthiphyckrathiwngsphlxakastri ecawthnn n laphun ecawnthniy phukphnecakirna buyphithksecasarini n laphunecawirphngs n laphundkhk enuxha 1 karsthapna 2 chuxrachwngs 3 khwamsmphnthrahwangrachwngsxun 4 ladbskulwngs 4 1 chn 1 xngkhpthmwngs 4 2 chn 2 phrarachbutrinphrayaichysngkhram 5 ecaphukhrxngnkhrechiyngihm 2325 2482 6 ecaphukhrxngnkhrlapang 2275 2465 7 ecaphukhrxngnkhrlaphun 2348 2486 8 xangxing 9 aehlngkhxmulxunkarsthapna aekikhrachwngsthiphyckrathiwngs 2 3 4 hrux rachwngsthiphyckr 5 hrux rachwngsecaecdtn 6 idrbkarsthapnakhuninplayrchsmysmedcphraecaxyuhwthaysraaehngxanackrxyuthya ody hnanthiphchang khwaychangaelaphranpaphumikhwamsamarth idprabdaphieskkhunkhrxngnkhrlapang miphranamwa phrayasulawaliichy txmaidrbkarechlimphranamcakrachsankkrungxngwaepn phrayaichysngkhram thuxepnnkhrrthxisrainpi ph s 2275emuxthungaekphiraly ecachayaekwphrarachoxrsphraxngkhthi 2 idkhunkhrxngrachyepnecafachayaekw sunginchwngdngklawnkhrlapangmithanaepnpraethsrachkhxngphma odyphraecakrungxngwaidoprd echlimphranamihepnecafasingharachthaniecafahlwngchayaekwecakawila ecaphukhrxngnkhrlapang phraoxrsphraxngkhihykhxngecafachayaekw idrwmkbphraxnuchathng 6 phraxngkh aela phrayacaban ecankhrechiyngihm kxbkulannaphayitkarsnbsnuncakthphhlwngkhxngsmedcphraecakrungthnburi inpi ph s 2317 sunginkhrngnnidoprd ih ecaphrayackri aela ecaphrayasursih ykkxngthphipchwyprabphma emuxyudnkhrechiyngihmaelankhrlapangidaelw cungoprd ihphrayacabanepnphrayawiechiyrprakarkhrxngnkhrechiyngihm aelaecakawilaepnphrayankhrlapang inkarrbkhrngnn ecaphrayasursihidphbrkkbecasrixoncha phrakhnisthakhxngphrayakawila aelaidthulkhxcakecafachayaekw sungtxmaecahyingsrixonchaidsrangwirkrrmsakhyyinginkarpkpxngphrankhrcakphrayasrrkh sungkxkarkbttxsmedcphraecataksinmharach sungkhnannecaphrayackriaelaecaphrayasursih phraswamitidkarsngkhramthiekhmr hlngcakpkpxngphrankhresrc idechiyecaphrayackriklbphrankhraelaprabdaphieskkhunepnpthmkstriyaehngkrungrtnoksinthrinkhraediywknnnidoprd sthapna ecaphrayasursih phraxnuchakhunepnkrmphrarachwngbwrmhasursinghnath oprdih phrayakawilakhunkhrxngnkhrechiyngihm sungkhnannidklayepnemuxngrang enuxngcakphmaidekhamarukrancnphrayacabantxngphaprachachnxphyphhni oprd ihphrayakhaosm phraxnuchaphraxngkhthi 2 khunkhrxngnkhrlapang aela oprd ih ecakhafn phraxnuchaphraxngkhthi 3 khunkhrxngnkhrlaphun tlxdtnrchsmythikhrxngnkhr ecakawilaidrwmkbphraxnuchathng 6 phraxngkh krathakarsngkhramephuxkhyaykhxbekhtkhnthsimaxxkipxyangkhcrkhcay idkwadtxnphukhnaelathrphysincakhwemuxngtang ephuxnaklbmasrangbanaepngemuxng rwmthngidthrngruxfunobranrachpraephnithukxyangihklbmayingihyehmuxnsmyrachwngsmngraykhrxngxanackrlanna dwyphraprichasamarthaelakhwamcngrkphkditxphrabrmrachckriwngs phrabathsmedcphraphuththyxdfaculaolkmharach cungoprd echlimphraxisriyysphrayakawilakhunepnphrabrmrachathibdi phraecankhrechiyngihm epnihyinlanna 57 hwemuxngchuxrachwngs aekikhkhawa rachwngsthiphyckrathiwngs ekidcakkarsthapnakhxng phraecakawila odyepnchuxxyangepnthangkarkhxngrachwngsecaecdtn 7 sungphayhlngidmiphraprasngkhkhxng phrarachchayaecadararsmi sungepnxngkhprathankhxngkarcdsaysubskul odyphrarachthanthrphyswnphraxngkh 8 mxbhmayihbrrdaecanayinrachwngsthiphyckrathiwngsinrachskul n echiyngihm n laphun n lapang chwyknsubesaathayathaelaphusubsayolhitcak phraecathiphyckrsulawaviichysngkhram aelamxbhmayih ecarachphakhiny emuxngchun n echiyngihm epnphucarukladblnginsmudkhxyobranphayit rachwngsthiphyckrathiwngs odycarukepnxksrlannasungphayhlngidthaythxdmaepnxksrithyklangaelakhngiwsungxksrlannabanginthanathithanepnelkhanukarkhxngkarcdsaysubskul 9 phayhlngbangtaramkniymeriykodysnwarachwngsthiphyckr 5 xnhmaythungchuxrachwngsxyangyxcakphranametmkhxng phraecathiphyckrsulawaviichysngkhram phuepnpthmkstriyaehngrachwngsthiphyckrathiwngskhwamsmphnthrahwangrachwngsxun aekikhrachwngsthiphyckrthuxepnrachwngslannathiechuxmkhwamsmphnthkbphrarachwngslannaxnekaaekedim xnidaek rachwngsmngrayxnmiphyamngraymharachepnxngkhpthmwngs aelarachwngsphaeya phyangaemuxng dwyrabbkhwamsmphnthchnthekhruxyati txngkarxangxing nxkcaknn ecanayinrachwngsthiphyckryngidxphiesksmrskbphrabrmwngsanuwngsinrachwngsckrihlayphraxngkh phraxngkhthimibthbathsakhy idaek ecasrixoncha phraxkhrchaya aelaecadararsmi phrarachchaya dwykhwamsmphnthrahwangsxngphrarachwngstngaettnkrungrtnoksinthr thuxepnswnsakhyprakarhnungthithaihphrarachxanackrlannaedimidekharwmkbsyampraethsxyangsmburn karthiithyinsyampraethssamarthrwmknid ephraaxasryphrabrmedchanuphaphkhxngphrabathsmedcphraphuththyxdfaculaolk aelasmedcphrabwrrachecamhasursinghnathrachxnuchaepntnekha kepnkhwamcring aetsmkhwrcaykyxngphuepnhwhnakhxngchawmnthlphayphinsmynndwy khuxecaecdtnxnepntntrakulwngskhxngecanayemuxngechiyngihm emuxngnkhrlapangaelaemuxnglaphun kbthngecaemuxngnanthiidepnbrrphburuskhxngecanayinemuxngnn thiidsamiphkdiaelwchwyrbphungkhasukepnkalngxyangsakhy cungthrngphrakrunaoprdykyxngwngsskulecaecdtnaelaskulecaemuxngnanihmiysepnecasubknma dwyepnskulkhuphrabarmikhxngphrabrmrachckriwngsmatngaetpthmkal 10 phrarachdarsphrabathsmedcphrapkeklaecaxyuhw esdcmnthlphayph ph s 2469ladbskulwngs aekikhchn 1 xngkhpthmwngs aekikh phrayaichysngkhram thiphychang prabdaphieskkhunepnphraecankhrekhlangkh lapang nkhrrthxisra 2275 2302 chn 2 phrarachbutrinphrayaichysngkhram aekikh ecachayxay ecafasinghrachthani ecafahlwngchayaekw ecankhrekhlangkh lapang praethsrachkhxngphma 2302 2317 epnphrarachbidain phraecakawila dwyphrarachoxrsthng 7 phraxngkh thrngmibthbathsakhyinkarkxbkurachxanackrlannacakphma aelatxmaecanaybutrhlanidpkkhrxnghwemuxngehnux cungepnthimakhxngrachsmyyawa ecaecdtn hrux ecaecdxngkh ecahyingkhathiph ecahyingkhapa ecachayphxeruxn bidainphrayaphuththwngs ecaphukhrxngnkhrechiyngihm phraxngkhthi 4 ecahyingkm kmla ecaphukhrxngnkhrechiyngihm 2325 2482 aekikhladb phranam pithikhrxngrachy1 phraecakawila 2325 2356 31 pi smykrungrtnoksinthr2 phrayathrrmlngka 2356 2365 11 pi 3 phrayakhafn 2366 2368 2 pi 4 phrayaphuththwngs 2369 2389 20 pi 5 phraecamohtrpraeths 2390 2397 7 pi 6 phraecakawiolrssuriywngs 2399 2413 14 pi 7 phraecaxinthwichyannth 2416 2439 23 pi 8 ecaxinthworrssuriywngs 2444 2452 8 pi 9 ecaaekwnwrth 2454 2482 28 pi ecaphukhrxngnkhrlapang 2275 2465 aekikhladb phranam pithikhrxngrachy1 phrayaichysngkhram thiphychang 2275 2306 31 pi smykrungsrixyuthya2 ecafasingharachthaniecafahlwngchayaekw 2306 2317 11 pi smykrungsrixyuthya3 phraecakawila 2317 2325 8 pi smykrungthnburi4 phrayakhaosm 2325 2337 12 pi smykrungrtnoksinthr5 phraecadwngthiphy 2337 23666 phrayaichywngs 2369 23807 phrayakhtiya 2380 23808 phrayanxyxinth 2381 23919 ecawryanrngsi 2399 241410 ecaphrhmaphiphngsthada 2416 243511 ecanrnnthichychwlit 2435 243812 ecabuywathywngsmanit 2440 246513 ecarachbutr aekwemuxngphwn n lapang 2465 2468 3 pi phurngtaaehnngecankhrlapangecaphukhrxngnkhrlaphun 2348 2486 aekikhladb phranam pithikhrxngrachy1 phrayakhafn 2348 2358 10 pi smykrungrtnoksinthr2 phraecalaphunichy 2358 2370 12 pi 3 phrayanxyxinth 2370 2380 10 pi 4 phrayakhatn 2381 2384 3 pi 5 phrayanxylngka 2384 2386 2 pi 6 ecaichylngkaphisalosphakhykhun 2391 2414 23 pi 7 ecadaradierkrtniphorcn 2414 2431 17 pi 8 ecaehmphinthuiphcitr 2431 2438 7 pi 9 ecaxinthyngysochti 2438 2454 16 pi 10 ecackrkhakhcrskdi 2454 2486 32 pi xangxing aekikh Suryadinata L 2012 Southeast Asian Personalities of Chinese Descent A Biographical Dictionary Volume I amp II Institute of Southeast Asian Studies klya ekuxtrakul 2552 tntrakulecaemuxng sayskul n insyam krungethph yipwi krup hna 192 ths khnnaphr 2549 9 trakuldngaehnglanna krungethph enchnbukhs hna 17 phaskr wngstawn 2009 prawtisastrsngkhramekathph smytnkrungrtnoksinthr krungethph yipsi krup hna 111 5 0 5 1 hns ephnth prawtisastrlannachbbyx echiyngihm hxsilpwthnthrrmemuxngechiyngihm 2547 hna 201 srswdi xxngskul prawtisastrlanna phimphkhrngthi 6 krungethph xmrinthr 2552 hna 336 sanksngesrimsilpwthnthrrm mhawithyalyechiyngihm 2008 lanna prawtisastr silpwthnthrrmkbkarepliynaeplngthangsngkhmaelakaremuxng mhawithyalyechiyngihm hna 26 prani sirithr n phthlung 2507 ephchrlanna elm 2 phucdkar sunyphakhehnux hna 6 prani sirithr n phthlung 1980 phubukebikaehngechiyngihm eruxngsilp hna 86 87 rachkiccanuebksa elm 43 na 4073 wnthi 13 kumphaphnth 2469aehlngkhxmulxun aekikhodm ikrpkrn karsrangxananikhmphayinkhxngsyamindinaednlanna bthwiekhraahcakkhxethccringthangprawtisastraelawrrnkrrm in phiechth aesngthxng bk exksarprakxbkarprachumwichakarradbchati ewthiwicymnusysastrithy khrngthi 10 khlumekhrux ekhluxbaekhlng esnaebngaelaphrmaedninmnusysastr n 649 61 nkhrsrithrrmrach orngphimphkrinosnkarphimph 2559 prani sirithr n phthlung ephchrlanna khrngthi 2 echiyngihm phucdkar sunyphakhehnux 2538 smhmay eprmcitt sthabnwicysngkhm mhawithyalyechiyngihm tanansibharachwngs chbbsxbchara echiyngihm mingemuxng 2540 skdi rtnchy phngsawdarsuwrrnhxkhankhrlapang tananecaecdphraxngkhkbhxkhamngkhl chbbsxbthankbexksarsubkhn srsw lapang ecawngssk n echiyngihm khnathayathsayskul n echiyngihm ecahlwngechiyngihm krungethph xmrinthrphrinting aexnd phblichching cakd mhachn 2539 khnathayathsayskul ecahlwngemuxngphaeya sthabnsilpwthnthrrmoynk khrbrxb 100 pi aemecathraymul mhawngs ichyemuxng aelaprawtisayskulecahlwngemuxngphaeya phuththskrach 2387 2456 phaeya b hasn phrinting ck 2546 nngeyaw kaycncari dararsmi phraprawtiphrarachchaya ecadararsmi echiyngihm suriwngsbukhesnetxr 2539 khmphir khmphiryannnth nawaxakasexk ecanayfayehnux 1 ekhathungcak https th wikipedia org w index php title rachwngsthiphyckrathiwngs amp oldid 9587344, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,

บทความ

, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม