ลมพิษ

ลมพิษ (อังกฤษ: hives, urticaria) เป็นผื่นผิวหนังนูนสีแดงและคัน มักเกิดขึ้นหลังการติดเชื้อหรือเป็นผลมาจากการตอบสนองต่อสารก่อภูมิแพ้ ได้แก่ ยา (เช่น โคดีอีน แอสไพริน ไอบิวพรอเฟน และเพนิซิลลิน) อาหาร (เช่น สัตว์น้ำมีเปลือกแข็ง ถั่วเปลือกแข็ง ไข่ และข้าวสาลี) และแมลงกัดต่อย รวมถึงความเครียด แสงแดด และอากาศหนาว

ลมพิษ
ชื่ออื่น	urticaria
ลมพิษที่แขน
สาขาวิชา	ตัจวิทยา
อาการ	ผื่นนูนคันสีแดง
ระยะดำเนินโรค	ไม่กี่วัน
สาเหตุ	เกิดจากภูมิแพ้หลังการติดเชื้อ
ปัจจัยเสี่ยง	เยื่อจมูกอักเสบจากภูมิแพ้, โรคหืด
วิธีวินิจฉัย	จากอาการ, การตรวจ patch test
การรักษา	สารต้านฮิสตามีน, คอร์ติโคสเตอรอยด์, สารต้านลิวโคไทรอีน
ความชุก	~20%

โดยทั่วไปลมพิษมีสาเหตุมาจากการหลั่งฮิสตามีนของร่างกายเพื่อตอบสนองต่อสารก่อภูมิแพ้ ซึ่งฮิสตามีนก่อให้เกิดการอักเสบเพื่อเตือนให้ร่างกายขจัดสารก่อภูมิแพ้และซ่อมแซมตัวเอง ลมพิษสามารถแบ่งได้เป็น 2 ชนิดตามระยะเวลา ได้แก่ ลมพิษเฉียบพลัน (เกิดขึ้นและหายไปเองภายใน 48 ชั่วโมง แต่ไม่นานเกิน 6 สัปดาห์) และลมพิษเรื้อรัง (เป็นนานเกิน 6 สัปดาห์) ลมพิษเป็นโรคที่กลับมาเกิดซ้ำได้ และไม่ทิ้งร่องรอยบนผิวหนังในระยะยาว

ปัจจัยเสี่ยงที่ก่อให้เกิดลมพิษได้แก่ เยื่อจมูกอักเสบจากภูมิแพ้ และโรคหืด การวินิจฉัยโรคจะใช้การซักประวัติตรวจร่างกาย และตรวจ patch testing เพื่อหาสารก่อภูมิแพ้ การป้องกันทำได้ด้วยการหลีกเลี่ยงสิ่งที่กระตุ้นให้เกิดโรค การรักษาทั่วไปมักให้สารต้านฮิสตามีน เช่น ไดเฟนไฮดรามีน และแรนิทิดีน ในรายที่อาการร้ายแรงมักให้คอร์ติโคสเตอรอยด์หรือสารต้านลิวโคไทรอีน ในรายที่มีอาการเกิน 6 สัปดาห์มักให้ยากดภูมิคุ้มกัน เช่น ไซโคลสปอริน

ประชากรประมาณ 20% ได้รับผลกระทบจากลมพิษ อัตราส่วนระหว่างผู้ชายและผู้หญิงในรายที่มีอาการระยะสั้นมีเท่ากัน แต่พบในผู้หญิงมากกว่าในรายที่มีอาการระยะยาว อาการระยะสั้นพบได้ทั่วไปในเด็ก ขณะที่อาการระยายาวพบได้ทั่วไปในวัยกลางคน ลมพิษเป็นโรคที่มีบันทึกมาตั้งแต่สมัยกรีกโบราณ โดยฮิปพอคราทีส แพทย์ชาวกรีกกล่าวถึงโรคนี้ในชื่อ knidosis ซึ่งมาจากคำว่า knido แปลว่า ต้นตำแย ซึ่งเป็นพืชที่มีขนก่อให้เกิดอาการคัน คำว่า urticaria เริ่มใช้ครั้งแรกโดยวิลเลียม คัลเลน แพทย์ชาวสกอตในปี ค.ศ. 1769 โดยมีรากศัพท์มาจากภาษาละติน urtica ที่แปลว่าต้นตำแยเช่นกัน

อ้างอิง

1. "Hives". จากแหล่งเดิมเมื่อ 19 August 2016. สืบค้นเมื่อ 10 August 2016.
2. Jafilan, L; James, C (December 2015). "Urticaria and Allergy-Mediated Conditions". Primary Care. 42 (4): 473–83. doi:10.1016/j.pop.2015.08.002. PMID 26612369.
3. Zuberbier, Torsten; Grattan, Clive; Maurer, Marcus (2010). Urticaria and Angioedema (ภาษาอังกฤษ). Springer Science & Business Media. p. 38. ISBN 9783540790488. จากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-08-21.
4. "Hives". MedlinePlus Medical Encyclopedia. April 16, 2019. สืบค้นเมื่อ January 12, 2020.
5. "Histamines: What they do, and how they can overreact". WebMD. June 16, 2018. สืบค้นเมื่อ January 12, 2020.
6. "ลมพิษ (urticaria)". พบแพทย์ - Pobpad. สืบค้นเมื่อ January 12, 2020.
7. "Hives (Urticaria)". ACAAI Public Website - American College of Allergy. สืบค้นเมื่อ January 12, 202p. Check date values in: |accessdate= (help)
8. Griffiths, Christopher; Barker, Jonathan; Bleiker, Tanya; Chalmers, Robert; Creamer, Daniel (2016). Rook's Textbook of Dermatology, 4 Volume Set (ภาษาอังกฤษ) (9 ed.). John Wiley & Sons. p. Chapter 42.3. ISBN 9781118441176.
9. McGovern TW, Barkley TM (2000). The electronic textbook of Dermatology. New York: Internet Dermatology Society.
10. Volcheck, Gerald W. (2009) Clinical Allergy Diagnosis and Management. London: Springer.
11. A Dictionary of Entomology (ภาษาอังกฤษ). CABI. 2011. p. 1430. ISBN 9781845935429. จากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-08-21.