วานรวิทยา

วานรวิทยา หรือ ไพรเมตวิทยา (อังกฤษ: Primatology) คือวิชาว่าด้วยการศึกษาสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมชั้นสูงสุด (primates) ได้แก่ลิงและคน นับเป็นสาขาวิชาที่หลากหลายในหมวดวิชาชีววิทยา มานุษยวิทยา จิตวิทยาและอื่น ๆ มานุษยวิทยากายภาพเป็นสาขาหนึ่งของวานรวิทยาคือวานรวิทยาว่าด้วยสกุล Homo โดยเฉพาะ Homo sapiens วิชานี้ครอบคลุมไปถึงการศึกษา Hominidae หรือสิ่งมีชีวิตที่คล้ายคนซึ่งรวมถึงบรรพบุรุษของมนุษย์และลิงใหญ่อื่น ๆ

ลิงบาบูนโอลิฟ

วานรวิทยาสมัยใหม่นับเป็นวิทยาศาสตร์ที่มีความหลากหลายมากที่สุดสาขาหนึ่ง โดยมีขอบข่ายนับตั้งแต่การศึกษาทางสรีรของบรรพบุรุษวานรและและการศึกษาวานรในที่อยู่อาศัยตามธรรมชาติของมัน ไปจนถึงการทดลองด้านจิตวิทยาของสัตว์และภาษาวานร วิชานี้ได้เปิดให้เห็นแสงสว่างเป็นอย่างมากในพฤติกรรมพื้นฐานรวมทั้งพฤติกรรมโบราณของบรรพบุรุษเหล่านี้

สาขาวิชา

วิชาวานรวิทยาในฐานะวิทยาศาสตร์มีความแตกต่างในเชิงขอบเขตวิชามากซึ่งเกิดจากการแตกสาขาตามพื้นฐานของผู้วางรากฐานในวิชานี้ ความจริงแล้วการศึกษาในวิชานี้เองดูเหมือนจะเปลี่ยนไปตามภูมิภาคที่ต่างกันไปของโลก มีการใช้แนวการมุ่งสู่แนววิชา ทฤษฎี วิธีการแตกต่างกันไปในงานวิจัยวานรและความสัมพันธ์ของมันและการเชื่อมโยงกับมนุษย์ (ซึ่งก็เป็นวานรด้วย)

มี 2 สาขาวิชาย่อยในวิชาวานรวิทยาได้แก่ วานรวิทยาตะวันตก และ วานรวิทยาญี่ปุ่น การแตกสาขาทั้งนี้เนื่องมากจากความแตกต่างกันของวัฒนธรรมที่ที่มีลักษณะเฉพาะและปรัชญาที่ต่างกันซึ่งเป็นมาตั้งแต่เริ่มแรกซึ่งความจิงมีหลักการเหมือนกันเป็นส่วนใหญ่ซึ่งต่างก็เน้นการวิจัยวานรและกรรมวิธีเพื่อให้ได้มาซึ่งข้อมูลที่แตกต่างกันอย่างกว้างขวาง

ประวัติ

วานรวิทยาตะวันตกมีพื้นฐานแตกมาจากงานวิจัยในยุคอาณานิคมที่ต่อเนื่องมาถึงพฤติกรรมวานร โดยเฉพาะนักวิทยาศาสตร์ฝรั่งเศสในสมัยอาณานิคม การศึกษาวานรวิทยาแรก ๆ เน้นงานวิจัยด้านการแพทย์ แต่ก็มีนักวิทยาศาสตร์บางคนที่ทำการทดลองเชิง "อารยธรรม" กับชิมแปนซีเพื่อศึกษาขีดความสามารถและขีดจำกัดทางปัญญาของสมองของมัน

ทฤษฎี

กรรมวิธี

รายชื่อนักวานรวิทยาตะวันตกที่มีชื่อเสียง