สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ฟื้น ชุตินฺธโร)

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ นามเดิม ฟื้น พลายภู่ ฉายา ชุตินฺธโร (20 มีนาคม พ.ศ. 2448 - 16 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2539) เป็นสมเด็จพระราชาคณะ อดีตเจ้าคณะใหญ่หนกลาง อดีตกรรมการมหาเถรสมาคม อดีตแม่กองบาลีสนามหลวง และอดีตเจ้าอาวาสวัดสามพระยา

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ฟื้น ชุตินฺธโร)
เกิด	20 มีนาคม พ.ศ. 2448
มรณภาพ	16 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2539
อายุ	90
อุปสมบท	20 มิถุนายน พ.ศ. 2469
พรรษา	69
วัด	วัดสามพระยา
จังหวัด	เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร
สังกัด	มหานิกาย
วุฒิ	เปรียญธรรม 9 ประโยค นักธรรมชั้นเอก
ตำแหน่ง	อดีตกรรมการมหาเถรสมาคม อดีตเจ้าคณะใหญ่หนกลาง อดีตแม่กองบาลีสนามหลวง อดีตเจ้าอาวาสวัดสามพระยา
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมพระพุทธศาสนา

ชาติภูมิ

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ นามเดิมว่า ฟื้น พลายภู่ เกิดเมื่อวันอังคารที่ 3 แรม 11 ค่ำ เดือน 4 ปีมะเส็ง เวลา 07.30 น. ตรงกับวันอังคารที่ 20 มีนาคม พ.ศ. 2448 ที่บ้าน หมู่ที่ 1 บ้านคลองสะแก ตำบลคลองสะแก อำเภอนครหลวง จังหวัดพระนครศรีอยุธยา เป็นบุตรของนายฟุ้ง พรายภู่ และนางกัง พรายภู่

บรรพชาและอุปสมบท

บรรพชา

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ฟื้น ชุตินฺธโร) บรรพชาเป็นสามเณรเมื่ออายุ 17 ปี เมื่อ พ.ศ. 2465 ปีจอ ณ พัทธสีมาวัดสามพระยา ตำบลวัดสามพระยา อำเภอพระนคร จังหวัดพระนคร โดยมีพระธรรมดิลก (ขาว เขมโก) ครั้งยังดำรงสมณศักดิ์เป็นพระสุธรรมธีรคุณ เจ้าอาวาสวัดสามพระยา เป็นพระอุปัชฌาย์

อุปสมบท

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ฟื้น ชุตินฺธโร) อุปสมบทเป็นพระภิกษุ เมื่อวันอาทิตย์ที่ 20 มิถุนายน พ.ศ. 2469 ณ พัทธสีมาวัดสามพระยา ตำบลวัดสามพระยา อำเภอพระนคร จังหวัพระนคร โดยมี พระธรรมดิลก (ขาว เขมโก) ครั้งยังดำรงสมณศักดิ์เป็น พระสุธรรมธีรคุณ เจ้าอาวาสวัดสามพระยา เป็นพระอุปัชฌาย์ พระครูปลัดผาด เป็นพระกรรมวาจาจารย์ และ พระมหาสละ เป็นพระอนุสาวนาจารย์

วิทยฐานะ

• พ.ศ. 2465 - สอบได้นักธรรมชั้นตรี สำนักเรียนวัดสามพระยา จังหวัดพระนคร
• พ.ศ. 2466 - สอบได้นักธรรมชั้นโท สำนักเรียนวัดสามพระยา จังหวัพระนคร
• พ.ศ. 2467 - สอบได้นักธรรมชั้นเอก สำนักเรียนวัดสามพระยา จังหวัดพระนคร
• พ.ศ. 2469 - สอบได้เปรียญธรรม 3 ประโยค สำนักเรียนวัดสามพระยา จังหวัดพระนคร
• พ.ศ. 2470 - สอบได้เปรียญธรรม 4 ประโยค สำนักเรียนวัดสามพระยา จังหวัดพระนคร
• พ.ศ. 2471 - สอบได้เปรียญธรรม 5 ประโยค สำนักเรียนวัดสามพระยา จังหวัดพระนคร
• พ.ศ. 2472 - สอบได้เปรียญธรรม 6 ประโยค สำนักเรียนวัดสามพระยา จังหวัดพระนคร
• พ.ศ. 2473 - สอบได้เปรียญธรรม 7 ประโยค สำนักเรียนวัดสามพระยา จังหวัดพระนคร
• พ.ศ. 2479 - สอบได้เปรียญธรรม 8 ประโยค สำนักเรียนวัดสามพระยา จังหวัดพระนคร
• พ.ศ. 2480 - สอบได้เปรียญธรรม 9 ประโยค สำนักเรียนวัดสามพระยา จังหวัดพระนคร

หน้าที่การงาน

ด้านการปกครอง

• พ.ศ. 2481
  • เป็นผู้รักษาการแทนเจ้าอาวาสวัดสามพระยา
  • เป็นเจ้าอาวาสวัดสามพระยา
  • เป็นเจ้าคณะหมวดบางขุนพรหม แขวงกลาง จังหวัดพระนคร
  • เป็นรองเจ้าคณะมณฑลพิษณุโลก
  • เป็นผู้ทำการแทนเจ้าคณะมณฑลพิษณุโลก
• พ.ศ. 2482
  • เป็นเจ้าคณะมณฑลเหนือ
  • เป็นเจ้าคณะอำเภอบางกอกน้อย จังหวัดธนบุรี
• พ.ศ. 2484
  • เป็นสมาชิกสังฆสภา
  • เป็นหัวหน้าพระธรรมธร
• พ.ศ. 2501 เป็นคณะกรรมการพิจารณาข้อบกพร่องของพระราชบัญญัติคณะสงฆ์ พ.ศ. 2484
• พ.ศ. 2502 เป็นคณะกรรมการพิจารณาแก้ไข เพิ่มเติม ตัดทอน ข้อบกพร่องของพระราชบัญญัติคณะสงฆ์ พ.ศ. 2484
• พ.ศ. 2503
  • เป็นสังฆมนตรีว่าการองค์การศึกษา
  • เป็นคณะกรรมการสังฆาณัติระเบียบพระคณาธิการ (ก.ส.พ.)
  • เป็นคณะกรรมการดำเนินการสร้างธรรมสภา
• พ.ศ. 2504
  • เป็นคณะกรรมการอำนวยการตั้งโรงเรียนพระคณาธิการ
  • เป็นคณะกรรมการพิจารณาปรับปรุง แก้ไข สังฆาณัติ ระเบียบพระคณาธิการ พ.ศ. 2486
  • เป็นคณะกรรมการยกร่างหลักสูตรการศึกษาพระปริยัติธรรมแผนกบาลี
• พ.ศ. 2485 - 2516 เป็นเจ้าคณะจังหวัดพระนคร
• พ.ศ. 2506 - 2513 เป็นกรรมการมหาเถรสมาคม
• พ.ศ. 2506
  • เป็นคณะอนุกรรมการร่างกฎมหาเถรสมาคม ว่าด้วยระเบียบการประชุมมหาเถรสมาคม
  • เป็นคณะอนุกรรมการร่างกฎมหาเถรสมาคม ว่าด้วยการกำหนดหน้าที่ตามมาตรา 5 แห่งพระราชบัญญัติคณะสงฆ์ พ.ศ. 2506
  • เป็นคณะอนุกรรมการพิจารณาร่างกฎมหาเถรสมาคม ว่าด้วยเขตและอำนาจหน้าที่ในการปกครองคณะสงฆ์ส่วนภูมิภาค
• พ.ศ. 2507
  • เป็นประธานอนุกรรมการพิจารณาร่างระเบียบการเดินทางไปต่างประเทศของพระภิกษุสามเณร (ศ.ต.ภ.)
  • เป็นประธานอนุกรรมการพิจารณาศาสนสมบัติกลางประจำ (พ.ส.ป.)
• พ.ศ. 2507 - 2508 เป็นผู้รักษาการแทนเจ้าคณะภาค 1 - 18
• พ.ศ. 2519 - พ.ศ. 2539 ไดัรับพระบัญชาแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งเป็นเจ้าคณะใหญ่หนกลาง

งานการศึกษา

• พ.ศ. 2470 เป็นครูสอนพระปริยัติธรรมแผนกธรรม-บาลี สำนักเรียนวัดสามพระยา
• พ.ศ. 2473 เป็นกรรมการตรวจธรรมสนามหลวง
• พ.ศ. 2480 เป็นกรรมการตรวจบาลีสนามหลวง
• พ.ศ. 2489 เป็นผู้อำนวยการสำนักอบรมสงฆ์ (ส.อ.ส)วัดสามพระยา
• พ.ศ. 2495 เป็นผู้อำนวยการสภาการศึกษาแห่ง ส.อ.ส
• พ.ศ. 2503 เป็นแม่กองบาลีสนามหลวง

สมณศักดิ์

• พ.ศ. 2481 รับพระราชทานตั้งสมณศักดิ์เป็นพระราชาคณะชั้นสามัญที่ พระปริยัติโศภน
• พ.ศ. 2491 รับพระราชทานเลื่อนสมณศักดิ์เป็นพระราชาคณะชั้นเทพที่ พระเทพเวที ตรีปิฎกคุณ สุนทรธรรมภูษิต ยติคณิศร บวรสังฆาราม คามวาสี
• พ.ศ. 2500 รับพระราชทานเลื่อนสมณศักดิ์เป็นพระราชาคณะชั้นธรรมที่ พระธรรมคุณาภรณ์ สุนทรคัมภีรญาณ ตรีปิฎกปฏิภาณพิเศษ สุตตันตประเภทโกศล วิมลมหันตคณาทร มหาคณิสสร บวรสังฆาราม คามวาสี
• พ.ศ. 2506 รับพระราชทานสถาปนาสมณศักดิ์เป็นรองสมเด็จพระราชาคณะที่ พระธรรมปัญญาบดี ศรีวิสุทธิคุณ วิบุลปรีชาญาณนายก ตรีปิฎกคุณาลังการวิภูสิต มหาคณิสสร บวรสังฆาราม คามวาสี
• พ.ศ. 2518 รับพระราชทานสถาปนาสมณศักดิ์เป็นสมเด็จพระราชาคณะที่ สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ ญาณอดุลสุนทรนายก ตรีปิฎกปฏิภาณพิเศษ สุตตันตประเภทโกศล วิมลมหันตคณาทร มหาคณิสสรบวรสังฆาราม คามวาสี อรัณยวาสี

มรณภาพ

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ฟื้น ชุตินฺธโร) ได้ถึงแก่มรณภาพด้วยภาวะออกซิเจนในเส้นเลือดต่ำผิดปกติ เมื่อวันที่ 16 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2539 เวลา 09:19 น. ณ โรงพยาบาลศิริราช สิริรวมอายุได้ 90 ปี 333 วัน พรรษา 69

อ้างอิง

1. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความกระทรวงธรรมการ แผนกกรมธรรมการ เรื่อง ตั้งเจ้าอาวาสพระอารามหลวง วัดสามพระยา, เล่ม 55, ตอน 0 ง, 23 พฤษภาคม 2481, หน้า 408
2. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศ ตั้งคณะสังฆมนตรี, เล่ม 77, ตอน 41 ง, 17 พฤษภาคม 2503, หน้า 1438
3. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานสัญญาบัตรเลื่อนและตั้งสมณศักดิ์ 2481
4. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานสัญญาบัตรเลื่อนและตั้งสมณศักดิ์ 2491
5. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานสัญญาบัตรเลื่อนและตั้งสมณศักดิ์ 2500
6. ราชกิจจานุเบกษา, พระบรมราชโองการ ประกาศ สถาปนาสมณศักดิ์, เล่ม 80, ตอน 122 ฉบับพิเศษ, 27 ธันวาคม 2506, หน้า 12-15
7. ราชกิจจานุเบกษา, พระบรมราชโองการ ประกาศ สถาปนาสมณศักดิ์ (พระธรรมปัญญาบดี เป็นสมเด็จพระราชาคณะ , พระพรหมมุนี เป็นสมเด็จพระราชาคณะ ประกาศ ณ วันที่ ๕ ธันวาคม พุทธศักราช ๒๕๑๘)

แหล่งข้อมูลอื่น

• เว็บไซต์วัดสามพระยา

ก่อนหน้า		สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ฟื้น ชุตินฺธโร)		ถัดไป
สมเด็จพระวันรัต (ทรัพย์ โฆสโก) รักษาการเจ้าคณะใหญ่หนกลาง		เจ้าคณะใหญ่หนกลาง (พ.ศ. 2519 - พ.ศ. 2539)		สมเด็จพระมหาธีราจารย์ (นิยม ฐานิสฺสโร)
สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (ปลด กิตฺติโสภโณ)		แม่กองบาลีสนามหลวง (พ.ศ. 2503 - พ.ศ. 2531)		สมเด็จพระพุทธชินวงศ์ (สุวรรณ สุวณฺณโชโต)