สะเต๊ะ

สะเต๊ะ (อังกฤษ: satay , ฝรั่งเศส: saté) เป็นอาหารอย่างหนึ่งซึ่งทำจากเนื้อที่หั่นบางๆ หรือหั่นเป็นก้อน อาจจะเป็นเนื้อหมู เนื้อไก่ เนื้อวัว เนื้อแกะ เนื้อแพะ เนื้อปลา ฯลฯ เสียบด้วยไม้เสียบที่ทำจากไม้ไผ่ แล้วนำไปย่างบนเตาฟืนหรือเตาถ่าน เสิร์ฟพร้อมเครื่องปรุงรส ที่มีรสจัด (ซึ่งแตกต่างกันออกไปในแต่ละตำรับ) สะเต๊ะมีจุดกำเนิดมาจากเกาะชวาหรือเกาะสุมาตราในประเทศอินโดนีเซีย แต่ก็ยังได้รับความนิยมในประเทศอื่นๆ ด้วย เช่น มาเลเซีย สิงคโปร์ ฟิลิปปินส์ รวมทั้งประเทศไทย หรือแม้แต่เนเธอร์แลนด์ซึ่งรับเอาวัฒนธรรมไปกับอาณานิคมของตน

สะเต๊ะ

สะเต๊ะเนื้อวัว
ชื่ออื่น	ซาเต
จาน	อาหารว่าง
แหล่งกำเนิด	เกาะชวา อินโดนีเซีย
ภูมิภาค	ประเทศไทย มาเลเซีย อินโดนีเซีย
ผู้สร้างสรรค์	อาหารอินโดนีเซีย
อุณหภูมิเสิร์ฟ	ร้อน
ส่วนผสมหลัก	เนื้อสัตว์หมักกับเครื่องเทศ แต่งสีเหลือง เสียบไม้ย่างให้สุก กินกับน้ำจิ้มและน้ำอาจาด
ข้อมูลอื่น	ได้รับอิทธิพลจากอาหารอินเดียและอาหารตุรกีที่เรียกคาบับ
ตำราอาหาร:สะเต๊ะ   วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ Media: สะเต๊ะ

สะเต๊ะไก่ในมาเลเซีย

คำว่า "สะเต๊ะ" เชื่อว่ามีที่มาจากประเทศจีนในอดีต โดยมาจากภาษาหมิ่นใต้คำว่า "แซบัก" (จีน: 三疊肉; พินอิน: sae bak) หมายถึง "เนื้อสามชิ้น" อย่างไรก็ตามนักวิชาการร่วมสมัยกล่าวว่าคำว่า "สะเต๊ะ" ในภาษาอังกฤษมาจากภาษาอินโดนีเซีย: "ซาเต" (sate) และภาษามลายู: "ซาเต" (saté) หรือ "ซาไท" (satai) ทั้งสองอย่างอาจจะมีที่มาจากภาษาทมิฬ

สะเต๊ะของอินโดนีเซียอาจได้รับอิทธิพลจากคาบับที่เป็นอาหารพื้นเมืองของอินเดียภาคเหนือ ซึ่งได้รับอิทธิพลจากชาวเตอร์กอีกต่อหนึ่ง ตำรับดั้งเดิมของชาวตุรกีเป็นเนื้อแพะหั่นเป็นชิ้นหมักแล้วเสียบเหล็กแหลมย่างไฟ ชาวเปอร์เซียและชาวอินเดียรับมาดัดแปลง อาจใช้เนื้อบดหรือเนื้อทั้งชิ้น จะเสียบหรือไม่เสียบไม้ก็ได้ เมื่อแพร่หลายมาถึงมลายู-ชวาจึงกลายเป็นสะเต๊ะอย่างที่เห็นในปัจจุบัน โดยร้านขายหมูสะเต๊ะร้านแรกในประเทศไทย คือ ร้านจึงอังลัก ย่านเยาวราช ข้างโรงภาพยนตร์เฉลิมบุรี ปัจจุบันได้ย้ายร้านไปที่ย่านถนนพระราม 4 เขตปทุมวัน

อ้างอิง

1. Willis, Alfred Charles (1934). Willis's Singapore Guide. Singapore : Advertising and Publicity Bureau Ltd. p. 149.
2. Satay, The Free Dictionary
3. อาหารมุสลิม. กทม. แสงแดด. 2547 หน้า 13
4. หน้า 24, แวะชิม...หมูสะเต๊ะเจ้าเก่าเฉลิมบุรีที่สืบทอดมาเกือบ 100 ปี ที่ร้าน 'จึงอักลัก' . "แม่ลิ้นจี่พาชิม". บ้านเมือง: วันศุกร์ที่ 16 พฤษภาคม พ.ศ. 2546

แหล่งข้อมูลอื่น