โรคของหลอดเลือดส่วนปลาย

โรคของหลอดเลือดส่วนปลาย (อังกฤษ: peripheral vascular disease - PVD) หรือ โรคของหลอดเลือดแดงส่วนปลาย (อังกฤษ: peripheral artery disease - PAD) หมายถึงโรคทั้งหมดที่เกิดจากการอุดตันของหลอดเลือดแดงขนาดใหญ่ในแขนขา โรคของหลอดเลือดส่วนปลายอาจเกิดจากโรคท่อเลือดแดงและหลอดเลือดแดงแข็ง เกิดจากการอักเสบที่ทำให้เกิดการตีบตัน เกิดจากมีสิ่งหลุดอุดหลอดเลือดหรือมีลิ่มเลือด โรคนี้อาจทำให้เกิดการขาดเลือดเฉียบพลันหรือเรื้อรัง โดยมักเป็นที่ขา

โรคของหลอดเลือดส่วนปลาย (Peripheral vascular disease)
บัญชีจำแนกและลิงก์ไปภายนอก
ICD-10	I73.9
ICD-9	443.9
DiseasesDB	31142
eMedicine	med/391 emerg/862
MeSH	D016491

ระบาดวิทยา

สหรัฐอเมริกา

ชาวตะวันตกอายุเกิน 65 ปี ถึง 10% เป็นโรคหลอดเลือดแดงแข็ง เมื่อพิจารณาว่าประชากรสูงอายุมีโอกาสเพิ่มขึ้นได้ถึง 22% ในปี ค.ศ. 2040 ทำให้คาดได้ว่าโรคหลอดเลือดแดงแข็งจะมีผลกระทบสำคัญทางค่ารักษาพยาบาลของประเทศ เมื่อพิจารณาถึงอาการปวดขาเป็นระยะเหตุขาดเลือด (intermittent claudication) แล้วจะพบว่าประชากรอายุ 40-60 ปี 2% มีอาการนี้ และประชากรอายุมากกว่า 70 ปี 6% มีอาการนี้

อัตราตายและอัตราเป็นโรค

ผลกระทบที่น่ากลัวที่สุดของโรคคืออาการขาดเลือดรุนแรงจนเสี่ยงต่อการสูญเสียอวัยวะที่นำไปสู่การต้องตัดแขนหรือขา อย่างไรก็ดีมีการศึกษาในประชากรกลุ่มใหญ่ที่มีอาการปวดขาเป็นระยะเหตุขาดเลือดนาน 10 ปี พบว่ามีเพียง 12.2% ที่ต้องตัดขา ในขณะที่การศึกษาฟรามิงแฮมพบว่าผู้ป่วยที่มีอาการปวดขาเป็นระยะเหตุขาดเลือด 1.6% จะดำเนินโรคไปถึงขั้นที่ต้องตัดขาที่ระยะเวลา 8.3 ปี

การตัดขาส่วนใหญ่ขึ้นอยู่กับจำนวนและความรุนแรงของความเสี่ยงโรคหัวใจหลอดเลือด (เช่น การสูบบุหรี่ ความดันโลหิตสูง เบาหวาน) การสูบบุหรี่ต่อเนื่องได้รับการระบุแล้วว่าเป็นปัจจัยเสี่ยงที่ชัดเจนสำหรับการก้าวหน้าของโรคหลอดเลือดส่วนปลาย ปัจจัยอื่นคือความรุนแรงของโรคเมื่อแรกวินิจฉัย และในบางการศึกษาก็พบว่าการเป็นโรคเบาหวานก็มีส่วนด้วย

เช่นเดียวกันกับผู้ป่วยโรคหลอดเลือดอื่นๆ อายุขัยของผู้ป่วยโรคนี้น้อยกว่าคนปกติในกลุ่มควบคุมที่มีอายุเท่ากัน โรคหลอดเลือดหัวใจซึ่งเป็นผลตามทางด้านกล้ามเนื้อหัวใจมีส่วนอย่างมากต่อผลของโรค อัตราการตายทำนายในผู้ป่วยที่มีอาการปวดขาเป็นระยะเหตุขาดเลือดที่เวลา 5, 10 และ 15 ปีอยู่ที่ประมาณ 30%, 50% และ 70% ตามลำดับ

เชื้อชาติ

โรคหลอดเลือดแดงส่วนปลายไม่เกิดขึ้นในประชากรเชื้อชาติใดเป็นพิเศษ

เพศ

อาการปวดขาเป็นระยะเหตุขาดเลือดส่วนใหญ่พบในชายอายุมากกว่า 50 ปี ในขณะที่หากเป็นผู้ป่วยที่อายุน้อยกว่าที่มาพบแพทย์ด้วยอาการปวดขาเป็นระยะเหตุขาดเลือดนี้ก็ควรต้องนึกถึงสาเหตุอื่นของอาการปวดขาและอาการปวดขาเป็นระยะเหตุขาดเลือด (เช่น กลุ่มอาการกดทับหลอดเลือดข้อพับขา)

อ้างอิง

• Peripheral Arterial Occlusive Disease ใน eMedicine

1. Boyd AM. The natural course of arteriosclerosis of the lower extremities. Angiology. 1960;11:10.

แหล่งข้อมูลอื่น

• Peer Assisted Learning Guide (University of Manchester) - scribd.com