อดุล จันทรศักดิ์
อดุล จันทรศักดิ์ (25 ธันวาคม พ.ศ. 2489 - ปัจจุบัน) ศิลปินแห่งชาติ สาขาวรรณศิลป์ (กวีนิพนธ์ บทความ) พ.ศ. 2551 ปัจจุบันเป็นข้าราชการตุลาการ ดำรงตำแหน่งอธิบดีศาลปกครองอุดรธานี เจ้าของนามปากกา "อัคนี หฤทัย" และ "ธารี"
อดุล จันทรศักดิ์ | |
|---|---|
| เกิด | 25 ธันวาคม พ.ศ. 2489 (74 ปี) จังหวัดปราจีนบุรี |
| นามปากกา | "อัคนี หฤทัย" "ธารี" |
| อาชีพ | ข้าราชการตุลาการ นักเขียน กวี |
| สัญชาติ | ไทย |
| ลายมือชื่อ | |
ประวัติ
อดุล จันทรศักดิ์ นักเขียนและกวีผู้ใช้นามปากกาว่า "ธารี" และ "อัคนี หฤทัย" ฯลฯ เกิดที่จังหวัดปราจีนบุรี เมื่อวันที่ 25 ธันวาคม พ.ศ. 2489 แต่เติบโตที่จังหวัดพระนครศรีอยุธยา เนื่องจากบิดารับราชการที่โรงงานสุรา สังกัดกรมอุตสาหกรรม (ปัจจุบันย้ายมาสังกัดกรมสรรพสามิต) ได้ย้ายมาที่จังหวัดพระนครศรีอยุธยา เมื่อ พ.ศ. 2502 ขณะนั้น นายอดุล จันทรศักดิ์มีอายุได้ 13 ปี โดยครอบครัวได้ตั้งรกรากอยู่ที่จังหวัดพระนครศรีอยุธยาจนถึงปัจจุบัน นายอดุล จันทรศักดิ์ มีพี่สาว 1 คน ส่วนตนเองเป็นลูกคนที่ 2 เริ่มเรียนชั้นประถมศึกษาที่โรงเรียนปราจิณราษฎรอำรุง จังหวัดปราจีนบุรี ได้ข้ามชั้น 1 ปี และเมื่อ พ.ศ. 2500 เรียนอยู่ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 (เท่าก้บมัธยมศึกษาปีที่ 1 ในปัจจุบัน) ได้ย้ายเข้ามาเรียนต่อที่โรงเรียนเทพศิรินทร์ กรุงเทพมหานคร และเรียนต่อจนสำเร็จการศึกษานิติศาสตรบัณฑิต คณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และจบรัฐศาสตรมหาบัณฑิต คณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ เริ่มรับราชการที่สำนักงานคณะกรรมการข้าราชการพลเรือน (สำนักงาน ก.พ.) จนดำรงตำแหน่งสูงสุดเป็นผู้อำนวยการสำนักเสริมสร้างวินัยและรักษาระบบคุณธรรม แล้วโอนไปรับราชการเป็นข้าราชการตุลาการ ที่ศาลปกครอง ปัจจุบันดำรงตำแหน่งเป็นรองอธิบดีศาลปกครองพิษณุโลก
นายอดุล จันทรศักดิ์ เริ่มแต่งร้อยกรองตั้งแต่ยังเป็นนักเรียนมัธยม เมื่อเป็นนิสิต ได้เป็นตัวแทนของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยเข้าแข่งขันกลอนสดระหว่างสถาบัน เคยได้รับรางวัลเกียรตินิยมวรรณศิลป์ มีผลงานกลอนรวมเล่มกับนักกลอนร่วมสมัยหลายเล่ม นายอดุล จันทรศักดิ์ ยังคงสร้างสรรค์ผลงานกวีนิพนธ์ อย่างต่อเนื่องจนปัจจุบัน โดยเขียนบทกวีประจำในหนังสือพิมพ์หลายฉบับ บทกวีเหล่านี้เป็นผลงานที่มีคุณค่า ภายหลังได้นำมารวมเล่ม ได้รับรางวัลระดับชาติหลายรางวัลและยังเป็นแรงบันดาลใจให้เกิดผลงานคีตศิลป์ต่อเนื่องไปอีกด้วย กวีนิพนธ์ของนายอดุล จันทรศักดิ์ เป็นการสื่อสารแก่สังคมให้ผู้อ่านได้ร่วมรับรู้ ร่วมรู้สึก ร่วมคิด ทั้งคิดย้อนคิดแย้ง ทำให้เกิดพลังทางปัญญาและได้รับความสะเทือนอารมณ์อย่างลุ่มลึกไปพร้อมกัน นายอดุล จันทรศักดิ์ ได้สร้างสรรค์ผลงานมาอย่างต่อเนื่องเป็นเวลากว่า 40 ปี และยังคงทำงานเขียนต่อไปด้วยใจรักอย่างแท้จริง
เมื่อปลาย พ.ศ. 2510 นายอดุล จันทรศักดิ์ ได้สร้างผลงานกลอนชื่อ บทเพลงเหนือสุสาน ซึ่งใช้นามปากกา "ธารี" จนได้รับรางวัลเกียรตินิยมวรรณศิลป์ของชมรมวรรณศิลป์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย บทกวีนี้มีเนื้อหาต่อต้านการที่รัฐบาลไทยส่งทหารไปช่วยสหรัฐอเมริกาทำสงครามเวียดนาม
ส่วนผลงานกลอนของนายอดุล จันทรศักดิ์ ได้ตีพิมพ์รวมเล่มกับนักกลอนร่วมสมัยหลายเล่มอย่าง "ไฟอารมณ์" ซึ่งรวมกลอนกับเพื่อนนักกลอนจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เรื่อง "นิล" รวมกลอนกับเพื่อนคณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เรื่อง "ลอยชาย" และ "ใบไม้แห่งนาคร" รวมกลอนกับเพื่อนต่างคณะและต่างมหาวิทยาลัย แต่ไม่เพียงเท่านี้ นายอดุล จันทรศักดิ์ ยังเป็นสมาชิกประจำในการเล่นสักวากลอนสดของสโมสรสยามวรรณศิลป์ ซึ่งเป็นองค์กรเอกชนที่ได้รับรางวัลพระราชทานจากสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ในฐานะองค์กรส่งเสริมวัฒนธรรมไทยดีเด่น
เมื่อ พ.ศ. 2532 นายอดุล จันทรศักดิ์ ได้รับเชิญจากนายสุภาพ คลี่ขจาย อดีตประธานชมรมวรรณศิลป์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ให้เขียนกลอนประจำหน้า 3 หนังสือพิมพ์แนวหน้าวันอาทิตย์ โดยใช้นาม ปากกา "อัคนี หฤทัย" ซึ่งเป็นการเขียนแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับเหตุการณ์บ้านเมืองอย่างคมคาย โดยต่อมาได้รวมเล่มและใช้ชื่อว่า "ดอกไม้ไฟ" จึงได้รับรางวัลหนังสือดีเด่นประเภทกวีนิพนธ์จากคณะกรรมการพัฒนาหนังสือแห่งชาติ ประจำปี พ.ศ. 2535 ได้รับพระราชทานรางวัลจากสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี อนึ่งบทกวีชื่อ "จุมพิตและเพลงลา" และ "ตำนานถนนราชดำเนิน" ได้รับยกย่องเป็นบทกวีดีเด่นของสมาคมภาษาและหนังสือแห่งประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภ์ ในปี พ.ศ. 2534 และปี พ.ศ. 2535 ตามลำดับ
ต่อมาจากนั้น นายอดุล จันทรศักดิ์ ยังได้รับเชิญจากนายขรรค์ชัย บุนปาน ให้เขียนกลอนประจำในหนังสือพิมพ์ข่าวสดฉบับวันอาทิตย์ โดยใช้ชื่อคอลัมน์ว่า "ณ กาลเวลา" และใช้นามปากกา "อัคนี หฤทัย" ตลอดระยะเวลา 5 ปี ซึ่งในคอลัมน์ดังกล่าวเขาได้แสดงทัศนวิพากษ์บุคคลและสังคมด้วยคารมคมคาย ด้วยความคิดอิสระและลีลาวรรณศิลป์ที่งดงาม จนคณะกรรมการกองทุนหม่อมราชวงศ์อายุมงคล โสณกุล จึงมีมติเป็นเอกฉันท์ให้ "อัคนี หฤทัย" ได้รับรางวัลนักเขียนคอลัมน์ดีเด่น ประจำปี พ.ศ. 2548
ส่วนความหมายต่าง ๆ หรือที่มาของนาม ปากกานั้น นายอดุล จันทรศักดิ์ บันทึกไว้ว่า "...ชีวิตของอดุล จันทรศักดิ์ เป็นขั้นที่ราบเรียบและมั่นคงของนักกฎหมาย ทอดสูงขึ้นไปอย่างภาค ภูมิใจในแต่ละช่วงชีวิต ตั้งแต่เริ่มต้นถึงขั้นปลาย โดยอีกนัยหนึ่งถ้ามองถึงบุคคลท่านนี้จะมีถึงสามบทบาท อาจสรุปได้ว่าชื่อของ อดุล จันทรศักดิ์ เป็นหน้าที่ อัคนี หฤทัย เป็น ปัญญา และธารี เป็นอารมณ์ ซึ่งเกื้อหนุนซึ่งกันและกันในการดำเนินชีวิตไปได้ด้วยคุณค่าจะขาดอย่างใดอย่างหนึ่งก็ไม่ครบถ้วน สมบูรณ์ โดย อดุล จันทรศักดิ์ รู้ว่าตัวเองต้อง ทำอะไร อัคนี หฤทัย รู้ว่าตัวเองควรทำอะไร ส่วนธารี นั้นรู้ว่าตัวเองอยากทำอะไร และเมื่อครบทั้งสามประการ อดุล จันทรศักดิ์ อัคนี หฤทัย และธารี จึงสามารถล่องแพไม้ ไผ่กลางกระแสธารของกาลเวลามายาวนาน กว่า 40 ปี อย่างที่เห็นจนถึงปัจจุบัน..."
สำหรับจุดเด่นในงานกวีนิพนธ์ของนายอดุล จันทรศักดิ์ อยู่ที่การแสดงทัศนะวิพากษ์วิจารณ์ และปฏิกิริยาทางอารมณ์ต่อปรากฏการณ์ทางสังคมและการเมืองอย่างเฉียบแหลม คมคายด้วยลีลากลอนเฉพาะตัว ทั้งละเมียดละไมและแฝงนัยอย่างมีอารมณ์ขัน และกล่าวได้ว่า นายอดุล จันทรศักดิ์ นั้นจะสร้างสรรค์กวีนิพนธ์เพื่อสื่อสารแก่สังคมให้ผู้อ่านได้ร่วมรับรู้ ร่วมรู้สึก ร่วมคิด ทั้งคิดย้อนคิดแย้ง ทำให้เกิดพลังทางปัญญาและได้รับความสะเทือนอารมณ์อย่างลุ่มลึกไปพร้อมกัน กว่า 40 ปี ของการสร้างสรรค์กวีนิพนธ์อย่างต่อเนื่อง ซึ่งมีจุดยืนและอุดมการณ์อันแน่วแน่ในการรักษาความจริง ความถูกต้องและความเที่ยงธรรม พร้อมกับยืนหยัดในการปกป้องเสรีภาพทางความคิดและการกระทำ กวีนิพนธ์ของท่านนั้นจะมีความโดดเด่นในด้านพัฒนาการทางความคิด ทางอารมณ์และเปี่ยมด้วยพลังทางวรรณศิลป์ จนได้รับการยกย่องเชิดชูเกียรติเป็นศิลปินแห่งชาติ สาขาวรรณศิลป์ พ.ศ. 2551
การศึกษา
- โรงเรียนปราจิณราษฎรอำรุง
- โรงเรียนเทพศิรินทร์
- รัฐศาสตรบัณฑิต สาขาวิชานิติศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย รุ่นที่ 17
- รัฐศาสตรมหาบัณฑิต (บริหารรัฐกิจ) มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
ตำแหน่งราชการสำคัญ
- พ.ศ. 2536 - ผู้อำนวยการส่วนมาตรฐานวินัย สำนักงาน ก.พ.
- พ.ศ. 2539 - ผู้เชี่ยวชาญพิเศษด้านมาตรฐานวินัย สำนักงาน ก.พ.
- พ.ศ. 2540 - ผู้อำนวยการสำนักเสริมสร้างวินัย และรักษาระบบคุณธรรม สำนักงาน ก.พ.
- 2 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2544 - ตุลาการศาลปกครองกลาง
- 30 กรกฎาคม พ.ศ. 2544 - ตุลาการหัวหน้าคณะศาลปกครองกลาง
- 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2555 - รองอธิบดีศาลปกครองพิษณุโลก
- 21 เมษายน พ.ศ. 2559 - อธิบดีศาลปกครองอุดรธานี
หน้าที่ความรับผิดชอบ
ผลงานในหน้าที่ราชการที่สำคัญในอดีต
- พ.ศ. 2540 - อนุกรรมการการอุทธรณ์และร้องทุกข์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
- พ.ศ. 2541 - กรรมการสอบสวนคดีทุจริตในการจัดซื้อเครื่องคอมพิวเตอร์ กระทรวงศึกษาธิการ
- พ.ศ. 2542 - กรรมการและเลขานุการคณะกรรมการสอบสวนกรณีทุจริตในการจัดซื้อยา เวชภัณฑ์ และวัสดุการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข
กิจกรรมในอดีต
- พ.ศ. 2509 - สารณียากรคณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
- พ.ศ. 2510 - ประธานชมรมวรรณศิลป์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
- พ.ศ. 2510 - สารณียากรสโมสรนิสิต จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
กิจกรรมทางสังคม
- พ.ศ. 2543 - 2546 - ผู้แทนสมาคมนักเขียนแห่งประเทศไทย ร่วมเป็นกรรมการตัดสินรางวัลวรรณกรรมสร้างสรรค์แห่งอาเซียน (S.E.A. WRITE AWARD) ประเภทกวีนิพนธ์
- พ.ศ. 2546 - 2548 - กรรมการตัดสินการประกวดนวนิยายรางวัล Seven Books Award
- พ.ศ. 2547 - 2548 - กรรมการคัดเลือกศิลปินแห่งชาติ สาขาวรรณศิลป์
- พ.ศ. 2548 - กรรมการตัดสินการประกวดบทกลอนในโอกาสเปิดสนามบินสุวรรณภูมิ
- พ.ศ. 2549 - กรรมการตัดสินการประกวดยุตศิลปินแห่งชาติ สาขาวรรณศิลป์ ของคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ
รางวัลทางสังคม
- พ.ศ. 2534 - ได้รับรางวัลบทกวีดีเด่น ประจำปี พ.ศ. 2534 จากสมาคมภาษาและหนังสือแห่งประเทศไทย
- พ.ศ. 2535 - ได้รับรางวัลบทกวีดีเด่น ประจำปี พ.ศ. 2535 จากสมาคมภาษาและหนังสือแห่งประเทศไทย
- พ.ศ. 2535 - ได้รับรางวัลหนังสือกวีนิพนธ์ดีเด่นจากคณะกรรมการพัฒนาหนังสือแห่งชาติ จากหนังสือชื่อ "ดอกไม้ไฟ"
- พ.ศ. 2539 - ได้รับรางวัลศิษย์เก่านิติศาสตร์ดีเด่น จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
- พ.ศ. 2548 - ได้รับรางวัลบทกวีดีเด่นประจำปี พ.ศ. 2548 จากสมาคมนักกลอนแห่งประเทศไทย
- พ.ศ. 2548 - ได้รับรางวัลนักเขียนคอลัมน์ดีเด่นประจำปี 2548 จากกองทุนหม่อมราชวงศ์อายุมงคล โสณกุล
- พ.ศ. 2551 - ได้รับการเชิดชูเกียรติยกย่องเป็นศิลปินแห่งชาติ สาขาวรรณศิลป์ (กวีนิพนธ์ บทความ) ประจำปี พ.ศ. 2551 จากสำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ กระทรวงวัฒนธรรม
คุณค่าผลงานวรรณกรรม
จุดเด่นในงานกวีนิพนธ์ของนายอดุล จันทรศักดิ์ อยู่ที่การแสดงทัศนะวิพากษ์ วิจารณ์และปฏิกิริยา ทางอารมณ์ต่อปรากฏการณ์ทางสังคมและการเมืองอย่างเฉียบแหลม คมคาย ด้วยลีลากลอนเฉพาะตัว ทั้งละเมียดละไมและแฝงนัยอย่างมีอารมณ์ขัน กล่าวได้ว่า นายอดุล จันทรศักดิ์ สร้างสรรค์กวีนิพนธ์เพื่อสื่อสารแก่สังคมให้ผู้อ่านได้ร่วมรับรู้ ร่วมรู้สึก ร่วมคิด ทั้งคิดย้อนคิดแย้ง ทำให้เกิดพลังทางปัญญาและได้รับความสะเทือนอารมณ์อย่างลุ่มลึกไปพร้อมกันกว่า 40 ปีของการสร้างสรรค์กวีนิพนธ์อย่างต่อเนื่อง นายอดุล จันทรศักดิ์ มีจุดยืนและอุดมการณ์ อันแน่วแน่ในการรักษาความจริง ความถูกต้องและความเที่ยงธรรม พร้อมกับยืนหยัดในการปกป้องเสรีภาพทางความคิดและการกระทำ กวีนิพนธ์ของอดุล จันทรศักดิ์ มีความโดดเด่นในด้านพัฒนาการทางความคิด ทางอารมณ์และเปี่ยมด้วยพลังทางวรรณศิลป์ นายอดุล จันทรศักดิ์ จึงได้รับการยกย่องเชิดชูเกียรติเป็นศิลปินแห่งชาติ สาขาวรรณศิลป์ พ.ศ. 2551
เครื่องราชอิสริยาภรณ์
- 5 ธันวาคม พ.ศ. 2548 - เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นมหาประมาภรณ์ช้างเผือก (ม.ป.ช.)
- 5 ธันวาคม พ.ศ. 2545 - เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นมหาวชิรมงกุฏ (ม.ว.ม.)
- 5 ธันวาคม พ.ศ. 2552 - เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่สรรเสริญยิ่งดิเรกคุณาภรณ์ ชั้น จตุตถดิเรกคุณาภรณ์ (จ.ภ.)
_ribbon.svg.html){kind=link}
_ribbon.svg.html){kind=link}
_ribbon.svg.html){kind=link}
อ้างอิง
- อรอนงค์ ชาคร, ผู้ช่วยศาสตราจารย์. นามานุกรม นักเขียน-นักแปล เฉพาะนักแปลไทย-อังกฤษ. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2553. 320 หน้า. หน้า 300. ISBN 978-616-543-061-6
- จดหมายข่าวเทพศิรินทร์ พฤษภาคม 2552, หน้า 3. สืบค้นเมื่อวันที่ 22 มีนาคม พ.ศ. 2557
- ประวัติวิทยากร การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย สืบค้นเมื่อวันที่ 23 มีนาคม พ.ศ. 2557
- อดุล จันทรศักดิ์ศิลปินแห่งชาติ นักปราชญ์แห่งกวีนิพนธ์ สืบค้นเมื่อวันที่ 23 มีนาคม พ.ศ. 2557
- ประกาศผลคัดเลือกศิลปินแห่งชาติ พ.ศ. 2551 สืบค้นเมื่อวันที่ 23 มีนาคม พ.ศ. 2557
- กรุงเทพธุรกิจ ศิลปินแห่งชาติ พ.ศ. 2551] สืบค้นเมื่อวันที่ 23 มีนาคม พ.ศ. 2551.
- จดหมายข่าวสำนักงานศาลปกครอง ปีที่ 12 ฉบับที่ 4 ประจำเดือนกรกฎาคม - สิงหาคม พ.ศ. 2555 หน้า 4. สืบค้นเมื่อวันที่ 23 มีนาคม พ.ศ. 2557
- ทำเนียบศิษย์เก่าดีเด่น ประจำปี พ.ศ. 2553 สืบค้นเมื่อวันที่ 23 มีนาคม พ.ศ. 2557
- ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง แต่งตั้งตุลาการศาลปกครองชั้นต้น จำนวน 87 ราย, เล่ม 118, ตอนที่ 21 ง, 13 มีนาคม พ.ศ. 2544, หน้า 9.
- ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง แต่งตั้งตุลาการหัวหน้าคณะศาลปกครองกลาง จำนวน 3 ราย, เล่ม 118, ตอนที่ 86 ง, 25 ตุลาคม พ.ศ. 2544, หน้า 17.
- ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง แต่งตั้งตุลาการในศาลปกครองชั้นต้น, เล่ม 129, ตอนที่ 127 ง, 22 สิงหาคม พ.ศ. 2555, หน้า 11.
- ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก และเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย เนื่องในโอกาสพระราชพิธีเฉลิมพระชนมพรรษา ประจำปี 2548, เล่ม 122, ตอนที่ 21 ข, 3 ธันวาคม พ.ศ. 2548, (เล่มที่ 3) หน้า 3.
- ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก และเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย เนื่องในโอกาสพระราชพิธีเฉลิมพระชนมพรรษา ประจำปี 2545, เล่ม 119, ตอนที่ 21 ข, 4 ธันวาคม พ.ศ. 2545, (เล่มที่ 1) หน้า 9.
- ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่สรรเสริญยิ่งดิเรกคุณาภรณ์ เนื่องในโอกาสพระราชพิธีเฉลิมพระชนมพรรษา ประจำปี 2552, เล่ม 126, ตอนที่ 17 ข, 5 ธันวาคม พ.ศ. 2552, หน้า 126.