อีกอร์ สตราวินสกี
อีกอร์ เฟโดโรวิช สตราวินสกี (รัสเซีย: И́горь Фёдорович Страви́нский; อังกฤษ: Igor Stravinsky; 17 มิถุนายน ค.ศ. 1882 — 6 เมษายน ค.ศ. 1971) เป็นคีตกวีดนตรีคลาสสิกสมัยคริสต์ศตวรรษที่ 20 ชาวรัสเซีย
สตราวินสกีเป็นบุตรชายของนักร้องชื่อดังแห่งโรงละครหลวง เขาเกิดที่เมืองออรานีนบาม (Oranienbaum) ซึ่งตอนนี้เปลี่ยนเป็นชื่อ โลโมโนซอฟ (Lomonosov) ใกล้กับนครเซนต์ปีเตอร์สเบิร์ก ในประเทศรัสเซีย เขาเรียนด้านกฎหมายกับเปียโน ก่อนที่จะมาเป็นศิษย์ของนีโคไล ริมสกี-คอร์ซาคอฟ บทเพลงชื่อดังชิ้นแรกของเขาได้แก่ วิหคเพลิง (ค.ศ. 1910 ด้วยการจ้างของแซร์จ เดียกิเลฟ เพื่อใช้แสดงในคณะบัลเลต์รัสเซีย ตามมาด้วยเพลง เปทรูชก้า (ค.ศ. 1911) พิธีบูชายัญในฤดูใบไม้ผลิ (ค.ศ. 1913) และอุปรากร เรื่อง นกไนติงเกล (ค.ศ. 1914) มีเรื่องที่วิพากษ์วิจารณ์กันมากเกี่ยวกับบัลเลต์เรื่อง พิธีบูชายัญในฤดูใบไม้ผลิ ทั้งจากท่าเต้น และความไม่เหมือนใครของดนตรีประกอบ ทำให้สตราวินสกีกลายเป็นคีตกวี ที่มีชื่อเสียงมากที่สุดในคริสต์ศตวรรษที่ 20
สตราวินสกีเสียชีวิตที่นิวยอร์ก ศพของเขาถูกฝังไว้ที่สุสานซาน มิเชลในนครเวนิซ ประเทศอิตาลี
ลักษณะของดนตรี
สตราวินสกีเป็นคีตกวีหนึ่งในสองคนที่ปฏิวัติแนวคิดทางดนตรีของคริสต์ศตวรรษที่ 20 อย่างสำคัญ อีกคนหนึ่งคือ อาร์โนลด์ เชินแบร์ก (Arnold Schoenberg) สตราวินสกีมีอิทธิพลอย่างสูงในด้านของแนวคิดเรื่องจังหวะที่ไม่ปกติที่เรียกว่า "อิเร็กกูลาร์ ริทึม" (Irregular Rhythm) แนวคิดทางด้านการใช้บันไดเสียงหลาย ๆ บันไดพร้อมกันที่เรียกว่า "โพลีโทนัลลิตี" (Polytonality) และเป็นผู้นำหนึ่งในสองคนของกระแสดนตรีที่เรียกว่า "นีโอคลาสสิค" (Neo-classicism) (อีกคนคือ พอล ฮินเดมิธ (Paul Hindemith) หลังจากที่เชินแบร์ก เสียชีวิตเมื่อปี ค.ศ. 1951 แล้ว สตราวินสกีได้นำเอาเทคนิคในการประพันธ์ดนตรีที่เรียกว่า "ระบบอนุกรม" หรือ "ซีเรียลิซม์" (Serialism) มาใช้แต่ยึดตามแนวทางที่มีลักษณะเป็นคณิตศาสตร์ในแบบของ เวเบิร์น (Anton Webern) มากกว่า
ดนตรีในลักษณะนีโอคลาสสิค ที่เขาเป็นผู้ปลุกกระแสขึ้นมานั้นส่งอิทธิพลต่อคีตกวีมากมาย เช่น กลุ่มคีตกวีทั้งหก หรือ "เลส์ ซิกซ์" (Les Six) ในฝรั่งเศส นาเดีย บูลองเช (Nadia Boulanger) ครูดนตรีและคีตกวีหญิงชาวฝรั่งเศส ได้สอนวิธีการประพันธ์และลักษณะดนตรีแบบสตราวินสกีให้แก่คีตกวีอเมริกันคนสำคัญ ๆ เช่น แอรอน คอปแลนด์, เวอร์จิล ทอมป์สัน และเอลเลียต คาร์เตอร์ เป็นต้น
รายชื่อผลงาน
บัลเล่ต์
- วิหคเพลิง (Firebird) (ค.ศ. 1910)
- เปทรูชก้า (Petrushka) (ค.ศ. 1911)
- พิธีบูชายัญในฤดูใบไม้ผลิ (La Sacred du printemps) (ค.ศ. 1913)
- สุนัขจิ้งจอก (Renard) (ค.ศ. 1916)
- พูลชิเนลลา (Pulcinella) (ค.ศ. 1919-ค.ศ. 1920)
- งานแต่งงาน (Les Noces) (ค.ศ. 1923)
- อพอลโล (Apollo) (ค.ศ. 1928)
- จุมพิตของนางฟ้า (The Fairy's Kiss) (ค.ศ. 1928)
- ชาวเปอร์เซีย (ค.ศ. 1933)
- เกมไพ่ (Jeu de cartes) (ค.ศ. 1936)
- ออร์เฟอุซ (Orpheus) (ค.ศ. 1947)
- เอกอน (Agon) (ค.ศ. 1957)
เชมเบอร์มิวสิค
บทเพลงขับร้องประสานเสียง
- คันตาต้า สำหรับวงขับร้องผสมและเปียโน (ค.ศ. 1904)
- ราชาแห่งดวงดาว (Zvezdoliki, Le Roi des étoiles) สำหรับวงขับร้องชายและวงดุริยางค์ (ค.ศ. 1912)
- ปาเตอร์ นอสเตอร์ (ค.ศ. 1926)
- มิสซา สำหรับวงขับร้องประสานเสียงและวงดับเบิ้ลควินเต็ตเครื่องลม (ค.ศ. 1944-ค.ศ. 1948)
- แคนติครัม ซากรัม (ค.ศ. 1955)
- เธรนิ (Threni) (ค.ศ. 1958)
- คำเทศนา คำบรรยาย และคำสวดอ้อนวอน (ค.ศ. 1961)
- อับราฮิม กับ อิซาค (ค.ศ. 1963)
- อินทรอยทัส (ค.ศ. 1965)
- เรเควียม แคนติเคิ่ล (ค.ศ. 1966)
อุปรากรและการแสดงบนเวที
- นกกางเขน (The Nightingale, Solovey, Le Rossignol) (ค.ศ. 1914)
- นิทานทหาร (L'histoire du soldat) (ค.ศ. 1918)
- มาวรา (Mavra) (ค.ศ. 1922)
- ราชาโอดิปุส (Oedipus Rex) (ค.ศ. 1927)
- บาเบล (ค.ศ. 1944)
- เดอะ เรคสฺ โพรเกรส (The Rake's progress) (ค.ศ. 1951)
- น้ำท่วมโลก (The Flood) (ค.ศ. 1962)
ผลงานสำหรับวงออเคสตร้า
- ซิมโฟนี ในบันไดเสียง บีแฟลตเมเจอร์ (ค.ศ. 1907)
- ดอกไม้ไฟ (Fireworks) (ค.ศ. 1908)
- สวีท หมายเลขหนึ่ง 1 สำหรับวงดนตรีขนาดเล็ก
- สวีท หมายเลขหนึ่ง 2 สำหรับวงดนตรีขนาดเล็ก
- บทเพลงของนกกางเขน (Songs of Nightingale) (ค.ศ. 1917)
- คอนแชร์โต้สำหรับเปียโนและเครื่องลม (ค.ศ. 1923-ค.ศ. 1924)
- คาปริชิโอ้สำหรับเปียโนและวงดุริยางค์ (ค.ศ. 1929)
- ซิมโฟนี ออฟ ซาล์ม (Symphony of Psalms) (ค.ศ. 1930)
- คอนแชร์โต้สำหรับเปียโน ในบันไดเสียงดี (ค.ศ. 1931)
- คอนแชร์โต ในบันไดเสียงบีชาร์ป (Dumbarton Oaks) สำหรับวงออเคสตร้าแชมเบอร์ (ค.ศ. 1938)
- ซิมโฟนีในบันไดเสียงเอ (ค.ศ. 1938-ค.ศ. 1940)
- บทเพลงแบบนอร์เวย์สี่บท (ค.ศ. 1942)
- ซิมโฟนีสามท่อน (ค.ศ. 1942-ค.ศ. 1945)
- วาริเอชั่น (ค.ศ. 1963-ค.ศ. 1964)
งานสำหรับเดี่ยวเปียโน
- ทาแรนเทลลา (ค.ศ. 1898)
- สแกร์โซ (ค.ศ. 1902)
- บทเพลงในบันไดเสียง เอฟชาร์ปไมเนอร์ (ค.ศ. 1904)
- เปียโนแรกไทม์ (ค.ศ. 1919)
- โซนาต้า (ค.ศ. 1924)
บทเพลงขับร้อง
บรรณานุกรม
- Oliver, Michael: Igor Stravinsky, Phaidon presss limited (1995)
