ฮัลค์
ฮัลค์ (อังกฤษ: Hulk) หรือ ดร.โรเบิร์ต เดวิด บรูซ แบนเนอร์ (อังกฤษ: Dr.Robert David Bruce Banner) เป็นตัวละครยอดมนุษย์ในหนังสือการ์ตูนปรากฏเป็นครั้งแรกในหนังสือการ์ตูนของมาร์เวลคอมิกส์ เรื่อง "The Incredible Hulk" ตีพิมพ์ครั้งแรกเมื่อค.ศ. 1962ของมาร์เวลคอมิกส์ (Marvel Comics) ออกแบบโดยสแตน ลี (Stan Lee) และแจ็ค เคอร์บี้
| ฮัลค์ | |
|---|---|
ฮัลค์มนุษย์ยักษ์เขียวจอมพลัง | |
| ข้อมูลการจัดพิมพ์ | |
| ผู้จัดพิมพ์ | มาร์เวลคอมิกส์ |
| ปรากฏตัวครั้งแรก | The Incredible Hulk #1 (May 1962) |
| สร้างสรรค์โดย | สแตน ลี แจ็ค เคอร์บี้ |
| ข้อมูลในเรื่อง | |
| ชื่อจริง | โรเบิร์ต บรูซ แบนเนอร์ |
| นามแฝง | โจ ฟิซิท,วอร์,กรีน สการ์, เวิลด์-เบรกเกอร์, เจดไจแอนท์, ซาร์คาสัน, ด็อคกรีน |
| สปีชี่ส์ | ยอดมนุษย์ที่ได้รับรังสีแกมมา |
| ถิ่นกำเนิด | โลก |
| สังกัดทีม | อเวนเจอร์ส ดีเฟนด์เดอร์ส Horsemen of Apocalypse ฮัลค์บัสเตอร์ Titans Three อิลลูมิเนติ ดิ ไมท์ตี้ อเวนเจอร์ส ดิ นิว อเวนเจอร์ส นิว แฟนแทสติกโฟร์ The Order Pantheon ซีเคร็ท อเวนเจอร์ส ซีเคร็ท ดีเฟนด์เดอร์ส ชิ.ล.ด์. วอร์ บาวน์ด |
| ความสามารถ | บรูซ แบนเนอร์:
ฮัลค์:
|
_Character_Image.jpg.html){kind=link}
ฮัลค์ปรากฏตัวในจักรวาลภาพยนตร์มาร์เวลในภาพยนตร์ได้แก่มนุษย์ตัวเขียวจอมพลัง, ดิ อเวนเจอร์ส, อเวนเจอร์ส: มหาศึกอัลตรอนถล่มโลก, ธอร์: ศึกอวสานเทพเจ้า, อเวนเจอร์ส: มหาสงครามล้างจักรวาล และอเวนเจอร์ส: เผด็จศึก
การสร้าง
สมัยก่อนที่จะเกิดฮัลค์ขึ้น ตอนนั้นมาร์เวลยังไม่มีตัวละครซูเปอร์ฮีโร่เด่นๆเลย แสตน ลีต้องการที่จะสร้างทีมซูเปอร์ฮีโร่แบบจัสติสลีก ออฟ อเมริกาของดีซีคอมิกส์ ลีจึงได้สร้างทีมซูเปอร์ฮีโร่ที่รวมทีมกันแต่แรกเลยนั่นก็คือแฟนแทสติกโฟร์ แต่เมื่อมันไม่ใช่สิ่งที่กองบรรณาธิการต้องการ ลีจึงสร้างตัวละครอสุรกายที่ได้รับแรงบันดาลใจมาจากเรื่องวิปลาสของด็อกเตอร์จีคอลกับมิสเตอร์ไฮด์หรือหมอลามก ของโรเบิร์ต หลุยส์ สตีเวนสัน และเรื่องแฟรงเกนสไตน์ ของแมรี เชลลีย์ ซึ่งแรงบันดาลใจคือจุดเด่นตัวละครคือในเวลากลางวันตัวเอกจะเป็นคนดีมีความสามารถที่น่ายกย่อง แต่ในเวลากลางคืนจะเปลี่ยนไปกลายเป็นผู้ที่ชั่วร้ายโหดร้าย เช่นเดียวกับตัวละครเอกในเวลากลางวันเป็น ดร.แบนเนอร์ แต่พอตกกลางคืนก็จะกลายร่างเป็นอสุรกายฮัลค์ เนื้อเรื่องกล่าวถึงนักฟิสิกส์ชื่อ ดร. บรูซ แบนเนอร์ ที่ประสบอุบัติเหตุจากการทดลองจนถูกรังสีแกมมา และเกิดความผิดปกติกับร่างกาย กลายร่างเป็นมนุษย์ตัวสีเขียวที่มีพละกำลังมหาศาล แต่ไม่สามารถควบคุมตัวเองได้
ประวัติ
วัยเด็ก
บรูซเติบโตมากับครอบครัวที่ชอบใช้ความรุนแรง พ่อของเขาดร.ไบรอัน แบนเนอร์เป็นนักวิทยาศาสตร์สาขาฟิสิกส์อะตอมที่เสียสติจากการทดลอง ทำให้เขาชอบทำร้ายเขาและรีเบคก้า แม่ของเขาตั้งแต่ยังเด็กเพราะอิจฉาที่รีเบคก้ารักลูกมากกว่าเขา ไบรอันเคยสงสัยว่าตัวเขานั้นได้รับสารอะไรบางอย่างมาจากตัวเขาหรือเปล่า เพราะบรูซนั้นเป็นเด็กอัจฉริยะมากกว่าเด็กทั่วไป จึงทำให้พ่อเรียกเขาว่าเด็กปิศาจ มีอยู่มาวันหนึ่งพ่อของเขาได้ฆ่าแม่ของเขาลงและได้ฉีดสารๆหนึ่งซึ่งทำให้ผู้ที่ถูกฉีดรอดจากแรงระเบิดของรังสีแกมมาให้กับเขา นั่นบรูซจึงเป็นคนที่เก็บกดและซ่อนความรู้สึกเก่ง และเป็นคนใจเย็นและมองเห็นพ่อของเขานั้นเป็นสัตว์ประหลาด ต่อมาบรูซได้ถูกป้าซูซาน ป้าแท้ๆของเขารับเลี้ยง บรูซเรียนจบมัธยมสาขาวิทยาศาสตร์ จากนั้นก็ได้ไปศึกษาวิทยาศาสตร์สาขาฟิสิกส์นิวเคลียร์จนจบปริญญาเอก
กลายเป็นฮัลค์
จนต่อมาเขาได้ไปเป็นนักวิทยาศาสตร์ของโครงการแกมมาบอมบ์ที่นำโดยนายพลทันเดอร์โบลต์ รอสส์ ระหว่างการทดลองระเบิดแกมมา ได้มีเด็กหนุ่มคนหนึ่งซึ่งนั่งเล่นออร์แกนอยู่บนรถนามว่าริค โจนส์อยู่ในอาณาเขตระเบิด บรูซจึงเข้าไปช่วยริคมาจากเขตระเบิดและพาไปที่ห้องหลบภัย แต่บรูซหนีระเบิดไม่ทันบรูซจึงถูกแรงระเบิดและรับสารแกมมาเข้าไปเต็มๆ แต่โชคดีที่เขาไม่ตาย(เป็นผลมาจากสารเคมีในตัวของพ่อของเขา) เขาได้พักอยู่ที่ห้องพยาบาลของสถานีวิจัย บรูซค่อยๆกลายร่างเป็นอสุรกายและทำลายกำแพงห้องพยาบาลริคเห็นพวกทหารวิ่งมาดูว่าเกิดอะไรขึ้น ริคจึงพาอสุรกายฮัลค์หนีไป
ต่อมาริคได้เล่าเรื่องราวให้บรูซฟัง ริคจึงขังบรูซไว้ในห้องนอนทุกตอนกลางคืนเพราะตอนกลางคืนเขาจะกลายร่างเป็นฮัลค์ หรือบางทีก็พาฮัลค์ออกปราบเหล่าร้ายในยามค่ำคืนเพราะสาเหตุที่ทำให้บรูซกลายเป็นอย่างนี้ก็เป็นความผิดของเขาเช่นกัน ต่อมาได้มีการเปลี่ยนแปลงคือเวลาบรูซโกรธหรือจิตใจไม่มั่นคงเขาก็จะกลายร่างเป็นฮัลค์จนร่างสีเทากลายเป็นสีเขียว บรูซและริคนั้นหาวิธีรักษาตัวเองเพื่อไม่ให้กลายเป็นฮัลค์ตลอดเวลาเพื่อหลบหนีจากการตามล่าของนายพลรอสส์ มีอยู่ครั้งนึงที่เบ็ตตี้สงสัยในตัวฮัลค์ว่า เวลาบรูซอยู่ที่ไหนริคอยู่ที่นั่น เวลาฮัลค์อยู่ที่ไหนริคอยู่ที่นั่น เบ็ตตี้จึงไปเล่าข้อสงสัยพวกนี้ให้นายพลรอสส์ฟัง นายพลจึงจับตัวริคมาสอบสวน แต่ฮัลค์ได้มาช่วยริคไว้ทันก่อนนั่นจึงทำให้ริครอดตัวไป ต่อมาหลังจากที่ฮัลค์และริคต้องหลบหนีการตามล่าจากพวกทหาร แบนเนอร์ได้บอกว่าจะขอแยกทางกับริค เพื่อที่จะต้องการให้ริคไปใช้ชีวิตตามเด็กวัยรุ่นทั่วๆไป ต่อมาฮัลค์ได้มาพบกับ"เซนทรี่"ผู้ที่แข็งแกร่งแทบที่สุดในมาร์เวล ฮัลค์และเซนทรี่ได้กลายเป็นคู่หูออกปราบอธรรมกันมาหลายปี จากนั้นเซนทรี่ได้ลบความทรงจำของทุกๆคนบนโลกในเรื่องความเป็นอยู่ของเขา นั่นทำให้ฮัลค์ลืมเลือนเซนทรี่ไปจนหมด
อเวนเจอร์ส
ขณะที่ฮัลค์และริคร่วมแสดงคณะละครสัตว์ ฮัลค์ได้ถูกโลกิปั่นหัวจนทำให้ออกอาละวาด เพื่อที่โลกิจะหลอกให้ธอร์สู้กับฮัลค์ ริค โจนส์จึงส่งวิทยุสื่อสารขอความช่วยเหลือจากแฟนแทสติกโฟร์ แต่วิทยุได้ไปเข้าหูไอรอนแมน,แอนต์-แมนและวอสป์ พวกเขาจึงไปช่วยเหลือฮัลค์และธอร์ช่วยกันปราบโลกิ ต่อมาพวกเขาได้รวมทีมชื่อ" อเวนเจอร์ส " ต่อมาผู้คนในสมาชิกไม่เชื่อใจฮัลค์ ฮัลค์จึงลาออกจากทีมใน หนังสือการ์ตูนอเวนเจอร์สเล่มที่2 และนานๆครั้งเขาจะกลับมาร่วมทีมกับอเวนเจอร์สเป็นครั้งเป็นคราว
แต่งงาน
บรูซยังคงเป็นนักวิทยาศาสตร์ของนายพลรอสส์เช่นเดิม รี้ด ริชาร์ดค้นพบวิธีหยุดการกลายร่างเป็นฮัลค์ จึงชักชวนบรูซมาทดลอง แต่ไม่ทันไรลีดเดอร์ศัตรูตัวฉกาจก็ได้ออกมาทำลายบ้านเมือง บรูซจึงกลายร่างเป็นฮัลค์เข้าสู้กับลีดเดอร์ และเกือบฆ่าลีดเดอร์สำเร็จ ต่อมาเขาได้แต่งงานกับเบ็ตตี้ รอสส์ แต่ไม่ทันจะแต่งงานลีดเดอร์ที่ร่วมมือกับไรห์โนก็ได้ยิงลำแสงแกมมาจากรถน้ำมันใส่บรูซจึงทำให้เขากลายเป็นฮัลค์ต่อหน้าผู้คนที่มาร่วมงานแต่งงาน จากนั้นไรห์โนได้เขามาสู้กับฮัลค์กลางงาน แต่ลีดเดอร์ได้ยิงลำแสงใส่ไรห์โนจึงทำให้คลุ้มคลั่ง ลีดเดอร์เคยเตือนไรห์โนว่าห้ามทำลายรถนี้ไม่งั้นมันจะระเบิด แต่ไรห์โนไม่ฟังพุ่งมาชนรถน้ำมันของลีดเดอร์ซะเอง ลีดเดอร์พยายามขับรถน้ำมันบินได้หนีแต่ไรห์โนเกาะบนยานและได้ระเบิดกลางท้องฟ้า
แพลนเน็ท ฮัลค์
ทีมอิลลูมิเนติซึ่งเป็นทีมซูเปอร์อีโร่ที่มีสมาชิกได้แก่โทนี่ สตาร์ค,ดอกเตอร์สเตรนจ์,รี้ด ริชาร์ดเป็นต้น. และหน่วยชิ.ล์.ดได้ประชุมกันว่าฮัลค์นั้นอันตรายเกินที่จะอาศัยอยู่บนโลก จึงได้หลอกล่อให้ดร.แบนเนอร์ไปทำลายดาวเทียมของกองทัพไฮดรา ซึ่งจริงๆแล้วมันคือกระสวยที่หน่วยชิ.ล์.ดคิดจะส่งดร.แบนเนอร์หรือฮัลค์ไปยังดาวที่มีสิ่งมีชีวิตด้อยปัญญา แต่กระสวยส่งไปผิดที่ฮัลค์จึงไปตกที่ดาวที่มีสิ่งมีชีวิตภูมิปัญญาและป่าเถื่อนชื่อว่า" สการ์ " ฮัลค์ได้ถูกพวกชาวสการ์จับตัวไปเป็นทาสสำหรับเป็นกลาดิเอเตอร์เพื่อต่อสู้กับคู่ต่อสู้ในสนามซึ่งเป็นที่นิยมสหรับเรดคิงราชาแห่งสการ์และประชาชนในดาวนี้ ฮัลค์นั้นแข็งแกร่งเกินไปจึงเอาชนะพวกกลาดิเอเตอร์คนอื่นได้อย่างง่ายดายซึ่งซิลเวอร์เซิร์ฟเฟอร์ได้ถูกเรดคิงควบคุม แต่ฮัลค์ก็เอชนะมาได้และทำให้ซิลเวอร์เซิร์ฟเฟอร์กลับมาเป็นปกติ ซิลเวอร์เซิร์ฟเฟอร์ไดบอกกับฮัลค์ว่าจะพาเขาไปส่งที่ดาวโลกอีกครั้ง แต่ฮัลค์ปฏิเสธ ฮัลค์ได้กลายเป็นที่ชื่นชอบและนิยมในดาวดวงนี้มีทั้งเพื่อนมีทั้งชื่อเสียง แต่ก็มีพวกที่เกลียดชังต้องการจะเอาชนะฮัลค์อย่างราชาเรดคิง ฮัลค์ตั้งกลุ่มของตัวเองชื่อว่าวอร์บาวน์ด เรดคิงได้ส่งไคเอร่าไปกำจัดกลุ่มวอร์บาวน์ด แต่ไคเอร่าได้รู้ว่าเรดคิงนั้นเป็นคนที่ชั่วร้ายจึงกลับใจไปอยู่กับพวกวอร์บาวน์ด ฮัลค์กับพรรคพวกจึงต่อต้านเรดคิง และก่อกบฎจึงทำให้ล้มล้างความเผด็จการของเขา และฮัลค์ก็ได้ถูกสถาปนาเป็นราชาแห่งสการ์คนใหม่แทนเรดคิง ต่อมาไคเอร่ากลายเป็นภรรยาของฮัลค์และมีลูกด้วกันชื่อสการ์ และปกครองดาวดวงนี้อย่างสงบสุขเรื่อยมา
พลังและร่างต่างๆของฮัลค์
ฮัลค์นั้นมีพละกำลังมหาศาลแทบจะแกร่งที่สุดในจักรวาลมาร์เวล ผิวหนังของเขานั้นคงกระพันไม่ว่าจะมีของอะไรที่แหลมๆมาแทงมันก็ไม่ทะลุผิวหนังของฮัลค์ ฮัลค์นั้นกระโดดสูงมากถึงขั้นกระโดดจากพื่นขึ้นสู่สตาร์ค ทาวเวอร์ได้สบายๆและปีนกำแพงขึ้นสู่ที่สูงได้เหมือนสไปเดอร์-แมน นอกจากนี้ยังวิ่งเร็วปราดเปรียวยิ่งกว่าเครื่องบินเจ็ทซะอีก
เกรย์ ฮัลค์
เกรย์ ฮัลค์ (อังกฤษ: Gray Hulk) เป็นร่างแรกของฮัลค์ ซึ่งวิธีการแปลงร่างคือเมื่อตกกลางคืน ดร.บรูซ แบนเนอร์จะกลายร่างเป็นฮัลค์ แต่สมัยก่อนการพิมพ์หนังสือที่มีสีเทาจะเกิดการขัดข้องกับเครื่องจักร สแตน ลีจึงเปลี่ยนสีของฮัลค์จากสีเทาเป็นสีเขียวในภายหลัง
ซาเวจ ฮัลค์
ซาเวจ ฮัลค์ (อังกฤษ: Savage Hulk) เป็นร่างที่2 เกิดจากที่ริค โจนส์ทดลองฉีดสารอะดรีนาลีนเข้าไปในตัวของบรูซ เพื่อรักษาบรูซไม่ให้กลายเป็นฮัลค์ แต่ผลการทดลองผิดพลาด เปลี่ยนวิธีการเปลี่ยนร่างจากการแปลงร่างทุกตอนกลางคืนกลายเป็น เมื่อเขาโกรธร่างกายจะสูบฉีดสารอะดรีนาลีนเข้าไปผสมกับรังสีแกมมาที่อยู่ในตัวเขาจนกลายเป็นฮัลค์สีเขียว
เมิร์ก ฮัลค์
เมิร์ก ฮัลค์ (อังกฤษ: Merged Hulk) เป็นร่างผสานของเกรย์ ฮัลค์และซาเวจ ฮัลค์ มีร่างกายเป็นสีเขียว ร่างกายใหญ่โตขึ้น ฉลาดขึ้น
มาเอสโตร
มาเอสโตร (อังกฤษ: Maestro) เป็นร่างในอนาคตของฮัลค์จากจักรวาล-9200 ซึ่งมีลักษณะเหมือนเมิร์ก ฮัลค์แต่ฉลาด,เจ้าเลห์,แกมโกง,หื่นกาม และมีความป่าเถื่อน,ดุร้ายมากขึ้นกว่าเดิม
คลูห์
คลูห์ (อังกฤษ: Kluh) เป็นร่างที่เกิดจากฮัลค์เกิดบุคลิกที่ตรงข้ามสุดขั้วจากโกรธสุดขีดกลายเป็นเศร้าสุดขีดกลายเป็นคลูห์ ซึ่งมีรูปร่างใหญ่โตมีสีเทาน่าเกลียดน่ากลัวพลังแข็งแกร่งซะยิ่งกว่าฮัลค์ โดยที่มาของชื่อเกิดจากการสลับคำของฮัลค์ไปเป็นด้านตรงข้าม hulk -> kluh
ด็อค กรีน
ด็อค กรีน (อังกฤษ: Doc Green) เป็นร่างที่เกิดจากโทนี่ สตาร์คใส่สารเอ็กซ์ตรีมมิสเข้าไปในสมองของแบนเนอร์ จึงทำให้บุคลิกของฮัลค์เปลี่ยนไป กลายเป็นอสุรกายสีเขียวหัวล้านบุคลิกนักวิทยาศาสตร์
สื่อดัดแปลง
แอนิเมชั่น
- เดอะมาร์เวลซูเปอร์ฮีโรส์รายการโทรทัศน์ปีค.ศ. 1966ทุกวันอังคาร จะมีการฉายแอนิเมชั่นเรื่องดิ อินเครดิเบิล ฮัลค์ซึ่งเป็นแอนิเมชั่นที่มีฮัลค์เป็นตัวละครหลักโดยเฉพาะ
- ฮัลค์เป็นสมาชิกหลักของทีมอเวนเจอร์สในแอนิเมชั่นดิ อเวนเจอร์ส ศึกฮีโร่ประจัญบานฉายทางดิสนีย์เอ็กซ์ดี
- ฮัลค์เป็นสมาชิกหลักของทีมอเวนเจอร์สในแอนิเมชั่นอเวนเจอร์ส แอสเซมเบิลฉายทางดิสนีย์เอ็กซ์ดี
ภาพยนตร์
ฮัลค์นั้นประสบความสำเร็จจนถูกนำมาสร้างเป็นภาพยนตร์โทรทัศน์ฉายทางซีบีเอส จำนวน 5 ฤดูกาล 82 ตอน ระหว่างปี ค.ศ. 1977 ถึง 1982 ในชื่อ"ดิ อินเครดิเบิล ฮัลค์" และสร้างภาพยนตร์โทรทัศน์ภาคต่อ "ดิ อินเครดิเบิล ฮัลค์ รีเทิร์นส" (1988), "เดอะ ไทรอัล ออฟ ดิ อินเครดิเบิล ฮัลค์" (1989) และ "เดอะ เดธ ออฟ ดิ อินเครดิเบิล ฮัลค์" (1990) นำแสดงโดยบิล บิกซ์บีและลู เฟอริโน และถูกนำมาสร้างเป็นภาพยนตร์อีกสองครั้ง คือ "มนุษย์ยักษ์จอมพลัง" (2003) กำกับโดยหลี่ อัน นำแสดงโดยอีริก บานา และ "มนุษย์ตัวเขียวจอมพลัง" (2008) นำแสดงโดยเอ็ดเวิร์ด นอร์ตัน และทิม ร็อธลิขสิทธิ์อยู่ในมือของยูนิเวอร์แซลสตูดิโอส์ แต่ภายหลังภาพยนตร์ทั้ง2ภาคล้วนรายได้ไม่ดี ภาคแรกก็ฉายชนกับเอ็กซ์เมน ยูไนเต็ด ส่วนภาค2เอ็ดเวิร์ด นอร์ตันก็ไม่แสดงต่อ จึงทำให้ลิขสิทธิ์การทำหนังของฮัลค์กลับมาหามาร์เวลสตูดิโอส์อีกครั้ง และจะนำฮัลค์มาโผล่ในหนังของซุเปอร์ฮีโร่เรื่องอื่นๆในจักรวาลภาพยนตร์มาร์เวล ซึ่งดร.แบนเนอร์หรือฮัลค์รับบทโดยมาร์ค รัฟฟาโล่
| บท | ภาค | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| ดิ อินเครดิเบิล ฮัลค์ (1977-1982) | ดิ อินเครดิเบิล ฮัลค์ รีเทิร์นส (1988) | เดอะ ไทรอัล ออฟ ดิ อินเครดิเบิล ฮัลค์ (1989) | เดอะ เดธ ออฟ ดิ อินเครดิเบิล ฮัลค์ (1990) | มนุษย์ยักษ์จอมพลัง (2003) | มนุษย์ตัวเขียวจอมพลัง (2008) | |
| ดร.เดวิด แบนเนอร์ | บิล บิกซ์บี | นิค โนลเต | ||||
| ดร.บรูซ แบนเนอร์ | อีริก บานา | เอ็ดเวิร์ด นอร์ตัน ลู เฟอริโน (พากย์เสียงเดอะฮัลค์) | ||||
| เดอะ ฮัลค์ | ลู เฟอริโน | |||||
| แจ็ก แม็กจี | แจ็ก โคลวิน | |||||
| เบ็ตตี้ รอสส์ | เจนนิเฟอร์ คอนเนลลี | ลิฟ ไทเลอร์ | ||||
| นายพลแทเดียส "ทันเดอร์โบลต์" รอสส์ | แซม เอลเลียต | วิลเลียม เฮิร์ต | ||||
| เกลน ทาลบอต | จอช ลูคัส | |||||
อ้างอิง
| คอมมอนส์ มีภาพและสื่อเกี่ยวกับ: ฮัลค์ |
- Cronin, Brian (November 3, 2005). . Comic Book Resources. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ April 27, 2015.
[Stan] Lee began referring (for more than a couple of months) to the Incredible Hulk’s alter ego as 'Bob Banner' rather than the 'Bruce Banner' that he was originally named. Responding to criticism of the goof, Stan Lee, in issue #28 of the Fantastic Four, laid out how he was going to handle the situation, 'There’s only one thing to do-we’re not going to take the cowardly way out. From now on his name is Robert Bruce Banner-so we can’t go wrong no matter WHAT we call him!'
Unknown parameter|deadurl=ignored (help) - Hickman, Jonathan (w), Larroca, Salvador (p), Larroca, Salvador (i). "The Case" อเวนเจอร์ส v5, 28 (June 2014)
- Simonson, Walt (w), Adams, Arthur (p), Thibert, Art (i). "Big Trouble on Little Earth!" Fantastic Four 347 (December 1990)
- Spencer, Nick (w), Ross, Luke (p), Ross, Luke (i). ซีเคร็ท อเวนเจอร์ส v2, 4 (July 2013)
- Weinstein, Simcha (2006). Up, Up, and Oy Vey!. Baltimore, Maryland: Leviathan Press. pp. 82–97. ISBN 1-881927-32-6.
แหล่งข้อมูลอื่น
- Hulk ที่เดอะคอมิกส์บุ๊กดีบี
- Hulk at the Big Comic Book Database
- Hulk ที่เว็บไซต์ Curlie
