ฮาร์โลว์ แชปลีย์

ฮาร์โลว์ แชปลีย์ (อังกฤษ: Harlow Shapley; 2 พฤศจิกายน ค.ศ. 1885 - 20 ตุลาคม ค.ศ. 1972) เป็นนักดาราศาสตร์ชาวอเมริกัน ผู้ศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างช่วงเวลากับการส่องสว่างของดาวแปรแสงเซฟิอิด (ซึ่งค้นพบโดย เฮนเรียตตา สวาน ลีอาวิตต์) สำหรับใช้คำนวณระยะห่างของกระจุกดาวทรงกลม แชปลีย์เป็นคนแรกที่ทำการคำนวณว่าดาราจักรทางช้างเผือกมีขนาดใหญ่กว่าที่เคยเชื่อกันมามาก และตำแหน่งของดวงอาทิตย์ของเราที่เชื่อกันว่าอยู่บริเวณศูนย์กลางของดาราจักร เป็นตำแหน่งที่ไม่ถูกต้อง แชปลีย์ได้เข้าร่วมในการโต้วาทีครั้งใหญ่กับ เฮเบอร์ ดี. เคอร์ติส ที่เรียกว่า "The Great Debate" ว่าด้วยลักษณะของเนบิวลากับดาราจักร และขนาดของเอกภพ การโต้วาทีจัดขึ้นในวันที่ 26 เมษายน ค.ศ. 1920 โดยแชปลีย์คัดค้านแนวคิดที่ว่าดวงอาทิตย์อยู่ใกล้กับศูนย์กลางของดาราจักร ทั้งยังเสนอแนวคิดว่า กระจุกดาวทรงกลมกับเนบิวลาแบบกังหันที่แท้อยู่ในดาราจักรทางช้างเผือกนี้เอง ประเด็นหลังนี้เขาคิดผิด แต่ความเห็นของเขาในประเด็นแรกนั้นถูกต้อง

ฮาร์โลว์ แชปลีย์
เกิด	2 พฤศจิกายน ค.ศ. 1885 มิสซูรี สหรัฐอเมริกา
เสียชีวิต	20 ตุลาคม ค.ศ. 1972 (86 ปี)
สัญชาติ	อเมริกัน
ชาติพันธุ์	อเมริกัน
อาชีพ	นักดาราศาสตร์
มีชื่อเสียงจาก	รางวัลเหรียญทองคำ ราชสมาคมดาราศาสตร์

ช่วงคริสต์ทศวรรษ 1940 แชปลีย์ได้ช่วยเหลือทางรัฐบาลหาเงินทุนก่อตั้งองค์กรวิชาการทางวิทยาศาสตร์หลายแห่ง รวมถึง มูลนิธิวิทยาศาสตร์แห่งชาติสหรัฐอเมริกา (National Science Foundation: NSF) และยังมีส่วนสำคัญในการเพิ่มบทบาทของ "S" (Science) ให้แก่องค์การยูเนสโก (UNESCO: United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization)

เกียรติคุณและอนุสรณ์

รางวัลที่ได้รับ

• Henry Draper Medal (1926)
• Gold Medal of the Royal Astronomical Society (1934)
• Bruce Medal (1939)
• Henry Norris Russell Lectureship (1950)

อนุสรณ์

• แอ่งแชปลีย์ (Shapley crater) บนดวงจันทร์
• ดาวเคราะห์น้อย 1123 แชปเลยา
• กลุ่มกระจุกดาราจักรแชปลีย์
• ตำแหน่งผู้บรรยายพิเศษฮาร์โลว์ แชปลีย์ สมาคมดาราศาสตร์อเมริกัน (American Astronomical Society)